4 دهه حرکت از ما ، برکت از زمین خدا

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، مرکز گیلان ؛ سن و سالی از او گذشته است ، دست هایش همیشه به کار است و بهار و زمستان هم نمی شناسد. 
مشهدی رمضانعلی 65 ساله می گوید : هم بخشی از نیاز برنج بازار را تامین می کند و هم سفره خانه خود و خیلی از خانوارها را با سبزیجات ، قارچ و ماهی پرورشی استخر کنار خانه اش، رنگین می کند. 
آقا یدالله هم کشاورز دیگری است که باغ مرکبات و کیوی دارد و چند سالی است زنبورداری را پیشه کرده و هر از چند گاهی با کـُلنی های زنبور عسل دل به کوه و مرتع می زند و چند صباحی بعد با کندوهای پر عسل ، دست پُـر به خانه بر می گردد.
اینجا در گیلان ، خیلی ها مثل مشهدی رمضانعلی و آقا یدالله کشاورزند و آباد شدن زمین خدا را مرهون برکتی می دانند که از حرکت و تکاپو برای توسعه کشاورزی به دست می آید ؛ کشاورزانی که بخش عمده ای از غذای هم استانی ها و حتی هم وطنان شان را تامین می کنند. 

آنطور که از آمارهای سازمان جهاد کشاورزی گیلان بر می آید ؛ سهم بخش کشاورزی در تولید ناخالص استان 18 درصد است. 
معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی گیلان می گوید : این بخش حدود 30 درصد اشتغال و بخش عمده ای از صادرات غير نفتي استان را به خود اختصاص داده است. 
آقای بهمن علیزاده افزود : سالانه 3 میلیون تـُن انواع محصولات کشاورزی به ارزش بیش از 15 هزار میلیارد تومان در گیلان تولید می شود ؛ این درحالیست که تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، مجموع محصولات تولیدی بخش کشاورزی استان، سالانه به یک میلیون تن هم نمی رسید.  
وی ارزش محصولات کشاورزی صادراتی گیلان در سال را هم بیش از 150 میلیون دلار اعلام کرد.
سکوهای برتر تولید ، حاصل 40 سال تلاش و توسعه بخش کشاورزی  
سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گیلان با بیان اینکه گیلان 317 هزار بهره بردار بخش کشاورزی دارد افزود : این استان با فراهم کردن زیر ساخت ها و همت بهره برداران بخش کشاورزی در 40 سال گذشته ، توانسته در تولید محصولاتی مانند چای، بادام زمینی، فندق، گل گاوزبان، پیله تر کرم ابریشم و کیوی مقام اول کشور را به خود اختصاص دهد. 
آقای مسعود الماسی می گوید : این استان در تولید برنج رتبه دوم و در تولید زیتون هم رتبه سوم کشور را از آن خود کرده است. 
به گفته وی گذری بر باغ های مرکبات گیلان هم نشان می دهد این استان ، پنجمین تولید کننده مرکبات در کشور است. 
سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گیلان با اشاره به اینکه از 423 هزار هکتار شالیزار و باغ کشاورزی گیلان ، سالانه حدود 2 میلیون تن انواع محصولات زراعی و باغی بدست می آید گفت : در این بین سهم تولیدات زراعی 75 درصد و تولیدات باغی هم 25 درصد است.
آقای مسعود الماسی برنج را مهم ترین محصول استراتژیک گیلان می داند و می گوید : در دهه های اخیر توسعه مکانیزاسیون ، اجرای طرح یکپارچه سازی شالیزارها و استفاده از ارقام پُر محصول باعث شده این استان با تولید سالانه 750 هزار تن برنج سفید ، همچنان جایگاه دوم تولید این محصول استراتژیک را در کشور حفظ کند. 
وی در تشریح این موضوع افزود : میزان عملکرد برنج در واحد سطح در هر هکتار شالیزار، از یک تن 40 سال پیش در پیش از انقلاب ، به 4 تن در هر هکتار رسیده است که البته با کشت برخی ارقام پُر محصول حتی می توان در هر هکتار 5 و نیم تن برنج برداشت کرد.

کاهش رنج برنج در گذر از 4 دهه  
سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گیلان به باز شدن پای ماشین آلات کشاورزی به شالیزارها و نقش آن در کاهش ضایعات ، آسان تر سدن فرآیند تولید و صرفه جویی در وقت و هزینه در 40 سال انقلاب اشاره می کند و می گوید : در حال حاضر 63 درصد از مراحل تولید برنج در گیلان ماشینی انجام می شود و این استان در این زمینه مقام اول کشور را دارد ؛ این درحالیست که تا پیش از پیروزی انقلاب ، بسیاری از شالیکاران از گاو آهن برای شخم زدن شالیزارهای شان استفاده می کردند و بیشتر در فرآیند خرمن کردن برنج ، از ماشین آلات کشاورزی کمک می گرفتند.
پای صحبت های شالیکاران سن و سال دار هم که بنشینی به این موضوع اذعان دارند. 
حاج ابوالقاسم 75 ساله که این روزها بخاطر سن و سالش به سختی راه می رود و عصا به دست بر روی مرزهای شالیزارها قدم می گذارد می گوید : تا 40 سال پیش که جوانی پر توان بودم ، باید از اوایل پاییز با گاو آهن به جان شالیزارم می افتادم و تا نیمه های بهار شالیزار را برای نشای برنج، آب تخت می کردم اما حالا در دو تا 3 روز شخم اول با تراکتور انجام می شود و چند روز قبل از نشا هم ، یک روزه شالیزارم آب تخت می شود.

آنطور که او تعریف می کند : آنوقت ها 3 تا 4 زن باید 2 هکتار شالیزارش را در مدت 25 روز نشا و 15 روزه هم وجین می کردند اما حالا نشای دو هکتار شالیزارش با ماشین نشا ، کمتر از یک روز زمان می برد.
حاج ابوالقاسم به برداشت پُر رَنج ِبرنج در آن سال ها هم اشاره دارد و می گوید : من و همسرم با فرزندانم از نیمه های تابستان ، داس به دست زیر نور آفتاب ِگرم ، عرق ریزان شالی ها را درو و جمع می کردیم و گاهی کار درو آنقدر طولانی می شد که به باران های نیمه دوم شهریور می رسید و کار جمع کردن برنج هم دوان دوان انجام می شد و شالی های باران خورده را در انبار می چیدیم.
این پیرمرد 75 ساله در حالی که عصایش را بر مرز شالیزار می کوبد افزود : این مرزها از نیمه های تابستان ، محل تردد اسب هایی بود که شالی ها را به دوش می کشیدند.
آقا ابوالقاسم می گوید : حالا پسرانم با دستگاه درو گر ، سر و ته کار دروی برنج را دو سه روزه به هم می آورند و گاهی هم با دستگاه های ترکوب ، شالی ها را سر شالیزار درو و خرمن می کنیم و با گونی تحویل می گیریم.

خداحافظی با اقتصاد تک محصولی با رونق اشتغال جانبی 
سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورز گیلان می گوید : برای فاصله گرفتن از اقتصاد تک محصولی کشاورزان و بالا بردن در آمد آنان ، جهاد کشاورزی گیلان پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، طرح کشت دوم محصولات ، پرورش توام برنج ، ماهی و واردک ، پرورش ماهیان گرمابی ، توسعه دامپروری و همچنین تولید محصولات جانبی ازجمله قارچ ، کیوی، گیاهان دارویی ، دانه های روغنی و زعفران را به دست گرفته است ؛ بطوری که هم اکنون حدود 90 درصد از بهره برداران این بخش، دست کم به تولید یکی از این محصولات جانبی روی آورده و از اقتصاد تک محصولی فاصله گرفته اند.
آقای مسعود الماسی با بیان اینکه شالیکاران گیلانی هر سال پس از برداشت برنج بیکار نمی نشینند گفت : شالیکاران استان سالانه حدود 100هزار هکتار از شالیزارهای مستعد را با تولید حدود 300 تن محصول در قالب کشت دوم ، سبز و از این راه حدود 300 میلیارد تومان درآمد کسب می کنند ؛ این درحالیست که پیش از انقلاب ، کشت دوم در نیمه دوم سال در شالیزارها انجام نمی شد.
وی پرورش راتون و کشت سبزیجات برگی و غده ای، شبدر، گندم، جو، حبوبات و کلزا را از مهم ترین محصولاتی دانست که پس از برداشت برنج ، در قالب کشت دوم در شالیزارهای گیلان تولید می شود.

وزنه سنگین تولیدات دام و طیور در کفه ترازوی تولیدات کشاورزی 
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی گیلان می گوید : با حمایت های مالی در قالب تسهیلات ، توسعه واحدهای صنعتی ، افزایش بهره وری ، تنوع بخشی به محصولات ، اصلاح نژاد دام های سبک و سنگین و وارد کردن نژاد پُر تولید سهم این استان را از تولید سالانه گوشت قرمز به 30 هزار تن و از گوشت طیور هم به 168 هزار تن رسانده ایم ؛ این درحالی است که این میزان تا پیش از پیروزی انقلاب به ترتیب 20 هزار و 17 هزار تن بود.
میر حجت علی اکبر نژاد می گوید : در سال های اخیر با پا گرفتن صنعت پرورش شترمرغ ، بلدرچین، قرقاوول ، کبک ، بوقلمون و گاومیش در گیلان ، دریچه ای جدید به روی بهره برداران گشوده شده است. 
دریچه هایی که کبرا خانم 48 ساله آن را عامل تحول زندگی اش می داند. 

کبرا خانم که همسرش را 17 سال پیش بر اثر تصادف از دست داده گفت : فقط 6 هزار متر مربع شالیزار دارد که کفاف رتق و فتق امور زندگی و هزینه های تحصیل 4 فرزندش را نمی دهد و او دو سال بعد از فوت همسرش با تسهیلاتی که از جهاد کشاورزی گرفته توانسته یک واحد دامداری کوچک در خانه اش راه بیندازد و در کنار کشاورزی دامداری کند.
او با بیان اینکه از 5 راس گاو شیری که ارزش زاد آوری آنها سالانه 12 میلیون تومان است، نگهداری می کند افزود : هر گاو هر سال یک گوساله به دنیا می آورد و با استفاده از نهاده هایی که جهاد کشاورزی با قیمت مصوب تعاونی و پایین تر از نرخ بازار در اختیارم قرار می دهد، غذای دام ها را تامین و از فروش شیر آنها سالانه حدود 20 میلیون تومان در آمد کسب می کنم ؛ این درحالیست که قیمت هر گوساله یک ساله حدود 3 میلیون تومان است.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی گیلان با بیان اینکه تا پیش از انقلاب ، هیچ واحد تولید مرغ اجداد در گیلان وجود نداشت گفت : در حال حاضر گیلان با داشتن 8 واحد تولید مرغ اجداد و تامین 50 درصد نیاز صنعت طیور کشور به جوجه مادر گوشتی، گوی سبقت را در این باره از دیگر استان ها ربوده است. 

آقای میرحجت علی اکبرنژاد به وجود 90 واحد پرورش مرغ مادر که سالانه 400 میلیون قطعه جوجه یک روزه گوشتی معادل 25 درصد نیاز کشور را تولید می کند هم اشاره دارد و می گوید : گیلان از این منظر در جایگاه دوم تولید کشور قرار دارد.
به گفته وی 800 واحد پرورش مرغ گوشتی گیلان هم در حال حاضر توان تولید سالانه 150 هزار تن گوشت سفید را دارد که 45 درصد این میزان تولید ، بیش از نیاز استان است و به دیگر استان ها فرستاده می شود.
آنطور که معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی گیلان می گوید : تا پیش از پیروزی انقلاب، گیلان فقط یک واحد جوجه کشی و حدود 50 واحد پرورش مرغ گوشتی با ظرفیت محدود تولید داشت.
آقای میر حجت علی اکبر نژاد می گوید : گیلان از لحاظ تولید بوقلمون در جایگاه نخست و در زمینه تولید عسل هم در رتبه سوم کشور قرار گرفته است.

صنایع کشاورزی گیلان در گذر از 4 دهه پیشرفت
با مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی گیلان در این باره هم صحبت می شوم. 
آقای قاسم جواد زاده می گوید : در بخش صنایع بسته بندی و فرآوری محصولات کشاورزی اگرچه هنوز توفیقات کاملی به دست نیامده اما گام های خوبی در این زمینه در این استان برداشته شده است. 
وی از وجود هزار و 425 واحد شالیکوبی در استان خبر داد و گفت : این درحالیست که تا پیش از انقلاب حدود هزار شالیکوبی داشتیم.
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی گیلان یکی از گام های مهم بخش کشاورزی برای کاهش ضایعات و شکستگی و ارتقا کیفیت برنج سفید شده را اصلاح و نوسازی 410 شالیکوبی در گیلان ، پس از پیروزی انقلاب عنوان کرد که 25 هزار تن کاهش ضایعات را در پی داشته است. 
آقای قاسم جواد زاده با بیان اینکه 130 واحد صنایع تبدیلی و بسته بندی دیگر با ظرفیت 580 هزار تن در گیلان فعال است گفت : عمده صنایع تبدیلی کشاورزی ایجاد شده در 40 سال گذشته در گیلان فرآورده های لبنی، خوراک دام و طیور ، بسته بندی محصولات کشاورزی و باغی و صنایع روغن کشی است.

وی می گوید : گیلان اگر چه در چند سال اخیر جایگاه اول تولید زیتون را از دست داده و حالا سومین تولیدکننده زیتون کشور است اما همچنان بر سکوی نخست فرآوری و روغن کشی زیتون در کشور قرار دارد. 
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی گیلان ایجاد سردخانه ها را یکی از الزامات صنایع تبدیلی و بسته بندی کشاورزی برشمرد و با اشاره به اینکه پس از پیروزی انقلاب 65 واحد سردخانه با ظرفیت نگهداری حدود 170هزار تن محصول در گیلان ایجاد شده است افزود : تنها سردخانه دو منظوره شمال کشور با ظرفیت 10 هزار تن در گیلان قراردارد.

 نگاهی به سبد تولید نوشیدنی پرطرفدار ایرانی از دیروز تا امروز 
رییس سازمان چای کشور می گوید : گیلان همچنان با داشتن 25 هزار هکتار باغ چای، تولید سالانه 112 هزار تن برگ سبز چای و 25 هزار تن چای خشک همچنان در جایگاه نخست تولید این گیاه همیشه بهار قرا گرفته است.

آقای حبیب جهانساز با اشاره به اینکه تا 40 سال پیش 13 هزار و 370 تن برگ سبز چای از باغ های چای گیلان برداشت می شد گفت : به علت مخلوط شدن چای ایرانی و خارجی آمار مشخصی از میزان تولید چای خشک در آن زمان وجود ندارد.  
وی با بیان اینکه تاپیش از پیروزی انقلاب هیچ گونه صادرات چای ثبت نشده است گفت : در حال حاضر سالانه 14 هزار تن چای خشک از گیلان به ۳۴ کشور اروپایی و آسیایی صادر می شود.
رییس سازمان چای کشور با بیان اینکه تعداد کارخانه های فعال چای سازی از 78 واحد پیش از انقلاب به 151 کارخانه فعال و مجهز رسیده است افزود : تا پیش از انقلاب 10 برند چای در گیلان وجود داشت اما حالا 55 برند معتبر چای گیلان در بازارها خودنمایی می کند. 
آقای حبیب جهانساز می گوید : تا 40 سال پیش  چای ارگانیک در گیلان تولید نمی شد اما امروز در حدود 100هکتار باغ چای گیلان، محصول ارگانیک چای تولید می شود. 
به گفته وی شبکه آبیاری بارانی در باغ های چای از 200 هکتار در قبل از انقلاب به هزار هکتار باغ توسعه یافته و همچنین برداشت و عملیات بهزراعی چای بصورت ماشینی از نسبت صفر در سال 57 به 90 درصد در شرایط کنونی رسیده است.
اما گذری بر آمارهای توسعه بخش کشاورزی نشان می دهد که این پیشرفت ها حاصل  4 دهه حرکت و پویایی بهره برداران و توسعه زیر ساخت ها و امکانات این بخش است. 
توسعه ای که نتیجه آن برکت روز افزون از زمین خداست و این توفیقات ، درکنار موقعیت جغرافیایی گیلان، افق روشنی را برای توسعه همه جانبه گیلان ترسیم کرده است.