ثبت سقه‎‌بازی گناباد در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مرکز خراسان رضوی، مسئول ثبت آثار تاریخی و میراث ناملموس اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی گفت: سقه‌بازی یکی از شاخص‌ترین بازی‌های بومی و محلی رایج در شهرستان گناباد است که با وجود تغییراتِ فرهنگی و اقتصادی جامعه در برخی از مناطق گناباد از استقبالِ مردمی خوبی برخوردار است.

محمود طغرایی افزود:  روستای‌مند گناباد یکی از این مناطق است که می‌‎توان آن را به عنوان یکی از کانون‌های اجرای این بازی در منطقۀ گناباد در نظر گرفت.

وی گفت: سقه‌بازی از جمله بازی‌های مهارتی و ورزشی منطقه است که بیشتر در میان جوانان و بزرگسالان متداول است و گوی‌های فولادی اصلی‌ترین ابزار این بازی است، البته تا پیش از چند دهه قبل از سنگ‌های کروی‌شکل برای بازی سقه‌بازی استفاده می‌شده است.

مسئول ثبت آثار تاریخی و میراث ناملموس اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی با بیان این که تعداد بازیکنان در این بای بومی محلی چهار تا هفت نفر متغیر است، افزود: در این بازی بازیکنان باید به وسیله گوی‌هایی که در اختیار دارند، گودال‎های حفر شده در زمین بازی را فتح کنند که تلاش بازیکنان برای تصاحبِ گودال‎های بیشتر بُعدِ رقابتی مطلوبی به این بازی می‌بخشد.

طغرایی افزود: در ارتباط با سابقه سقه‌بازی سند مکتوبی در دست نیست و نقل سینه به سینه قدمت این بازی در روستای‌مند به نظر می‌رسد قدمت این بازی می‌تواند بیشتر از صد سال باشد.

وی با بیان این‌که سقه‌بازی با تیله‌بازی شباهت قابل توجهی داردگفت: از این حیث که در هر دو بازی هدف فتح خانه‌ها (گودال حفر شده در زمین) است این دو بازی به هم شباهت دارند، اما در سقه‌بازی وسیله بازی و میدان بازی با تیله‌بازی متفاوت است.

مسئول ثبت آثار تاریخی و میراث ناملموس اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی افزود: در سقه‌بازی سقه بین پانصد گرم تا دو کیلو گرم است و زمین بازی نیز از زمین تیله بازی بسیار بزرگ‎تر است. علاوه بر این در بازی از نشان‌های ویژه‌ای برای شمارش امتیازات استفاده می‌‎کنند که در تیله‌بازی وجود ندارد.
طغرایی گفت: امروزه اهالی روستای‌مند با استقبال گسترده از این بازی به‌صورت خودجوش به حفظ آن می‌پردازند و حتی در جشن نوروزگاه که در چند سال اخیر در سطح شهرستان گناباد اجرا شده است این بازی را در مجموعه برنامه‌های خود گنجانده‌اند.
وی افزود: به طور یقین برگزاری جشنواره بازی‌های بومی محلی در سطح شهرستان گناباد و توجه ویژه به این بازی در جشنوارۀ مذکور و برگزاری مسابقات سقه‌بازی در سطح روستا‌های منطقه و حتی وارد کردن این بازی به زنگِ ورزش مدارسِ شهرستان می‌تواند از اقدامات پاسدارانه برای حفظ این اثر میراث فرهنگی  ناملموس باشد.
مسئول ثبت آثار تاریخی و میراث ناملموس اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی با بیان این‌که پیش از این دوازده بازی بومی و محلی استان خراسان رضوی بین سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۴۰۰ به ثبت ملی رسیده، تصریح کرد: بازی بومی محلی سقه‌بازی روستای‌مند شهرستان گناباد به شماره ۲۶۹۰ در تاریخ ۱۴۰۱۴/۸/۸ در فهرست میراث‌فرهنگی ناملموس کشور به ثبت رسیده و اکنون مراتب ثبت این میراث ناملموس به استان ابلاغ شده است.