بسته سلامت
توصیههای تغذیهای برای وزن گیری مناسب مادر باردار
تغذیه صحیح از ارکان زندگی سالم است و در برخی از دورانهای زندگی از جمله بارداری و شیردهی از اهمیت بیشتری برخوردار است .
جنین در حال رشد از نظر مواد غذایی وابسته به مادر است و مواد مغذی لازم را ممکن است از غذای مصرفی مادر و یا ذخیره بدن مادر به دست آورد؛ علاوه بر این، تغذیه داخل رحمی به ویژه از نظر رشد سیستم عصبی و کلیوی که در اواخر دوران بارداری کامل میشود، در مواجهه با کمبودهای تغذیهای در دوران جنینی، میتواند باعث عوارض جبران ناپذیری پس از تولد نوزاد شود.
معیارهای وزن گیری مناسب و نامناسب در مادران باردار
بهترین معیار برای قضاوت در مورد وزن گیری مناسب در طی دوران بارداری، استفاده از جدول و نمودار وزن گیری مادران باردار است و به هر دلیل که وزن گیری مادر باردار در هر یک از گروههای (کم وزن، طبیعی، اضافه وزن یا چاق) بر اساس جدول و نمودار وزن گیری پیشرفت نکند، وزن گیری نامناسب گفته میشود.
وزن گیری نامناسب به دو شکل قابل مشاهده است؛ وزن گیری کمتر از حد انتظار و وزن گیری بیش از حد انتظار که در هر دو حالت بسیار مهم است که علت زمینهای وزن گیری نامناسب بررسی و پیگیری شود.
مهمترین عواملی که سبب وزن گیری نامناسب مادر در دوران بارداری میشود
دسترسی ناکافی به برخی از گروههای غذایی به دلایل مشکلات مختلف از قبیل مشکلات اقتصادی و درآمد ناکافی خانواده
عادات غذایی نامناسب و پیروی از رژیمهای غذایی خاص (کم خوری، رژیم درمانی و یا خرافات غذایی)
تهوع و استفراغ دوران بارداری
ابتلا به بیماریهای زمینهای یا سابقه ابتلا به آنها مانند بیماریهای قلبی عروقی، دیابت و موارد مشابه
ابتلا به اختلالات روانی و افسردگی
مصرف زیاد و غیر عادی مواد خوراکی و غیر خوراکی (ویار حاملگی و پیکا)
حجم زیاد کار روزانه و استراحت ناکافی
توصیههای مهم تغذیهای برای داشتن وزن گیری مناسب مادر در دوران بارداری
تنوع و تعادل در برنامه غذایی روزانه و استفاده از پنج گروه غذایی اصلی
استفاده از دست کم سه گروه غذایی اصلی در هر وعده غذایی
استفاده از نانهای سبوس دار مانند سنگک و بربری به جای نانهای سفید تا حد امکان
مصرف برنج به صورت کته یا دمی به همراه حبوبات و به طور کلی مخلوط غلات و حبوبات مانند عدس پلو، لوبیا پلو، عدسی و یا خوراک لوبیا با نان که پروتئین مناسبی را برای مادر باردار تأمین میکند.
استفاده از انواع میوههای تازه فصلی و میوههای خشک مانند کشمش، خرما، توت خشک، انجیر خشک، برگه هلو، زرد آلو یا آلوی خشک به عنوان میان وعده توصیه میشود.
سبزیهایی که به شکل خام خورده میشود، باید قبل از مصرف به دقت شسته و ضد عفونی شود؛ همچنین از قرار دادن سبزی در معرض هوا یا نور خورشید و پختن طولانی مدت، به ویژه در ظروف درباز و همراه آب زیاد و دور ریختن آب آن که سبب از بین رفتن ویتامینهای موجود در سبزیها میشود، باید خودداری شود.
روزانه سبزی و صیفی تازه مانند کاهو، گوجه فرنگی، خیار و هویج به عنوان میان وعده و سبزیهای خام (سبزی خوردن) و یا پخته و یا سالاد همراه غذا مصرف شود.
کشک یک منبع غنی از پروتئین، کلسیم و فسفر است و در مناطقی که کشک تازه در دسترس است، توصیه میشود همراه با غذاهایی مانند آش و بادمجان، به صورت جوشیده استفاده شود.
اگر مصرف شیر سبب ایجاد نفخ و مشکل گوارشی میشود، توصیه میشود معادل آن از ماست یا پنیر استفاده شود.
انواع مغزها مثل پسته، بادام، گردو و فندق منابع خوب پروتئین و آهن است و بهتر است به عنوان میان وعده، از نوع خام این مغزها که نمک کمتری دارد استفاده شود.