گزارش مکتوب؛
بخت سپیدِ دریاچه ارومیه
به برکت بارش های مناسب، پهنه خشک دریاچه ارومیه جانی دوباره گرفت و حجم آب آن به 3 و نیم میلیارد مترمکعب رسید، وضعیتی که موجب می شود، برای احیای نگین فیروزه آی آذربایجان همچنان امیدوار بمانیم.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز آذربایجان غربی، سال جدید با حوادث تلخی آغاز شد و سیلاب کام هموطنانمان در برخی از استانهای کشور را تلخ کرد، اما چه می شود کرد، تا چشم بازکردیم دیدیم سیلاب همه چیز را باخود شست و بُرد.این بار هم مثل همیشه غمِ هموطن برایمان سنگین آمد، آن گونه که قلب ایران در کرمانشاه لرزید، این بار هم دلهایمان با سیل زده گان یکی شد و قول دادیم در کنارشان باشیم.اما گویی این همنشینیِ بین رنج و نیل به سعادت از ناگزیر ترین خصلتهای این دنیای هزار رنگ است، آن گونه که امید داشته باشیم بارِدیگر سپیدی ها از پسِ سیاهی ها متولد شود.حکایت خشکیِ دریاچه ارومیه هم حکایت امیدی است که رنگ باخته بود، عوامل مختلف انسانی و طبیعی از تغییرات اقلیمی و برداشت غیر مجاز از منابع آبی حوضه آبریز دریاچه، توسعه بی رویه کشاورزی و حتی احداث پل میانگذرِ بتنی که در زمان بهره برداری از آن گفتیم "از این پس از روی تمامی آبهای دنیا خواهیم گذشت!"، همگی دست به دست هم داده و عرصه را بر دریاچه تنگ کردند.از آن به بعد سالها بود که هر رهگذری بادیدن کشتیِ به گِل نشسته دریاچه ارومیه غُصهِ دلش افزون و داغِ دل اش تازه میشد، روزهای تلخی که هیچکس تصورش را هم نمی کرد، روزی این کشتی دوباره بر گهوارهِ فیروزه ای دریاچه آرام گیرد.هرچند باورش برایمان سخت است، اما این بار بخت با ما و دریاچه یار بود!حالا همین که باچشم خود می بینیم پهنه بی جانِ دریاچه ارومیه اندکی نفس تازه کرده، دوباره امیدوار می مانیم.این روزها روزهای خوشِ دریاچه ارومیه ست، با افزایش بارندگی‌ها و رهاسازی آب سدها تراز آبی دریاچه ارومیه نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته 59 سانتیمتر افزایش یافته است.
دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه می گوید: ارزش اقتصادی احیای دریاچه ارومیه به مراتب بسیار بالاتر از تولید و صادرات برخی محصولات از قبیل چغندرقند است و مردم در این راستا با اجرای طرحهای ستاد همکاری و همراهی کردند.کلانتری بااشاره به کاهش مصرف و افزایش بهره وری آب می افزاید: 30 درصد از مصرف آب رودخانه ها که برای مصارف کشاورزی صرف میشد کاهش یافته بدون آن که تولید محصولات کشاورزی کم شود.او می افزاید: امسال حدود یک هزار و 500 میلیارد تومان بودجه برای ستاد احیا اختصاص خواهد یافت و این درحالیست که کمیت بودجه کمترین مشکل است و مهمترین مسئله همسو شدن مدیران برای احیای دریاچه ارومیه بود.استاندار آذربایجان غربی می گوید: تاکنون 3 هزار میلیارد تومان برای احیای دریاچه هزینه شده و طرح انتقال آب از سدکانی سیب بزرگترین طرح احیاست که تاکنون برای احداث و تکمیل آن یک هزار و 700 میلیارد تومان سرمایه گذاری شده است.
شهریاری در خصوص روند اجرای طرح انتقال آب از سد کانی سیب به دریاچه ارومیه می افزاید: تاکنون 28 کیلومتر از این کانال 35 کیلومتری احداث و پیش بینی می شود این طرح تا پایان امسال به بهره برداری برسد.
او درخصوص طرح انتقال آب فاضلاب تصفیه شده شهرهای ارومیه و تبریز به دریاچه می گوید: زیرساختهای اجرای این طرح آماده شده و پیش بینی می شود با تکمیل و بهره برداری از این طرح سالیانه 250 میلیون مترمکعب آب تصفیه شده به دریاچه منتقل شود.
مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه می گوید: لایروبی 113 کیلومتر از رودخانه های منتهی به حوضه آبریز دریاچه ارومیه و احداث 82 سردهنه بر روی رودخانه های اصلی را از جمله اقدامات انجام شده عنوان کرد که از هدررفتن آب جلوگیری و در نتیجه سیلابها به سمت دریاچه هدایت شد.
سرخوش می افزاید: تراز آبی دریاچه ارومیه براساس آخرین پایش با 1271 و 32 سانتیمتر از سطح آبهای آزاد است که نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته 59سانتیمتر افزایش دارد.
او تصریح می کند: درحال حاضر حجم آب دریاچه، به 3 میلیارد و 500 میلیون متر مکعب رسیده که نسبت به سال پیش یک و نیم میلیارد مترمکعب افزایش دارد.
مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه، وسعت آبی دریاچه ارومیه را نیز ۲ هزار و 785 کیلومتر مربع اعلام می کند، که نسبت به نسبت به اوایل سال آبی ۹۶ الی ۹۷، 485 کیلومتر مربع افزایش دارد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی می گوید: گنجایش سدهای استان یک میلیارد و 930 میلیون مترمکعب هست و الان حجم آب ذخیره شده پشت سدهای به یک میلیارد و 488 میلیون مترمکعب افزایش یافته است.
دانشجو می افزاید: تاکنون یک میلیارد و65 میلیون متر مکعب آب برای احیای دریاچه ارومیه و همچنین کنترل و مدیریت میزان ذخیره آب در مخرن سدها به سمت دریاچه ارومیه رها سازی شده که از این میزان حدود 90 درصد آن بدون هدررفت وارد دریاچه شده است.
مدیر عامل آب منطقه ای آذربایجان غربی پیش بینی می کند: با تداوم بارش ها در روزها و هفته های پیش رو و آب حاصل از ذوب برف ها و همچنین تداوم رها سازی آب سدها حجم آب دریاچه ارومیه روند افزایشی داشته باشد.
مدیرکل هواشناسی آذربایجان غربی درخصوص میزان بارندگی ها می گوید: میزان بارندگی از اول مهر سال گذشته تا به امروز در کل استان 395 میلی متر ثبت شده که نسبت به سال گذشته 52 درصد و نسبت به دوره بلند مدت 71 درصد افزایش دارد.
عبدلی می افزاید: میزان بارش در حوضه آبریز دریاچه ارومیه نسبت به سال گذشته 59 درصد و نسبت به بلندمدت 83 درصد افزایش دارد.
به گفته کارشناسان، برای تثبیت وضعیت دریاچه ارومیه حجم آب باید به پنج میلیارد متر مکعب برسد و این درحالی است که دریاچه ارومیه باید در ترازاکولوژیک 13میلیارد و 333 میلیون مترمکعب آب داشته باشد و امروز حدود 10 میلیارد مترمکعب تا رسیدن به تراز اکولوژیک فاصله وجود دارد.
حالا که آسمان با ما یار بود و بارش رحمت الهی، دریاچه را جانی دوباره بخشیده، باید به طرحهای احیای دریاچه سرعت بخشید تا باتکمیل آنها در سالجاری و انتقال آب به دریاچه از این فرصت استثنایی نهایت استفاده را کرد که اگر چنین شود، شاید این بار "کاری کنیم، کارستان"!
- نویسنده : سجاد فرجی
- گزارشگر: زیبا محمدی
- عکاس: محسن بابارضا