پخش زنده
امروز: -
پژوهشگران انقلاب اسلامی میگویند: از آنجایی که هویت اصلی انقلاب اسلامی ما مردمی بود، بنابراین لازم است شیوه راهپیماییهای بزرگداشت انقلاب مردمی و خانوادگی باشد و اداره آن نیز به جوانان و نوجوانان واگذار شود.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، خانم زهرا محمودی، پژوهشگر حوزه هنر و رسانه و استاد دانشگاه و آقایان صادق شهبازی، نویسنده و پژوهشگر انقلاب و دکتر مجید امامی، دبیر شورای فرهنگی عمومی کشور (ارتباط تصویری) در گفتگوی ویژه خبری امشب ظرفیتهای مردمی در برپایی جشنهای انقلاب را بررسی کردند.
سؤال: آقای شهبازی، انقلاب شکوهمند اسلامی، ظرفیت مردمی، جشنهای انقلاب درحال حاضر، ابعاد یا بگوییم ظرفیتهای بالقوه و بالفعلی که در هر کدام میشود برای پررنگتر شدن و مشارکت بیشتر مردم راهکاری تعریف کردبیان کنید
شهبازی: انقلاب اسلامی ما هویت اصلی اش مردمی بود، اصلاً همین شیوه راهپیماییهایی که ما بزرگداشت انقلاب را برگزار میکنیم، راهپیمایی مردمی و خانوادگی است، یعنی اینطور نیست یک طبقه، یکسری نهاد، یکسری جوان مثلاً خیلی پرشور باشد، نه، گروههای مختلف مردم مردمی میآیند، این جزء ویژگیهای جدی انقلاب اسلامی است که اینطور زن و مردم کنار همدیگر، خانواده، وارد صحنه میشوند و ما این هویت انقلاب را در بزرگداشتهای انقلاب داریم. همین راهپیمایی، هیچ کشوری تقریباً در دنیا اینطور بزرگداشت خودش را برگزار نمیکند و هر سال هر سال این اتفاق پشت هم تکرار نمیشود و میبینید هر سال پرشورتر از سال قبل میشود. مثلاً راهپیمایی پارسال که شاید پرشورترین راهپیمایی کل تاریخ انقلاب بود و این ماجرا مردمی است، چه خود راهپیمایی و چه ماجرای الله اکبری که شبها مردم میگویند و چه جشنهایی که برگزار میشود. قبل از شروع برنامه هم گفته ام، شیرینترین خاطرات من از این شب ها، یک شب ۲۲ بهمن ده دوازده سال پیش یک گروه بچه یتیم در شرق تهران ما را دعوت کردند، برای پیروزی انقلاب، سرود خواندند، تئاتر برگزار کردند، جشن برگزار کردند و آخر هم زمان نورافشانی به سبک نوجوانها شلوغ بازی درآوردند، این اتفاقات ویژگی این ماجرا است. ولی مشکل چه است، در قاب رسانه نمیآید.
ما میلیونها قاب خانوادگی داریم، از این الله اکبر، از این راهپیمایی، از این نقش آفرینی و جشنهای مردمی، رسانهها نمیبینند. همین خاطرات، از ماجرای الله اکبرها، حالا یک کمپینی را بچههای جشنواره عمار در اینترنت گذاشته اند و میگویند خاطرات تان را از این ماجرا بگویید. بسیار زیاد است ولی قاب رسانه نیست.
سؤال: آقای شهبازی، پس یکی تقویت بعد رسانهای برای فعالتر شدن ظرفیت است.
شهبازی: بله و از این طرف ماجرا اینجا است که خود مسئولین یک وقت است الان مردم دارند شرکت میکنند ولی برای نحوه مشارکت مردم، برای قابهایی که مردم میتوانند خلق کنند، یک نگاهی وجود دارد، استانداردسازی شود، یکسان سازی شود، میخواهند یک روایت کنند، انگار همه یک پست است، یک شعار است، ولی واقعیت انقلاب اینطوری نبود و الان هم اینطوری نیست. یعنی گروههای مختلف مردم میبینید به نحوهای مختلفی دارند اینجا مشارکت میکنند. حالا بعضی از سیاستگذاری ما یک نگاه تهران زدهای دارند، از تهران میخواهند بنشینند قطعنامه بنویسند، شعار تعیین کنند، به یک شکل پوستر چاپ کنند، در صورتی که با همین ظرفیت و هویت مردمی که هر جا دارد میجوشد، چرا از جوانها دعوت نمیکنید که اینها پیشنهاد بدهند، چرا مثل همین موکبهای اربعین، موکبهای راهپیماییها را به خود مردم نمیسپارید.
سؤال: آقای شهبازی، یعنی سناریوهای ما سناریوهای قدیمی است، یا طراحیهای ما طراحیهای قدیمی است.
شهبازی: من میخواهم بگویم قدیم و اول انقلاب اینها از دل خود مردم جوشید، ما آمدیم و گفتیم آن را ساختارمند کنیم. مثلاً یک شورایی هماهنگی تبلیغات اسلامی درست کردیم، آن تکه جوششها و خلاقیتهای مردمی یادمان رفت، چرا این قطعنامه و این راهپیمایی را نمیسپاریم به خانواده شهدا و جوانهای هر منطقه، بنشینند و مثلاً این را تهیه کنند، چرا باید چیزی از تهران نوشته شود، چرا نمیرویم سراغ اینکه این موکبها را به مردم بسپاریم، چرا نمیرویم سراغ اینکه مداحان و هیئتهای هر شهر و روستا، بیایند شعارهای راهپیماییها را بگویند، شعار با زبانهای مختلف داشته باشیم، در خود انقلاب اینطور بود، هر کس به زبان خودش میگفت خمینیای امام، مرگ بر شاه، یکی ترکی میگفت و یکی کردی میگفت، یکی فضای دیگر میگفت. یک کار خوبی را صداوسیما یکی دو سال است که شروع کرده است که راهپیمایی روستاها را نشان میدهد، ولی باید یک گام جدیتر برای آن بگذاریم، یعنی حضور مردم را تبدیل کنیم به اینکه برای مشارکت برنامه بریزیم.
سؤال: اینکه ما طراحیهای مان طراحی قدیمی است، نیازمند یک برنامه ریزی و سیاستگذاری جدید هستیم، خانم محمودی، ما الان اگر بخواهیم نمره بدهیم به ظرفیتهایی که داریم، چه نمرهای میدهیم، کجا کم و کاستی داریم، کجا را پررنگتر کنیم. ، یک ظرفیت بسیار خوب را داریم، چه کار کنیم که این مشارکت بهتر و بیشتر شود؟
محمودی: ظرفیت که ظرفیت بسیار غنی و بزرگی است از این جهت که ما مردمی هستیم که در پیشنیه تاریخی خودمان یک تمدن بزرگ را داشته ایم. ما در تمدن بزرگ ایران که جزء چند تمدن کمتر از تعداد انگشتان دست بوده است، آیینهای بسیار و جشنهای بسیار باشکوهی را برگزار میکردیم. میدانید که هر آنچه که میخواهد بیان شود وقتی در قالب تمدن و آیینها مطرح میشود، این وقتی از جنس مردم است، کاملاً نهادینه میشود. یک چیزهایی در خاطره و یاد ما از گذشتگان بسیار دور باقی مانده است که سعی کرده ایم آن را حفظ کنیم مثل نوروز و خیلی از جشنهای دیگری که این کاملاً در نهاد خانواده، نهادینه شده است یعنی کاملاً مردمی است.
سؤال: خانم محمودی، انتقادی که میکنند، میگویند آنقدری که ما در برگزاری شاید برخی از مراسمکه بیشتر رویکرد عزاداری باشد، توانمند هستیم، شاید کمتر در برگزاری جشنها از ظرفیتهای مردمی استفاده میکنیم.
محمودی: دقیقاً همینطور است همین را میخواستم عرض کنم، وقتی ما یک همچنین پیشینهای داریم که این پیشینه قابل دفاع است و بعد میآید مزین میشود به جشنها و یوم اللههایی که به جهت مذهب و دین ما وارد شده است، در دین ما مناسبتهای بسیاری برای شادی داریم، ما عید داریم، عیدهای ما همه اجتماعی هستند، ما نماز برپا میکنیم در کانونهای مساجد، مسجد جامع داریم برای اینکه مساجد خرد دیگر و کوچکتر بسته شود و همه در یک اجتماع بزرگتر در مسجد جامع عیدی را برگزار کنیم و نمازها را برگزار کنیم. پس میبینیم که در ظرفیتهای قومیتی ما، پیشینه ملی ما و همچنین در نهادهای مذهبی ما کاملاً این ظرفیت وجود دارد. از طرفی ما انقلابی را به راه انداخته ایم، چهل و اندی سال است که به تعبیر مقام معظم رهبری، مردمیترین انقلاب جهان است، جوش و خروش این انقلاب هم همچنان در بین مردم جاری و ساری است، راهپیماییهایی که داشته ایم و آنچه که گذشت، پس این ظرفیتها بسیار زیاد است.
سؤال: خانم محمودی، استفاده اش میکنیم؟
محمودی: طبیعتاً نه.
سؤال: چرا؟
محمودی: من فکر میکنم که ما همان نکتهای که حضرتعالی هم اشاره کردید و دقیقاً درست بود، این است که ما طراحیهای دقیق و درست برای جشنهای مان نداشته ایم. حالا به جهت مراسمهای مذهبی، مثلاً ما محرم و صفری که داریم، این ایام سوگ و عزا به خوبی برگزار میشود در کشور ما، اصطلاحاً به ما میگویند که مثلاً شیعه فرحان، شیعه احزان، یک شکل به این صورتی هم پیدا کرده ایم.
سؤال: خانم محمودی، البته یک کارهای خوبی هم انجام شده است، مثلاً جشن عید غدیر که سالهای گذشته در خیابان ولیعصر بود، الان در خیابان انقلاب ما داریم برپا میکنیم، یعنی رفته ایم به سمت برگزاری توانمندسازی.
محمودی: بله.
سؤال: آقای دکتر امامی، هم آقای شهبازی و هم خانم محمودی اشاره کردند به اینکه ما آن طوری که باید و شاید از ظرفیت مردمی در برپایی جشنها ازجمله جشن پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی استفاده نکرده ایم، شاید طراحیهای نویی نداریم، سناریوها، سناریوهای سالهای گذشته و تکراری است. چرا و چقدر داریم روی آن کار میکنیم و به کجا رسیده ایم؟
امامی: دو بحث است، به لحاظ ضرورت فکر میکنم که همه موافق هستند که اولاً خود جشنهای پیروزی انقلاب، مثل انقلاب اسلامی متمایز است، یعنی ما روز استقلال برگزار نمیکنیم که نیروهای ارتش یا نیروهای نظامی بیایند و مثلاً مسئولین از آنها سان ببینند یا وقتی میرویم سراغ مصوبات اوایل انقلاب که میدانید همین جشنوارههای فجر انقلاب اسلامی، اینها مصوب و توصیه شده همین ستاد جشنها است و همین که امروز شاید به آن میگوییم ستاد فجر انقلاب اسلامی و خیلی جالب است که آمده اند و طراحی شان این بوده است که یک کار بزرگی در مدارس انجام شود، کار بزرگی هم در فضای شهر انجام شود که همان جشنوارههای فرهنگی هنری انقلاب اسلامی است.
سؤال: آقای دکتر امامی، کارشناسان ما معتقد هستند آنچه که دارد اجرا میشود همچنان تکرار سالهای گذشته است و نوع آوری بیشتر اشاره کردند.
امامی: من هم همین اعتقاد را دارم. ببینید از همه اینها مهمتر راهپیمایی بوده است که در راهپیمایی انقلاب اسلامی دوباره انگار متولد میشود، باز تولد است، رنسانس است و مبتنی بر یکسری زمان رویداد و مکان رویداد است. زمان رویداد اصلی ما روز ۲۲ بهمن ماه است، مکان رویداد ما مخصوصاً در شهرهای بزرگی مثل تهران، پهنه خیابان انقلاب تا میدان آزادی است که میدان آزادی اساساً با انقلاب مردمی ایران از میدان شهیاد، تبدیل شده است به میدان آزادی. سر این اتفاق نظر داریم که یک جشن منحصر به فرد و یک مشارکت و حضور است.
نکته دوم در مورد مدیریت و راهبری این است در واقع به تدریج دوستان تصور کردند که یک جشنی قرار است برگزار بشود و مردم قرار است هم توش شرکت کنند و دعوت دارند، اشتباه از همین جا شروع شد، مردم ندارند مردم خودشان دعوت میکنند، قرار است مردم برگزار بکنند البته نمیخواهم بگویم فقط بروکراسی و چیزی به عنوان شورای هماهنگی با همه احترامی که عزیزان برای ما و با همه زحمت و جهد و جهادی که دارند بانی این تقلیل یا تحویل بوده است.
میخواهم این را بگویم همه مان مسئولیم و همه مان باید بازنگری کنیم که چرا مشارکت به شرکت تقلیل داده شد. در این قسمت دوم البته ممکن است بعضیها مخالف من یا آقای شهبازی باشند، لیکن خوب است آنها هم آن جا صحبت بکنند ولی باید ببینیم چطور راه حل پیدا میشود.
سوال: ما هنوز توی آسیب شناسی ماندیم آقای شهبازی و خانم محمودی، اول خانم محمودی نکته دارند بشنویم، بعد برویم سراغ راهکار.
خانم محمودی: نکته مهم این است که واقعا چرا فقط یک یعنی ما فقط یک راهپیمایی داریم و فقط سر این صحبت بکنیم که چرا مشارکت و چرا شرکت، مسئله اصلی این جاست که این جشن بزرگ ملی است و ما داریم ملی بودن این جشن را کمرنگ میکنیم، یعنی بحث اصلی ما فقط مشارکت مردم نیست که آیا میزهایی وجود دارد مثل جشن غدیر با ...، ما نیازمند کارناوالهای شادی هستیم نیازمند طراحیهای جذاب هستیم و طراحی هنری که تک تک آحاد خانواده را در آن ببینیم و صرفا یک سکویی باشد یا جایگاهی صرفا یک سکویی باشد مثلا یک برنامه کودک آن جا پخش بشود و یک پرچمهایی بین مردم باشد، این اغنا نمیکند. ما واقعا چه جلساتی داشتیم که این طراحیهای هنری را داشته باشیم. مثال خیلی مناسبی نیست ولی ناچارم این مثال را بزنم، ما در کشورهای عربی میبینیم که جشنهای بزرگ را عید مبعث عیدهای بزرگی که ما داریم، عید فطر، رسیدن ماه مبارک رمضان حتی طراحیهای نشانه این کار بسیار انجام میشود، ما در صدا و سیما از فانوسها استفاده میکنیم، رمضان کریم و خیلی هم برای مان جذاب است. خیلی از مردم ما مشتاق و شیفته این هستند، چون برای شان خیلی زیباست و دلچسب است، یا مثلا جشنهای کریسمس و آغاز سال نو، ما باز میبینیم در حوزه نوروز و جشنهای دیگر داریم کمرنگ میشویم، این دلیلش این میتواند باشد که ما طراحی خیلی نو و بدیع نداشتیم و ما در دنیای رسانهها داریم زندگی میکنیم و این خیلی مهم است.
سوال: آقای امامی پاسخ شما؟
امامی: من پاسخ نمیتوانم بدهم من خودم موافقم.
سوال: خوب ، شما به عنوان متولی هم باید پاسخگو باشید و هم باید راهکار بدهید که الان توی بخشی که کارشناسان اعلام میکنند به عنوان نقطه نظر ما چه کردیم؟
امامی: بنده هم معتقدم مدیریت راهبردی حافظه فرهنگی اعم از فرهنگی، سیاسیدر شورای فرهنگ عمومی در مدیریت حافظه فرهنگی اعم از فرهنگی، مذهبی و سیاسی باید یک جا اتفاق بیافتد ما در شورای فرهنگ عمومی در حوزه مدیریت حافظه فرهنگی مخصوصا آن بعد مذهبی و بعد اجتماعی کارهایی داریم انجام میدهیم، به عبارت دقیقتر مقصر و مسئول و پاسخگو هستیم، اما مسئله این است که با تشکیل شورای هماهنگی تبلیغات و عدم رضایت آقایون به ادغامش در شورای فرهنگ عمومی اساسا پاسخگو در این زمینه نیستیم، عزیز ما هستند، عضو شورا هم هستند ما را هم دعوت میکنند البته من فکر میکنم که اساسا مسئله حضور فرد یا رفت و آمد نیست، مسئله رویکرد است، لذا این که فرمودید من باید پاسخگو باشم واقعیتش این است که شورای فرهنگ عمومی پاسخگو مدیریت است و حافظه فرهنگی در عرصه سیاسی نیست و این در یک تقسیم کاری سپرده شده است به یک شورای دیگر من این را قبلا در برنامه دیگری گفتم.
سوال: اگر بخواهیم در همین راستا هم افزایی کنیم و نقطه نظر بدهیم، طراحی بحث پررنگ شدن مشارکت به عنوان نهادی که توی موضوعات فرهنگی کار میکند، راهکارها را بدهید؟
امامی: ببینید ما یک کار جدی را شروع کردیم ما میگوییم زمان رویدادهای انقلابی ما مخصوصا در دوره پس از پیروزی انقلاب اینها باید مدیریت بشود و بازخوانی بشود و مبتنی بر ویژگیهای شهرستان ها، آقای شهبازی نکته خوبی اشاره کردند در بعضی از شهرها واقعا تفاوت دارد تقویم انقلاب، این باید تطبیق پیدا بکند از مکان رویدادها، امروز روز خیابان انقلاب ما فقط بیست و دوی بهمن تا میدان آزادی که باز میگویم یک اتفاق شگرف و زیبایی اتفاق افتاده است، که این میدان، میدان آزادی شده است و مردم آن را میدان آزادی میدانند، الان کسی اسم قبل از انقلابش را نمیآورد، چون در فرهنگ عامه با آن تلولو و معجزه انقلاب اسلامی تثبیت شد. باید این مکان رویدادها افزایش و تطبیق پیدا بکند تا نوجوانها و آنها که ندیدند دهه شصت را دقیقا بتوانند خاطره بازی بکنند.
در مورد راهپیمایی شکل مدیریت راهپیمایی، همان طور که خانم محمودی اشاره کردند اساسا باید برود روی آفرینشهای گروههای کوچک مردمی و این که ما به دنبال قابهای بزرگ و قابهای میلیونی هستیم، به نظر میرسد، البته این بد نیست، خدا روشکر قابهای بزرگی داریم برای عرضه ولی این باعث شده است که از قابهای کوچک غفلت بکنیم و از خلاقیتهای کوچک که زیباست و موثر است و عمق معنایی انقلاب اسلامی و جشنهای انقلاب اسلامی را میرساند، غفلت بکنیم و این طراحی رسانهای میخواهد.
امامی: سالهای پیش در یک کتابی که اسمش شد جامعه شناسی بیست و دوی بهمن، من آن جا در مورد مدیریت رسانهای این رویداد یادداشتی دارم.
صادق شهبازی: نکته خیلی مهمی وجود دارد ما الان در این جا در مقام نقطه پردازی قرار نیست باشیم بالاخره اولا خود آن شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی جزو ناکارآمدترین ساختارهای ماست که خودش را به روز نکرده است.
سوال: متولی اش را دعوت کردیم در برنامه امشب که حضور داشته باشند که نیامدند.
شهبازی: یعنی این چند ماه یک بار، این باید این طوری این مجموعههای تبلیغاتی چند ماه یک بار عناصرشان تغییر بدهند که بتوانند ابتکار انجام دهند، نمیشود در دنیای هوش مصنوعی به شیوههای گذشته اداره کرد، اما این که دولت فارغ از این که
متولی اصلی نیست من حتی بالاتر از مجموعه شورای فرهنگ عمومی میگویم، خود دولت خیلی کارهای دیگر میتواند برای مشارکت دادن مردم انجام دهد، من اگر جای آقای رئیس جمهور بودم، کمپین اعلام دعوت میکردم، همه هیئت ها، همه مساجد، همه گروههای مردمی حق دارند هر کدام شان با دست نوشته خودشان بیایند بچهها عروسک آماده کنند، همین کارهایی که ما بچه بودیم دهه شصت، دهه هفتاد شیرینترین خاطرات ما در این راهپیماییها اتفاق میافتاد و این منوط به این نیست که شورایی برگزار کننده است همه مینشینند کنار و کاری انجام نمیدهند یعنی واقعا این ماجرا منفعل دارد عمل میشود ما یک مجموعهای یک انحرافی آقای بازرگان در نظام ما نهادینه کرده است ایشان وقتی نخست وزیر دولت موقت شد، میگفت مردم انقلاب شد به خانههای تان بروید و همه ساختارهای ما رفتند دنبال استاندارسازی، مثالش همان اتفاق، بلایی که ما سر مزار شهدا آوردیم، هر خانواده شهیدی، از هر طبقهای، از هر فضایی، یک چیزی خودش میآورد، یکی فقیر بود، یکی غنی بود، یکی دوست داشت وصیت نامه میآورد ما آمده ایم همه اینها را صاف کردیم و مثل کشتههای جنگ جهانی دوم، یک شکل انجام دادیم، یعنی میخواهم بگویم این جاها جاهایی است که دولت میتواند از خودش فعال عمل کند آقا گیریم یک شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی وجود دارد من هیچ وقت نمیفهمم به چه دلیلی همیشه به یک شکل، به شکل گذشته و خیلی، به همین شیوه میخواهد راهپیمایی برگزار بکند و اصلا چیزهای دیگر، همین الله اکبرها را یک مثال زدم، من دو سال پیش در فضای مجازی اصلا به ذهنم رسید، بیست و خوردهای خاطره از سالهای مختلف هر کدام از همین الله اکبرها فقتط چه اتفاقی افتاده است خوب اینها را میتوانند مدیریت بکنند، اینها را میتوانند فرهنگ سازی بکنند
سوال: آقای امامی جواب بدهند چقدر همین نکاتی که شما میگویید ما از مردم خواستیم؟
شهبازی: آقای امامی خودشان در مقام نظریه ما یکی هستیم، ولی بحث ما بحث عمل است، ما حرف مان این است که باید مشارکت مردم بیاید در سازوکار تصمیم گیری این بحثها، فلان گروه فعال فرهنگی، فلان گروه خانواده شهید و چیزهای دیگر، اینها یک بخشی اش شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی است ولی گیریم همین شورا یک بخشی اش حفظ شود و اینها یک بخشی اش از دولت برمی آید، هم مدیریت سیاسی دولت و هم مدیریت فرهنگی دولت.
سوال: آقای امامی، اجازه دهید اول بخش دکتر شهبازی پاسخگو باشند یا اعلام نظر بکنند آقای امامی که نگویند دوباره من پاسخگو نیستم، اعلام نظر؟
امامی: ببینید یک مقداری به نظرم میآید در عرصه مدیریت راهپیمایی بیست و دوی بهمن و مجموعه جشنهای دهه فجر همان طور که عزیزان گفتند ما دچار آفت رسمیت و دولت زدگی شدیم، اعضای ستاد فجر انقلاب اسلامی هم، معاونین مرتبط وزرا و بعضی ازدستگاهها هستند و بعضی از نهادهای عمومی یعنی شما شخصیتهای صاحب نفوذ حتی حزبی و البته فرهنگی را در این نمیبینید، من که البته معتقدم.
سوال: آقای شهبازی یک چیز فراتر میخواهند از مردم حتی در این تصمیم گیریها و تصمیم سازیها حضور داشته باشند که بشود آن خلاقیت و نوآوری وارد شود در این فضا؟
امامی: بله من موافق هستم اگر بنده قرار باشد بخواهم فجر را مدیریت کنم حتما این کار را انجام میدهم ولی حرف من این است حتی این جشنوارههای فرهنگی هنری فجر اگر البته خیلی فاصله دارد الان ببینید در حوزه سینما در سی مرکز استان دارد کار دنبال میشود، کارها پخش میشود این که مردم به بهانه دهه فجر میتوانند بیایند و با سینما، با هنر، با لباس، با موضوع خیلی خیلی جالب شعر و ادبیات و هنر عجین بشوند به قول خودمان فستیوالهای ادبی و هنری توی کشور. این خودش یک گام است حالا اگر مشابه این اوج جشنهای فرهنگی مدارس ما اصلا چندین روز البته من میدانم آموزش و پرورش امسال خیلی بهتر شده است کارهای شان، ولی چندین روز از این دهه روز بدون کیف و کتاب باشد و بچهها در واقع تمرین مشارکت، تمرین در واقع مدیریت بکنند. قرار است بچهها بروند بشینند پشت میزهای مسئولین و آنها یک جوری در یک بازه مدیریتی اجتماعی - سیاسی کشور قرار بگیرند این البته یک مثال است.
ببینید شرایط فعلی کاری که ایجاد میکند این است که دستگاههای فرهنگی، فعالیتهایی را در ذیل شورای فرهنگی انجام میدهند، برای این که به هر حال انجام وظیفه کرده باشند، البته این که راهپیمایی یکی دو سال است، البته باز امسال این ویژگی را نداریم، استانهای مختلف به دلیل هم زمانی با جشنواره یا نمایشگاه بین المللی گردشگری پارسال در تهران، حدود سی واحد از سی استان که هر واحدی و هر در واقع غرفهای با زبان و غذا و فرهنگ ملموس و ناملموس خودش با مردم شادی میکرد.
در مسیر خیابان انقلاب بود، این البته فکر میکنم امسال باز این ویژگی را نداریم ولی این دست کارها را بعضی از دستگاههای فرهنگی سعی کردند تسهیل و زمینه سازی بکنند.
سوال: آقای امامی خانم دکتر محمودی نکته دارند. بفرمایید؟
خانم محمودی: عذرخواهی میکنم میان کلام شان، من عرضم این بود که جسارتا احساس میکنم که این کاملا در حوزه سیاست گذاری فرهنگی ما قرار گرفته است، این که حالا ما از ظرفیتهای مردمی استفاده نمیکنیم، یا هر آن چه که در این فضا رخ میدهد میرود در فضای اجرا ولی من فکر میکنم ما در آن طرز تفکر یک مقدار مسئله داریم و آن هم این است که اشاره خوب و زیبایی کردند آقای دکتر به بحث مکان رویدادها، این هم طراحی میخواهد این که مثلا در کشور روسیه جایی هست که هم موزه جنگ است و هم اگر در آن میدان مردم جمع بشوند، بسیاری از آن اتفاقاتی که در آن سالها افتاده است میتوانند مردم میبینند، یا مثلا ما در انقلاب مکزیک میبینیم که دیوارنگارهای یک دفعه نقاشیهایی سه پایهای از گالریهای داخل نمایشگاهها از زیرزمینها میآیند و به پرده دیواره نگارها کشیده میشوند و کاملا این مردمی بودن را ما احساس میکنیم، همه اینها این اتفاقات در حوزه هنرهای تجسمی، در حوزههای مختلف الان آقای دکتر اشاره کردند به حوزه فیلم فجر که حالا بنده الان از جشنواره فیلم فجر مستقیم خدمت شما رسیدم.
خوب اینها بزرگترین رویداد فرهنگی در حوزه فیلم الان در ایام فجر برگزار میشود، این فرهنگی است که جا افتاده است و الحمدالله به خوبی هم دارد برگزار میشود ولی اینها کافی نیست این که الان ما در این سالی که الان هستیم، این نقطهای که ایستادیم با این شکل هوش مصنوعی و نگاه و نگرش ما در فضای هنر که بسیار تغییر کرده است و ما نتوانستیم هم گام باشیم فکر میکردم ما در همین خیابان انقلاب و میدان انقلاب اگر یک بخشهایی دیوارها را داشتیم که روش ریسهای؟ نصب میشد یا حفظ میشد آن رد دستهای خونین، به یک شکلی و بازسازی آن اتفاقات از آن سالها باقی میماند، این نوجوانی که با هزار دیدگاه ملموس نشده الان میرود با خانواده اش در آن فضا قرار میگرفت و کاملا احساس میکرد مثلا من یادم هست که با خانواده در راهپیمایی عبور میکردیم، مثلا پدر و مادر تعریف میکردند که مثلا ما این جا آمدیم، راهپیمایی بود یا تظاهرات بود کسی این جا کمین گرفته بود یا این کافهای که در این خیابان هست چند نفر مبارز رفته بودند خوب این خیلی شیرین است و خیلی جذاب است.
سوال: شما خاطره تعریف کردید آقای دکتر شهبازی لبخند زدند، مرور کردند و یادشان آمد هر جا لازم دیدید، به ما خاطره هم بگویید؟
محمودی: این نشان میدهد که کاملا مردمی است و شاید لازم باشد که این دستگاه شورای فرهنگی عمومی داریم راجع به آنها صحبت میکنیم بیایند طراحیهای هنری برای خاطره گوییها انجام بدهند. مردمی کردن یعنی این که ما کاملا سوژهها را بکشانیم به همان خانوادههایی که همان جا حضور دارند چرا باید تریبون حتما صرفا به آن سمت باشد و چرا باید به شکل نعل اسبی یک فردی گوینده باشد و سخنگو باشد و بقیه مخاطب باشند و نتوانند، خوب دنیای ما، دنیای رسانه ها، هر کسی به فضای اجتماعی خودش یک رسانه است ما با انسان رسانهها روبه رو هستیم. باید طراحیهای هنری ما برود به این سمت که این انسان رسانهها ظهور و بروز بیشتری پیدا بکنند.
شهبازی: یعنی از این خاطرات میگویید همین دیشب من در خیابان انقلاب یکی از کتابفروشیها یکی از عکسهای تاریخ انقلاب بود که آقایون خانمها کنار هم ایستاده بودند بازسازی کرده بود. یک چیزی اش برای من خیلی عجیب و جالب بود خودش من را کشید کنار گفت این که دارید با دقت نگاه میکنید، دادم هوش مصنوعی آن را طراحی بکند یعنی آن عکس را اصلاح بکند با یک فضای جدیدی بشود منتشرش کرد خوب اینها چیزهایی است که میتوانیم به کار بگیریم ما الان مشکل مان این جاست با یک نگاه بروکراتیک، اداری آن دستگاههای ما چرا مردم مشارکت در فرآیند نمیکنند، حضور پیدا میکنند ولی آن مشارکت فعالانه آن جوری نمیکنند، خود این دستگاههای ما، یک صدم آن هزینههای که حاضر هستند این بنرهای یک شکل و این دستگاههای یک شکل و این شیوههای یک شکل هزینه بکنند یا صرفا مثلا یک سخنرانی مثلا مقام عالی سیاسی توی این راهپیمایی انجام بدهد و برود حاضر نیستند یک صدم این را هزینه تسهیل گری مشارکت و حضور مردم بکنند هزینه این که بله وقتی میخواهید فضای مردم بیاورد خلاقیت میآورد و توی آن هم بسیاری چیزهای که شما مثلا لزوما دوست ندارید میآید، توش هم ولی بسیاری چیزها میآید جدی میشود. من دو سه تا جمله رهبر انقلاب میخوانم برای بیست و نه بهمن نود و شش، برای پیروزی انقلاب نه دستگاههای دولتی بلکه خود مردم وارد انقلاب بشوند، خیابانها پر بکنند، خودشان شعار بدهند، حضور خودشان را نشان بدهند، از انقلاب شان دفاع بکنند یا یک جملهای دیگر ایشان دارند در تنفیذ حجت الاسلام رئیسی میگوید هنر اصلی انقلاب این بود که مردم را از یک مجموعه و توده منفعل و مصرفی و فاقد یک نگاه ملی و عمومی تبدیل کرد به یک مجموعه پر انگیزه، علاقهمند، همت دار، هدف خواه، آرمان خواه وارد میدان کرد این برنامه ریزی میخواهد و این فقط شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی که واقعا جزو ساختارهای انقلاب است که باید انقلاب توش بشود یعنی با همان شیوه دهه شصت یک نفر بگذاریم این جا یک تصمیم بگیرد، نمیشود این کار.
سوال: میگویید شورای تبلیغات اسلامی باید انقلاب بشود، نه فقط، هر کسی که در حوزه فرهنگ عمومی و موضوع فرهنگی دخیل و سهیم هستند.
آقای محمودی به جمع ما اضافه شدند.
شهبازی: حوزه حاکمیتی، من میخواهم بگویم مثل یک نکته بگویم الان یک نکته خیلی مهم این است که یک عده مثل انتخابات که برخلاف رهبر انقلاب میخواهند اانتخابات را سرد کنند و رهبر انقلاب از فروردین ماه دارد تلاش میکند و هی فضا برای مشارکت مردم ایجاد بکند و یک عده در یک سری از مجموعهها دارند تلاش میکنند که انتخابات سرد باشد و شور انتخاباتی نباشد، برای راهپیمایی هم دارند همین کار میکنند، یک بخشی برای این است که میفهمند که دردسر دارد مردم و جوانها بخواهیم فعال بکنیم خوب نمیشود خود جوانها باید بیایند توی فضای مشارکت یک بخشی هم نه اراده است که انگار باید کنترل شود فضای مردم.
سوال: حجت الاسلام سید محسن محمودی معاون استانهای شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی به جمع ما اضافه شدند، آن چیزی که به نظر میرسد باید تحولی نو برای خلاقیت بیشتر و نوآوری فراوانتر برای جشنهای انقلاب و جشنهای ملی و مذهبی ما ایجاد بشود از نگاه شما چیست؟
حجت الاسلام محمودی: بنده هم خدمت جنابعالی و میهمانان عزیز عرض سلام دارم. خدا قوت عرض میکنم، خوب مردم عزیز ما آماده هستند برای این که ان شاءالله یک بیست و دوی بهمن با شکوهی را برگزار بکنند من البته از میانه بحث به جمع دوستان پیوستم و اطلاع خیلی دقیقی از مباحثی که مطرح شد ندارم و البته یک بار وقتی بحثی راجع به مراسم انقلاب میشود و قضاوتی درباره عملکرد یک نهاد میشود مسئول یا یک عنصری که میتواند تبیین بکند آن جا دعوت بشود و حرفهای همه شنیده بشود و یک بحث واقعی شکل بگیرد و ما آماده ایم.
سوال: آقای محمودی دوستان من در پشت صحنه تلاش کردند که از شورای تبلیغات اسلامی پاسخگو باشند. حضور پیدا بکنند در برنامه امشب موفق نشدند.
حجت الاسلام محمودی: ما الان که در برنامه حضور داریم ایکاش مطلع میشدیم و من آماده هستم ببینید مردمی کردن این مراسم یک مطلب درستی است و در واقع هدفی است که همه مان باید دنبال بکنیم ولی آیا برنامههای دهه فجر و مراسم انقلاب تاکنون مردمی نبوده است، مردم توی میدان نبوده اند، خود مردم نقش آفرین نبوده اند. خوب ما واقعیتهای را نمیتوانیم انکار بکنیم که در مراسم انقلاب همیشه مردم نقش آفرین بودند.
سوال: آقای محمودی ما هر آن چه که در برنامه گفتگوی ویژه امشب عنوان کردیم باهدف انقلاب اسلامی و پیروزی انقلاب اسلامی در جشنهای و مناسبتهای ملی و مذهبی بود و آن چه که در برنامه امشب مطرح شد آسیب شناسی بود در جهت ایجاد یک فضای نوتر، خلاقانهتر و نوآورانهتر، برای حضور پررنگتر خود مردم براساس ظرفیتهای شان.
محمودی:کاملا مطلب درستی است ما در مدیریت جدید این شورا حداقل طی دو سال اخیر نهایت سعی و تلاش برای مشارکت همه دستگاهها، همه نهادهای مردمی، همه عناصر تاثیرگذار سعی و تلاش را انجام دادیم، در قالب ستادهایی که تشکیل شده است و کمیتههایی که شکل گرفته بعضا در قالب پویشهایی مردمی و از همه استمداد طلبیدیم و حتی بعضا در قالب پویشها و فراخوانهایی که حتی نظر مردم را بشنویم و جمع آوری بکنیم و در واقع آنها را عملیاتی بکنیم.
بالاخره شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی نهادی است که از ابتدای انقلاب به تعبیر مقام معظم رهبری به عنوان کهنترین نهاد انقلاب شکل گرفته است و ما ساماندهی مراسم و سیاست گذاری در حوزه این مراسم البته قبول داریم همیشه نیازهای جدید و به روزتری هست و باید همه در این مسایل مشارکت بکنند و ما از همه کسانی که صاحب نظر هستند واقعا هم استقبال میکنیم و هم استدعا میکنیم که واقعا به طور جدیتر و ملموستر و مصداقیتر بیان بکنند و در واقع منتقل بکنند مطالب شان و ما همیشه در قالب کمیتههایی که تشکیل شده است سعی کردیم ظرفیتهای مردمی را پای کار بیاوریم.
اعلام میکنم که در روز بیست و دوی بهمن پیش بینیهایی که صورت گرفته است، از الان در غرفههای فرهنگی، برنامههای فرهنگی و تبلیغی پیش بینی شده است، خود مردم حضور دارند و در واقع دستگاهها نقش هماهنگ کننده را دارند و نقش زمینه سازی دارند والا نقش آفرینی خود مردم هستند و خود مردم میآیند اجرایی برنامه میکنند، در برنامه میهمانی لالهها که امروز برگزار شد خود مردم حضور دارند. ما در واقع در زمینه حضور مردم و زمینه سازی مردمی و در بکارگیری ایدههای نو و جدید هیچ تعصبی نداریم ولی واقعاد در حوزه مردمی سازی، کافی نیست که ما مردمی بکنیم و فکر بکنیم که آن چه انجام میدهیم که مردمی نیست و دست مردم را باید بوسید در عین حال این نیازهای جدید وجود دارد و از مردم کمک میطلبیم، از صاحب نظران، هنرمندان و مجموعههایی که میتوانند کمک بکنند بیایند به میدان و از نظرهاو ایدههای شان استفاده بکنیم.
ولی این کارهایی که انجام شده است نادیده نگیریم که این کفران نعمت حضور مردم است و نادیده گرفتن تلاشهایی است که مردم دارند انجام میدهند.
محمودی: نقش تنظیم گری در این کمک طلبیدن چه است دقیقا؟
سوال: درست است، دقیقا پایه و اساس مردم شریف ایران هستند البته همان نکتهای که اشاره کردید به درستی که با نیازهای جدید و در این مسئله سیاست گذاری و تنظیم گری و مطالباتی که در یک قالب برنامه ریزیتر عمل بشود. به شدت احساس میشود، نمیدانم چقدر زمان داریم تا پایان گفتگوی امشب. اگر دوستان در اتاق فرمان اعلام کنند اگر نکتهای دارید خیلی کوتاه و جمع بندی پایان.
شهبازی: رهبر انقلاب در انتخابات در فروردین ماه که گفتند انتخابات باید پرشور باشد، برای مشارکت مردم بیایید فرآیند بچینید این که بگوییم صرفا یک جاهایی است یک غرفههایی هست، مردم میآیند، این نمیشود، برنامه ریزی میخواهد، مشارکت دادن خود اینها را میخواهد ولی ما این را نمیبینیم، یعنی ما الان بالاترین حمایت از فلسطین کردیم در این پنج ماه تجمعاتی که در ایران شکل گرفته است ضعیفترین تجمعات بوده است به نسبت کشورهایی که هیچ حمایتی از فلسطین نمیکنند خوب این حاصل چی هست، شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی و بقیه متولیان باید یک جایی برای مدیریت و برای همراهی مردم داشته باشند، یکی از همان کسانی که راهپیماییهای لندن و پاریس اینها برنامه میریزد، یک خارجی، ایران بود، توی یکی از این راهپیماییها با هم بودیم، برمی گشت میگفت چرا این جا هیچ کدام از مردم مشارکت ندارند، یک مقام عالی سیاسی – نظامی آوردید این جا که بیاید سخنرانی بکند، باید مشارکت بکنند، خوب این لازمه اش با فراخوان نمیشود صرفا، شما باید فرآیند بچینید خود گروههای مردم خودجوش توی این فرآیند مشارکت کنند.
خانم محمودی: من فکر میکنم که مسئله اصلی این است که ببینیم که جایگاه اصلی سیاست گذاری، حوزه تنظیم گری و نقش حکمرانی در این مسئله چه خواهد بود، و ان شاءالله در حوزه سیاست گذاریهای فرهنگی خیلی جدیتر به این موضوع نگاه بکنیم.