مدرسه، کانون اصلی تحول در نظام آموزشی است

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ آقای صحرایی، سرپرست وزارت آموزش و پرورش شب گذشته با حضور در برنامه تلویزیونی صف اول درباره موضوعاتی از تقویت مدارس تا ساماندهی نیروی انسانی توضیحاتی داد.

سوال: رهبر انقلاب اسلام در جمع فرهنگیان بر مسئله عدالت آموزشی به این مفهوم که مدارس دولتی نباید از نظر آموزشی نسبت به مدارس غیرانتفاعی کمتر و ضعیت تر باشد تأکید کردند. چه باید کرد و شما بعنوان وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش چه برنامه ای دارید؟

سرپرست وزارت آموزش و پرورش : برای وزارت آموزش و پرورش یک برنامه پیشنهاد کردم به مجلس محترم شورای اسلامی که آن برنامه را هم همراه خودم آورده ام و در آن برنامه من تحول در آموزش و پرورش را حول 9 محور ترسیم کردم که یکی از کلیدی ترین آنها مدرسه است و با ایده به مدرسه بازمی گردیم، موضوع تحول در نظام تعلیم و تربیت را مطرح کردم. مستحضرید که من 12 اردیبهشت این ایده را در محضر رهبر معظم انقلاب بعنوان سخنران پیش از صحبت های معظم اله در روز معلم عرض کردم که ما در مورد مدرسه غفلت کردیم تحول در هر سطحی از هر نوعی از مدرسه شروع می شود کانون تحول مدرسه است محل تحول کلاس درس است عامل تحول معلم است و این را ما بعنوان یک محور کلیدی مطرح کردیم معتقد هستم که ما باید مدارس دولتی را به گونه ای بالا ببریم و نشان دهیم اهمیت آنها را که مردم رغبت نکنند به مدرسه دیگری بروند الا در مواردی که در تهران نزدیکی مهم است که فاصله اش چقدر است تا منزل. این را اگر فردی مدرسه سرکوچه شان غیرانتفاعی است و ترجیح می دهد بچه اش را آنجا ثبت نام کند تا به اولین مدرسه ای که محل زندگی اش می خورد ببرد. حساب و کتاب می کند و می گوید پول سرویس و زمان و غیره و می گوید همان غیرانتفاعی بفرستم بهتر است و اینطور نیست که مدارس دولتی کیفیت شان اینقدر پایین باشد. ولی به طور کلی این یک سؤال جدی است من سؤال را اینگونه مطرح می کنم. ما اگر بخواهیم بین دانشگاه های دولتی و دانشگاه های خصوصی انتخاب کنیم کدام را انتخاب می کنیم ؟

سؤال : دانشگاه های دولتی ؟
صحرایی : بله ولی مدارس برعکس است. سؤال این است که قانون اساسی آموزش عمومی را اصل می داند یا آموزش عالی را ؟
سؤال : طبیعتاً آموزش عمومی ؟
صحرایی: بله و آموزش عالی باید تا سرحد خودکفایی باید رایگان باشد . ما غفلت کردیم هر لحظه از این غفلت برگردیم سود کردیم. ما باید روی مدارس دولتی کار کنیم روی تمام ابعاد آن. چه فضا و کالبدشان، چه معلمانشان و چه برنامه های آموزشی و تربیتی شان. و این یکی از برنامه های محوری ما در مدیریت جدید و دوره جدید مدیریتی آموزش و پرورش خواهد بود.

سؤال : شاید بخشی از این مسئله ترجیح دانشگاه های دولتی به خصوصی در مقایسه با آموزش و پرورش که برعکس است، ناشی از این باشد که چیزی به نام کنکور وجود دارد و دانشجویان براساس هوش و استعداد و توان علمی شان گزینش می شوند و اولویت بندی و درجه بندی می شوند .
صحرایی : آن بحث دیگری است ما در مورد مدارس هم اگر رتبه بندی کنیم چنین چیزی هم بین مدارس هم اتفاق می افتد کما اینکه در سند تحول بنیادین هم هست. که مدارس باید رتبه بندی شوند و دانش آموزان ما همین الان شاخه بندی های زیادی نسبت به همدیگر دارند

سؤال : واقعاً مبنای تحول در یک جامعه آموزش و پرورش است. ولی اینکه چه اتفاقی افتاده است در نظام آموزش و پرورش که امروز اوضاع خوبی ندارد ؟
صحرایی :ما اگر ایران قوی می خواهیم مسیر آن معلمان هستند .هیچ تحولی در این کشور و در هر کشور دیگری بدون کمک آموزش و پرورش آن ممکن نیست و رهبر انقلاب فرمودند ما برای عبور از قله های سقف پیشرفت به کمک آموزش و پرورش نیاز داریم. ایشان فرمودند معلمان معماران هویت ایرانیان به ایران هستند. کشورهای دیگر روی این موضوعات کار کرده اند. سند تحول بنیادین می گوید بیست درصد از بودجه عمومی کشور باید برای آموزش و پرورش باشد. الان در این دولت که یک جهش کرده است شده است 12 و نیم درصد. دولت قبل تا زیر ده  درصد هم رفته است. ما باید حرکت کنیم به سمت بیست درصد و جبران کنیم.

سؤال : این بخش بودجه ای است که دراختیار شما حداقل بعنوان وزیر احتمالی آینده آموزش و پرورش نیست. کجاهای آن دست شما است ؟
صحرایی : موضوع بودجه موضوع مهمی است و الان ناترازی بودجه یکی از پنج چالش اصلی وزارت آموزش و پرورش است ما حدوداً نود و هفت  و نیم درصد بودجه مان پرسنلی است دو و نیم درصد آن برای کارهای دیگر که یکی از آن کارهای دیر مسئله تربیتی است و همه واقف هستیم که آموزش و پرورش است. رهبر معظم انقلاب یک تعبیری دارند می فرمایند؛ اگر جسم و روح را یکی بدانیم که یکی نیست، معقولی این است که آنچه برای جسم خرج می کنیم برای روح هم خرج کنیم. یعنی برای کار فرهنگی به اندازه کارهای دیگر هزینه کنیم و پیش ببریم. خب اهتمام ملی می خواهد ما امروز به یک وفاق ملی برای تقویت آموزش و پرورش نیاز داریم. مخالف بعضی از حرف ها هستم که می گویند نجات آموزش و پرورش واقعاً آموزش و پرورش ما آنقدر هم بد نیست ما نسبت به قبل از انقلاب خیلی پیشرفت کرده ایم. نسبت به سال های پیشین خودمان خیلی وضعیت مان بهتر شده است. ما مدارسی که ساخته ایم کلاس هایی که اضافه کرده ایم همه اینها دستاوردهای مهمی هستند لذا خودمان آموزش و پرورش را کوچک انگاری نکنیم چون توقع مان این است که دولت هایمان کوچک انگاری نکنند و خود معلم ها هم کوچک انگاری نباید بکنند. نسبت به گذشته طبیعتاً وضع مان بهتر است، نسبت به وضع مطلوب، خیر. آنچه که دراختیار خود ما است این سؤال خیلی سؤال خوبی است، بسیاری از مشکلات آموزش و پرورش در خود آموزش و پروش قابل حل است. مثلاً مسئله منابع آموزشی است مدت ها است گفته می شوند منابع آموزشی ما دانش آموز را برای زندگی آماده نمی کند. این که دیگر نیازی به بودجه از بیرون ندارد ما باید منابع مان را متحول کنیم ما باید کلاس برنامه ریزی آموزشی مان را متحول کنیم ما باید تقویم آموزشی مان را متحول کنیم ما باید معلمان را تقویت کنیم معلمان ما معلمان خوبی هستند ولی وقتی وارد آموزش و پرورش شدند این حق آنها به گردن نظام آموزش و پرورش خودشان است که مرتب برای شان دوره های توانمندسازی بگذارد. آنها را در مرز علم رشته شان به روز کند روش های جدید را به آنها منتقل کند. چون معلم ها خیلی در این موضوع خودشان پیشنهاد دارند و مشغول کار آموزشی و کار پرورشی خودشان هستند اینها چیزهایی است که دست خود ما است یعنی اصلاح برنامه درسی، تقویت معلمان از لحاظ توانمندی هایشان، اصلاح نظام تعلیم و تربیت بعنوان یک فرآیند از آموزش تا سنجش، اینها دست خود آموزش و پرورش است. مولدسازی منابع آموزش و پرورش اینها دست خود آموزش و پرورش است. آموزش و پرورش اگر بخواهد از درون خودش را تقویت کند خیلی کارها می تواند کند. مثلاً ساختار خودش را نسبت به تحولاتی که اتفاق افتاده سریعاً پاسخگو و روزآمد کند ما ساختاری که امروز در آموزش و پرورش است با ساختار 20 سال پیش تفاوتی نکرده است. درحالیکه دنیای پیرامون خیلی متحول شده است. جاده پیچیده ما نپیچیده ایم. خیلی از کارها را می توانستیم انجام دهیم در درون خودش باید انسجام داشته باشد. ما یکی از بزرگترین ها نه، قطعاً بزرگ ترین نهاد دولتی ما هستیم. بیش از نیمی از دولت آموزش و پرورش است. آموزش و پرورش خودش است تا پایین تقریباً 730 منطقه آموزشی دارد. ادارات کل، مناطق آموزشی، کانون را دارد در کل استان ها است. دانشگاه فرهنگیان را دارد در کل استان ها است. سازمان نوسازی را دارد در کل استان ها است. اگر این ظرفیت به مثابه یک ماشین و فرآیند و سیستم و سازگار عمل کند، خودش در درون خودش خلق ثروت می کند. هم ثروت مادی هم ثروت معنوی. صندوق ذخیره فرهنگیان که هر سال هر ماه عددی از فرهنگیان در آن ذخیره می شود. اگر این صندوق رویکردش را عوض کند برای خدمت به فرهنگیان و می کرد، حتماً اتفاقات بزرگی می افتاد. سؤال معلمان امروز این است؛ این صندوق امروز برای من چه کار می کند؟ آیا ما نمی توانستیم با این جمعیت عظیم مخاطب که داریم خودمان در درون خودمان چندین سازوکار حمایتی تعریف کنیم. مابه التفاوت آن را دولت به ما بدهد. مثلاً نمی توانستیم مثل نیروهای مسلح فروشگاه های زنجیره ای داشته باشیم آنها اتکا دارند خودشان به خودشان سرویس می دهند و به بیرون هم خدمات می دهند. آیا ما نمی توانستیم به جای خریدن هواپیما چند قطار بخریم دراختیار فرهنگیان باشد سفر کنند در اردوها برای دانش آموزان استفاده شود و اردوگاه ها را تقویت کنیم، آیا ما نمی توانستیم به جای یک هلدینگ مسکن که در نقاط گرانقیمت تهران و جاهای دیگر خانه می سازد و می فروشد تمرکز کنیم برای معلمان خانه بسازیم؟ اینها سؤالاتی است که باید به آنها پاسخ دهیم. ما بیمه معلم داریم اما بیمه مان را به بیمه گر دیگری می دهیم، کدام بیمه گر مشتری مثل جامعه بزرگ فرهنگیان می تواند پیدا کند. مدیریت فعال باید کنیم. آیا ما نمی توانیم با 200 همت حقوق معلمان مان در بانک های مختلف کاری کنیم که به معلمان تسهیلاتی داده شود، اینها همه اش دست خود آموزش و پرورش است. لذا تحول اول از درون آموزش و پرورش شروع می شود. شهید آوینی جمله فوق العاده ای درباره تحول دارد می گوید؛ اگر کسانی که مأمور ایجاد تحول هستند خود از معیارهای حصر خویش تبعیت کنند هیچ تحولی در تاریخ رخ نخواهد داد. مولدسازی ظرفیت فوق العاده ای برای وزارت آموزش و پرورش است. ممکن است بخشی از بار خودش را به دوش این مولدسازی بیندازد. ما سال ها است می گوییم بودجه کم داریم و سال ها است به این فکر نیفتاده ایم که وقتی بودجه کم داریم چه کار کنیم، خلاقیت در مدیریت یک امر مهم است. ما در همین تهران در بعضی از مناطق تهران که فوق العاده زمین گران است مدرسه سه کلاسه داریم. ما در بعضی از مناطق شمالی تهران مدارسی داریم با۱۵۰ یا ۱۶۰ دانش آموز و ۵ هزار مترمربع فضا که یک طبقه هستند. آیا نمی توانستیم یک طبقه اینها را با یک خروجی از جای دیگری بسیار منظم و فرهیخته و معماری فوق العاده مدرسه کنیم و از این طرف هم چندین واحد تجاری برای اولیاء بسازیم و آنجا را مولدش کنیم. خیلی کارها می شود کرد در درون آموزش و پرورش. در بیرون از آموزش و پرورش اصلاح نگاه مدیران و برنامه ریزان به آموزش و پرورش است غلبه نگاه مصرفی در نگاه سرمایه ای باعث مشکلاتی است که ما امروز داریم. ما این نگاه را باید تغییر دهیم این کار وزیر است باید در این موضوع تلاش کنیم. آنچه که من از آقای رئیس جمهور فهمیدم و گفتگویی که با همدیگر کرده ایم بالاخره تا رسیده ایم به اینجا این است که ایشان هرگونه هزینه در آموزش و پرورش را سرمایه گذاری می داند باید روی این موضوع کار کنیم این دولت افتخارش این است که در شرایط سخت تنگای مالی حدود ۴۲ همتبرای رتبه بندی هزینه کرده است چون معتقد است که هر هزینه ای در این حوزه جوری سرمایه گذاری است اگرچه این رتبه اشکالاتی داشته است که ما داریم آن را حل می کنیم به یک طریقی. اشکالی در آئین نامه اش بود و هم در نحوه اجرایش. ولی این دولت اهتمام کرد چون می گوید این سرمایه گذاری است. سرمایه گذاری در آموزش و پرورش تضمین کننده تقویت در سایر ساحت ها است اگر این کار را کردیم موفق می شویم امروز از خودمان این سؤال را بپرسیم چرا مسئله اقتصاد ما حل نمی شود ما که داریم خیلی تلاش می کنیم. چرا مسائل اجتماعی ما حل نمی شود چرا آسیب های ما حل نمی شود راهکار آن در مدرسه است. در مدرسه است برگردیم به مدرسه هر وقت برگشتیم به مدرسه کار ما درست می شود. کشورهایی که توانسته اند تحول ایجاد کنند خیلی معجزه نکرده اند. روی مدرسه سرمایه گذاری کرده اند آن سن سن یادگیری است و سن تثبیت است رفتاری که در سن کودکی کودکان یاد می گیرند تضمین کننده سلامت آنها در سن بزرگسالی است. اگر همه برگردند به مدرسه من مطمئن هستم که 5 سال آینده ما بسیار متفاوت خواهد بود. امروز خطاب من به همه مدیران کشور است که اگر شما ایران را قوی می خواهید آموزش و پرورش را قوی کنید ایران خودبخود قوی خواهد شد اگر ایران را عزیز می خواهید آموزش و پرورش را عزیز کنید خودبخود ایران عزیز خواهد شد. اصلاً پیامد است هیچ کاری لازم نیست بکنید و در آموزش و پرورش معلم ها را. آقای رئیس جمهور به بنده فرمودند فرمودند جنابعالی نماینده بنده هستید در بین معلم ها. بروید پیام من را به معلم ها منتقل کنید هر کاری من برای معلم ها بتوانم انجام دهم انجام می دهم. الگویی ما برای این موضوع داریم در هر حیث باید به معلم ها بپردازیم. سرمایه اجتماعی اصلی کشور معلم ها هستند. شریف ترین قشر جامعه ما معلم ها هستند. تحولی در کشور خصوصاً در آموزش و پرورش بدون همراهی معلم ها امکان پذیر نیست. بنابراین باید ما معلم ها رابطه مان را مستقیم کنیم واسطه را برداریم برویم به مدرسه. اگر وزیر کارش را از مدرسه شروع کرد و بین مدرسه منزل و مسجد و در یک محله رابطه برقرار کرد خودبخود زیست بوم تربیت درست شکل می گیرد. امروز مدارس ما با مساجدمان ارتباط ندارد. در یک محله ای می خواهیم کار کنیم الان تابستان دارد می آید همه دغدغه اوقات فراغت داریم آن وقت مدارس کشور تعطیل است. فضای به این خوبی. فضای دیگر هم که نداریم. خب برگردید مدرسه.

سؤال : حالا بماند که از همان فضای مدارس پول هم می شود درآورد.
صحرایی: اولویت نیست و پیامد است. عرض من این است همه نهادهای فرهنگی نقطه تربیت را بگذارند مدرسه. ما حاضریم. مدارس را در ایام تابستان بگذاریم در خدمت نهادهایی که کار فرهنگی می خواهند بکنند در پیوند با آموزش و پرورش. امسال برای تابستان ۱۰ هزار مدرسه را پیش بینی کرده ایم، ولی چرا ۱۰ هزارتا بیش از ۱۰۰ هزار مدرسه ما داریم می‌توانیم برای ۵۰ هزار مدرسه این کار را انجام دهیم. بچه های ما به جای ایکه از مدرسه فقط درس رسمی را ببینند چه بهتر که بروند مسابقات فوتبال در مدرسه ببینند. چه بهتر که کلاس های مهارتی و خوشنویسی و اینها را در مدرسه یاد بگیرند و این امکان پذیر است و این به رویکرد ما برمی گردد.

سؤال : دانشگاه فرهنگیان ظرفیت آن چقدر است آیا کافی است؟ رهبر انقلاب گفته اند است که اگر دو برابر هم بشود هنوز ظرفیت آن کافی نیست برای تربیت معلم، یا اینکه الان فکر می کنم دانشسرا دیگر نداریم سال ها است. آیا بازگشتی خواهیم داشت به دانشسرا یا خیر؟
صحرایی : من در برنامه ای که به مجلس شورای اسلامی و نمایندگان ملت شریف ایران ارائه کردم، هشت برنامه را به نام امام هشتم و هم اسم خودم دادم و گفته ام  دو برنامه را ما در این دولت ما خیلی جدی می گیریم یکی بحث سند تحول بنیادین است که  یک سند فاخر و بسیار پرظرفیت و دقیق و کارشناسانه که متأسفانه در حد نظر باقی مانده است به عمل نیامده است هنوز. این یک نگاشت قانونی می خواهد نگاشت نهادی می خواهد چون درامر آموزش و پرورش آموزش و پرورش تنها نیست قانونگذار پیش بینی کرده است که چه نهادهای دیگری باید به آموزش و پرورش کمک کند. نگاشت مدرسه ای می خواهد نگاشت رسانه ای می خواهد. تعبیر رهبر معظم انقلاب این بود که دلیل اینکه شما نتوانسته اید این را خوب اجرا کنید این است که نقشه راه برایش طراحی نکرده اید که نقشه راه آن را از آن زمان همه کارهایی که شده بود را همکاران ما احصا کردند دست گرفته اند و پیش بینی ما این است که تا پیش از شروع سال تحصیلی جدید نقشه راه را برای تهذیب در نهادهای بالادستی آماده کنیم و برش استانی داشته باشیم هر استانی سند تحول خودش را بخواهد. کشور ما کشور بزرگی است اقلیم متنوعی دارد. زیست بوم فرهنگی متنوعی دارد هر استانی باید بر مبنای سند تحول بنیادین سند تحول خودش را داشته باشد و بر مبنای آنها هم متعهد باشد. چون می دانید سند تحول 6 زیرنظام هم دارد. زیرنظام دوره های تحصیلی زیرنظام پژوهش و ارزشیابی، زیرنظام فضا و تجهیزات مدیریت و راهبری معلم و نیروی انسانی هر کدام از هر استانی مال خودش را پیدا کند و براساس این برنامه ریزی کنند آن زمان اتفاق بزرگی می افتد. یکی از کارهایی که ما با جدیت دنبال آن هستیم این است که یک نرم افزار جامع یکپارچه ای نوشته شود کل این سند تحول برود و در نرم افزار قرار بگیرد همه ارکان آموزش و پرورش متناسب آن برنامه ریزی کنند یک نظام برنامه ریزی مبتنی بر فناوری و فناوری پایه باشد. دومی آن تربیت معلم است ما در دهه هفتاد 521 مرکز تربیت معلم داشته ایم در فاصله سال های 70 تا 75 آن موقع جمعیت کشور چقدر بوده است و الان چقدر است. شاید الان 20 میلیون یا 25 میلیون بیشتر از زمان جنگ احتمالاً است. نیاز ما به معلم کم نشده است امروز آموزش و پرورش با مسائلی مواجه است که دیگر ملی هستند مسائل خودش نیستند. اشتباهاتی که در گذشته اتفاق شده است حجم آن اینجا خودش را نشان می دهد. یک زمانی می گفتند مان معلم مازاد داریم با 5 سال ارفاق سنوات ارفاقی معلمان را بانشسته می شدند. چقدر معلم ها خودشان را بانشسته کردند. چهارسال بعد گفتند ما مازاد نداریم کمبود داریم خیلی کمبود داریم این نشان می دهد که ما در این برنامه ریزی هایمان دقت کافی نکرده ایم. دانشگاه فرنگیان سال نود تأسیس شد. یعنی تصویب شده است  نود و یک  رسماً شروع به کار کرد ایده و آرمان اصلی ما این است که هرچه معلم می خواهیم از خروجی دانشگاه فرهنگیان و البته شهید رجایی بگیریم. اجازه بدهید این دو دانشگاه را بگویم دانشگاه تربیت معلم چون گاهی وقت ها ممکن است اسم یکی شان را از یادمان برود. چه اتفاقی افتاده استاز ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰، ۵۰۴ هزار معلم وارد آموزش و پرورش شده است و حدود ۲۰ درصد از مسیر این دو دانشگاه بوده است و مابقی اش از طرق دیگر آمده اند این بسته شده است با مصوبه ۸۳۳ شورای انقلاب فرهنگی این راه را می خواهیم ببندیم چه باید کنیم خود دانشگاه فرهنگیان را باید تقویت کنیم بنده دانشگاه فرهنگیان را سال گذشته همین موقع تحویل گرفتم دو ورودی را حضوری نشده بود می گفتند جا نداریم می گفتم پس چرا دانشجو گرفته اید می گفتند کرونا بوده است گرفته ایم حالا حضوری شده است جا نداریم. حالا اشاره ای کنم من در مورد موضوع تأمین فضای دانشجویان خیلی دارم پیگیری می کنم معلمان از ما توقعاتی دارند از آموزش و پرورش املاک زیادی گرفته شده است یک بخش قابل توجهی از اموال آموزش و پرورش آموزشکده های فنی و حرفه ای بوده اند که منتقل شده اند به وزارت علوم تحقیقات و فناوری دانشگاه خوبی هم شده اند و دانشگاه امیدی است دانشگاه جامع فنی و حرفه ای. یکسری از اموال و املاک الان بلااستفاده مانده اند من گفتگو می کردم با آقای رئیس جمهور که ما در اول مهر مکل داریم چه کار کنیم به من پیشنهاد شد که نامه ای بنویسید تقاضا کنید اموال بلااستفاده را دراختیار دانشگاه فرهنگیان بگذارند دیدم که برخی ناراحت شدند و گفتند این آقای دکتر نیامده می خواهد برود دانشگاه پیام نور را بگیرد ما چنین قصدی نداریم دانشگاه پیام نور مأموریتی دارد که مأموریت مهمی هم هست. بحث سر اموال بلااستفاده دولت است که خود دانشگاه پیام نور هم علاقمند است که اموال بلااستفاده اش را دراختیار بگذارد ولی توقع دارد دولت به او کمک کند هدف من از این کار این بود که این ظرفیت شکل بگیرد که هم آن بتواند مشکل اش را حل کند هم ما مشکل دانشگاه فرهنگیان را حل کنیم امروز رفته بودم مجلس رفته بودم برخی مأموریت شان تخریب من بود چون که گفته ام پیام نور را بدهید به دانشگاه فرهنگیان پیام نور یک دانشگاه مستقل است با ویژگی های خاص خودش دانشگاه فرهنگیان این اینکه تقاضا کنیم از اموال بلااستفاده استفاده بهینه کنیم این کار بدی است؟

سؤال : قانون است
صحرایی : ضمن اینکه ابداً ما در این موضوع تقابلی با همکاران مان نداریم ما با وزارت علوم بنده از افتخارات ام این است که با وزیر علوم فعلی یک رابطه بسیار صمیمانه معلمانه دارم و ایشان خیلی حمایت کرده است و دانشگاه فرهنگیان پیشرفت های زیادی به دست آورد یک عامل آن وزیر علوم بود. ولی برخی فکر کردند ما اختلاف کردیم. ولی تخریب می کنند و یک کار خوب را سعی می کنند از آن یک تصویر دیگری ارائه کنند. بحث ساده از اموال بلااستفاده است. یک زمانی دانش آموزان مان کم شده بود و کلیاز مدارس را دادیم دانشگاه پیام نور شکل بگیرد. همین فنی و حرفه ای استفاده شان کم شده بود دادیم به وزارت علوم اینها اموال دولت هستند مردم نگاه می کنند به ما می گویند چطور این جا ندارد برای دانشجویان که خوابگاه باشد این طرف یک ساختمان دولتی خالی است اینها را ما باید بعنوان مدیران ارشد خودمان حل کنیم. دانشگاه پیام نور دانشگاه مهمی است یک مأموریت ویژه دارد و کار خودش را می کند علم را تا اعماق شهرستان ها برده است با هزینه بسیار کم بهترین خدمات را ارائه می کند. دانشگاه فرهنگیان مشکل فضا داریم یکی از کارهای بسیار خوبی که اتفاق افتاد از یکسال پیش ما در شورای انقلاب فرهنگی خصوصاً ستاد راهبری تعلیم و تربیت کشور بحث کیفیت بخشی به دانشگاه فرهنگیان را داشتیم که خوشبختانه مصوبات آن ۱۸ / ۲ مصوبات آن ابلاغ شد. یکی از مصوبات آن این است که همه دانشسراها باید برگرد به دانشگاه فرهنگیان و این ابلاغ شد. یک مصاحبه دیگر این است دیگر این است که دانشگاه های جامع علمی کاربردی وابسته به دستگاه اجرایی که مطابق مصوبه سال نود و شش همه آنها دیگر لغو شد و نمی توانند دانشجو بگیرند ساختمان هایشان به مدت چند سالی دراختیار دانشگاه فرهنگیان قرار بگیرد که از این بحران عبور کنند. حالا برخی می گویند دانشگاه فرهنگیان می خواهد اینها را بگیرد اصلاً چنین بحثی درمیان نیست بحث استفاده بهینه از اموال دولت برای مأموریت های دولتی است این هم ابلاغ شده است منا داریم رایزنی می کنیم تا اینها را هم به خدمت بگیریم تا اول مهر ما مشکل فضای آموزشی را حل کنیم مطلوب ما این است که دانشگاه فرهنگیان اقلاً چهل هزار دانشجو بگیرد تا بتواند سالی چهل هزار معلم هم بدهد به وزارت آموزش و پرورش. خب نمی توانیم بیست و پنج هزار دانشجو الان هدفگذاری کرده ایم. امسال برای اولین بار در این حوزه هم کنکور اختصاصی تربیت معلم داریم که یک کار جدید و یک ابتکار ملی است. چون کنکور که جدا نبود ما محدودیت داشتیم در گزینش معلمان منظورم از گزینش همه ابعاد است نه گزینش متعارف. بالاخره مصاحبه باید بدهند صلاحیت حرفه ای سنجیده شود توانایی معلمی شان سنجیده شود عشق و علاقه شان سنجیده شود. معلمی شغل نیست و پیامد این کار است یکی از آن مصوبات این است که ما با دانشگاه های دیگر با همکاری هم دانشجو تربیت کنیم که برای اولین با ما دو مدرکی ها را وزارت علوم کمک کرد تصویب کردیم برای اولین بار در تاریخ دانشگاه های ایران است که یک دانشگاه ایران با یک دانشگاه دیگر دو مدرکی کار می کند فرض کنید ما با دانشگاه شهید بهشتی با علامه با امیرکبیر با دانشگاه های استان های دیگر در جای دیگر در پنج رشته مشترک دانشجو تربیت می کنیم. یعنی دانشجو می رود آنجا اول ولی می داند که این امکان برایش وجود دارد که معلم شود. دو سال اول را درس می خواند و دو سال هم واحدهای تخصصی می خواند. بعد از دو سال فراخوان می شود واگر علاقمند باشد که معلم باشد مصاحبه هایی با او می شود و با معدل تعیین شده به دانشگاه فرهنگیان می رود آنجا علم یاد گرفته است و اینجا معلمی را یاد می گیرد. دیگری بورسیه یا راتبه معلمی است ما راتبه سال آخر معلمی را تصویب کرده ایم دانشجویان ممتاز سال آخر دانشگاه کشور فراخوانده می شوند در ساماندهی ثبت نام می کنند بعد که تأیید شدند بورس دانشگاه فرهنگیان می شوند یکسال آنجا علم یاد گرفته اند و اینجا معلمی را یاد می گیرند و می روند سرکار. یکی دیگر هم کارشناسی ارشد حرفه ای است یعنی هر لیسانسی فرد دارد یک فوق لیساس تربیت معلم می خواهیم طراحی کنیم تا افراد به آنجا بیایند و از خروجی کارشناسی ارشد بیایند و معلم شوند این کار را داریم انجام می دهیم. لذا مشکل فضا مشکلی که باید حل شود برای حل مشکل فضا به همکاری نیاز داریم یک وفاق ملی برای اینکه از اموال موجود دولت همه استفاده بهینه کنیم ظرفیت ما در کشور کم نیست ولی باید ملی به مسائل نگاه کنیم اگر بنده بعنوان یک بخش از دولت فقط بخش خودم را ببینم و بخش های دیگر را نبینم این اتفاق می افتد که یک بخش ضعیف بار بیاید و یک بخش فضای اضافه دارد و یک بخش خیلی قوی تر به بار بیاید رشد متوازن حاصل همفکری و هم کوشی و هماهنگی همه اجزای دولت است مردم همچنین توقعی از ما دارند که این اموال مال دولت هستند یعنی برای دولت هستند یعنی برای ملت اند. همه اینها از پول ملت ساخته شده است من در بعضی از جاها خودم دیده ام مثلاً یک دانشجویی دانشجو ندارد از این طرف یک دانشگاه فرهنگیانی است که جا برای دانشجویانش ندارد. این را باید با هم همکاری کنند تا آن ملک اجاره داده شود به صورتی که امکانپذیر باشد و بتوانند پرداخت کنند و بتوان از آن فضا استفاده بهینه شود. من خیلی جاها رفته ام واقعاً قفل هستم. دیده ام. لذا ما ظرفیت دانشگاه تربیت معلم ا در دوره مدیریت جدید، حتماً به طور محسوسی اولاً کیفیت شان را چون امروز در دانشگاه های تربیت معلم دغدغه بنده کیفیت است و ظرفیت نیست چون فضای آموزشی ما مناسب نیست بچه های خوب و نخبه کشور الان به دانشگاه تربیت معلم می آیند. بیش از نیمی از رتبه های برتر کنکور در رشته علوم انسانی در دانشگاه فرهنگیان هستند البته امسال آمار نداریم چون هوز نتیه نیامده است ولی بین مثلاً 49 تا 51 درصد اینجوری بوده است ولی محیط آن به لحاظ امکانات رفاهی در خیلی از پردیس های ما مناسب نیست و رشد نکرده است. این مطالبه حضرت آقا از ما است بنده در اداره دانشگاه فرهنگیان، جز پیگیری مطالبات رهبری هیچ کار دیگری انجام نداده ام در وزارت آموزش و پرورش هم جز پیگیری مطالبات ایشان کار دیگری انجام نمی دهم. و برای این پیگیری هم حتماً به کمک همه نیاز دارم. چون مسائل آموزش و پرورش دیگر لی شده است و همه باید به همدیگر کمک کنند تا این مسائل را حل کنند. محل هم خواهیم کرد من مسئله غیر ممکنی در آموزش و پرورش نمی شناسم.

سؤال : درباره بحث ساخت و ساز مدارس و رعایت معماری ایرانی که در همه جا مغفول واقع شده است ازجمله در آموزش و پرورش و در ساخت مدارس و همینطور استفاده ازفناوری های نوین بخصوص که ما در نوسازی و تجهیز مدارس اینجا هم هرچه هزینه کنیم بعداً سود آن را خواهیم برد هم از لحاظ ایمنی و هم از لحاظ بهینه سازی مصرف سوخت و انرژی، برنامه شما چه است ؟
صحرایی : در این 8 برنامه ای که بنده به مجلس پیشنهاد کرده ام، دو تا را عرض کردم. سند تحول بنیادین بحث معلم است و توانمندسازی معلمان که توانمندسازی معلم به بخش تربیت معلم اشاره کردیم به معلمان فعلی اشاره نکردیم و از معلمان فعلی ما که سرمایه اصلی نظام تعلیم و تربیت هستند هم از بعد معیشت شان باید برنامه جدی بریزیم و هم در مورد منزلت و شأن و کرامت شان و از هم بعد مرجعیت شان. که برنامه های جدی برایشان ریخته شده است یکی تأسیس مرکز ملی توانمندسازی سرمایه انسانی وزارت آموزش و پرورش است یکی دیگر از آن برنامه ها بعد از آن دو برنامه موضوع کارآمدسازی نظامات اداری و مدیریتی آموزشی وزارت آموزش و پرورش است. یک بحث جدی ما عدالت تربیتی متأسفانه بخشی از اقدامات فعلی ما تجارت ستیز هستند عدالت که نمی برند که هیچ عدالت ستیز هم هستند پنجم تمرکز بر مدرسه است ششم تحول بر نظام تأمین و تخصیص اعتبارات است یعنی یک نظام مالی جدید می خواهیم عمیقاً معتقد هستم که باید یک رویکرد اقتصادی دقیقی در آموزش و پرورش حاکم شود که مسائل آن را حل کند. یکی دیگر هم خانواده است آخر بحث فضا و تجهیزات و استانداردسازی آنها و به روزآوری آنها متناسب با فناوری های دنیا. فضا معلم سوم است این یک مسئله کلیدی است یک بعد از هویت ما در فضایی که در آنجا هستیم شکل می گیرد. شما تصور کنید معماری اسلامی که در محیط یک مدرسه علمیه می بینید با معماری که در یک مدرسه عادی وجود دارد، خود آن معماری در تربیت فردنقش بسیار مهمی را دارد. در داخل کشور ما علاوه بر بعد اسلامی ما یک معماری محلی و ملی هم داریم گوشه گوشه این مرز پرگهر شما می بینید مثلاً مل مدرسه سیستان و بلوچستان با مل مدرسه شما باید فرق کند. مدل مدرسه شمالی غربی با شمال شرقی باید فرق کند. برای اینها سازمان نوسازی طرحی را طراحی کرده است انواع نقشه های ساختمانی در بوم های مختلف کشور را توسط معماران بسیار خوب درآورده است به مسابقه گذاشته است و نهایتاً به این رسیده است که در هر منطقه ای الگوی بومی اسلامی ایرانی آن مدرسه چه شکلی باید باشد. شروع کردند به این که این کار را دنبال کنند چه در مدرسه خیرساز و چه در مدارس دیگر سعی می کنیم این الگو اجرا و پیاده کنم. در مدارس فعلی هم بنده عرض کرده ام که عناصر یا المان های هویت ایرانی را به همین بناهای موجود می توانیم اضافه کنیم و در همین بناها این کار را نشان بدهیم تأثیر روی عشق و علاقه بچه ها می گذارد. حضرت آقا می فرمایند محیط را شوق انگیز کنیم برای بچه ها که می روند مدرسه دوست داشته باشند بمانند در مدرسه یکی از چیزهایی که بچه ها را در مدرسه نگه می دارد همین محیط و فضایی است که در آن هستند. در این موضوع برنامه ای ویژه ای داریم سازمان نوسازی این نمایشگاهی که گذاشت و مسابقه ای که گذاشت برای نشان دادن همین مسئله بود و در هر منطقه ای از کشور می خواهد مناسب با همان زیست بوم بسازد. خیلی دوست داشتم مثلاً مدارسی که کلاس هایشان برای آن مناطق خاص است، ما الان مدارسی که برای سیستان و بلوچستان است اینها را نشان بدهند که در گزارش نبود و من بعداً نشان خواهم داد این یکی از اولویت های جدی ما است. در سند تحول بنیادین هم یک زیرنظام زیرنظام فضا و تجهیزات است که باید به آن فکر کنیم. جالب است بدانید این زیرنظم فضا و تجهیزات ارتباط مستقیم دارد با نظریه آموزش و یادگیری. چطوری؟ الان مدارس ما چطوری است، نیمکت ها این طوری چیده شود. نظام های آموزش جدید آمده اند به سمت مذاکره و مباحثه و حل مسئله. یعنی باید میزهایمان را گرد کنیم به جای اینکه پیش هم بنشینیم. ببینید فضا چه تأثیری در یادگیری می گذارد شما اگر دانش آموزان را گرد روبروی هم بنشینید یک جوری به آنها درس می دهید لذا به این توجه شده است و مورد تأکید است.

سؤال : ایام امتحانات دانش آموزان است و کنکور هم نزدیک است و امسال چهل درصد تأثیر کنکور از امتحانات نهایی نشأت می گیرد و انتظار می رود که امتحانات نهایی با توجه به این تأثیری که بر سرنوشت دانش آموزان دارد و دانشگاه رفتن آنها، در محیط کاملاً امن و سالم و با رعایت همه اصول و ضوابط برگزار شود. چه تدبیری اندیشیده شده است این دیگر ربطی ندارد به برنامه های پیشنهادی شما به همین الان و همین روزها وابسطه است.
صحرایی : من وقتی که سرپرستی وزارت آموزش و پرورش را بعهده گرفتم چند چالش جدی داشتم چالش اول رتبه بندی بود که تعداد زیادی از همکاران ما مانده بودند و رتبه هایشان تعیین نشده بود و تعداد قابل توجهی هم اعتراض داشتند که الان
تمام کسانی که رتبه به آنها تعلق می گرفت به آنها داده ایم اگر کسی مانده باشد مربوط به سامانه ها است.
صحرایی: اعتراض ها دارد بررسی می شود کارگروه تشکیل شده است در منطقه و در بیست و سه استان اعتراضات دارد بررسی می شود وانتهای آن فرآیند می شود اصلاح  آیین نامه است

سؤال : رتبه ها می تواند دائماً اصلاح شود ؟
صحرایی: طبیعتاً این رتبه بندی مرحله استقرارش بود. ما وارد فاز استقرار آن شویم دو سه سال یکبار هم کارهایمان باید رتبه بندی شوند جدیدها البته آنهایی که وارد نظام تعیین تعلیم و تربیت می شوند یکسال بعد باید رتبه بندی شوند و در این اصلاح برای زمانی که بخواهیم افرادی را که سه سال از رتبه بندی شان گذشته است رتبه جدیدی می گیرند بعد دیگر نظام جدیدی برای رتبه بندی باشد.
سرپرست آموزش و پرورش: اتفاقی که برای امتحانات ، چهل درصد ضریب قطعی است اولاً این مصوبه مصوبه بسیار بسیار خوبی برای کمک به دانش آموزان و کمک به نظام تعلیم و تربیت است به هرحال بچه های ما در سه ساعت تمام زندگی شان به آزمون گذاشته می شد آزمون هایی که نسبت چندانی با آموزش ما نداشتند آموزش یک فرآیند پیوسته است که به سنجش ختم می شود. و این دو کنار هم هستند و به هم مرتب بازخورد می دهند چون نظام سنجش ما بر آموزش ما تأثیر می گذارد و آموزش ما بر سنجش ما تأثیر می گذارداینکه کل این سنجش از وزارت آموزش و پرورش جدا شده بود اتفاقی که افتاده بود این بود که آموزش ما چندان در خدمت سنجش ما نبود. و بچه های ما برای اینکه بروند و در آن سنجش قرار بگیرند وارد کلاس های کنکوری و مسائلی از این دست می شدند. الان یک فرآیند پیوسته شده است و این برای تثبیت یادگیری و تأمین یادگیری و تقویت محیط های مهارتی و بعدهای مربوط به سبک زندگی و یادگیری بسیار مسئله مهمی است. امتحانات نهایی شد. صورت مسئله را باز کنیم ببینیم وضع ما چه طوری است سازمان سنجش دو روز کنکور می گیرد در آن دو روز تقریباً کشور برای سازمان سنجش تعطیل می شود در خدمت این کار قرار می گیرد اصلاح می کنم کشور متمرکز بر این کنکور می شود. دو روز آزمون های تستی با توان حرفه ای و تجربه فوق العاده سازمان سنجش که یکی از سازمان های فاخر در نه تنها منطقه بلکه جهان است. برای این موضوع هم بودجه کافی دراختیارش است هم از دانش آموزان برای شرکت در کنکور پول می گیرد و هم درصدی از دولت گرفته می شود. بیایید در آموزش و پرورش، ما ۲۵ روز آزمون داریم ۱۱ روز آزمون است، ولی ۲۵ یا ۲۶ روز طول می‌کشد ۴۶ آزمون برگزار می‌کنیم در رشته‌های تحصیلی ریاضی تجربی و انسانی و معارف برای این موضوع آن‌ها ۱۷۳۹ حوزه امتحانی دارند و من ۵ هزار و خورده‌ای حوزه امتحانی دارم. من نمی‌توانم به دختر روستا بگویم که همه دختر‌های روستا بیایید شهر. بعضی از روستا‌های ما فاصله شان با نزدیک‌ترین شهر ۱۲۰ کیلومتر است. ۱۲۰ کیلومتر با جاده های آنچنانی. ایمنی چنین آزمونی را حفظ کردن خیلی هنر می خواهد ما خوشحال هستیم که براساس تجربه ای که آموزش و پرورش در سنوات پیشین در حوزه امتحانات داشته است به ین باور بسیم که آزمون ما سالم است اینکه بعد از آزمون سؤای منتشر می شود همه جای دنیا اتفاق می افتد سؤال تشریحی است وظیفه ما این است که سؤال پیش از آزمون دراختیار کسی نباشد و دوم جواب وارد حوزه امتحانی نشود. خب تدابیر متعددی برای این موضوع اندیشیده ایم از دستگاه های سیگنال یاب که در درون حوزه ها وجود دارد
صحرایی : موضوع فرکانس یاب ها است موضوع بسیار مهم حفاظت از آزمون ها است شیوه ای که اتخاذ شده است به باور متخصصان چون بنده چندین جلسه برای این موضوع گذاشته ام در این شیوه سؤال پیش از آزمون دراختیار کسی نمی تواند قرار بگیرد. چه جوری است، کل معلمانی که در کشور یا داوطلب شدند یا آموزش و پرورش تشخیص داده است که توانایی طرح سؤال دارند دعوت شدند و سؤال طرح کرده اند در یک مخزن سؤال. دو روز قبل از امتحان معلمانی که انتخاب می شوند که از خیلی از جاهای کشور انتخاب می شوند و به تهران آورده می شوند و یا در تهران انتخاب می شوند وارد قرنطینه می شوند ارتباط شان با جهان خارج کاملاً قطع است ما تنها جایی هستیم که طراحان سؤال مان در زمان طراحی سؤال تا خروج سؤال از حوزه امتحانی در قرنطینه صد درصدی است سؤال در آنجا طراحی می شود کاملاً بارم بندی می شود خودش چند مرحله دارد یعنی قرنطینه های چندلایه است یک گروه طرح می کنند و به گروه بعدی می دهند و این دو گروه با هم ارتباطی ندارند و سؤال حدوداً 6 تا 8 ساعت قبل از آزمون نهایی می شود و آماده می شود. فایل سؤال برای رئیس حوزه می رود رؤسای حوزه های ما به طرق مختلفی شناسایی شده اند مدیران خوب مدارس ما هستند هیچ مدرسه ای دانش آموزان خودش در آن امتحان نمی دهند مراقبانشان معلمان خودشان نیستند حفاظت آزمون به بخشی غیر ازحوزه برگزارکننده سپرده شده است مثلاً از یک منطقه ای در منطقه ای دیگری حفاظت آزمون دارند و یک مخزن قرنطینه در تمام حوزه ها وجود دارد که فرد پیش از آزمون وارد قرنطینه می شود و حفاظت آزمون آن را کاملاً پلمب می کندده دقیقه پیش از آزمون آن فایل سؤالی که در مخزن قابل باز کردن نیست رمز گشوده شدن آن فایل دراختیار حوزه قرار می گیرد و همانجا تکثیر می کند و پلمب می کند و جلوی چشم به ها پلمب باز می شود و سؤالات به آنها داده می شود . اطمینان می دهم به خانواده ها که ما همه دقت مان را بر این عدالت کرده ایم و می کنیم.