توسعه ایمنی درمانی سلول‌های تی برای درمان سرطان خون

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، استفاده از سلول تی نوعی روش درمان سرطان است که از روش‌های سلول درمانی برپایه مهندسی ژنتیک برای بهبود بیماران مبتلا به انواع سرطان‌های خونی، با استفاده از سلول‌های خونی خود فرد بیمار استفاده می‌کند.

متخصصان در درمان لنفوم‌های تهاجمی و سرطان خون (لوسمی)، سلول‌های CAR T را به طور فزاینده‌ای مورد استفاده قرار می‌دهند. برای این درمان، سلول‌های ایمنی از بیماران گرفته و با مهندسی ژنتیک برنامه‌ریزی می‌شوند تا پروتئین‌های روی سلول‌های تومور بدخیم را شناسایی کنند. پس از بازگشت به بدن، سلول‌های CAR T با سلول‌های سرطانی مبارزه می‌کنند. به دلیل برخی عوارض جانبی سنگین، این درمان نیاز به احتیاط شدید و بستری طولانی مدت در بیمارستان دارد. اکنون یک گروه به رهبری دکتر Markus Chmielewski در مرکز پزشکی مولکولی کلن در حال ارائه یک راهبرد جدید برای موثرتر و ایمن‌تر کردن ایمنی درمانی مبتنی بر سلول‌های CAR T هستند. یافته‌های این مطالعه در مجله Cell Reports Medicine منتشر شده است.

ظرفیت تبدیل سلول‌ها به عنوان عوامل درمانی برای اولین بار در اواسط قرن بیستم، درک شد. درپی آن انتقال پلاکت و پیوند مغز استخوان بقای بیماران مبتلا به بیماری‌های خونی را افزایش داد. در عصر حاضر پیشرفت‌های اساسی در ایمنی درمانی، زیست‌شناسی مولکولی و ویروس‌شناسی در کنار پیشرفت‌های فناورانه در ساخت سلول و مهندسی ژنتیک منجر به پیشرفت‌های چشمگیر در توسعه درمان سلول‌های ایمنی شده است و درمان‌های سلول T به عنوان پیشرفته‌ترین درمان‌ها در این سطح درمانی ظاهر می‌شوند. همگرایی پیشرفت مداوم در ایمنی درمانی و زیست‌شناسی مصنوعی، پیشرفت‌های سریع در فناوری‌های مهندسی ژنتیک و ویرایش ژن در مقیاس بالینی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، درمان‌های سلولی را برای تأثیر قابل‌توجهی بر سلامت انسان در دهه‌های آینده مورد توجه قرار داده است.

باوجود اثربخشی بی‌سابقه درمان با سلول‌های T در لنفوم سلول‌های مقاوم به درمان، بهبودی طولانی‌مدت تنها در حدود ۴۰ درصد بیماران مشاهده می‌شود ولی سمیت‌های ناشی از سیستم ایمنی چالش‌های مهمی را برای ایمنی بیمار و سهولت درمان نشان می‌دهند. سازوکار‌های دقیق فعالیت و سمیت تومورکشی سلول‌های CAR T، تا حدی به دلیل کمبود اطلاعات در مورد فعل و انفعالات در ریزمحیط تومور پس از تزریق محصول، به خوبی شناخته نشده است. با این وجود سلول‌های T اصلاح شده در حال حاضر به طور گسترده برای درمان برخی از لنفوم‌های عود کننده یا مقاوم استفاده می‌شوند.

راهبرد جدید دانشمندان مبتنی بر بررسی بافت بیماران مبتلا به لنفوم است که در بیمارستان دانشگاهی کلن تحت درمان قرار گرفتند. ابتدا این گروه تحقیقاتی تعداد فزاینده‌ای از پروتئین‌های سطحی را روی سلول‌های تومور پیدا کردند. تعداد زیادی از این پروتئین‌ها در لنفوسیت سلول‌های سالم یافت نمی‌شوند. برخلاف روش‌های درمانی سلول‌های CAR T که معمولاً فقط پروتئین سطحی را هدف قرار می‌دادند، محققان از دو ساختار CAR با پروتئین‌های هدف متفاوت استفاده کردند که مکمل یکدیگر بودند تا سلول‌های T را در برابر سلول‌های تومور فعال کنند. برای این منظور، محققان از یک یک توالی پروتئینی استفاده کردند که می‌تواند سلول‌های آسیب دیده را شناسایی و متصل کند. هر دو ساختار CAR با هم کار می‌کنند که تنها در صورت شناسایی هر دو نشانگر سطح به سلول CAR T اجازه می‌دهد تا به طور کامل فعال شود و با سلول هدف مبارزه کند. این عمل به سلول‌های طبیعی، آسیبی نمی‌رساند. همچنین این عمل به سلول‌های طبیعی اجازه می‌دهد تا به عنوان بخشی از سیستم ایمنی به کار مهم خود ادامه دهند. آنها با سلول‌های سرطانی مؤثرتر از روش‌های تأیید شده قبلی سلول‌های CAR T مبارزه می‌کنند و در عین حال به لنفوسیت‌های سالم آسیبی نمی‌رسانند.

این نتایج در آزمایشگاه با استفاده از کشت‌های سلولی و همچنین نمونه‌های موش به دست آمد که گام‌های بعدی را برای سال‌های آینده روشن کرده است: تهیه یک کارآزمایی بالینی و آزمایش راهبردی در بیماران مبتلا به لنفوم که مشکلات واقعی بیماران را تشخیص می‌دهد، آنها را به مشکلات علمی تبدیل می‌کند که می‌توان در آزمایشگاه به آنها رسیدگی کرد و در نهایت نیز راه‌حل‌هایی را از طریق آزمایش پیدا می‌کند.