پخش زنده
امروز: -
دانستنی های سلامت؛
گرمازدگی چیست و چه علائمی دارد؟
اگر دمای بدن انسان به واسطه گرمای محیط پیرامون بالاتر رود، از کارایی انسان کاسته شده و حتی در برخی حالات دچار بیماری‌های مختلف مثل گرمازدگی می‌گردد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای کهگیلویه و بویراحمد، در فصل تابستان و افزایش دمای هوا، افراد زیادی گرمازه می‌شوند. گرمازدگی سن و سال نمی‌شناسد و ممکن از کودک تا بزرگسال در هوای گرم تابستان گرمازده شوند.
به گفته ی متخصصان گرمازدگی بیماری است که اگر جدی گرفته نشود مشکلات زیادی را به وجود می آورد.
درجه حرارت بسیار بالای بدن، رنگ قرمز، پوست گرم و خشک، زبان خشک و متورم، نبض تند، تنفس سریع، سردرد، سردرگمی و یا رفتار عجیب و غریب، حالت تهوع و امکان از دست دادن آگاهی را می توان از علائم و نشانه های گرمازدگی عنوان کرد.
دمای طبیعی بدن بین ۳۶ تا ۴۷ سلسیوس است، که با گرم شدن دمای کل بدن این عدد افزایش پیدا می‌کنند و سلامت فرد را به خطر می‌اندازد.
عواملی همانند برخی بیماری ها، هوای بسیار گرم و گرمازده شدن در آن، کم آبی بدن، تعریق زیاد بدن در هنگام ورزش یا به واسطه بیماری و استرس بیش از حد موجب افزایش دمای عمومی بدن می‌شوند.
به همین خاطر لازم است هر زمان که احساس کردید خود یا یکی از نزدیکانتان دچار این موارد شده اید، دمای بدن را پایین آورید، در غیر این صورت ممکن است شوک و سکته قلبی، یا حتی مرگ رخ دهد.
چرا بدن به مواد غذایی طبع سرد نیاز دارید؟
بدن ما به دلایل مختلفی به مواد غذایی متفاوت نیاز دارید.
یکی از گروه‌های مورد نیاز بدن، مصرف مواد غذایی طبع سرد است که مصرف به دلایل زیر است:
• به دلیل بعضی بیماری‌ها دمای بدن افزایش پیدا می‌کند.
بدن دمای خودش را بالا می‌برد تا ویروس‌ها و باکتری‌ها را از بین ببرد و دوباره سلامتش را باز یابد.
• اگر فردی تب دارد، لازم است دمای بدنش پایین بیایید.
• کم آبی بدن
• به دلیل ژنتیک، ژن‌ها می‌توانند حساسیت بدن را نسبت به سرما یا گرما بالا ببرند.
• در هوای بسیار گرم، ضروری است دمای بدن را متعادل کنیم، به همین علت به مواد غذایی که خنک کننده بدن هستند نیاز داریم.
• اضطراب و استرس
یکی از مسائلی که با گرم شدن هوا مطرح میشود، تغذیه است و اینکه چه بخوریم و چه نخوریم؟
فرقی نمی‌کند هوا گرم باشد یا سرد! بدن انسان همیشه تلاش می‌کند دمای خود را حول‌وحوش ۳۰ درجه تنظیم کرده و نگه دارد.
وقتی هوا گرم میشود بدن به وسیله‌ی سیستم تعریق، خود را خنک نگه می‌دارد.
معمولاً زمانی که هوا خیلی گرم میشود میل و اشتها به غذا کاهش می‌یابد، اما در هر حال باید اصول تغذیه‌ی صحیح را رعایت کرد.
عواملی همانند برخی بیماری ها، هوای بسیار گرم و گرمازده شدن در آن، کم آبی بدن، تعریق زیاد بدن در هنگام ورزش یا به واسطه بیماری و استرس بیش از حد موجب افزایش دمای عمومی بدن می‌شوند.
به همین خاطر لازم است هر زمان که احساس کردید خود یا یکی از نزدیکانتان دچار این موارد شده اید، دمای بدن را پایین آورید، در غیر این صورت ممکن است شوک و سکته قلبی، یا حتی مرگ رخ دهد.
چرا بدن به مواد غذایی طبع سرد نیاز دارید؟
بدن ما به دلایل مختلفی به مواد غذایی متفاوت نیاز دارید.
یکی از گروه‌های مورد نیاز بدن، مصرف مواد غذایی طبع سرد است که مصرف به دلایل زیر است:
• به دلیل بعضی بیماری‌ها دمای بدن افزایش پیدا می‌کند.
بدن دمای خودش را بالا می‌برد تا ویروس‌ها و باکتری‌ها را از بین ببرد و دوباره سلامتش را باز یابد.
• اگر فردی تب دارد، لازم است دمای بدنش پایین بیایید.
• کم آبی بدن
• به دلیل ژنتیک، ژن‌ها می‌توانند حساسیت بدن را نسبت به سرما یا گرما بالا ببرند.
• در هوای بسیار گرم، ضروری است دمای بدن را متعادل کنیم، به همین علت به مواد غذایی که خنک کننده بدن هستند نیاز داریم.
• اضطراب و استرس
یکی از مسائلی که با گرم شدن هوا مطرح میشود، تغذیه است و اینکه چه بخوریم و چه نخوریم؟
فرقی نمی‌کند هوا گرم باشد یا سرد! بدن انسان همیشه تلاش می‌کند دمای خود را حول‌وحوش ۳۰ درجه تنظیم کرده و نگه دارد.
وقتی هوا گرم میشود بدن به وسیله‌ی سیستم تعریق، خود را خنک نگه می‌دارد.
معمولاً زمانی که هوا خیلی گرم میشود میل و اشتها به غذا کاهش می‌یابد، اما در هر حال باید اصول تغذیه‌ی صحیح را رعایت کرد.
۵ نکته مهم در نحوه‌ی تغذیه‌ی درست در گرمای بی‌امان تابستان:
۱) حجم کم، در چند وعده
بهتر است که روزانه چندین وعده غذا با حجم کم بخورید تا اینکه یک باره یک غذای سنگین و پرحجم میل کنید.
بدن ما برای هضم غذا‌های سنگین نیاز به انرژی بیشتری دارد و وقتی هم که میزان انرژی مصرفی بالا می‌رود دمای درونی هم افزایش می‌یابد؛ یعنی اینکه بیشتر گرمتان خواهد شد.
اگر می‌خواهید گرمای درون بدن را به اندازه‌ی گرمای بیرون افزایش ندهید غذای کم حجم در چندین وعده از روز میل کنید.
بهتر است که روزانه چندین وعده غذا با حجم کم بخورید تا اینکه یک باره یک غذای سنگین و پرحجم میل کنید.
بدن ما برای هضم غذا‌های سنگین نیاز به انرژی بیشتری دارد و وقتی هم که میزان انرژی مصرفی بالا می‌رود دمای درونی هم افزایش می‌یابد؛ یعنی اینکه بیشتر گرمتان خواهد شد.
اگر می‌خواهید گرمای درون بدن را به اندازه‌ی گرمای بیرون افزایش ندهید غذای کم حجم در چندین وعده از روز میل کنید.
۲) مصرف برخی از پروتئین‌ها را محدود کنید
اگر خیلی گرمتان هست غذا‌های پُر پروتئین میل نکنید تا بدنتان زیاد به زحمت نیفتد. برخی از پروتئین‌ها مانند گوشت‌های قرمز باعث می‌شوند که بدن گرمای بیشتری تولید کند. توجه داشته باشید که هضم یک وعده غذای تهیه‌شده با مرغ و یا یک بشقاب حبوبات انرژی کمتری از هضم استیک یا کباب و ... می‌برد.
اگر خیلی گرمتان هست غذا‌های پُر پروتئین میل نکنید تا بدنتان زیاد به زحمت نیفتد. برخی از پروتئین‌ها مانند گوشت‌های قرمز باعث می‌شوند که بدن گرمای بیشتری تولید کند. توجه داشته باشید که هضم یک وعده غذای تهیه‌شده با مرغ و یا یک بشقاب حبوبات انرژی کمتری از هضم استیک یا کباب و ... می‌برد.
۳) به چربی‌ها «نه» بگویید
- مصرف مواد چرب را محدود کنید تا دمای بدنتان بهتر کنترل شود. - مصرف چربی‌ها آن هم به میزان زیاد باعث کاهش سرعت گوارش و هضم غذا میشود. - در واقع چربی‌ها برای هضم و تجزیه شدن در بدن تلاش مضاعفی به بدن تحمیل می‌کنند. - به همین دلیل هم باعث می‌شوند دمای داخلی بدن بالا برود؛ یعنی اینکه مدام گرمتان شود.
- مصرف مواد چرب را محدود کنید تا دمای بدنتان بهتر کنترل شود. - مصرف چربی‌ها آن هم به میزان زیاد باعث کاهش سرعت گوارش و هضم غذا میشود. - در واقع چربی‌ها برای هضم و تجزیه شدن در بدن تلاش مضاعفی به بدن تحمیل می‌کنند. - به همین دلیل هم باعث می‌شوند دمای داخلی بدن بالا برود؛ یعنی اینکه مدام گرمتان شود.
۴) مصرف مواد غذایی سرشار از آب:
هیچ‌چیز به اندازه‌ی مواد غذایی آبدار برای مقابله با گرمای بی‌امان تابستان مناسب نیست. توصیه می‌کنیم مایعات و مواد غذایی سرشار از آب بیشتری مصرف کنید مانند:
• خیار و گوجه‌فرنگی
• سیب، هلو، کیوی
• شیر و ماست طبیعی
• هندوانه، طالبی، خربزه
• شاه‌توت، توت‌فرنگی و میوه‌های ریز دیگر
• کاهو، تربچه، کرفس، کدو مسمایی و غیره...
• ریحان
• دوغ و ممنوعیت مصرف آب‌های گازدار
• آب نارگیل
هیچ‌چیز به اندازه‌ی مواد غذایی آبدار برای مقابله با گرمای بی‌امان تابستان مناسب نیست. توصیه می‌کنیم مایعات و مواد غذایی سرشار از آب بیشتری مصرف کنید مانند:
• خیار و گوجه‌فرنگی
• سیب، هلو، کیوی
• شیر و ماست طبیعی
• هندوانه، طالبی، خربزه
• شاه‌توت، توت‌فرنگی و میوه‌های ریز دیگر
• کاهو، تربچه، کرفس، کدو مسمایی و غیره...
• ریحان
• دوغ و ممنوعیت مصرف آب‌های گازدار
• آب نارگیل
با افزودن این مواد غذایی به برنامه‌ی روزانه‌تان می‌توانید بهتر و بیشتر با گرمای هوا مقابله کنید. همچنین سوپ‌های ولرم، انواع سالاد‌های خنک، پاستا‌های سرد، تارت‌ها، غلات و توفو نیز جزو خوردنی‌های مناسب تابستانی هستند.
حواستان باشد اگر می‌خواهید سالاد میل کنید مصرف سس را تا می‌توانید کاهش دهید.
از آب لیموترش یا سرکه به عنوان چاشنی استفاده کنید. حتی می‌توانید به روغن زیتون آبمیوه یا آب لیموترش یا سرکه اضافه کنید.
ماست هم گزینه‌ی خوبی برای خوردن سالاد است.
علاوه بر این تا می‌توانید مدت زمان پخت و پز و در کنار اجاق‌گاز بودن را محدود کنید.
خود اجاق‌گاز منبع گرماست.
غذا‌های ساده و خنک تهیه و انرژی کمتری صرف کنید.
حواستان باشد اگر می‌خواهید سالاد میل کنید مصرف سس را تا می‌توانید کاهش دهید.
از آب لیموترش یا سرکه به عنوان چاشنی استفاده کنید. حتی می‌توانید به روغن زیتون آبمیوه یا آب لیموترش یا سرکه اضافه کنید.
ماست هم گزینه‌ی خوبی برای خوردن سالاد است.
علاوه بر این تا می‌توانید مدت زمان پخت و پز و در کنار اجاق‌گاز بودن را محدود کنید.
خود اجاق‌گاز منبع گرماست.
غذا‌های ساده و خنک تهیه و انرژی کمتری صرف کنید.
۵) ولرم بنوشید
صحرانشینان و بیابان‌گردان حرفه‌ای می‌دانند که برای مقابله با گرمای زیاد باید نوشیدنی‌های ولرم نوشید.
برخلاف تصور عموم که با گرم شدن هوا به سمت نوشیدنی‌های خنک و تگری می‌روند باید بدانید که این قبیل نوشیدنی‌های خنک شوکی به بدن وارد می‌کنند و به ناگاه دمای آن را پایین می‌آورند.
برای همین هم بدن خیلی زود وارد عمل شده و تلاش می‌کند دمای خود را به حد تعادل برساند.
در نتیجه هم بیشتر گرمتان خواهد شد.
توصیه می‌کنیم در گرمای زیاد از مصرف نوشیدنی‌های خیلی خنک و به اصطلاح تگری بپرهیزید، چون وضعیت را بدتر می‌کنند.
نوشیدنی‌هایی با دمای ملایم بهترین گزینه‌اند.
خلاصه اینکه به خاطر داشته باشید که در گرمای زیاد از مصرف زیاد مواد غذایی چرب، روغن زیاد و سرخ کردنی‌ها، قهوه، پنیر‌های چرب، غذا‌های سنگین و نوشیدنی‌های گازدار رنگ تیره بپرهیزید.
از عوامل دیگر که باعث خنک شدن دمای بدن می شود:
دوش آب سرد بگیرید
گرفتن دوش یا حمام آب سرد با کاهش دمای مرکزی بدن به خنک شدن بدن کمک می‌کند. برای لذت بیشتر صابون نعناع را امتحان کنید. منتول موجود در روغن نعناع گیرنده‌های مغزی را فعال می‌کند که به بدن شما می‌گویند چیزی که می‌خورید یا احساس می‌کنید سرد است.
صحرانشینان و بیابان‌گردان حرفه‌ای می‌دانند که برای مقابله با گرمای زیاد باید نوشیدنی‌های ولرم نوشید.
برخلاف تصور عموم که با گرم شدن هوا به سمت نوشیدنی‌های خنک و تگری می‌روند باید بدانید که این قبیل نوشیدنی‌های خنک شوکی به بدن وارد می‌کنند و به ناگاه دمای آن را پایین می‌آورند.
برای همین هم بدن خیلی زود وارد عمل شده و تلاش می‌کند دمای خود را به حد تعادل برساند.
در نتیجه هم بیشتر گرمتان خواهد شد.
توصیه می‌کنیم در گرمای زیاد از مصرف نوشیدنی‌های خیلی خنک و به اصطلاح تگری بپرهیزید، چون وضعیت را بدتر می‌کنند.
نوشیدنی‌هایی با دمای ملایم بهترین گزینه‌اند.
خلاصه اینکه به خاطر داشته باشید که در گرمای زیاد از مصرف زیاد مواد غذایی چرب، روغن زیاد و سرخ کردنی‌ها، قهوه، پنیر‌های چرب، غذا‌های سنگین و نوشیدنی‌های گازدار رنگ تیره بپرهیزید.
از عوامل دیگر که باعث خنک شدن دمای بدن می شود:
دوش آب سرد بگیرید
گرفتن دوش یا حمام آب سرد با کاهش دمای مرکزی بدن به خنک شدن بدن کمک می‌کند. برای لذت بیشتر صابون نعناع را امتحان کنید. منتول موجود در روغن نعناع گیرنده‌های مغزی را فعال می‌کند که به بدن شما می‌گویند چیزی که می‌خورید یا احساس می‌کنید سرد است.
از کیسه‌های یخ استفاده کنید
کیسه‌های بخ بسته‌بندی شده را روی مچ دست دست خود قرار داده یا آن را دور گردنتان قرار دهید تا بدن تان خنک شود. در این نقاط نبض مناطقی هستند که رگ‌های خونی نزدیک پوست هستند بنابراین سریع‌تر خنک می‌شوید.
گیاهان دارویی برای خنک شدن بدن
کیسه‌های بخ بسته‌بندی شده را روی مچ دست دست خود قرار داده یا آن را دور گردنتان قرار دهید تا بدن تان خنک شود. در این نقاط نبض مناطقی هستند که رگ‌های خونی نزدیک پوست هستند بنابراین سریع‌تر خنک می‌شوید.
گیاهان دارویی برای خنک شدن بدن
• مصرف رازیانه برای خنک کننده بدن
رازیانه، تازگی خاصی را به دهان می‌دهد و نقش خنک کنندگی را برای کل سیستم بدن ایفا می‌کند و حاوی ویتامین سی فراوانی است.
• زیره سبز برای خنک کننده بدن
از ادویه‌های رایج برای رفع سموم بدن، زیره سبز است که در تابستان بسیار مفید است.
• گشنیز برای خنک کننده بدن
گشنیز ملین خوبی است و برای تابستان‌ها استفاده میشود، چون به خنکی بدن کمک می‌کند.
• خاک شیر برای خنک کننده بدن
این گیاه مشهور در خنک کننده بدن و رفع التهاب، باز شدن صدا و برای از بین رفتن اگزما و خارش مورد استفاده قرار میگیرد. مصرف خاکشیر ناشتا همچنین برای درمان کبد چرب موثر است.
• سکنجبین برای خنک کننده بدن
برای رفع التهاب و خنک شدن بدن از ترکیب شربت سکنجبین و خیار استفاده کنید.
• شربت بیدمشک برای خنک کننده بدن
از بیدمشک برای خنک کردن طبیعی بدن استفاده کنید که علاوه بر کاهش دما دستگاه گوارش را تقویت کرده است.
• عرق کاسنی برای خنک کننده بدن
از مصرف چه موادغذایی اجتناب کنیم تا خنک بمانیم؟
حالا که متوجه شده ایم، چه مواد غذایی را برای پایین آوردن دمای بدنمان استفاده کنیم، لازم است بدانیم باید از مصرف چه مواد غذایی خودداری کنیم.
• ادویه جات و فلفل مصرف نکنید.
• از مصرف مواد غذایی پر روغن و سرخ کردنی خودداری کنید.
• از مصرف مغز‌های گیاهی و آجیل دوری کنید.
• نوشیدنی‌های کافئین دار استفاده نکنید، روزی یک لیوان چای کمرنگ، یک فنجان قهوه کافیست.
• از نوشیدنی‌های الکلی اجتناب کنید.
• مصرف پروتئین‌ها را کنترل کنیم، بسیاری از افرادی که به عضله سازی علاقه دارند در وعده‌های غذایی روزانه خود پروتئین استفاده می‌کنند. پروتئین‌ها (تخم مرغ، دارچین، سینه مرغ، گوشت، لوبیا‌ها و…) باعث بالا بردن دمای بدن می‌شوند.
توجه داشته باشید، اگر حس می‌کنید دمای بدنتان بیش از حد بالاست حتما موارد ذکر شده را رعایت کنید تا باعث اعضای داخلی و بیرونی بدنتان خنک‌تر شوند و در اسرع الوقت به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
رازیانه، تازگی خاصی را به دهان می‌دهد و نقش خنک کنندگی را برای کل سیستم بدن ایفا می‌کند و حاوی ویتامین سی فراوانی است.
• زیره سبز برای خنک کننده بدن
از ادویه‌های رایج برای رفع سموم بدن، زیره سبز است که در تابستان بسیار مفید است.
• گشنیز برای خنک کننده بدن
گشنیز ملین خوبی است و برای تابستان‌ها استفاده میشود، چون به خنکی بدن کمک می‌کند.
• خاک شیر برای خنک کننده بدن
این گیاه مشهور در خنک کننده بدن و رفع التهاب، باز شدن صدا و برای از بین رفتن اگزما و خارش مورد استفاده قرار میگیرد. مصرف خاکشیر ناشتا همچنین برای درمان کبد چرب موثر است.
• سکنجبین برای خنک کننده بدن
برای رفع التهاب و خنک شدن بدن از ترکیب شربت سکنجبین و خیار استفاده کنید.
• شربت بیدمشک برای خنک کننده بدن
از بیدمشک برای خنک کردن طبیعی بدن استفاده کنید که علاوه بر کاهش دما دستگاه گوارش را تقویت کرده است.
• عرق کاسنی برای خنک کننده بدن
از مصرف چه موادغذایی اجتناب کنیم تا خنک بمانیم؟
حالا که متوجه شده ایم، چه مواد غذایی را برای پایین آوردن دمای بدنمان استفاده کنیم، لازم است بدانیم باید از مصرف چه مواد غذایی خودداری کنیم.
• ادویه جات و فلفل مصرف نکنید.
• از مصرف مواد غذایی پر روغن و سرخ کردنی خودداری کنید.
• از مصرف مغز‌های گیاهی و آجیل دوری کنید.
• نوشیدنی‌های کافئین دار استفاده نکنید، روزی یک لیوان چای کمرنگ، یک فنجان قهوه کافیست.
• از نوشیدنی‌های الکلی اجتناب کنید.
• مصرف پروتئین‌ها را کنترل کنیم، بسیاری از افرادی که به عضله سازی علاقه دارند در وعده‌های غذایی روزانه خود پروتئین استفاده می‌کنند. پروتئین‌ها (تخم مرغ، دارچین، سینه مرغ، گوشت، لوبیا‌ها و…) باعث بالا بردن دمای بدن می‌شوند.
توجه داشته باشید، اگر حس می‌کنید دمای بدنتان بیش از حد بالاست حتما موارد ذکر شده را رعایت کنید تا باعث اعضای داخلی و بیرونی بدنتان خنک‌تر شوند و در اسرع الوقت به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
نظر شما