معاون وزیر و رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی به تشریح ابعاد، لایه‌ها و سطوح سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش و بسته تحولی مدرسه انطباقی در آموزش و پرورش استثنایی پرداخت.
وی افزود: سند، به عنوان مجموعه‌ای از، آرمانها، اهداف برنامه‌ها وفعالیت هاست، تحول خواهی، این مفهوم را متبادر می‌سازد، که نباید به وضعیت موجود قانع شد و به سوی وضعیت مطلوب وآنچه باید باشد، حرکت کرد، همچنین این تحول باید بنیادین باشد وتغییراتی سطحی را شامل نمی‌شود وباید تحولات اساسی و زیر بنایی در نظام تعلیم تربیت را محقق سازد.
رئیس سازمان آموزش وپرورش استثنایی کشور، در تبیین لایه‌های تشکیل دهنده سند تحول بنیادین گفت: سند تحول بینادین در آموزش وپرورش مشتمل بر چهار لایه می‌باشد، که لایه نظری این سند از ده سال گذشته، مبتنی بر سیاست‌های تحولی نظام آموزش وپرورش، ابلاغی مقام معظم رهبری، در مجموعه ای، شامل بیانیه ارزش‌ها در۳۰ بند، ۸ هدف کلان، ۱۵ راهبرد کلان و۱۳۱ راهکار اجرایی، همچنین ۶ خرده نظام طراحی، تدوین وتصویب شده است.
وی لایه دوم سند تحول بینادین در آموزش وپرورش را لایه برنامه‌ای برشمرد وگفت: شش خرده نظام سند با هدف اجرایی نمودن ۱۳۱ راهکار تدوین شده است و در این راستا بیش از ۵۰۰ برنامه در آموزش و پرورش تعریف، تولید و تصویب شده است که در قالب برنامه‌های برنامه‌های ششم و هفتم توسعه کشور نشسته اند و باید اجرایی شوند، و دراین لایه هم کار‌های موثری صورت گرفته است.
معاون وزیر با بیان اینکه در لایه سوم یعنی لایه عملیاتی و لایه چهارم یا لایه نمادین سند تحول بینادین باید تمرکز بیشتری صورت گیرد اظهار کرد: آموزه‌های سند باید هم در سطح ستاد، معاونت‌ها ومدیریت‌ها و هم در ادارات کل وهم در ادارات ۷۵۰ گانه آموزش وپرورش و به ویژه در سطح مدارس وهمه ارکان آن، اعم از معلم و دانش آموز و اولیا وسایر دینفعان اجرایی شود، که دراین لایه‌ها علیرغم آن که فعالیت‌های ارزشمندی صورت گرفته است، راه زیادی را برای تحقق همه اهداف ورسیدن به قله، بخصوص عملیات در مدرسه درپیش داریم.
وی با تاکید بر اینکه لایه نمادین سند، تقسیم کار ملی است، افزود: تحقق کامل سند با بکارگیری همه ظرفیت‌های درون سازمانی وبرون سازمانی امکان پذیر است، در این قسمت که دیگران بخشی از کار را بعهده بگیرند، با مشکل جدی مواجهه هستیم، با این اوصاف می‌توان گفت، در نظام آموزش وپرورش باید فعالیت‌ها را بر اجرایی شدن لایه‌های عملیاتی ونمادین متمرکز کرد و برای جلب مشارکت‌های درون سازمانی و برون سازمانی تلاش نمود.
رئیس سازمان آموزش وپرورش استثنایی کشور، آموزه‌های سند در لایه‌های برنامه‌ای وعملیاتی را در چهار بخش تاسیسی و نوآورانه، توقیفی و تعطیلی، تعدیلی واصلاحی، تثبیتی واستمراری تقسیم بندی کرد وگفت: در بخش برنامه‌های تاسیسی ونوآورانه تمرکز بر برنامه‌هایی است که باید برای تحقق اهداف سند وجود داشته باشد، ولی در حال حاضر موجود نیست و برنامه‌های توقیفی و تعطیلی شامل برنامه‌هایی است، که با اهداف سند همسو نیست که باید متوقف وتعطیل شوند.
وی افزود: برنامه‌های تعدیلی واصلاحی برنامه‌هایی است که تاحدی می‌توان با اهداف و راهکار‌های سند گره بخورند، اما باید مورد بازنگری واصلاح وتعدیل قرار گیرند و برنامه‌های استمراری وتثبیتی نیز برنامه‌هایی هستند که با مبانی سند همخوانی دارند و باید ادامه یابند.
وی تاکید کرد: در بعد برنامه‌های تاسیسی ونوآورانه وبرنامه‌های تعطیلی وتوقیفی نیز راه زیادی را برای رسیدن به توفیق در پیش داریم، بعبارتی برنامه کمتری را با رویکرد تاسیسی ونوآوری وارد بدنه نظام تعلیم وتربیت به ویژه مدارس کرده ایم و در برنامه‌هایی که باید تعطیل شود، توقیف صورت نگرفته است.
معاون وزیر با بیان اینکه بسته‌های ۲۵ گانه تحولی، به منظور رفع نقایص مورد اشاره در لایه‌های عملیاتی ونمادین و برای ایجاد برنامه‌های تاسیسی ونوآورانه و توقف برنامه‌های تعطیلی وتوقیفی در وزارت آموزش وپرورش تدوین شده اند اظهار کرد: این بسته‌ها براساس هشت شاخص اساسی تدوین شده است، که اولین ویژگی این بسته‌ها انطباق آن با بند‌هایی از راهبردها، اهداف وراهکار‌ها ومنبعث بودن آن‌ها از سند تحول بنیادین است و جنبه تاسیسی و نوآوری برنامه‌ها وضرورت پوست اندازی برنامه‌های موجود در جهت تحقق اهداف سند تحول بنیادین دومین شاخص بسته‌های تحولی است.
وی گفت: دستیابی به اهداف وتحقق آن‌ها در کوتاه مدت وحداقل در یک برنامه یک ساله تحصیلی، قابلیت تحقق وسنجش پذیری، قابلیت اندازه گیری و ارزیابی میزان تحقق اهداف برنامه ها، فراگیری بسته‌ها و مشارکتی بودن از دیگر ویژگی‌های این بسته‌ها است.
آقای حسینی با تاکید براین که خاستگاه تغییر وتحول در نظام آموزش وپرورش مدرسه است، گفت: نهاد تحول آموزش وپرورش، سازمان تحول مدرسه و واحد تحول کلاس وکارگزاران تحول معلمان هستند، لذا با توجه به تحقق تحول در مدرسه، مدرسه محور بودن نیز شاخص دیگری است، که در تدوین این بسته‌ها محور توجه قرار گرفته است.
وی افزود: اگر تمام شاخص‌های مورد اشاره در تدوین برنامه‌ها مدنظر قرار گرفته باشد، مولفه شوق انگیز بودن، آموزه‌ها وبر نامه‌ها وفعالیت نیز محقق خواهدشد و ذینفعان درون سازمانی وبرون سازمانی را برای مشارکت و اجرایی نمودن این برنامه تشویق و ترغیب خواهد کرد.
آقای حسینی با بیان اینکه در سیستم تعلیم وتربیت مشارکت، عرضه محور شده است، گفت: مشارکت واقعی مشارکت تقاضا محور است، اگر برنامه‌ها براساس شوق وتقاضای مخاطبین تدوین شود، دراین صورت مشارکت با ذینفع راهگشاست نه مشارکت برای ذینفع ومشارکت باید نهادمند، مستمر، همیشگی باشد و برای تحقق اهداف برنامه‌های آموزش وپرورش مشارکت مقطعی و ذره‌ای پاسخگو نیست.
وی مشکل اجرایی نشدن سند تحول را ناتوانی در ایجاد شوق تغییر در مخاطبین دانست و گفت: برنامه‌های ما باید براساس مساله‌های مخاطبین وذینفعان در سطوح مختلف به ویژه در مدرسه طراحی شودکه بتواند انگیزه بخش و مشارکت جو باشد، لذا بسته‌های تحولی با درنظرگرفتن این شاخص تدوین شده اند.
رئیس سازمان آموزش وپرورش استثنایی کشور با بیان اینکه در تدوین بسته‌های تحولی سازمان آموزش وپرورش استثنایی، توسعه کمی وکیفی برنامه‌ها مد نظر بوده است اظهار کرد: بر همین اساس برنامه‌های این سازمان در سال ۱۳۹۹ در مقایسه با سال ۱۳۹۸، با افزایش ۷ برنامه رشد ۲.۲ برابر، فعالیت‌ها با افزایش از ۱۸ فعالیت به ۴۶ فعالیت، رشد ۵.۲ برابر و خرده نظام‌هایی که برنامه‌های سازمان مبتنی برآن‌ها تدوین شده، از سه خرده نظام به شش خرده نظام افزایش یافته است.
وی گفت: رشد کیفی برنامه نیز با تدوین بسته‌های تحولی محقق شده است، که مشتمل بر سه بسته مدرسه انطباقی، بسته توسعه مشارکت وکاهش تمرکز و بسته مداخلات طلایی وبهنگام می‌باشد که ۸ برنامه و۳۰ فعالیت رادر برمی گیرد و ۹۲درصد از فعالیت‌های بسته‌های تحولی نوآورانه وتاسیسی است و ۵.۷ درصد برنامه‌های آن‌ها رویکرد استمراری دارند.
آقای حسینی در ادامه به تبیین بسته مدرسه انطباقی پرداخت و گفت: مولفه ها، اجزا و ارکان مدرسه باید با نیاز‌های دانش آموزان انطباق یابد و با شرایط آن‌ها متناسب شود. دراین راستا باید برای دانش آموزان با نیاز‌های ویژه مدرسه انطباقی با انعطاف‌ها ومتناسب سازی خود بتواند پاسخگوی نیاز‌های آموزش وپرورشی وتوانبخشی همه گروه‌های دانش آموزان باشد و با این هدف بسته تحولی مدرسه انطباقی با سه برنامه و ۹ فعالیت تولید شده است.
وی گفت، اولین برنامه این بسته تحولی، مناسب سازی مبتنی بر توانمندسازی مدیران، معلمان، هدایت وبهره برداری از امکانات وظرفیت‌ها وخلق فرصت هاست، که نهضت آموزش زبان اشاره با توجه به پوشش تحصیلی قریب ۱۸ هزار دانش آموز آسیب دیده شنوایی، برای ۴ هزار نفراز معلمان، مدیران، والدین وکارکنان دستگاه‌هایی که بیشترین ارتباط را با این گروه از افراد دارند طراحی شده است
وی افزود: همچنین نهضت آموزش خط بریل با وجود قریب به ۸ هزار دانش آموز آسیب دیده بینایی که در ۲۳ مدرسه ویژه نابینایان یا در مدارس مدارس پذیرا به تحصیل اشتغال دارند، پیش بینی شده است، که تاپایان برنامه باید ۱۰۰۰ نفراز معلمان، مدیران، اولیا وسایر ذینفعان خصوص خط بریل آموزش‌های لازم را دریافت نمایند.
رئیس سازمان آموزش وپرورش استثنایی کشور، تربیت معلمان چند مهارتی را نیز یکی دیگر از فعالیت‌های برنامه توانمند سازی برشمرد وگفت: پوشش ۱۰ درصدی آموزش و تربیت معلمان چند مهارتی سال در۱۳۹۹از جمله برنامه‌های توانمند سازی معلمان است.
وی شبکه جامع آموزش واطلاع رسانی دربستر فناوری‌های نوین را برنامه دوم این بسته تحولی دانست وگفت: امروزه پس از جهان فیزیکال وجهان ایده آل، جامعه شناسان از فضای مجازی را به عنوان جهان سوم به رسمیت می‌شناسند و با توجه به شیوع بیماری کرونا این جهان ضرورت بیشتری یافته است.
آقای حسینی گفت: در این برنامه سه فعالیت طراحی شده که، تولیداپلیکیشن جامع آموزش وپرورش دانش آموزان با نیاز‌های ویژه دربستر شبکه شاد با بکارگیری مدرنترین شیوه ها، همه اطلاعات مربوط به گروه‌ها و دوره‌های مختلف آموزش وپرورش استثنایی را دربردارد
وی افزود: در کناراین اپلیکیشن، سامانه ندای همراه در دستور کار قرار گرفته است، که در روز‌های آتی افتتاح خواهدشد، برای پوشش این برنامه ۱۶ نفر از مشاوران آموزش‌های تخصصی لازم را دیده اند و مقرر گردیده است که به صورت شبانه روزی پاسخگوی مخاطبین در ۲۳ هزار مدرسه پذیرا در سراسرکشور باشند.
آقای حسینی سومین فعالیت را ایجاد پایگاه جامع آموزش برشمرد وگفت: این پایگاه مدرسه جامع آموزش مجازی است که در تمام گروه‌های هفت گانه و دوره‌ها ورشته‌های مختلف، دروس دراین پایگاه بارگذاری شده است.
وی افزود: علاوه برآن مدرسه مجازی درهر استان نیز باید بیشترین محتوای آموزشی با بهترین شیوه‌های ارائه برای دانش آموزان بانیاز‌های ایجاد شود، که این فعالیت در۷ استان اجرایی شده وتاپایان سال ۱۳۹۹ نیز سایر استانها کشور واجد مدرسه مجازی می‌شوند.
معاون وزیر آموزش وپرورش سومین برنامه مدرسه انطباقی رامناسب سازی فضا وتجهیزات با شرایط دانش آموزان دانست وگفت: برای این برنامه سه فعالیت تعریف شده است، که درتمام استانها یک مدرسه اتیسم متناسب سازی خواهد شد، به این منظوربا نوسازی مدارس جهت احداث مدرسه اتیسم در ۱۴ استان فاقد این مدارس هماهنگی صورت گرفته است، در سایر استانها نیز متناسب سازی مدارس اتیسم با استاندارد‌های موجود صورت می‌گیرد.
وی افزود: همچنین در ۲۳ هزار مدرسه پذیرا نیزباید متناسب سازی صورت گیرد، که برای ارائه الگوی مناسب، در برنامه‌های سال۱۳۹۹، متناسب سازی الگویی یک مدرسه پذیرا در ابعاد نرم افزاری وسخت افزاری در تمام ارکان وابعاد ومولفه‌ها ومخاطبین وذینفعان مدرسه، برای ارائه یک الگوی عملی صورت می‌گیرد.
وی گفت: درکنار مناسب سازی فضا، مناسب سازی تجهیرات نیز در دستور کار قرار گرفته است، که براساس مبانی نظری ارتباطات، توسعه وپیشرفت درجامعه امتداد حواس انسانی است، لذا با توجه به رسالت اصلی آموزش وپرورش مبنی بر تبدیل منابع انسانی به سرمایه‌های انسانی، برنامه ریزی برای مناسب سازی تجهیزات انجام شده و دراین راستا ۱۰۵ قلم ابزار آموزشی وکمک آموزشی شناسایی شده است، که برای ۷۲ هزار دانش آموزان بالغ بر ۴۵۰ میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز است، که باید از طریق اعتبارات دولتی وغیردولتی و مردمی وردیف مسئولیت‌های اجتماعی تامین گردد.
آقای حسینی در پایان هدف گذاری مناسب سازی تجهیزات را ده درصد تا پایان سال ۱۳۹۹ اعلام نمود وگفت: به این منظور آمایش سرزمینی صورت گرفته است وسهم هریک بخش‌های دولتی وغیر دولتی، خیرین وسایر شرکای آموزش وپرورش برای تامین اقلام مذکور وسایر برنامه‌ها و فعالیت‌های این بسته تحولی تعیین شده است و میزان تحقق اهداف در طول برنامه به صورت دوره‌ای ودرپایان برنامه مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.