در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از عزل امیر کبیر تا نبرد ایران و روم
امروز چهارشنبه، نوزدهم شهریور سال ۱۳۹۹ هجری شمسی، برابر با بیستم محرم سال ۱۴۴۲ هجری قمری و مطابق با نهم سپتامبر سال ۲۰۲۰ میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهم ترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی ( نوزدهم شهريور ) به شرح زیر است:
عزل امیرکبیر از صدارت
۱۷۳ سال پیش در چنین روزی، بیستم محرم سال ۱۲۶۸ هجری قمری «میرزا تقی خان امیر کبیر» از صدارت عزل شد.
او یکی از بزرگترین رجال سیاسی ایران در دوره قاجار بود و برای مدتی، صدراعظمی ناصرالدین شاه را به عهده داشت. امیرکبیر فردی مستقل، با ایمان، دانش پرور و فرهنگ دوست بود و یکی از بانیان اصلاحات و ترویج اندیشههای مترقی در زمینههای تعلیم و تربیت و فرهنگ در ایران به شمار میرود. او در راه سربلندی مردم ایران تلاش بسیاری کرد و طی دوران صدارت خویش، خدمات و اصلاحات بسیاری انجام داد. امیر کبیر سعی فراوان داشت که از دخالتهای بیگانگان در امور کشور جلوگیری کند و به غارت و چپاول اموال و ثروتهای ملی توسط اشراف و زورمندان پایان دهد. از مهمترین اقدامات او میتوان به تاسیس مدرسه دارالفنون، نشر و ترجمه کتب مفید و انتشار روزنامههای علمی و فرهنگی اشاره کرد. شخصیت مستقل و غیر وابسته امیرکبیر و نیز تلاش او در راه اعتلای ایران، خشم و کینه قدرتهای خارجی و عوامل داخلی آنها را برانگیخت و سرانجام فشارها و توطئههای این دشمنان داخلی و خارجی او، شاه قاجار را وادار به عزل، تبعید و در نهایت قتل امیرکبیر کرد.
درگذشت ایت الله طالقانی، مفسر بزرگ قرآن کریم
۴۱ سال پیش در چنین روزی، نوزدهم شهریور سال ۱۳۵۸ هجری شمسی آیت ا... «سید محمود طالقانی»، روحانی مبارز و مفسر قرآن کریم بر اثر سکته قلبی درگذشت.
وی در سال ۱۲۸۴ هجری شمسی در یکی از روستاهای طالقان متولد شد. آیت ا... طالقانی از جوانی با اوضاع و حوادث سیاسی ایران و جهان آشنا بود. وی در جریان قیام خونین پانزدهم خرداد سال ۱۳۴۲ هجری شمسی به جرم شرکت در این قیام، به دو سال زندان محکوم شد. آیت ا... طالقانی از آن زمان به بعد نیز بارها زندانی و تبعید شد تا اینکه سرانجام در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ هجری شمسی از زندان آزاد شد و مورد استقبال مردم مبارز و مسلمان ایران قرار گرفت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی آیت ا... طالقانی به فرمان امام خمینی (ره) - رهبر فقید انقلاب اسلامی - ریاست شورای انقلاب و امامت جمعه تهران را بر عهده گرفت. او در نخستین انتخابات مجلس خبرگان، به عنوان نماینده مردم تهران به این مجلس راه یافت. این مبارز خستگی ناپذیر و خداجوی، در دوران اسارتش در زندانهای شاه، سورههایی از قرآن مجید را تفسیر کرد که با عنوان «پرتوی از قرآن» منتشر شده است. کتاب «نظام مالکیت در اسلام» اثر دیگر آیت ا... طالقانی است.
نبرد ایران و روم معروف به جنگ هفت ساله
۱۴۴۸ سال پیش در چنین روزی، نهم سپتامبر سال ۵۷۲ میلادی نبردهای معروف به جنگ هفت ساله میان دو امپراتوری قدرتمند ایران و روم، با حمله ژوستی نین (Justinian)، امپراتور روم برای اشغال متصرفات غربی ایران آغاز شد.
انوشیروان پادشاه ایران، پس از هفت سال جنگ، شکست سنگینی بر ژوستی نین وارد کرد و وی ناگزیر از استعفا شـد و تیبریوس به مقام امپراتوری روم رسید. پس از آنکه رومیها حاضر به پرداخت غرامتی معادل ۴۵ هزار سکه طلا به ایران شدند، جنگ در سال ۵۷۹ میلادی پایان یافت.
استقلال تاجیکستان
۲۹ سال پیش، در روز نهم سپتامبر سال ۱۹۹۱ میلادی کشور تاجیکستان، استقلال خود را از شوروی اعلام کرد. تاجیکستان در قرن ششم قبل از میلاد، بخشی از قلمرو حکومت سلسله هخامنشیان ایران بود و در قرن نهم میلادی توسط مسلمانان فتح شد.
نفوذ روسیه تزاری در این سرزمین از قرن نوزدهم آغاز شد و به تدریج تمام تاجیکستان به اشغال روسیه درآمد. پس از انقلاب شوروی در سال ۱۹۱۷، تاجیکستان علیرغم مقاومت مردم آن، به شوروی ضمیمه شد. در طول حاکمیت شوروی بر تاجیکستان، این کشور از نظر اقتصادی یکی از عقب ماندهترین جمهوریهای شوروی بود. در پی تحولات سیاسی اواخر دهه ۱۹۸۰ شوروی، تاجیکستان نیز استقلال خود را به دست آورد و همزمان اختلافات سیاسی و دینی نیز دراین کشور شدت یافت و به جنگ داخلی منجر شد. ولی در اثر فعالیتهای سازمان ملل متحد و برخی کشورهای منطقه، بویژه ایران و روسیه، توافقنامه صلح تاجیکستان درسال ۱۹۹۷ میان گروههای متخاصم و دولت امضا شد. تاجیکستان در آسیای مرکزی، بیش از ۱۴۳ هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و با کشورهای چین، قرقیزستان، ازبکستان و افغانستان همسایه است.
اعلام استقلال کره شمالی
۷۲ سال پیش در چنین روزی، نهم سپتامبر سال ۱۹۴۸ میلادی درپی جنگ جهانی دوم و تقسیم شبه جزیره کره، کره شمالی اعلام استقلال کرد.
در طول تاریخ کره، این سرزمین بارها توسط اقوام دیگر اشغال شد. ژاپن در سال ۱۹۰۵ پس از شکست دادن چین و روسیه تزاری، شبه جزیره کره را تحت کنترل خود درآورد و علیرغم قیامهای متعدد کرهای ها، این سرزمین را تا پایان جنگ جهانی دوم در اشغال داشت. در جریان جنگ جهانی دوم، استقلال طلبان کرهای و چینی در این دو کشور به مبارزه با ژاپن پرداختند و متفقین نیز به آنها وعده استقلال دادند. اما براساس مصوبات کنفرانسهای یالتا و پوتسدام درسال ۱۹۴۵، قسمت شمالی کره توسط شوروی و قسمت جنوبی آن به وسیله آمریکا اشغال شد و در چنین روزی، کمتر از یک ماه پس از اعلام استقلال کره جنوبی، کره شمالی نیز استقلال خود را اعلام کرد. کره شمالی در شرق آسیا، با روسیه و چین در شمال و کره جنوبی در جنوب، همسایه است. این کشور بیش از ۱۲۰ هزار کیلومتر مربع مساحت دارد.
تولد خالق جنگ و صلح
۱۹۲ سال پیش در چنین روزی، نهم سپتامبر سال ۱۸۲۸ میلادی «لئو تولستوی» (Leo Tolstoy) نویسنده و ادیب روسی متولد شد.
تولستوی ابتدا به ارتش قفقاز پیوست و کتاب «کودکی» را، که نخستین اثر او به شمار میرود، در همین دوران نوشت. تولستوی مدتی بعد، از ارتش کناره گرفت و از آن پس تمام اوقات خود را صرف مطالعه و نویسندگی کرد. از مهمترین آثار این نویسنده روسی میتوان به «جنگ و صلح»، «قزاق ها» و «حاجی مراد» اشاره کرد. تولستوی در سال ۱۹۱۰ درگذشت.