برای هر بیماری به کدام متخصص مراجعه کنیم

به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و سلامت گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما، تا به حال شده بعد از ساعت‌ها انتظار در مطب، پزشک بعد از معاینه و انجام بررسی‌های لازم، شما را به همکاران خود که در رشته‌ی دیگری مشغول به طبابت هستند ارجاع دهند؟ این آگاهی نداشتن، وقت و هزینه‌ی زیادی را به بیماران وارد می‌کند. در کنار این موضوع، جابجایی بین مطب متخصصین مختلف، حتما کلافه کننده خواهد بود.
دانستن اینکه کدام متخصص برای درمان کدام بیماری مناسب است و یافتن پزشک مناسب، می‌تواند یک موضوع چالش برانگیز باشد. یکی از راه‌های پیدا کردن متخصص مناسب، مراجعه به پزشک عمومی است. پزشکان عمومی شما را راهنمایی خواهند کرد تا مناسب‌ترین متخصص را انتخاب کنید.
 رشته‌های مختلف تخصص در پزشکی و بیماری‌هایی که درمان می‌کنند: 

متخصص داخلی (internist)
متخصص داخلی، پزشکی است که وظیفه‌ی درمان بیماری‌های داخلی بزرگسالان را برعهده دارد و با عمل جراحی سروکار ندارد. متخصصان داخلی معمولا بیماران مبتلا به بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی، فشار خون بالا، بیماری‌های تیروئید، افزایش چربی خون، چاقی، بیماری مزمن ریه و دیابت را درمان می‌کنند.

متخصص چشم پزشک (ophthalmologist)
چشم پزشکی، شاخه‌ای از پزشکی است که با ساختار، عملکرد و بیماری‌های چشم سروکار دارد و عمل جراحی نیز انجام می‌دهد. چشم پزشک، اختلالات چشم و بینایی مانند نزدیک بینی، دوربینی، تاری دید، مشکلات چشمی ناشی از فشار خون بالا و دیابت، گلوکوم، مشکلات عدسی چشم، یووئیت، اختلالات شبکیه، رتینوپاتی، خشکی چشم، آب مروارید و بیماری‌های ملتحمه را درمان می‌کند. آن‌ها همچنین عینک و لنز‌های تماسی را نیز تجویز می‌کنند.

متخصص قلب و عروق (cardiologist)
متخصصان قلب و عروق در درمان بیماری‌های مربوط به قلب و سیستم پیوسته به آن یعنی رگ‌های خونی، تخصص دارند.
بیماری‌ها و شرایطی که متخصص قلب و عروق درمان می‌کند عبارتند از: نارسایی قلب، درد قفسه‌ی سینه (آنژین)، بیماری عروق کرونر، حمله‌ی قلبی، سکته‌ی قلبی، کلسترول بالا، ضربان قلب نامنظم (آریتمی قلبی)، فشار خون بالا، کاردیومیوپاتی، سوفل قلبی، اختلالات دریچه‌ی قلب، بیماری‌های عضله‌ی قلب، فشار خون ریوی، پریکاردیت، فشار خون پایین، شوک، نوار قلب غیر طبیعی، نارسایی قلبی، بیماری‌های دریچه‌ی میترال، تومور‌های قلبی، بیماری‌های پریکارد و نقص سپتوم بطنی.

متخصص اطفال (pediatrics)
از مشکلات جزئی و ایمن سازی (واکسیناسیون) و اختلالات رشد کودک گرفته تا بیماری‌های جدی، از مواردی هستند که متخصصان اطفال برای درمان آن‌ها آموزش دیده‌اند. متخصصان اطفال به طور معمول بیماران را از بدو تولد تا ۱۸ سالگی معالجه می‌کنند.
متخصص اطفال بیماری‌های مرتبط با اطفال را نیز درمان می‌کند مانند اختلالات رشد، چاقی، فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا و سایر اختلالات چربی.

متخصص جراح عمومی (general surgeon)
جراح عمومی، یک تخصص جراحی است که بر روی محتویات شکم از جمله مری، معده، روده‌ی کوچک، رود‌ه‌ی بزرگ، کبد، لوزالمعده، کیسه‌ی صفرا، آپاندیس، مجاری صفراوی و غده‌ی تیروئید تمرکز دارد. جراح عمومی همچنین بیماری‌های مربوط به پوست، پستان، بافت نرم، بیماری عروق محیطی و فتق را درمان می‌کند و اقدامات آندوسکوپی مانند گاستروسکوپی و کولونوسکوپی را انجام می‌دهند. برای درمان بیماری‌های زیر می‌توانید به جراح عمومی مراجعه کنید:
جراحی پستان، نمونه برداری از پستان، برداشتن تومور پستان، آپاندیس، جراحی روده‌ی بزرگ، هموروئید یا بواسیر، جراحی مری، جراحی ریفلاکس اسید یا همان فوندوپلیکاسیون، برداشتن ضایعات مری، جراحی بای پس معده، نمونه برداری از کبد، برداشتن کیسه صفرا، ترمیم فتق، درمان واریس، جراحی تیروئید، برداشتن طحال، ترمیم زخم، پیکر تراشی و پروتز سینه.

متخصص روانپزشک (psychologist)
روانشناسان و روانپزشکان بیماری‌های روان را درمان می‌کنند و در سلامت روان تاثیر مهمی دارند. هر دو با همکاری یکدیگر، برای حل مشکلات با شما صحبت می‌کنند. اما تفاوت‌های مهمی بین این دو وجود دارد. روانپزشکان پس از گذراندن ۷ سال تحصیل در رشته‌ی پزشکی، تخصص روانپزشکی را ادامه داده‌اند. روانشناسی یک رشته‌ی کارشناسی است که به بررسی ذهن و رفتار انسان می‌پردازد. روانپزشکان می‌توانند دارو تجویز کنند، در حالی که روانشناسان نمی‌توانند.
روانپزشکان در درمان اختلالات روانی، اعتیادی، عاطفی و رفتاری از جمله افسردگی، اختلالات خلقی، اختلالات اضطرابی، اختلالات خواب، کاهش اشتها، تحریک پذیری، اختلال دو قطبی، سوء مصرف مواد، اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی، اختلال وسواس اجباری، اختلال شخصیت، هراس، روان پریشی و اسکیزوفرنی می‌توانند به شما کمک کنند.

متخصص مغز و اعصاب (neurologist)
یک متخصص مغز و اعصاب در تشخیص، درمان و مدیریت اختلالات و آسیب‌های سیستم عصبی شامل مغز، نخاع و اعصاب نقش دارد. بیماری‌هایی مانند آلزایمر، پارکینسون، اختلالات تشنج، سردرد‌های میگرنی، کمر درد، دیسک کمر و گردن، مننژیت، صرع، گیلن باره، میاستنی گراویس، تومور‌های مغزی، عفونت‌های مغزی، فلج مغزی و زوال عقل توسط متخصص مغز و اعصاب درمان می‌شود. متخصص مغز و اعصاب صدمات مغزی و آسیب‌های سر، سکته‌ی مغزی، کما، حملات ایسکمیک گذرا و هیپوکسی (کاهش اکسیژن خون) را درمان می‌کند. متخصصان مغز و اعصاب اختلالات سیستم عصبی مانند مولتیپل اسکلروزیس، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (بیماری لو گریگ)، آنسفالیت ویروسی و باکتریایی، اختلالات خواب، مولتیپل اسکلروز یا اسکلروز چندگانه و اختلالات بویایی و چشایی را درمان می‌کنند.

متخصص ارتوپدی (orthopedic surgeon)
جراحان ارتوپد، آسیب‌ها و بیماری‌های استخوان‌ها، عضلات، مفاصل، رباط‌ها، تاندون‌ها و اعصاب بدن را درمان می‌کنند. شما برای درمان این بیماری‌ها می‌توانید به متخصص ارتوپد مراجعه کنید: آرتروز، سندرم تونل کارپ، کمردرد مزمن، فیبرومیالژیا، التهاب مفصل، بیماری دژنراتیو دیسک، دررفتگی مفصل، پوکی استخوان، استئومیلیت، استئومالاسی یا نرمی استخوان، بیماری پاژه، اسکولیوز، کیفوز، لوردوز، گره‌های بوچارد، نقرس، ورم مفصل کف پا، التهاب و ورم استخوان، تاندونیت یا تاندینوپاتی، تنگی نخاع، اختلالات عصب سیاتیک، اسپوندیلولیستزیس، تعویض مفصل، آسیب‌های ورزشی مانند در رفتگی شانه، پارگی رباط و تاندون، کشیدگی و پیچ خوردگی و شکستگی استخوان. متخصصان ارتوپد را برای درمان بورسیت و سایر آسیب‌های تاندون و رباط‌ها، تزریق کورتیزون نیز انجام می‌دهند. در نتیجه جراحان ارتوپدی جراحی‌های مختلفی را می‌توانند انجام دهند.

متخصص زنان (gynecologist)
متخصصان زنان در بهداشت زنان، باروری زنان و مراقبت‌های دوران بارداری تخصص دارند. متخصصان زنان و زایمان، نوزاد را به دنیا می‌آورند و می‌توانند جراحی‌هایی مانند سزارین، اپیزیوتومی و هیسترکتومی (خارج کردن رحم) را انجام دهند. متخصصین زنان و زایمان بیماری‌هایی مانند دیابت حاملگی، پره اکلامپسی، زایمان زودرس، تخمک گذاری، مشکلات دهانه‌ی رحم، خونریزی از رحم، دوره‌های قاعدگی دردناک، آندومتریوز، بیماری التهابی لگن، فیبروئیدها، کیست تخمدان، تومور تخمدان، پولیپ، درد لگن، عفونت دستگاه ادراری (UTI)، ناباروری و فیبروم و بیماری‌های پستان را درمان کنند.

متخصص اورولوژیست (Urologist)
اورولوژیست‌ها، متخصصانی هستند که با بیماری‌های دستگاه ادراری زن و مرد از جمله کلیه، غدد فوق کلیه، حالب، مثانه و پروستات سروکار دارند. اورولوژیست‌ها اختلالات موجود در اندام‌های تولیدمثل مردان را نیز درمان می‌کنند. بی اختیاری ادرار، عفونت دستگاه ادراری (UTI)، سنگ کلیه، مثانه بیش فعال، سرطان پروستات، پروستاتیت یا التهاب پروستات، بزرگ شدن پروستات یا هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH)، واریکوسل، التهاب مثانه، پیلونفریت و بیماری مقاربتی (STD) مانند کلامیدیا، سوزاک، سیفلیس، تبخال دستگاه تناسلی، مشکلات انزال و اختلالات نعوظ، از بیماری‌هایی هستند که توسط متخصص اورولوژیست درمان می‌شوند.

متخصص گوش و حلق و بینی (ear, nose, and throat doctor یا ENT)
همانطور که از نام این تخصص پیداست، متخصصان این رشته وظیفه‌ی درمان بیماری‌های مرتبط با گوش و حلق و بینی و همچنین اعضای مرتبط در سر و گردن را بر عهده دارند.
بیماری‌هایی که توسط متخصصان گوش و حلق و بینی درمان می‌شوند عبارتند از: عفونت گوش (اوتیت میانی)، کاهش شنوایی یا از دست دادن شنوایی، گوش درد، پاره شده پرده‌ی گوش، کیست گوش میانی، عفونت سینوس، سرگیجه، بیماری منیر، مشکلات تعادل، خون دماغ، وزوز گوش، اختلالات بویایی، اختلالات بلع، بیماری‌های غدد بزاقی و تغییر شکل صورت.

متخصص پوست (Dermatologist)
متخصص پوست، پزشکی است که با شاخه‌ای از علم پزشکی که با ساختار، عملکرد و اختلالات پوست، مو و ناخن سروکار دارد. متخصصان پوست، بیماری‌های پوست، مو و ناخن‌ها مانند سرطان پوست (ملانوم، کارسینوم سلول بازال، کارسینوم سلول سنگفرشی)، ویتیلیگو، آکنه، کیست‌ها، زگیل، اگزما، بثورات پوستی، عفونت، ریزش مو، قارچ ناخن، پسوریازیس، روزاسه، کهیر، گال، هرپس زوستر، شوره‌ی سر و عفونت‌های قارچی، درماتیت، سرطان پوست و ضایعات دستگاه تناسلی خارجی را درمان می‌کنند.
متخصصین پوست برای سرطان‌های پوستی از پوست بیوپسی یا نمونه برداری می‌کنند. تزریق ژل و بوتاکس و دیگر اعمال زیبایی در زمینه‌ی تخصص پوست قرار دارند.

متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری (Infectious Disease Specialist)
یک متخصص بیماری‌های عفونی در تشخیص و درمان عفونت‌های ناشی از باکتری، ویروس، قارچ، انگل یا دارای منشا ناشناخته تخصص دارد. متخصصان بیماری‌های عفونی، عفونت‌هایی را که به درمان منظم پزشک نیاز دارند یا سایر عفونت‌های تهدیدکننده‌ی حیات مانند HIV و سل را درمان می‌کنند. آن‌ها همچنین بیماری‌های زیر را نیز درمان می‌کنند. عفونت‌های ویروسی، بیماری لایم، عفونت‌های کاندیدایی. هرپس سیمپلکس، هرپس زوستر، مونونوکلئوز عفونی. هاری، ویروس سنسیشیال تنفسی، سرخجه. سالمونلوز و توکسوپلاسموز و عفونت‌های معده.

فوق تخصص ریه (Pulmonologist)
این پزشکان، ریه‌ها و اعضای مربوط به آن را درمان می‌کنند. بیماری‌هایی مانند فیبروز سیستیک، COPD (بیماری انسدادی مزمن ریه)، آمفیزم، آسم، ARDS یا ناراحتی تنفسی حاد، ذات الریه، آزبستوز، آتلکتازی، برونشکتازی، برونشیت، سرطان‌های ریه، فیبروز سیستیک، سل، ادم ریوی، SARS یا سندرم حاد تنفسی حاد، آمبولی ریوی، اختلالات پلور، سارکوئیدوز، آمبولی ریوی، پلورال افیوژن و پنوموتوراکس توسط این پزشکان درمان می‌شود.

فوق تخصص روماتولوژی (rheumatologist)
روماتولوژیست به طور ویژه برای درمان بیماری‌های خود ایمنی و بیماری‌های اسکلتی عضلانی آموزش دیده است. بیماری‌ها و شرایطی که روماتولوژیست‌ها معالجه می‌کنند عبارتند از: اختلالات خود ایمنی، آرتروز، لوپوس، نقرس، آرتریت روماتوئید یا روماتیسم، آرتریت پسوریازیس، فیبرومیالژیا، سندروم شوگرن، آسیب‌های ورزشی و بیماری‌های کلاژن.

فوق تخصص گوارش (Gastroenterologist)
متخصصان گوارش بیماری‌های مربوط به قسمت‌های مختلف دستگاه گوارش را درمان می‌کنند. از جمله معده، روده، مری، کبد، کیسه‌ی صفرا و سیستم صفراوی، لوزالمعده یا پانکراس، روده‌ی بزرگ و راست روده یا رکتوم. بیماری‌های کبدی، بیماری سلیاک، اختلالات بلع، آپاندیسیت، سیروز کبدی، سنگ صفرا، دیورتیکولیت، دیورتیکولوز، GERD (بیماری ریفلاکس معده)، هپاتیت، زردی، فتق هیاتال، التهاب کیسه‌ی صفرا، بیماری التهابی روده، بزرگ شدن کبد یا طحال، پانکراتیت مزمن، سندرم روده‌ی تحریک پذیر یا IBS، سوءهاضمه، مدفوع خونی، کولیت اولسراتیو، بیماری کرون، انسداد روده، زخم معده، سوزش معده، بیماری سلیاک، کولیت اولسراتیو، بواسیر و پولیپ‌های روده‌ی بزرگ توسط این پزشکان درمان می‌شود. هنگام مشاهده‌ی علائمی مانند خون در مدفوع به متخصص گوارش مراجعه کنید. متخصصان گوارش، آندوسکوپی و کولونوسکوپی را نیز انجام می‌دهند.

فوق تخصص غدد (Endocrinologist)
این پزشکان، بیماری‌های مربوط به غدد و هورمون‌ها را درمان می‌کنند. بیماری‌ها و شرایطی که متخصصان غدد درمان می‌کنند به غدد درون ریز و برون ریز مربوط می‌شوند. از جمله غدد تیروئید، پاراتیروئید، غدد فوق کلیوی، تخمدان‌ها، بیضه‌ها، لوزالمعده یا پانکراس و غده‌ی هیپوفیز. این بیماری‌ها عبارتند از: پوکی استخوان، اختلالات رشد، پرکاری تیروئید، کم کاری تیروئید، تیروئیدیت هاشیموتو، افت قند خون (قند خون پایین)، دیابت نوع ۱ و نوع ۲، دیابت شیرین بزرگسالان، بیماری آدیسون، بیماری گریوز، سندرم کوشینگ، تومور‌های هیپوفیز، اختلالات متابولیسم کلسیم و گواتر.

متخصص بیهوشی (Anesthesiologist)
متخصص بیهوشی، پزشکی است که هنگام جراحی یا در حین برخی روش‌های تشخیصی، شما را بیهوش می‌کند یا به خواب می‌برد. بیهوشی باعث از بین رفتن احساسات می‌شود و فرد هیچ دردی را حس نمی‌کند. متخصص بیهوشی وضعیت ریه‌ها، قلب و گردش خون را قبل از جراحی، ارزیابی می‌کند. تا میزان و نوع بیهوشی را تعیین کند. متخصص بیهوشی در حین عمل، بر علائم حیاتی شما نظارت می‌کند. همچنین هنگام احیا بیماران، متخصص بیهوشی باید حضور داشته باشد.
برخی از متخصصین بیهوشی، در کلینیک‌های کنترل درد فعالیت دارند؛ و برای کمر درد تزریق اپیدورال انجام می‌دهند یا درد پس از جراحی را کنترل می‌کنند.

متخصص رادیولوژی (Radiologist)
تفسیر عکس اشعه‌ی ایکس و سایر مطالعات تشخیصی مانند ام آر آی، سی تی اسکن، ماموگرافی و سونوگرافی توسط رادیولوژیست انجام می‌شود. رادیولوژیست مداخله‌ای می‌تواند نمونه برداری و آنژیوگرام و همچنین تزریق شیمی درمانی به تومور‌ها را انجام دهد.

فوق تخصص کلیه یا نفرولوژیست (Nephrologist)
متخصص نفرولوژیست در تشخیص و درمان بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری مهارت دارد. هر گونه ناهنجاری در آزمایش‌های تشخیصی کلیه یا آزمایش ادرار به متخصص نفرولوژیست ارجاع داده می‌شود. دیالیز بیماران کلیوی، تعیین محدودیت‌های غذایی برای بیماران کلیوی و بیماران دیالیزی، پیوند کلیه و جراحی‌ها مربوط به سیستم کلیه از وظایف این متخصصین است. شما برای درمان بیماری‌هایی مانند موارد زیربه متخصص کلیه مراجعه کنید.
نارسایی حاد و مزمن کلیه، فشار خون بالا، عدم تعادل مایعات و مواد معدنی. دیالیز مواد زائد بدن، گلومرولونفریت، مثانه‌ی نوروژنیک، سنگ کلیه. بیماری کلیه‌ی کیستیک، هیدرونفروز، نفریت، نکروز حاد کلیه. هیپرپلازی خوش خیم پروستات، پروستاتیت. عفونت و انسداد مجاری ادراری و اختلالات عروق خونی کلیه‌ها. نفرولوژیست می‌تواند نمونه برداری از کلیه را نیز انجام دهد.

متخصص طب اورژانس (Emergency Medicine)
پزشکی که در اورژانس بیمارستان خدمات اضطراری ارائه می‌دهد، متخصص طب اورژانس است. این متخصصان بیماری‌های ناگهانی، حوادث یا صدماتی مانند زخم‌های ناشی از شلیک گلوله یا تصادفات اتومبیل را که تهدید کننده‌ی زندگی هستند، درمان می‌کنند.

متخصص آسم و آلرژی (Allergist یا Immunologist)
متخصصان آلرژی با استفاده از تست‌های آلرژی و سایر موارد تشخیصی می‌توانند آلرژی، آسم و سایر بیماری‌های سیستم ایمنی را ارزیابی، تشخیص و درمان کنند. همچنین متخصصان آلرژی به شناسایی علت آلرژی کمک می‌کنند؛ که می‌تواند شامل گرد و خاک، داروها، خوراکی‌ها، حیوانات خانگی، گرده‌ی گل، لاتکس و سایر مواد باشد. آلرژی هنگامی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن نسبت به آلرژن‌ها بیش از حد واکنش نشان دهد.

جراح فک و صورت (Oral and maxillofacial surgeon)
جراحان فک و صورت در درمان بیمار‌های دهان، فک و صورت تخصص دارند. جراحان فک و صورت برای صورت مانند جراح ارتوپدی هستند. موارد زیر از وظایف این متخصصین است. بازسازی صورت. جراحی TMJ (جراحی مفصل فک). کشیدن دندان، جراحی ایمپلنت دندان. برداشتن کیست‌ها و تومور‌ها از فک، دهان و صورت.

فوق تخصص خون و انکولوژیست (hematologist/oncologist)
یک متخصص خون در درمان بیماری‌های مرتبط با اختلالات خونی مانند بیماری‌های طحال، بیماری‌های غدد لنفاوی، کم خونی، ایدز، اختلالات لخته شدن، هموفیلی، ترومبوسیتوپنی، لوسمی، بیماری سلول داسی شکل و سرطان‌های غدد لنفاوی (لنفوم) تخصص دارد. آن‌ها انواع خاصی از تزریق و بیوپسی مغز استخوان را برای تجزیه و تحلیل انجام می‌دهند.
سرطان شناسان یا متخصص انکولوژیست انواع مختلف سرطان را درمان می‌کنند.
انکولوژیست جراح
انکولوژیست‌های جراح، تومور‌ها را برداشته و برخی نمونه برداری‌ها را انجام می‌دهند.
انکولوژیست زنان و زایمان
سرطان‌های رحم، دهانه‌ی رحم و سایر سرطان‌های اندام‌های تولیدمثلی زنان توسط انکولوژیست زنان و زایمان درمان می‌شوند.
انکولوژیست اطفال
انکولوژیست‌های کودکان سرطان‌های دوران کودکی را درمان می‌کنند.
هماتولوژیست-انکولوژیست
یک متخصص خون و انکولوژیست است که سرطان‌های خون را درمان می‌کند.