سهم بیش از ۵۰ درصدی درآمد‌های پایدار نسبت به کل درآمد‌های دولت

محمد حسین عزیزیان در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما افزود: افزایش سهم مالیات‌ها در بودجه به بیش از ۵۰ درصد می‌تواند دستاورد بزرگی برای دولت باشد چراکه از یک نظام بودجه‌ای که وابستگی بیشتری به نفت داشته است به سمت بودجه‌ای حرکت می‌کند که وابستگی کمتری به نفت دارد.

وی در توضیح اینکه چرا بر کاهش وابستگی به نفت تاکید می‌شود، خاطرنشان کرد: درآمد‌های نفتی یک سری چالش‌هایی دارند که باعث می‌شود هم نوسانات زیادی داشته باشیم و هم قابل اتکاء و پایدار نباشند.

عزیزیان ادامه داد: موضوع دیگر اینکه اتکاء به درآمد‌های نفتی بسیار اثر پذیر به تحریم هاست و عوامل برون زای بسیاری بر این درآمد اثرگذار است که گاه خارج از کنترل دولت است و ریسک زیادی به درآمد‌های دولت تحمیل می‌کند.

این کارشناس اقتصادی در تشریح سهم درآمد‌های مالیاتی و گمرک نسبت به کل منابع درآمدی بودجه طی سال‌های گذشته گفت: از سال ۱۴۰۰ تاکنون روند رو به رشدی داشتیم و از ۳۵ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۴۵ درصد در سال ۱۴۰۲ و در بودجه ۱۴۰۳ عدد ۵۱ درصد پیش بینی شده است.

نسبت مالیات به منابع عمومی در قوانین بودجه سنواتی ( مصوب)

عزیزیان افزود: عدد‌های گفته شده مربوط به اعداد مصوب بوده است و وقتی نگاهی به اعداد عملکردی داشته باشیم، باز هم روند رو به رشد بوده و کمی کاهش داشته است در سال ۱۴۰۰ مصوب ۳۵ درصد و آنچه محقق شد ۳۰ درصد بوده است یعنی ۳۰ درصد کل منابه درآمدی دولت از مالیات تامین شده بود. در سال ۱۴۰۲ هم مجددا به ۴۵ درصد رسیده و نسبت رشد این روند ادامه داشته است.

کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس گفت: برای اولین بار امسال نسبت درآمد‌های مالیاتی و گمرک نسبت به کل درآمد‌ها در بودجه سال ۱۴۰۳ به بیش از ۵۰ درصد و به طور دقیق به ۵۱ درصد رسیده است و عملا بیش از ۵۰ درصد از درآمد‌های جاری دولت از محل مالیات و گمرک تامین می‌شود. سهم مالیات نسبت به کل منابع درآمدی نیز به تنهایی و بدون گمرک به ۴۶ درصد رسیده است.
وی ادامه داد: در لایحه بودجه عدد هزار و ۱۲۲ هزار میلیارد درآمد‌های مالیاتی و ۱۳۰ هزار میلیارد درآمد‌های گمرکی پیش بینی شده است.

این کارشناس اقتصادی در توضیح منابع تامین افزایش سهم مالیاتی گفت: قسمت اعظم درآمد‌های مالیاتی با توجه به تورم و رشد اقتصادی خود به خود افزایش پیدا می‌کنند، مثال ساده آن مالیات بر ارزش افزوده است. به واسطه تورم، قیمت بسیاری از کالا‌ها و خدمات افزایش پیدا می‌کند و خودکار مالیات بر ارزش افزوده کالا‌ها و خدمات نیز افزایش پیدا می‌کند.
عزیزیان افزود: نگاهی به رشد درآمد‌های مالیاتی نشان می‌دهد خصوصا از سال ۱۴۰۰ به بعد رشد درآمد‌های مالیاتی چه عملکرد آن و چه مصوب محقق شده رشد پیدا کرده است و رشد این درآمد‌ها در لایحه بودجه سال آینده نکته عجیب و تازه‌ای نیست. قسمت اعظم آن به تورم و رشد اقتصادی برمی گردد.
وی ادامه داد: پیش بینی مرکز پژوهش برای نرخ تورم در سال ۱۴۰۲ عدد ۴۱ درصد است و برای سال ۱۴۰۳ عدد ۳۵ درصد است.

افزایش تعداد مودیان مالیاتی، جلوگیری از فرار مالیاتی و وصول مالیات‌های معوقه از منابع افزایش درآمد مالیاتی

عزیزیان خاطرنشان کرد: با توجه به عدد‌های تورمی امسال و سال آینده، اما پیش بینی رشد ۵۱ درصدی سهم مالیات‌ها را داشتیم، قسمتی از این افزایش بیشتر مالیات‌ها به این برمی گردد که دولت در سال‌های اخیر تلاش داشته است تعداد مودیان مالیاتی را افزایش دهد و از فرار مالیاتی جلوگیری شود.

این کارشناس اقتصادی افزود: همچنین افزایش مازاد بر تورمی که در مالیات اتفاق خواهد افتاد بخشی از آن به رشد اقتصادی برمی گردد و قسمتی به کاهش فرار‌های مالیاتی و بخشی به وصول پرونده‌های مالیاتی مربوط به مالیات بر ارزش افزوده و مربوط به سال‌های ۱۳۸۷ تا سال‌های ۱۴۰۰ که مالیات خود را پرداخت نکرده اند انتظار می‌رود سال آینده وصول شود و اینطور نیست که مردم فکر کنند مالیاتی که قرار است امسال پرداخت کنند دو برابر سال قبل شده است.

کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس تاکید کرد: تنها موردی که در درآمد‌های مالیاتی نسبت به سال‌های قبل وجود دارد، یک واحد درصد افزایش مالیات بر ارزش افزوده بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۳ است. یعنی ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده به ده درصد تغییر کرده است که اثر تورمی بسیار ناچیزی دارد و برای خانوار‌ها محسوس نیست و بقیه موارد همان عدد‌ها و روال قبلی است.