در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از جمعه خونین تا سرکوب بوکسور‌های چینی
امروز دوشنبه، هفدهم شهریور سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با هجدهم محرم سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با هفتم سپتامبر سال ۲۰۲۰ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهم ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی ( هفدهم شهريور ) به شرح زیر است:
سالگرد جمعه خونین و روز شهدا
۴۲ سال پیش، در روز هفدهم شهریور سال ۱۳۵۷ هجری شمسی نظامیان رژیم مستبد پهلوی، تظاهرات بزرگ مردم تهران را به خاک و خون کشیدند.
در این روز، مردم مسلمان تهران از اولین ساعات بامداد برای چندمین روز متوالی، تظاهرات خود را علیه رژیم آغاز کردند. در این زمان در تهران حکومت نظامی اعلام شده بود اما مردم بدون توجه به این وضعیت و حضور نیرو‌ها و تجهیزات نظامی در خیابان ها، به شعار دادن علیه ستمگری‌های رژیم شاه پرداختند. در این حال، مزدوران گارد مخصوص شاه از زمین و هوا، مردم حق طلب و بی دفاع را آماج گلوله‌های آتشین خود قرار دادند و در مدت کوتاهی، بیش از چهار هزار تن از مردم تهران را به شهادت رساندند و هزاران تن را مجروج کردند. به همین دلیل، روز جمعه هفدهم شهریور سال ۱۳۵۷، جمعه خونین و روز شهدا نام گرفته است. هدف رژیم شاه از کشتار مردم تهران در این روز، ایجاد ترس و وحشت در مردم و پایان دادن به قیام آنان بود. اما مردم ایران تظاهرات خود را با شدت هرچه بیشتر ادامه دادند. امام خمینی (ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در پیامی به مناسبت جمعه خونین فرمود: «چهره ایران امروز گلگون است و دلاوری و نشاط در تمام اماکن به چشم می‌خورد. آری این چنین است راه امیرالمومنین (ع) و سرور شهیدان، امام حسین (ع) ، ای کاش خمینی در میان شما بود و در کنار شما در جبهه دفاع برای خدای تعالی کشته می‌شد. ملت ایران، مطمئن باشید که دیر یا زود پیروزی از آن شماست.»
تولد حیدرقلی سردار کابلی، فقیه مسلمان
۱۴۹ سال پیش در چنین روزی هجدهم محرم سال ۱۲۹۳ قمری علامه بزرگ "حیدرقلی سردار کابلی" عالم و فقیه مسلمان در کابل متولد شد.
وی از محضر اساتیدی مانند میرزا حسین نوری و سیدصفیُّ الدین حسن بن هادی کاظمی استفاده کرد و از آیات عظام، سیدحسن صدر، حاج شیخ عباس قمی، سید یحیى خراسانی، شیخ آقا بزرگ تهرانی و... مفتخر به دریافت اجازه و نقل روایت شد. سردار کابلی، همزمان با فراگیری علوم معقول و منقول، به یادگیری زبان های زنده دنیا از قبیل عربی، انگلیسی، عبری و اردو همت گماشت و آن‌ها را آموخت. ایشان در سال ۱۳۱۰. ق راهی کرمانشاه شد و در آن منطقه محروم به ارشاد مردم، تبلیغ دین و تدریس و تالیف پرداخت. کتاب "ترجمه انجیل برنابا" و "الاربعون حدیثاً فی فضایل امیرالمؤمنین"از جمله آثار او می باشد. سردار کابلی در سال ۱۳۷۲ قمری در ۷۹ سالگی فوت کرد و در نجف اشرف مدفون گردید.
تولد سید احمد خوانساری، فقیه بزرگ شیعه
۱۳۳ سال پیش در چنین روزی هجدهم محرم سال ۱۳۰۹ هجری قمری فقیه عالی مقام آیت اللَّه سیداحمد خوانساری مرجع بزرگوار شیعه متولد شد.
وی در ۲۰ سالگی عازم نجف اشرف گردید و از محضر اساتید بزرگی همچون محقق خراسانی، سید محمدکاظم یزدی، شریعت اصفهانی و محقق نایینی کسب فیض نمود. آیت اللَّه خوانساری همزمان با تأسیس حوزه علمیه اراک، وارد ایران شد و به تدریس پرداخت. وی سالها در اراک و قم با مرحوم آیت اللَّه شیح عبدالکریم حائری همکاری و تشریک مساعی داشت و پس از تأسیس حوزه علمیه قم به سرپرستی آیت اللَّه حائری یزدی، امام جماعت مدرسه فیضیه را به عهده گرفت. آیت اللَّه خوانساری در سال ۱۳۷۰ قمری به تهران عزیمت نمود و در آنجا به امامت جماعت مسجد معروف "سید عزیزاللَّه" مشغول شد. آیت اللَّه خوانساری تا پایان عمر در تهران اقامت داشت و پس از فوت، در قم به خاک سپرده شد.
سرکوب قیام بوکسورها در چین
۱۲۱ سال پیش در چنین روزی هفتم سپتامبر ۱۸۹۹ میلادی قیام تاریخی «بوکسورها» در چین سرکوب شد.
بوکسورها لقب گروهی از نظامیان چینی موسوم به «آی ـ هو ـ چوآن» یا «مشت‌های هماهنگ عادل» بود که در مخالفت با دخالت‌های روزافزون دولت‌های غربی و ژاپن در امور کشور چین، قیام کردند. از جمله اقدامات بوکسورها تصرف سفارتخانه‌های دولت‌های غربی در شهر پکن و مبارزه شدید با فعالیت‌های مبلّغان مذهبی اروپایی بود. اما سرانجام قیام ضد استعماری بوکسورها را نیرو‌های متحد اروپایی، آمریکایی و ژاپنی در چین سرکوب کردند و دولت چین مجبور شد که غرامت سنگینی به آن‌ها بپردازد.
استقلال برزیل
۱۹۸ سال پیش در چنین روزی، هفتم سپتامبر سال ۱۸۲۲ میلادی کشور برزیل موفق به کسب استقلال از پرتغال شد و هفتم سپتامبر به عنوان روز ملی این کشور نام گرفت.
برزیل از سال ۱۴۹۴ میلادی تحت استعمار پرتغال قرار گرفت. پرتغال به استثمار سرخپوستان این کشور بسنده نکرد و میلیون‌ها سیاهپوست را به عنوان برده، برای کشاورزی از آفریقا به برزیل آورد. در اوایل قرن نوزدهم میلادی، پس از آنکه پرتغال توسط ناپلئون بناپارت اشغال شد، امپراتور پرتغال، به همراه خانواده اش به برزیل، مستعمره پرتغال، گریخت و به همین دلیل اوضاع کشور برزیل دستخوش ناآرامی شد. بعد از شکست ناپلئون، امپراتور پرتغال به کشورش بازگشت، اما پسر وی به عنوان نایب السلطنه در برزیل به حکومت رسید. وی بعد از ۱۴ سال در چنین روزی استقلال برزیل را از پرتغال اعلام کرد و خود را به عنوان پدروی اول، امپراتور برزیل نامید. نظام سیاسی برزیل در سال ۱۸۸۹ میلادی به جمهوری تبدیل شد. برزیل با مساحت بیش از هشت میلیون و پانصد هزار کیلومتر مربع، در ساحل اقیانوس اطلس، بخش اعظم مرکز و شرق آمریکای جنوبی را فرا گرفته و با کشور‌های آرژانتین، پاراگوئه و اروگوئه همسایه است.
مرگ دیکتاتور کنگو
۲۳ سال پیش در چنین روزی هفتم سپتامبر سال ۱۹۹۷ میلادی "موبوتو سسه سوکو" (Mobutu Sese Seko) دیکتاتور پیشین کشور افریقایی کنگو مرد.
ژنرال ژوزف موبوتو سسه سوکو، رئیس جمهور پیشین کشور افریقایی کنگو در سال ۱۹۳۰ م در این کشور به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات خود به روزنامه نگاری پرداخت و در دهه ۱۹۵۰ م با پیوستن به نهضت آزادیبخش کنگو به ریاست پاتریس لومومبا، در مذاکرات استقلال کنگو شرکت کرد. موبوتو پس از استقلال کنگو به ریاست ارتش کنگو رسید و در سال ۱۹۶۰ م در سی سالگی به نخست وزیری دست یافت. موبوتو در راستای به دست گرفتن زمام امور کشور، در ۲۵ نوامبر ۱۹۶۵ م علیه رئیس جمهور قانونی کنگو دست به کودتا زد و زمام امور را با دیکتاتوری کامل در دست گرفت. در اوایل دهه ۱۹۹۰ م، با پدیدار شدن تغییر اوضاع در صحنه بین المللی و انجام تحولات در کشور‌های دیکتاتوری، اعتراضات و تظاهرات در شهر‌های مختلف کنگو برای برکناری موبوتو فراگیر شد که منجر به وقوع جنگ‌های داخلی در این کشور شد. در نهایت موبوتو سسه سوکو در ۱۶ مه ۱۹۹۷ م پس از ۳۷ سال زمامداری و ۳۲ سال دیکتاتوری به مراکش گریخت. سه سه سکو سرانجام در هفتم سپتامبر ۱۹۹۷ م در ۶۷ سالگی درگذشت و کارنامهای سیاه از خود به جای نهاد.