تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی داروی کشور کاملا وابسته به کشورهای خارجی بود و عمده داروها وارد می شد. اما امروزه به برکت انقلاب نزدیک به 95 درصد نیاز کشور از نظر عددی توسط تولید داخل تأمین میشود .
پژوهش خبری : تأمین دارو به عنوان یکی از کالاهای اساسی همواره یکی از دغدغههای مهم کشور بوده است. اما این تامین دارو در کشور از پایداری مناسبی برخوردار نبوده و هر از چندگاهی خود را به شکل کمبوددارویی نشان می دهد. از سوی دیگر بازار مصرف دارو در کشور بازاری بزرگ و گسترده است که انتظار می رود تولیدکنندگان داخلی دارو بتوانند با قدرت و توانمندی بیشتری در این بازار ظاهر شوند تا هم سهم تولیدکنندگان داخلی از بازار افزایش یابد و هم به تامین پایدار دارو در کشور کمک نماید.
تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی داروی کشور کاملا وابسته به کشورهای خارجی بود و عمده داروها وارد می شد. اما امروزه به برکت انقلاب نزدیک به 95 درصد نیاز کشور از نظر عددی توسط تولید داخل تأمین میشود اگرچه از نظر ریالی (ارزشی) ارزش همان 5 درصد داروهای وارداتی نزدیک به 40 درصد ارزش بازار دارویی را تشکیل میدهد.
از سوی دیگر نیمی از مواد اولیه داروهای داخلی توسط تولیدکنندگان داخلی تأمین میشود و نیم دیگر آن وارداتی است. این درحالی است که بسیاری از مواد اولیه وارداتی مشابه تولید داخل دارند.
بسیاری از اقلام وارداتی دارو مشابه تولید داخل دارند اما با این وجود اجازه واردات به این محصولات داده میشود و بواسطه تجویز و توصیه پزشکان علی رغم قیمت های بالا- بعضا تا چند برابر مشابه داخلی- مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین برخی اقلام داروهای وارداتی که صرفا در ایران بسته بندی میشوند در «آمارنامه دارویی کشور» به اسم تولید ثبت میشوند. برای مثال می توان به داروی کلوپیدوگرل اشاره کرد که با نام تجاری Plavix به کشور وارد شده و در ایران بسته بندی میشود و با چندین برابر داروی مشابه ایرانی (مانند Osvix) به فروش می رسد. همچنین داروی فکسوفنادین با نام تجاری Telfast که چندین کارخانه در داخل آن را تولید میکنند.
نکته دوم آنست که بخش اعظم داروهای وارداتی مربود به داروهای با فناوری بالا و بیولوژیک هستند. اجازه ورود این داروها به نظام سلامت کشور و مصرف آنها باید بر اساس مطالعات اقتصاد دارو باشد. چرا که بسیاری از این داروها به میزان هزینه ای که برای مردم و کشور دارند اثر بخش نیستند. متأسفانه در سالهای اخیر واردات و تجویز غیر منطقی این دسته از داروها بسیار زیاد شده است. دلیل این اتفاق را نیز باید در حاشیه سود بسیار بالای این داروها جستجو کرد. داروهای با فناوری بالا و بیولوژیک در بسیاری از موارد از یارانه دولتی و حمایت بیمه ای نیز برخوردار هستند. از جمله این داروها میتوان به داروی بواسیزوماب اشاره که کرد که با نام تجار Avestin وارد کشور میشود و سال 92 به دلیل تجویز و استفاده نابجا 26 نفر را از دو چشم نابینا کرد. همچنین مصرف داروی تراستوزوماب (با نام تجاری Herceptin) که تنها بر روی 20 تا 25 درصد بیماران سرطانی تا حدودی موثر است به طور غیر منطقی افزایش یافته است. این درحالی که یک روره مصرف این داروها دهها میلیون تومان برای مردم و دولت هزینه دارد.
لذا ارزش داروهای مصرفی در ایران در سه سال اخیر علی رقم کاهش حجم مصرف دارو رشد چشمگیری داشته است و طی 2 سال دوبرابر شده است. این مسئله نشاندهنده تغییر الگوی مصرف دارو از داروهای عمومی ایرانی به سمت برندهای خارجی و همچنین تجویز بی رویه داروهای بافناوری بالاست که میزان اثربخشی مطلوبی در قبال هزینههای بالایشان ندارند.
در دوسال اخیر درحالی که برخی از کارخانجات داروسازی رو به ورشکستگی میروند، فروش شرکتهای واردکننده دارو رشد چشمگیری پیداکرده است.
پژوهش خبری//