وقتی مقام عالی سازمان جاسوسی درباره مسائل داخلی کشوری اظهارنظر می کند، برنامهریزی و دستورالعملهایی درباره آن کشور در حال اجراست.
جان ساورز (John Sawers) رئیس سازمان جاسوسی انگلیس در پاییز سال 1389 (18 مهر) در سخنانی بیسابقه که از تلویزیون این کشور نیز پخش شد ( اولینبار در تاریخ سرویس جاسوسی انگلیس) اقدامات جاسوسی برای متوقف کردن برنامه هستهای ایران را ضروری دانست و عنوان کرد فعالیتهای جاسوسی باعث شد تا ایران در سال گذشته وجود دومین سایت غنیسازی را بپذیرد[1].
در پی این اظهارات، جمعی از دانشجویان دانشگاه تهران به نشانۀ اعتراض، در مقابل سفارت انگلیس تجمع کردند و ضمن آتش زدن پرچم انگلستان شعارهایی علیه این کشور و همچنین آمریکا و رژیم صهیونیستی سردادند. وزیر اطلاعات نیز در مصاحبه با خبرنگاران با اشاره به تلاش مسئول سرویس اطلاعاتی انگلیس برای استخدام جاسوس در ایران، اعلام کرد: « جمهوری اسلامی اسناد، مدارک و شواهدی مبنی بر تلاش استکبار برای بهرهبرداری از افراد بهعنوان جاسوس و در ادامه، انجام اقدامات تروریستی و خشونت بار در داخل کشورمان، دارد[2].»
چندی بعد، مجید شهریاری و فریدون عباسی از برجستهترین و کلیدیترین دانشمندان هستهای ایران در دو عملیات جداگانه ترور شدند، تا مقصود ساورز در عمل نشان داده شود. علاوه بر این با دستگیری و اعتراف جاسوسان انگلیسی از سوی وزارت اطلاعات، ردِ پای این سرویس جاسوسی در دیگر حوادث اعم از ترور و تخریب در شرق کشور نمایان شد.در نهایت وزارت امور خارجه با ارسال دو یادداشت اعتراضی شدیداللحن خطاب به دولتهای آمریکا و انگلیس بر نقش آشکار آنها در ناامنیهای داخلی به ویژه ترور دانشمندان هستهای تاکید کرد. در یادداشت اعتراضی ایران خطاب به دولت انگلیس، عنوان شد که ترور دانشمندان هستهای ایران بلافاصله پس از سخنرانی ساورز درباره آغاز عملیات اطلاعاتی علیه ایران انجام شد[3].
جان ساورز که ظاهرا در یک سال اخیر در سرویس جاسوسی انگلیس مشغول به کار نیست، شهریور امسال، 24 روز بعد از بازگشایی سفارت کشورش در تهران، در گفتگو با شبکه سی ان ان مجدد نشانه دیگری از تلاش های انگلیس را برای مداخله در امور کشور رو کرد.
جان ساورز گفت: « ما شاهد کشوری هستیم که در مرحله انتقال از اساس و پایههای انقلابی به کشوری عادیتر قرار دارد، اما در داخل ایران در این مسیر تنش و چالش وجود دارد. من از زمان مذاکرات هستهای دوهزار و سه تا دوهزار و هفت، رئیس جمهور روحانی را که در آن زمان ریاست تیم مذاکره کننده ایران را بر عهده داشت، میشناسم و من هم در آن زمان مذاکره کننده ارشد انگلیس بودم. من ظریف وزیر خارجه ایران را هم خوب میشناسم. به نظر من آنها به لحاظ امنیت ایران، دیدگاهی متفاوت با تندروها و سپاه پاسداران انقلاب و نیروی قدس و گروههای مشابه دارند. بنابراین دیدگاههای متفاوتی در ایران درباره آینده این کشور وجود دارد. زمانی که من یک دیپلمات و مذاکره کننده بودم، به ایران سفر داشتم. اگر به ایران سفر کنید، متوجه میشوید که مردم ایران به ویژه جوانان خیلی به مفاهیم انقلاب و حکومتی انقلابی اعتقاد ندارند. آنها میخواهند زندگی عادی داشته باشند. آنها دوست دارند بتوانند تجارت و فعالیت اقتصادی انجام دهند، مسافرت کنند، از آیفون استفاده کنند، به اینترنت دسترسی داشته باشند، دقیقا همان کارهایی که جوانان در کشورهای دیگر می کنند. به نظر من ما نیاز داریم به شکلی استراتژیک درباره ایران صبور باشیم و به آن فرصت دهیم در ده تا پانزده سال آینده تکامل و توسعه پیدا کند. در هر حال اگر ایران بخواهد گریز هستهای داشته باشد، ما ضمانت لازم را برای اقدام نظامی احتمالی داریم. اما به نظر من ایران پتانسیل و استعداد زیادی دارد که در ده یا پانزده سال آینده به کشوری عادی مثل کشورهای دیگر تبدیل شود و ما باید این احتمال و امکان را به حداکثر برسانیم[4]. »
ساورز در این سخنان آرزوهای دولت خود را مبنی بر « انتقال ایران از اساس و پایههای انقلابی به کشوری عادیتر»، مطرح و به نوعی تفاوت دیدگاهها در بین مسئولان کشور را گامی برای تحقق این آرزو عنوان کرده است.
این جاسوس عالیرتبه، ادعای خود مبنی بر «بیاعتقادی مردم ایران به ویژه جوانان به مفاهیم انقلاب و حکومتی» و تطابق خواستههای جوانان ایرانی با جوانان در دیگر کشورها را به عنوان نقطه امیدی برای تغییر ایران بیان کرده و به شکل مرموزانهای از صبوری استراتژیک در مقابل ایران سخن میگوید.
سخنان ساورز به مثابه مقدمهای برای تشدید فعالیتهای تبلیغاتی رادیو - تلویزیون انگلیس (بیبیسی) در جهت دستیابی به آرزوهای این دولت برای از سرگیری مداخله در ایران تلقی میشود؛ به ویژه که در پیش بودن دو انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری بر امید واهی آنان برای مداخله افزود. بر همین اساس است که رهبر معظم انقلاب اسلامی اخیرا ضمن تاکید مجدد بر لزوم هوشیاری در خصوص نقشههای دشمن در انتخابات پیش رو، مردم کشورمان را از قرار گرفتن در سناریو بی بی سی بر حذر داشتهاند:
« بعضی از حرف ها را باید افکار عمومی ملّتمان مورد توجّه قرار بدهند و من وظیفه دارم آنها را به ملّتمان عرض بکنم: دشمن درصدد آن است که افکار عمومی ما را از اهداف خود و نیّات پلید خود غافل نگه دارد؛ برنامههایی را می چینند، قطعات جداگانهای را در جاهای مختلف تدارک میبینند تا این قطعات را به هم وصل کنند، آنوقت آن نقشه و توطئهی اصلی آنها تحقّق پیدا کند؛ ما باید نگذاریم. چه کسی باید نگذارد؟ ملّت. ... رادیوی انگلیسی دارد به مردم تهران دستورالعمل می دهد به فلانی رأی بدهید، به فلانی رأی ندهید! معنای این چیست؟ انگلیسیها دلشان تنگ شده برای دخالت کردن در ایران. یک روزی بود که پادشاه کشور وقتی می خواست تصمیم مهمّی بگیرد، سفیر انگلیس را صدا می کرد و از او می پرسید که این کار را بکنم یا نکنم. انگلیسها یک روزی اینجور در امور کشور دخالت می کردند؛ بعد هم آمریکاییها، یک مدّتی هم هر دو؛ امروز این دست ها قطع شده است؛ امروز جلوی این دخالت ها گرفته شده است به برکت انقلاب، به برکت بیداری مردم؛ دلشان تنگ شده، حالا از راه رادیو به مردم دارند دستور می دهند به فلانی رأی بدهید، به فلانی رأی ندهید. اینکه ما عرض می کنیم در انتخابات، مردم با بصیرت، با آگاهی، با دانایی وارد بشوند، بهخاطر این است.»[5]
وزارت امور خارجه کشورمان هم به این مداخله واکنش نشان داده است. حسین جابر انصاری سوم اسفند ماه در جمع خبرنگاران، انتخابات را نماد ملی ایران اسلامی دانست و گفت: « ملت ایران در انتخابات پیش رو، نیازی به نصیحت و توصیه هیچ بازیگر خارجی ندارد.» وی با تاکید بر اینکه دستاورد مهم انقلاب ایران اسلامی ، استقلال و آزادی است گفت: « اطمینان داریم در انتخابات پیش رو ملت ایران با حضور و مشارکت پرشور خود و انتخابی هوشیارانه و هوشمندانه ، زمینه گسترش قدرت ایران در فضای بین المللی و منطقه ای را فراهم می کند[6].»
ساورز سفیر سابق انگلیس در سازمان ملل، رئیس سیاسی وزارت خارجه و مشاور امور خارجه نخست وزیر سابق انگلیس بود. گفته می شود ساورز تحت تاثیر شدید لابی های صهیونیستی و دارای ارتباطی بسیار قوی با محافل صهیونیستی در انگلیس است. وی که عامل اصلی و معمار اعمال فشار غرب بر ایران درمذاکرات مربوط به استفاده از انرژی صلح آمیز هسته ای و تعلیق آن میباشد، اولین کسی است که پیشنهاد کشاندن پرونده ایران را به شورای امنیت مطرح کرد.
[1] . http://www.theguardian.com/uk/2010/oct/28/sir-john-sawers-speech-full-text
[2] . ایرنا، 20 /8/ 89
[3] . خبرگزاری فارس، 23/ 10/ 90
[4] . خبرگزاری صدا و سیما، 23/ 6/ 94
[5] . بیانات در دیدار مردم آذربایجان شرقی، 28/ 11/ 94
[6]. خبرگزاری صدا و سیما، 3/ 12/ 94
پژوهش خبری// دارابی