به دنبال کاهش عرضه پتروشیمیها؛
تداوم چالش تامین مواد اولیه منسوجات بی بافت
چندی است تولیدکنندگان منسوجات بی بافت از کمبود مواد اولیه مورد نیاز این صنعت گلایه دارند، زیرا عرضه این مواد توسط پتروشیمیها کاهش یافته است.
منسوجات نبافته اسپان باند نوعی پارچه است که با متصل نمودن شبکههای فیبر چسبنده با استفاده از مشتقات پارچه نبافته پلی پروپیلن که توسط پتروشیمیها تولید میشود و از سال ۱۳۸۲ وارد ایران شد؛ در صنعت کیف و کفش، بهداشتی، پوشک بچه، خودرو و برخی صنایع دیگر استفاده میشود.
تولیدکنندگان منسوجات نبافته اسپان باند از سالهای گذشته برای تامین مواد اولیه تولیدی این محصولات با مشکل مواجه بودند، زیرا دفتر تخصصی صنایع منسوجات و پوشاک وزارت صمت در سال ۱۳۹۷ سهیمه ویژه و انحصاری را به دو شرکت بافتسان و بافتینه که محصولات اسپان باند تولید میکنند اختصاص داد (بر اساس بند ۵ صورتجلسه کمیته تخصصی پتروشیمی مورخ ۲۷ مرداد ۱۳۹۷ و بر اساس درخواست این دوشرکت) و مقرر شد میزان موجودی پلی پروپلین جم به صورت خاص به این دو شرکت عرضه شود.
آقای مهدی اکبری تولیدکننده منسوجات بی بافت در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما گفت: انحصار، رانت و مشکلات متعددی که دستگاههای مختلف بر سر راه تولیدکنندگان منسوجات نبافته قرار داده اند، این صنعت را به سمت نابودی برده است طوری که تولیدکنندگان از تامین مواد اولیه تا دامپینگ (رقابت مخرب، بازارشکنی، قیمت شکنی) در بازار با مشکل مواجه هستند، زیرا مواد اولیه گرید ۵۶۴ و ۵۶۵ به صورت انحصاری در اختیار یکی دو شرکت قرار میگرفت و به هر قیمتی که میخواستند در بازار به فروش میرساندند و رقیبی در بازار نداشتند که دسترسی به مواد اولیه داشته باشند.
آقای محسن گرجی مدیرکل دفتر صنایع پوشاک و منسوجات وزارت صمت در مصاحبه با خبرنگار ما ضمن تایید ارائه مجوز توسط دفتر تخصصی صنایع منسوجات و پوشاک وزارت صمت مبنی بر اختصاص مواد اولیه پلی پروپیلن به یکی دو شرکت تولیدکننده منسوجات بی بافت که آن هم به دلیل برخی از قوانین حاکم در پتروشیمیها و عرضهای که با فواصل ماهانه صورت میگرفت سبب شده بود تا یکی از این گروهها، مواد اولیهی ارزان تری بگیرد.
بر این اساس شرایط نابرابر در تامین مواد اولیه بین خریداران ایجاد شد تا جایی که برخی تولیدکنندگان اعلام کردند قیمت محصول نهایی شرکتهای خاص در بازار، گاهی اوقات پایینتر از قیمت مواد اولیه است.
به همین جهت در پی درخواست تولیدکنندگان منسوجات بی بافت در جهت رفع انحصار مواد اولیه از این گروه ها، دفتر صنایع پوشاک و منسوجات وزارت صمت با همکاری فعالان بخش منسوجات بی بافت، به بازنگری در ضابطهای که پیش از این در دفتر صنایع وزارت صمت وجود داشت اقدام کرد و پیشنهادهایی را به صنایع پایین دست پتروشیمی ارائه دادند تا در کمیته پتروشیمی مطرح شود که این ضابطه تغییر پیدا کند؛ این موضوع در کمیته تخصصی پتروشیمی بررسی شد و با رای اکثر اعضا این تغییر در ضابطه اتفاق افتاد و مواد اولیه به مجموعههای تولیدکننده پتروشیمی ارائه و مشکل تولیدکنندهها حل شد.
با شکستن انحصار در تامین مواد اولیه منسوجات بدون بافت رونق به بخش منسوجات بی بافت بازگشت.
اما چندی است تولیدکنندگان منسوجات بی بافت بازهم از کمبود مواد اولیه مورد نیاز منسوجات بی بافت گلایه دارند، زیرا عرضه این مواد توسط پتروشیمیها کاهش یافته است یعنی کف عرضه در بورس کالا بسیار پایین است، زیرا عرضه کلی محصولات پتروشیمی از ۱۲ هزار تن به هفت هزار تن رسیده و در گرید ۵۶۴ و ۵۶۵ هر دو ماه یک بار، دو تا سه هزار تن ارائه میشد که با کسر شدن مواد اولیه، ابتدا هزار تن عرضه میشد و هم اکنون به ۵۰۰ تن رسیده است.
آقای عبدالله شفیعی نماینده انجمن ملی پلیمر و دبیر کمیته تخصصی منسوجات نبافته در میز اقتصاد ۲۳ اردیبهشت با موضوع " چالش انحصار در تجارت" گفت: عرضه مواد اولیه قبلا توسط پتروشیمی اراک انجام میشد، زیرا پتروشیمی مارون، جم و شازند اراک توانایی تولید مواد اولیه تولیدکنندگان منسوجات بی بافت را دارند، اما در حال حاضر تنها پتروشیمی مارون توان تولید این گرید مواد اولیه را داراست و عرضه پتروشیمی مارون مشکل دارد و بیشتر از ۵۰۰ تن در هفته نمیتواند این محصولات را عرضه کند.
البته آقای گرجی در رابطه با کف عرضه مواد اولیه توسط پتروشیمیها گفت: با وجود تلاش مجموعههای پتروشیمی، اما عرضه و تقاضا، تنظیم نیست و تقاضا بیش از ظرفیتی است که در داخل تولید میشود البته درخواست ما از پتروشیمیها عرضه حداقل هفتهای ۵۷۰ تن بود و مقرر شد این میزان را ارائه کنند؛ راهکاری که ارائه شد این بود که اگر پتروشیمیها ظرفیت تولید ندارند عرضه تلفیقی کنند یعنی این مجوز را دادیم که پتروشیمیها و تولیدکنندهی آن گرید این مواد اولیه را وارد کنند و در بورس کالا به صورت تلفیقی ارائه کنند، اما طبیعتا تولیدکنندگان به واسطه کوچک بودن و مشکلاتی که در تخصیص و تامین ارز وجود دارد در این کار ناموفق خواهند بود.
این امر بدان معنی است که سطح رقابت خرید این گرید مواد اولیه در بورس کالا بسیار بالا رفته و یکسری از تولیدکنندگان منسوجات بی بافت به طور خودکار از گردونه تولید خارج میشوند، زیرا صرفه اقتصادی برای خرید و فروش مواد اولیه یا حتی تولید محصولات ندارد و از آنجایی که این تولیدکنندگان، محصولات صنعتی تولید میکنند و نمیتوانند محصولات بهداشتی که ارزش افزوده بالایی دارد را تولید کنند از خرید انصراف میدهند و مواد اولیه را شرکتهایی که توان تولید محصولات بهداشتی دارند خریداری میکنند؛ این مسئله باعث شده است که بازهم برخی از تولیدکنندگان منسوجات بی بافت به حالت تعطیل و نیمه تعطیل درآیند.
با توجه به سخنرانی رئیس جمهوری در ۱۰ تیرماه ۱۴۰۲ مبنی بر اینکه نباید خط تولیدات و اشتغالزایی هیچ واحد تولیدی کاهش یا متوقف شود و باید مشکلات آنها حل شود؛ خبرنگار تحریریه صنعت خبرگزاری صداوسیما از دفتر صنایع پلیمری وزارت صنعت، معدن و تجارت پیگیر موضوع افزایش عرضه محصولات پتروشیمی شد، اما جوابی ندادند.
درخواست تولیدکنندگان منسوجات بی بافت از مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت، پتروشمی ها، بورس کالا و سایر نهادهای ذیربط این است که راهکاری برای حل مشکل تامین مواد اولیه این صنعت فراهم شود.
گزارش از مهدی محمدزاده دبیرخبر تحریریه صنعت خبرگزاری صداوسیما