بهبود لایحه بودجه؛ هنر کمیسیون تلفیق مجلس بود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما؛ آقای الیاس نادران امروز (پنجشنبه) در نشست خبری به تشریح تصمیمات کمیسیون در خصوص بخش‌های درآمدی لایحه بودجه سال آینده کشور از جمله موضوع ارز ۱۷۵۰۰ تومانی که در این کمیسیون به تصویب رسیده است، پرداخت و گفت: با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از حوزه درآمدی لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق به نتیجه رسیده و به جمع بندی نهایی نزدیک شدیم، قصد دارم در گزارشی از مجموعه حاشیه سازی‌هایی که در خصوص تصمیم کمیسیون تلفیق مجلس ایجاد شده، دل مشغولی‌ها را کم و حتی المقدور تلاش کنم از تصمیم کارشناسانه و شجاعانه‌ای که عزیزان ما در کمیسونی تلفیق گرفته اند، دفاع کنم.
وی افزود: ما دچار یک دوگانگی در حوزه مدیریت اجرایی کشور هستیم که از طرفی مسئولین اجرایی عالی دولت در سطح وزرا و بعضا معاونین رئیس جمهور از ما درخواست می‌کنند و بعضا التماس می‌کنند که شما تصمیم شجاعانه‌ای را در مورد نرخ ارز بگیرید و با نرخ ارز واحد اجازه بدهید که رانت خواری‌ها در حوزه‌های مختلف واردات کشور و اقتصاد ملی از بین برود یا به حداقل برسد.
رئیس کمیسیون تلفیق بودجه مجلس تصریح کرد: آن‌ها می‌گویند تلاش کنید که منافع حاصل از یکسان سازی نرخ ارز به جیب مردم برود و مردم سفره کوچک شدنشان در این هفت و نیم سال بتوانند حتی المقدور برای درست زندگی کردن و آبرومندانه اداره کردن زندگی خود داشته باشند.
آقای نادران ادامه داد: من خیلی به مواضع رسمی مدیران دولت کاری ندارم، چون اگر دولت در این سطح امنیتی مدیران خود را اداره نمی‌کرد و آن‌ها از نظرات کارشناسانه در خصوص رفع رانت‌های ناشی از دوگانگی نرخ ارز در بازار دفاع می‌کردند، امروز هم پشتیبان مجلس بودند.
وی در ادامه اظهار کرد: وقتی که لایحه دولت تقدیم مجلس شد برآورد‌های اولیه این بود که این لایحه قابل دفاع نیست، امروز هم در جمع‌های کارشناسانه از هیچ کس بلاء استثنا نشنیدم از آنچه که دولت تقدیم مجلس کرده است، دفاع کند.
آقای نادران تصریح کرد: به همین دلیل تعبیر اولیه بر این بود که این لایحه برای فروپاشی تنظیم شده است نه برای اداره کشور؛ اما این هنر کمیسیون تلفیق به عزیزان ما در مجلس بود که این مریض بدحال اورژانسی را به نحوی معالجه کنند که امکان ادامه حیات برای آن باقی بگذارند.
رئیس کمیسیون تلفیق بودجه مجلس افزود: خوشحالم که عرض کنم نشاط جوانی و تجربه در کمیسیون تلفیق که مظهر مجلس است ترکیبی را ایجاد کرده که یکی از بهترین کمیسیون‌های تلفیق را در سال‌های اخیر داریم و عزیزانی در کمیسیون کمک می‌کنند که سابقه اجرایی و سوابق متعدد قانونگذاری در حوزه بودجه و سال‌ها کارشناسی در حوزه‌های پژوهشی کشور داشته اند و این ترکیب امروز به کمک ما آمده است.
آقای نادران گفت: از بازو‌های کارشناسی مجلس همانند مرکز پژوهش‌ها و دیوان محاسبات و مراکز تصمیم گیری که خارج از قاعده رسمی دولت به ما کمک می‌کنند چه در سازمان برنامه و بودجه و چه در مجموعه کارشناسی وزارت خانه ها، حداکثر استفاده را می‌بریم.
وی اظهار کرد: در جلسات لایحه بودجه صمیمانه‌ترین مناسبات را با نمایندگان دولت داریم و حداکثر تفاهم برقرار است و نظرات آن‌ها استماع می‌شود و دولت از پیشنهاد‌های خود دفاع می‌کند و اعضای کمیسیون تلفیق تصمیم می‌گیرند.

نه در لایحه دولت و نه در مصوبه کمیسیون و نه در هیچ سالی نرخ ارزی برای کشور تعیین نمی‌شود
رئیس کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۰ همچنین در خصوص موضوع ارز در لایحه بودجه و تصمیم این کمیسیون افزود: نه در لایحه دولت و نه در مصوبه کمیسیون و نه در هیچ سالی نرخ ارزی برای کشور تعیین نمی‌شود و برخلاف آنچه که گفته می‌شود اگر به سال‌های گذشته مراجعه کنیم همیشه یک نرخ ارز محاسباتی در بودجه بوده که وقتی به نرخ ارز واقعی کف بازار و حتی نرخ ارز رسمی بانک مرکزی مراجعه می‌کنیم شکاف قابل توجه است.

وی با بیان اینکه قرار بود که بعد از گشایش‌ها دلار ۱۰۰۰ تومانی تحویل مردم شود، گفت: امروز دولت اگر بتواند دلار را در سطح ۲۵ هزار تومان نگه دارد جزو افتخارات خود می‌داند.
آقای نادران با طرح این سوال که تفاوت این دو نگرش نسبت به بودجه در ارز محاسباتی و ارز واقعی چیست؟ گفت: در لایحه بودجه یک ردیفی وجود دارد که مقابل آن یک ریال نوشته شده است، یعنی هیچ ارزش ریالی وجود ندارد و مقابل آن نوشته اند؛ مابه التفاوت نرخ ارز ترجیحی و نرخ ارز رسمی بازار ETS و این جزو حیات خلوت دولت هاست و همان پول‌های زیرفرشی و همان‌هایی است که دولت‌ها اختیار می‌خواهند تا به هر شکلی که مناسب دانستند بر سر مردم منت بگذارند و این‌ها را هزینه و توزیع کنند.
رئیس کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۰ مجلس تصریح کرد: بودجه‌ای که بنا بود با ۱/۱ میلیون بشکه و ارز ۲۳ هزار تومان بسته شود، یکباره در آخرین لحظات نسبت‌ها تغییر کرد و ۲/۳ میلیون بشکه با ارز ۱۱ هزار تومان تبدیل شد.
آقای نادران تاکید کرد: این تغییر رویکرد نه یک تغییر رویکرد کارشناسی که البته کاملا سیاسی است.

منافع و معیشت مردم خط قرمز مجلس است
رئیس کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۰ مجلس گفت: خط قرمز مجلس در بررسی لایحه بودجه، منافع و معیشت مردم، امنیت کشور و حمایت از تولید و اشتغال است.
آقای الیاس نادران در ادامه نشست خبری خود به حضور وزیر نفت در جلسه کمیسیون تلفیق بودجه اشاره و تصریح کرد: وزیر نفت در این جلسه گفت، برای رسیدن به صادرات دو میلیون و سیصد هزار بشکه نفت در روز نیازمند دو مقدمه هستیم، اول؛ اینکه حاکمیت مسئله تحریم‌ها را برای ما حل کند یعنی تسلیم نظام سلطه شود و دوم؛ در سه ماه با ۶۰۰ میلیون دلار پول ظرفیت صادرات کشور را به دو میلیون و سیصد هزار بشکه برسانیم و با فرض اینکه ما به جایگاه قبلی خود در بازار‌های بین المللی برگردیم، که آن هم به سادگی امکان پذیر نیست.
وی افزود: بنابراین ارز ۱۱ هزار تومانی با صادرات دو میلیون و سیصد هزار بشکه جزء توهماتی بود که در لایحه بودجه ایجاد شده است.
رئیس کمیسیون تلفیق بودجه مجلس گفت: تلاش کردیم در این کمیسیون، ارقام غیر واقعی را واقعی کنیم و تلاش مان بر این بود که به جای اینکه رانت‌های نفتی منتشر شده در حوزه واردات کشور به حدود ۱۰ شرکت و عمده آن در اختیار یک شرکت قرار بگیرد، بین همه مردم توزیع شود.
آقای نادران اظهار کرد: اگر قرار است از رانت‌های نفتی کسی بهره گیرد این مردم ایران هستند نه عده‌ی خاص، اعداد و ارقام برای ما تقدس ندارد و خط قرمز نیستند، چه ارز ۴۲۰۰ تومانی و چه ۱۱ هزار تومانی و چه ارز ۱۷ هزار تومانی و یا هر عدد دیگری؛ بلکه آنچه برای ما خط قرمز است منافع مردم، امنیت کشور، معیشت مردم و حمایت از تولید و اشتغال در کشور است.

یارانه‌ها به دست مصرف کننده نهایی برسد
وی افزود: پشتوانه کارشناسی در دولت و مجلس و سایر نهاد‌ها به مجلس دیکته می‌کند که چه مسیری را باید برود، مجلس بر اساس مصالح ملی و حمایت از مردم و اینکه یارانه‌ها به آخرین حلقه این زنجیره که مصرف کننده نهایی است برسد، آن‌ها را اجابت کرده است.
رئیس کمیسیون تلفیق بودجه مجلس در ادامه گفت: از آنچه که در مجلس انجام شده است دفاع می‌کنیم و همه دغدغه‌ها را رفع خواهیم کرد.
وی اظهار کرد: در بخش دارو، مصارف مردم، کالا‌های اساسی و نحوه توزیع یارانه‌ها در بخش مصارف بودجه، حتما از آنچه که ایده مجلس است رونمایی خواهیم کرد.
آقای نادران تصریح کرد: به دلیل نگرانی از شیطنت‌ها و حاشیه سازی‌ها بنا نداشتیم از ابتدا کل راهبرد خود را در مواجهه با بودجه دولت و لایحه تقدیمی رونمایی کنیم.
رئیس کمیسیون تلفیق بودجه مجلس افزود: ما به جای رد لایحه و اینکه دولت در جلسه سران قوا در تصمیمی با سران قوا به تفاهم برسد، اجازه تصمیم را به همه آحاد نمایندگان مردم در مجلس دادیم.
وی در گفت: آشوب و آشفته بازاری که امروز در اقتصاد ملی ما ناشی از عدم طی مسیر طبیعی لایحه بودجه در مجلس و تصویب آن در جلسه علنی شاهد هستیم نگذاشتیم در سال ۱۴۰۰ نیز این اتفاق بیفتد.
آقای نادران افزود: علیرغم ایرادات اساسی و مبنایی در رویکرد‌های دولت در لایحه، در توزیع اعتبارات و تنظیم منابع تلاش می‌کنیم که با این اصلاحات ساختاری بتوانیم بودجه‌ای را به جلسه علنی مجلس و صحن برای تصمیم نهایی تقدیم کنیم که مایه عزت برای کل کشور باشد.

در بخش منابع بر اساس کاهش وابستگی به نفت عمل کردیم
رئیس کمیسیون تلفیق بودجه مجلس اظهار کرد: در لایحه بودجه و در بخش منابع برای کاهش وابستگی به نفت و افزایش درآمد‌های مختلفی که باید اتکاء بخش هزینه‌ای در آن باشد به آنچه که تصورمان بود عمل کردیم.
آقای نادران افزود: ۱۹۹ هزار میلیارد تومانی که دولت برای برداشت از منابع نفتی در آن نظر گرفته است، بخش کوچکی از کل برداشت از منابع نفتی بوده که در بودجه پیش بینی شده است.
وی همچنین گفت: مطابق نرخی که خود دولت در محاسبات انجام داده دولت بنا داشت با توجه به اختیارات حداقل ۳۹۴ هزا رمیلیارد تومان از ارز‌های نفتی را مصرف کند، اما این عدد را به ۲۶۱ هزار میلیارد تومان کاهش دادیم.

وی با بیان اینکه نباید در این تعاملات دچار خطای تحلیل شویم، تصریح کرد: در لایحه بودجه دولت ۷۰ هزار میلیارد تومان برای انتشار اوراق سلف نفتی در نظر گرفته شده بود که با توجه به سهم ۴۸/۵ درصدی دولت از منابع نفتی، این امر مستلزم کسب حداقل ۱۵۰ هزار میلیارد تومان پیش فروش نفت بود، این یعنی دو سال بعد از فروش نفت کشور هم باید بابت استقراض از نفت در بودجه ۱۴۰۰ هزینه می‌شد و این یعنی زمین سوخته تحویل دولت بعدی دادن است.

تخفیف مالیاتی ۵ درصدی برای واحد‌های تولیدی و اصناف
رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه مجلس گفت: برای حمایت از تولید و اصناف آسیب‌دیده از کرونا طی چند روز اخیر ۵ درصد معافیت و تخفیف مالیاتی مصوب شده است.
آقای الیاس نادران در ادامه نشست خبری در جمع خبرنگاران افزود: در مقابل آن برای خودرو‌های لوکس و افراد با درآمد‌های بالای چند صد میلیارد تومان مالیات‌های بیشتری را در کمیسیون تلفیق بودجه وضع کرده‌ایم، به همان میزان معافیت مالیاتی برای درآمد‌های پایین، افزایش مالیات برای درآمد‌های بالا قرار داده شده تا شاهد عدالت اجتماعی در کشور باشیم.

مردم از منافع واردات کالا‌های اساسی با ارز ۴۲۰۰ تومانی بهره‌مند نشدند

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با اشاره به اظهارات برخی کارشناسان اقتصادی دولت درباره تأثیرات افزایش نرخ ارز محاسباتی حقوق ورودی گمرک اظهار کرد: برخی اعلام کردند با افزایش نرخ ارز ورودی گمرک قیمت کالا‌ها ۴ برابر می‌شود، اما باید پرسید آیا کالا‌های اساسی وارد شده با ارز ۴۲۰۰ تومانی تاکنون با قیمت مناسب در اختیار مردم قرار داد شده و مردم از منافع آن بهره‌مند شده‌اند؟ تولیدکننده خودرو هم در کشور تمام اجزای مورد استفاده در خودرو را از بازار داخلی به قیمت بازار تهیه می‌کند.
آقای نادران تصریح کرد: پس چرا باید اجازه دهیم واردکنندگان گوشی‌های همراه با قیمت‌های ۶۰۰ یا ۱۰۰۰ دلاری از ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات استفاده کنند؛ بنابراین بر اساس قوانین نظام گمرکی کشور امکان اعمال دو نرخ ارز در محاسبه تعرفه‌های گمرکی وجود ندارد و باید یک نرخ اعلام شود که آیا این نرخ در جهت حمایت از تولید، مصرف‌کننده داخلی و اشتغال مشخص شود یا واردکنندگان؟ تنها حجم کوچکی از واردات کشور به کالا‌های اساسی اختصاص دارد بنابراین برای جلوگیری از افزایش قیمت این کالا‌ها ما تعرفه آن را تغییر دادیم.
رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ مجلس اظهار کرد: مجموعه کارشناسی کشور اعلام کرده‌اند به جای ناترازی‌های بازار‌های ارز، پولی و کالایی باید منافع حاصل از رانت‌های ایجاد شده به جیب مردم برود که این موضوع با وجود اقدامات و مصوبات کمیسیون تلفیق بودجه انجام خواهد شد.

ضریب جینی کشور به ۴۳ درصد رسیده است

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی بیان کرد: متأسفیم که دولت ناچار به اقرار این واقعیت است که ضریب جینی کشور امروز به ۴۳ درصد رسیده یعنی فقیر، فقیرتر شده و ثروتمند، ثروتمندتر شده و شکاف درآمدی میان فقیر و غنی افزایش پیدا کرده است بنابراین ما در کمیسیون تلفیق بودجه این شکاف‌ها را اصلاح می‌کنیم.
آقای نادران در ادامه به تخصیص بودجه برای کاهش آسیب‌های اجتماعی در کشور اشاره کرد و گفت: بحث فرهنگی و اجتماعی مظلوم‌ترین بخش در لایحه بودجه است که تلاش کردیم این موضوع را با توجه به عملکرد سال ۹۵ برای سال آینده نیز اعمال کنیم، زیرا در آن سال هر واحد پول تخصیص یافته برای کاهش آسیب‌های اجتماعی توانست ده‌ها برابر امنیت ملی، اجتماعی و آرامش را در کشور به ویژه در حاشیه شهر‌ها به ارمغان بیاورد.

لایحه بودجه، بودجه حزب دولت نیست

وی اظهار کرد: لایحه بودجه، بودجه حزب دولت نیست بلکه بودجه عمومی کل کشور و ملت ایران است و بودجه سال آینده، بودجه تمام افرادی است که تریبون نداشته و دستشان به سیاستمداران نمی‌رسد و ما افتخار می‌کنیم که نوکر مردم باشیم و برای رفاه آن‌ها تلاش کنیم.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سوالی درباره اینکه نرخ محاسباتی میزان فروش نفت در بودجه سال آینده بر چه اساسی تعیین شده است، اظهار کرد: از آنچه دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ انجام داده، نیت‌خوانی نمی‌کنیم، اما بر اساس اقرار مدیران دولتی در کمیسیون تلفیق بودجه مبنی بر تلاش حاکمیت برای رفع تحریم‌ها، تلاش کردیم تا این توهم را در نحوه بررسی میزان فروش نفت در بودجه سال آینده در کمیسیون کنار بگذاریم.
آقای نادران ادامه داد: ما بدون این حد از اتکاء به نفت و وعده‌های توهم آمیز درباره صادرات نفت تلاش کردیم تا میزان فروش نفت را در حد دستیابی به آن تعیین کنیم البته سقف دومی را در بودجه برای نفت پیش‌بینی کردیم تا اگر به هر دلیلی در ۳ ماهه یا ۶ ماهه دوم سال و یا پایان سال امکان صادرات نفت به میزان ۲.۳ میلیون بشکه در روز فراهم شد، دولت اجازه داشته باشد تا اقدامات مشخص شده در بودجه را انجام دهد، اما همه واقعیت‌های سقف اول در بودجه سال آینده بر مبنای فروش ۲.۳ میلیون بشکه در روز قرار ندادیم.
کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: دولت با فرض سهم ۲۰ درصدی صندوق توسعه ملی از درآمد‌های نفتی لایحه بودجه ۱۴۰۰ را به مجلس تقدیم کرد، اما در قانون برنامه ششم توسعه سهم صندوق توسعه ملی ۳۸ درصد اعلام شده و دولت باید مابه‌التفاوت ۱۸ درصدی را کاملاً مشخص می‌کرد که بعد از ارسال نامه مقام معظم رهبری درباره سهم صندوق و اصرار مجلس تمامی محاسبات دولت به هم ریخت.

هزینه‌های رفاهی اقشار کم درآمد و متوسط جامعه را جبران خواهیم کرد

آقای نادران افزود: دولت در ابتدا نمی‌خواست تا آثار این نامه را در بودجه مد نظر قرار دهد و تنها در کمیسیون تلفیق بودجه به صورت شفاهی اقرار کرد که ما بر اساس اجازه جدید مقام معظم رهبری ۹۳ هزار میلیارد تومان کسری بودجه خواهیم داشت بنابراین تا زمانی که ما نحوه تأمین این میزان کسری را از دولت به صورت کتبی از شخص رئیس جمهور دریافت نکردیم، کلیات لایحه بودجه را تصویب نکردیم.
رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ مجلس همچنین در پاسخ به سوال دیگری درباره اینکه تصمیم مجلس برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و نحوه تخصیص بسته‌های معیشتی برای مردم چیست، گفت: ما برای اقشار کم درآمد و متوسط جامعه جبران حذف این ارز را در نظر گرفته و حتماً هزینه‌های رفاهی را برای آن‌ها جبران خواهیم کرد.
وی تأکید کرد: امروز دولت ذخایر بانک مرکزی که پشتوانه اعتبار نظام پولی ما در برابر نظام بین‌المللی است را تنها به تعداد معدودی واردکننده پرداخت کرده که باید پرسید آیا با توجه به این موضوع باز هم باید ارز ۴۲۰۰ تومانی را حفظ کرد؟ اگر امکان اعمال تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به درستی و در کنار صادرات در کشور وجود داشت می‌توانستیم آن را حفظ کنیم، اما با وجود دست‌اندازی به ذخایر بانک مرکزی و دادن وعده‌های موهوم درباره صادرات ۲.۳ میلیون بشکه نفت و تخصیص ۸ میلیارد دلار برای واردات کالا‌های اساسی چگونه می‌توان این ارز را در بودجه حفظ کرد.

مجلس تالاری شیشه‌ای و همه تصمیمات آن برای مردم محسوس است

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: سال گذشته دولت ارز بودجه را ۸ هزار و ۸۰۰ تومان محاسبه کرد که البته بخشی از آن را نیز ۴۲۰۰ تومان در نظر گرفت علی‌القاعده به طور میانگین باید یک نرخ ۷ هزار تومانی برای ارز در نظر گرفته می‌شد، اما مردم ارز را در بازار با نرخ بسیار بیشتر از این قیمت خریداری کردند بنابراین باید پرسید مابه‌التفاوت این نرخ ارز کجا رفت؟
آقای نادران تأکید کرد: بر این اساس رئیس دولت و سازمان برنامه و بودجه باید به هر نحوی که مصلحت بدانند این مابه‌التفاوت را هزینه کردند و ما می‌خواهیم برای سال ۱۴۰۰ دیگر این اتفاق نیفتد. مجلس یک تالار شیشه‌ای است و همه تصمیمات آن برای مردم محسوس است و ما اکنون در کمیسیون تلفیق بودجه تمام پول‌های زیرفرشی دولت را روی فرش قرار دادیم و راه‌های دست‌اندازی به ذخایر بانک مرکزی را هم بستیم، زیرا در همین لایحه بودجه دولت، پیشنهاد شده بود که هزینه ۳۰ هزار میلیارد تومان از بدهی‌های افراد به سیستم بانکی و سیستم بانکی و دولت به بانک مرکزی توسط بانک مرکزی پذیرفته شود.
رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ مجلس بیان کرد: این ۳۰ هزار میلیارد تومان پایه پولی کشور را افزایش می‌داد و این موضوع منجر به افزایش ۲۱۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی در کشور می‌شد که در نتیجه تمامی قیمت کالا‌ها در کشور نیز افزایش می‌یافت. آیا با وجود این مسائل حفظ ارز ۴۲۰۰ تومانی به نفع کشور بوده و افتخار است؟ بنابراین ما این ارز را حذف کردیم.
وی گفت: البته دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۰ اعلام کرده بود که به شرط عدم افزایش ارزش پایه پولی این اقدام انجام شود که این موضوع قابل تحقق نیست.

ظرفیت‌های اجرایی کشور در حال حاضر توان تمام اصلاحات ساختاری بودجه را ندارد

رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ مجلس افزود: ظرفیت‌های اجرایی کشور در حال حاضر توان اعمال تمام اصلاحات ساختاری را در بودجه ندارد بنابراین تا حدودی این اصلاحات را در بودجه ۱۴۰۰ اعمال کردیم تا بتوانیم در سال‌های بعدی مجلس و دولت آینده این اصلاحات را بر اساس منویات مقام معظم رهبری و آرزوی ۴۰ ساله مردم برای کاهش وابستگی به نفت انجام دهیم.