تخصیص ۶۰ میلیون لیتر گازوئیل فقط برای دو میلیون خودرو
آمارهای وزارت نفت نشان میدهد که مصرف بالای خودروهای دیزلی فقط از فرسوده بودن آنها نشأت نمیگیرد و با صدور بارنامه و صورت وضعیتهای مسافری صوری، ارتباط مستقیم دارد.
به گزارش خبرنگار
خبرگزاری صداوسیما، بررسیهای میدانی خبرنگاران صداوسیما نشان میدهد، خودروهای دیزلی درجایگاههای سوخت درونشهری و برونشهری برای دریافت گازوئیل مجبور به ایستادن طولانی مدت در صف هستند.
برخی از رانندگان که دیگر تاب ایستادن در صف را ندارند، آن را دور میزنند و میگویند: ساعات عرضه گازوئیل در جایگاهها آنقدر محدود شده، که مجبورند با افرادی که قوانین را هم دور میزنند، معامله کنند؛ برای خرید گازوئیل حتی تا ۲۰ برابر قیمت مصوب!
منظور آنها رانندگانی است که سهمیه سوخت بیش از نیاز واقعی آنهاست یا حتی خودروهایشان غیرفعال است و نیازی به سوخت ندارند؛ این رانندگان کارتهای سوخت خود را اجاره میدهند تا بتوانند گازوئیل را گرانتر بفروشند.
به گفته برخی از رانندگان، برخی از کارگران جایگاههای سوخت نیز با اجاره دهندگان کارت سوخت برای عرضه گازوئیل خارج از شبکه رسمی همکاری میکنند.
یکی از رانندگان میگفت: گازوئیل را حتی تا ۷ هزار تومان در ازای هر لیتر میخریم و راننده دیگری در چابهار هم میگفت: با توجه به مسیری که بار میبرم، هر ماه حدود ۷۰ تا ۸۰ لیتر گازوئیل کم میآورم و مجبور هستم برای خرید این گازوئیل از افرادی که کارت سوخت اجاره میدهند، حدود یک و نیم تا دو میلیون تومان بپردازم.
ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز قبلا اعلام کرده بود: شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی محدودیتهایی را در عرضه گازوئیل به وجود آورده، چون نظارتها در بخش حملونقل جادهای، خیلی دقیق نیست.
معاون پیشگیری این ستاد گفته بود: حدود ۶۵ درصد گازوئیل مصرفی کشور در طول روز، در بخش حمل و نقل استفاده میشود، اما شاهد بارنامهها و صورت وضعیتهای مسافری صوری در این بخش هستیم و اطلاعاتی که از این طریق به دست میآید، تخصیص سوخت را غیرمنطقی میکند.
سالاری معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش فرآوردههای نفتی هم گفته، روزانه ۶۲ تا ۶۳ میلیون لیتر گازوئیل فقط به حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار خودروی پایه دیزلی تخصیص داده میشود؛ در حالی که کل مصرف روزانه بنزین را که حدود ۱۱۵ میلیون لیتر در روز است حدود ۳۰ میلیون وسیله نقلیه بنزینی اعم از خودرو و موتورسیکلت مصرف میکنند.
این مقام مسئول گفته بود: این مسئله نشان میدهد که مصرف بالای ناوگان دیزلی علاوه بر فرسودگی خودروها، ناشی از اجرا نشدن قانون تخصیص سوخت بر اساس پیمایش و بارنامههای صوری برای خودروهایی است که ترددی ندارند، اما گازوئیل دریافت میکنند.
قانون تخصیص گازوئیل بر اساس مسافت پیموده شده در بستر سامانه پایش هوشمند تردد ناوگان یا سپهتن، از ۱۰ سال پیش قرار بود برای رفع این مشکل اجرا شود، اما سازمان راهداری اعلام کرده: امسال فعالیت این سامانه به طور محدود آغاز شده است.
به گفته شهرکی معاون حمل و نقل سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، این سامانه امسال برای همه ناوگان اتوبوسی برون شهری اجرا میشود، اما اعلام نتایج آن به سال ۱۴۰۳ موکول میشود و برای ناوگان باری هم، سرمایه زیادی لازم است که در حال اجرای مراحل تعیین عامل سرمایه گذار هستیم.
بعد از حمله سایبری به جایگاههای سوخت، مشکلات رانندگان بیشتر هم شد؛ برخی از رانندگان میگویند: با آفلاین شدن توزیع سوخت، نمیتوانند تشخیص دهند که چقدر سهمیه پایه یا عملکردی برای آنها واریز میشود و گاهی که کارت سوخت خود را در کارتخوانهای سامانه هوشمند سوخت وارد میکنند، با این پیام مواجه میشوند: «در حال ارتباط با نفت؛ مجاز به سوختگیری نمیباشد».
سخنگوی صنف جایگاه داران سوخت کشور میگوید: با اتصال بستر سامانه سپهتن به بستر شبکه پرداخت بهای سوختی که سازمان پدافند غیرعامل، نفوذ از طریق آن را عامل حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت معرفی کرده، چنین مشکلی در اجرای طرح پیمایش به وجود آمده؛ زیرا هم اکنون ارتباط این شبکه پرداخت با سامانه هوشمند سوخت قطع شده است.
بررسیهای میدانی خبرنگاران صداوسیما نشان میدهد که کارتخوانهای ثابت بانکی در جایگاههای سوخت غیرفعال هستند و کارگران جایگاهها میگویند: بعد از حمله سایبری، جایگاهداران فقط از کارتخوانهای سیار استفاده میکنند؛ این مسئله نشان میدهد، پرداخت بهای سوخت بدون استفاده از آن شبکه پرداخت هم ممکن است.
مسئولان وزارت نفت در امور پالایش و پخش فرآوردههای نفتی میگویند: برای رفع مشکلات، فراخوانی صادر شده تا از سرمایه و ظرفیت بانکهای مختلف استفاده شود.
معاون وزیر نفت در پالایش و پخش فرآوردههای نفتی گفته، مراحل اولیه همکاری با بانک ملی در حال انجام شدن است و اگر مجوزهای پدافند و امنیتی را دریافت کند، این بانک هم میتواند در جایگاههای سوخت حضور داشته باشد و از همکاری سایر شرکتهای پرداخت الکترونیک هم استقبال میکنیم؛ البته مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی هم گفت: اکنون نمیتوان زمان قطعی را برای فعالیت شرکتهای پرداخت الکترونیک مربوط به بانکهای مختلف در جایگاههای سوخت مشخص کرد.
به گفته این مسئولان تا زمانی که این مشکل رفع شود، رانندگان میتوانند از کارتهای اضطراری که در اختیار جایگاهها قرار دارد، استفاده کنند.
گزارش از رقیه هویدا - خبرنگار گروه انرژی خبرگزاری صداوسیما