پخش زنده
امروز: -
فرار مغز‌ها با داشتن دانشگاه‌های موضوعی صورت نمی‌گیرد
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور گفت: دانشگاه های مهارت و موضوع محور تمدن ساز و منشا اشتغال و حکمرانی است؛ اگر این مهم محقق شود؛ شاهد مهاجرت نخبگان نخواهیم بود.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، نشست تخصصی تحول در حکمرانی آموزش عالی با حضور دبیر فعلی و سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی شنبه ۱۷ تیرماه برگزار شد.
عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد نقش دانشگاه در نظام حکمرانی گفت: بیش از چهار دهه است که این مجموعه فعالیت جدی به خصوص در آموزش عالی دارد.
آقای خسرو پناه افزود: مجموعه ستاد انقلاب فرهنگی را می‌توان در چهار دوره تعریف کرد؛ دوره نخست با پیام نوروزی امام خمینی در فروردین ۵۹ بحث را باز کرد و افرادی را مشخص کردند تا ستاد انقلاب فرهنگی را با سه محور تربیت استاد، گزینش دانشجو، اسلامی کردن جو دانشگاه با تغییر برنامه‌های دانشگاه به صورتی که محصول کار آن‌ها در خدمت مردم قرار گیرد. در ۲۳ خرداد ۵۹ حکم ستاد صادر شد. دغدغه اصلی اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی بود. پس از آن از سال ۶۳ تا ۷۵ را دوره ساختارسازی می‌نامم. در این دوره نهاد‌های مختلف شکل گرفت. مدرسه تربیت مدرس که سال ۶۰ تاسیس شد و سال ۶۱ دانشجو جذب کرد و سال ۶۵ تبدیل به دانشگاه شد. دانشگاه علامه طباطبایی نیز با ادغام ۲۷ دانشکده ایجاد شد، پس از ۵ سال، از سال ۶۳ به دانشگاه تبدیل شد. فرهنگستان ادب، پزشکی و... نیز در این دوره شکل گرفت. همه این اتفاقات در دوره دوم شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام شد.
وی گفت: در آن دوره شورا متوجه شد که برای اسلامی سازی دانشگاه‌ها و محقق ساختن دغدغه دوره اول ستاد انقلاب فرهنگی، از طریق ساختارسازی اسلامی سازی محقق می‌شود. در دوره نخست ستاد انقلاب فرهنگی، اسلامی سازی را با رویکرد‌های سلبی، حذف برخی استادان، گزینش دقیق‌تر و... پیش برد، اما در دوره دوم ارتقا یافتیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور افزود: دوره سوم از ۱۳۷۵ تا ۱۴۰۰ بوده که دوره سیاستگذاری علم و فناوری و فرهنگ است. اندیشمندان به این نتیجه رسیدند که ساختارسازی کافی نیست و سندنویسی و سیاستگذاری لازم است. سند عفاف و حجاب، نقشه جامع علمی کشور، مهندسی فرهنگی، تحول بنیادین آموزش و پرورش، هوا فضا، سلول‌های بنیادی و... همه در این دوره شکل گرفت.
آقای خسرو پناه گفت: دوره چهارم را دوره قرارگاهی و حکمرانی می‌نامم که دوره سیاست گذاری، تنظیم گری و خدمات عمومی و تصدی گری را دنبال می‌کند و شورا در این دوره نقش قرارگاه را پیدا کرد.
وی افزود: تشکل‌های مردمی و قلمرو وظایف و مخاطبان شورا در دوره چهارم گسترده‌تر شد. در سخنان رهبر انقلاب نیز می‌بینیم ایشان مطالبه گر تحول هستند و شروع دور جدیدی از شورای عالی انقلاب فرهنگی را خواستند؛ دبیرخانه‌ای چابک و فعال که ماموریت‌ها را به خوبی انجام دهد. اولویت شورای عالی انقلاب فرهنگی از نگاه رهبر انقلاب باید ارتقای فرهنگ عمومی و ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی و کاهش آسیب‌های اجتماعی باشد. حتی رصد شبکه نمایش خانگی را هم به شورای عالی انقلاب فرهنگی سپرده اند. همچنین در دوره‌های قبل آموزش و پرورش مورد غفلت واقع شده بود که در دوره چهارم شورا مورد تاکید ویژه قرار گرفته است. رهبر انقلاب در سال ۱۴۰۱ با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی دیدار داشتند و فرمودند باید دستگاه‌های مرتبط و دستگاه‌های حاکمیت و تشکل‌های مردمی فعال در زمینه فرهنگی و علمی نزدیکی و همکاری داشته باشند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور گفت: با پذیرش این چهار دوره در عمر شورای عالی انقلاب فرهنگی، اگر شورا قرارگاه باشد، هدایتگری مجلس و قوه را هم باید بر عهده بگیرد. نمی‌شود که مثلا سند عفاف و حجاب را در شورا مصوب کنیم، اما متناسب با آن در مجلس قوانینی مصوب نشود، آیین نامه اجرایی مصوب نشود. پس مصوبه شورا چه ارزشی دارد؟ سند در حوزه هوش مصنوعی، حجاب و عفاف، امنیت غذایی و... بدون قوانین و آیین نامه کاربردی نیستند.
آقای خسرو پناه افزود: دانشگاه از نظر امام خمینی (ره) مرکز سعادت ملت در برابر شقاوت است. دانشگاه خوب یک ملت را سعادتمند می‌کند و دانشگاه غیراسلامی و بد ملت را به عقب پیش می‌برد. حالا چه دانشگاهی می‌تواند تمدن ساز باشد؟ دانشگاهی که در حکمرانی به معنای سیاستگذاری، تنظیم‌گری و تصدی گری حضور داشته باشد. دانشگاه آموزشِ پژوهش و مهارت محور این توان را دارد. وقتی از مقالات ناظر به نیاز‌ها حرف می‌زنیم منظور مقالاتی بنیادی و توسعه محور، عملیاتی و ناظر به جامعه و صنعت است و مشتمل بر همه این‌ها باید باشد.
وی گفت: دانشگاه با چنین رویکردی علاوه بر اینکه تمدن ساز است؛ منشا اشتغال و حکمرانی هم می‌باشد. البته که دانشگاه برای اشتغال برنامه ریزی نمی‌کند، اما باید دانشجویان را طوری تربیت کند که بتوانند با مهارت و دانش کار کند و خروجی داشته باشد. باید به دانشگاه آموزشِ پژوهش و مهارت محور برسیم. باید از علم محوری به موضوع محوری تغییر پیدا کنیم. این دانشکده‌ها گروه‌های بنیادین باید داشته باشند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه تولید مقالات علمی اهمیت دارد، افزود: این معنا ندارد از دانش دنیا بهره ببریم و فایده‌ای به دانش دنیا نرسانیم؛ اما هم دنیا باید از دانش ما بهره ببرد هم جامعه و کشور خودمان. پس دانشگاه‌های موضوع محور به دانشکده‌های حکمرانی نیاز دارد نه اینکه یک دانشکده حکمرانی در دانشگاه تهران شکل بگیرد نه اینکه یک مدرسه حکمرانی در دانشکده دفاع شکل بگیرد؛ این کافی نیست.
خسروپناه گفت: ما برای سند مهندسی فرهنگی، نظریه فرهنگی و الگوی حکمرانی فرهنگی نیاز داریم، اما امروز سند آن را داریم، ولی این سند‌ها عملی نمی‌شود، چون الگوی حکمرانی ندارند.
وی افزود: اگر دانشگاه‌های ما به سمت دانشکده‌های موضوعی از جمله دانشکده‌های حکمرانی موضوعی و تخصصی بروند، در آن دانشکده‌های موضوعی حکمرانی، نظریات حکمرانی و الگو‌های حکمرانی شکل می‌گیرد. اگر دوره چهارم شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌خواهد موفق شود، باید به این سمت برویم که وزارتخانه‌ها و دانشکده‌های موضوعی بنیادین و حکمرانی موضوعی برود و دانشجویانی که این دانشکده‌ها تربیت می‌کنند، اشتغال شان تامین است و جوانان دیگر به فکر رفتن از کشور نمی‌افتند. دل جوانان با ایران است و گرایش به غرب ندارند و اگر فرار مغز‌ها رخ می‌دهد به این دلیل است که ما برای آن‌ها این کار‌ها را نکرده ایم و هنوز به الگویی حکمرانی برای آن‌ها نرسیده ایم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه خیلی از کشور‌ها نیز تازه به سمت حکمرانی رفته اند، گفت: کشور‌های چین و ژاپن از ما جلوتر هستند و ما حدود سه سال است به فکر حکمرانی افتاده ایم. ۹۹ درصد از کسانی که از حکمرانی حرف می‌زنند منظورشان حکومت داری است که باید دقت کرد حکومت داری و حکمرانی با یکدیگر فرق می‌کنند.
نظر شما