ضرورت ترویج فرهنگ اهدای عضو در جامعه

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، دکتر علیرضا زالی رئیس دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي در برنامه زنده تلویزیونی به خانه برمی گردیم عصر شنبه ۳۰ اردیبهشت ، سالمندی جمعیت را یکی از ابرچالش‌های مهم در جهان و ایران برشمرد.

دكتر زالي گفت: براساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، افراد بالای ۶۵ سال، سالمند تلقی می‌شوند. جامعه‌ای که هفت درصد جمعیت آن زیر ۶۵ سال باشد جوان است. اگر بین هفت تا ۱۴ درصد آن سالمند باشد، آن جامعه میانسال است و درصورتی که میزان سالمندان آن بیش از ۱۴ درصد باشند آن جامعه سالمند و اگر بیش از ۲۱ درصد باشد آن جامعه فوق العاده سالمند خواهد بود.

دکتر زالی با اشاره به رشد شتابان جمعیت سالمندی در ایران گفت: پیش بینی می‌شود در سال ۱۴۳۵ یک سوم جمعیت ایرانی سالمند باشند و پنجره جمعیتی کشور در سال ۱۴۲۵ مسدود شود بنابراین زمان بسیار اندکی برای عبور از این گذار، و انجام مداخلات ضروری داریم.

رییس دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی گفت: پنجره جمعیتی به این معناست که دو سوم یا ۷۰ درصد جمعیت یک جامعه را گروه سنی ۱۵ تا ۶۵ ساله یا گروه مولد تشکیل می‌دهند. در صورتی که این میزان سقوط کند و یک سوم افراد جامعه غیرمولد باشند این پنجره بسته خواهد شد و ما برای این موضوع فرصت بسيار کمی داریم.

دکتر زالی با توجه به اهمیت بحث سالمندی به هزینه‌های بسیار بالای درمان بیماری‌های اين دوران اشاره کرد و گفت: طول عمر بانوان در کشور ما حدود ۷۸ سال است، اما متأسفانه بانوان از ۵۶ سالگی دچار ناتوانی جسمی و روانی می‌شوند و دوران سالمندی آنان با چالش‌های مختلف سلامت جسمی و روانی همراه می‌شود.

دکتر زالی دو موضوع مهم در دوران سالمندی در ایران را سندرم آشیانه تنها و انزوای اجتماعی برشمرد و تک فرزندی خانواده‌ها را زنگ خطر جدی برای آینده برشمرد و تعمیق شکاف بین نسلی را از دیگر موضوعات مهم نیازمند توجه دانست که به دلایل مختلف ایجاد شده است.

رییس دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی مهمترین راهکار مؤثر در این خصوص را سرمایه گذاری برای ترویج ازدواج در بین جوانان ایرانی برشمرد و یادآور شد: در سال‌های اخیر سن ازدواج در ایران و جهان افزایش یافته است. تقریبا در همه استان‌های کشور شاهد کاهش نرخ ازدواج هستیم.

دکتر زالی تغییر سن ازدواج را یک معضل جهانی عنوان کرد که باید مدنظر قرار گیرد.

رییس دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی آموزش مهارت‌های لازم به جوانان را در داشتن زندگی زناشویی موفق و فرزندآوری بسیار با اهمیت عنوان کرد که می‌تواند آمار طلاق و جدایی را کاهش دهد.

دکتر زالی با اشاره به تلاش ستودنی وزارت بهداشت در بحث جوانی جمعیت بر مشارکت سایر دستگاه‌ها در این زمینه تأکید کرد و یادآور شد که سازمان‌ها و سایر دستگاه‌ها باید در زمینه تسهیلات و وام و فراهم آوردن زمینه ازدواج آسان و تسهیلات مسکن و ایجاد اشتغال برای جوانان مشارکت کنند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی این موضوع را نیازمند یک بسته حمایتی تشویقی دانست و تأکید کرد: مهمترین موضوع در این خصوص اشتغال جوانان است و بدون تردید در صورت اشتغال جوانان ازدواج آنان نیز با سهولت بیشتری انجام می‌شود.

دکتر زالی همچنین با توجه به وجود مراکز و فناوری‌های نوین در کشور یادآور شد که درمان زوجین نابارور علاقه‌مند به فرزندآوری نیز توسط مراکز تخصصی و متخصصان زبده انجام می‌شود.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی بر اساس نتایج مطالعات صورت گرفته به استمرار و دوام و ثبات ازدواج‌های دانشجویی اشاره کرد و یادآور شد که سهولت، همگنی و تناجس فرهنگی و علمی زیادی در این نوع ازدواج‌ها وجود دارد و این ازدواج‌ها در دوران دانشجویی در محیطی آرام‌تر و عاطفی‌تر و با انتظارات کمتر صورت می‌گیرد.

دکتر زالی در بخش دیگری از سخنان خود به مشکلات و چالش‌های موجود در خصوص ایجاد خوابگاه‌های متأهلی در تهران اشاره کرد و حل این موضوع را نیازمند عزم جدی همه دستگاه‌ها برشمرد و خواستار مشارکت همه سازمان‌های مستقر در این خصوص شد، زیرا ایجاد فضا‌های خوابگاهی در کلانشهر‌ها و تهران بسیار دشوار است.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی در بخش دیگری از سخنان خود ضمن گرامیداشت روز اهدای عضو از تمامی خانواده‌های ایثارگر اهداکننده عضو قدرداني کرد و تلاش‌های جامعه پزشکی در سال‌های اخیر در حوزه پیوند اعضا را که افتخارآفرینی کردند و دستاورد‌های سترگی را در حوزه پیوند اعضا برای کشور ایجاد کردند شایسته تقدیر برشمرد.

دکتر زالی گفت: امروز در حوزه پیوند اعضا، ایران به مدد تیم بسیار متبحر حوزه سلامت در جایگاه ممتازی قرار دارد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی افزود: قبل از کرونا، شاخص اهدای عضو در ایران ۱۴ و ۳ دهم به ازای هر میلیون نفر جمعیت بود که گرچه در همه گیری جهانی کرونا پایین آمد، اما مجددا افزایش یافت و پارسال به ۱۲ و ۲ دهم رسید.

دکتر زالی گفت: این شاخص هم اکنون در دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی به ۱۹ و نیم رسیده است، اما هنوز کافی نیست، زیرا این شاخص در جهان ۳۸ است.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی ادامه داد: سالانه بین ۵ تا ۸ هزار مرگ مغزی در کشور رخ می‌دهد که بسیار تلخ است، اما متأسفانه فقط حدود ۳ هزار نفر از این موارد یعنی یک سوم ، منجر به پیوند اعضا می‌شود.
 
دکتر زالی افزود: در ۲۴ ساعت اول پس از تشخیص مرگ مغزی اگر اهدای عضو صورت گیرد قابلیت اهدای ۸ عضو پیوندی از بیمار وجود دارد در حالی که این قابلیت بعد از ۴۸ ساعت فقط به ۲ عضو تقلیل پیدا می‌کند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی تأکید کرد: زمان در اهدای عضو بسیار طلایی است و خانواده بیمار مرگ مغزی با ایثار و فداکاری و اهدای اعضای بدن عزیز خود می‌توانند به بسیاری از بیماران در فهرست انتظار پیوند ، حیاتی دوباره ببخشند.

دکتر زالی با اشاره به این که در ایران تنها کمتر از ۱۰ درصد جامعه ایرانی کارت اهدای عضو دارند گفت: پارسال ۴ هزار پیوند اعضا در کشور انجام شد و تعداد زیادی از بیماران به زندگی دوباره بازگشتند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی در پایان سخنان خود با اشاره به این که هر روز ۱۲ نفر از کسانی که در فهرست انتظار پیوند اعضا قرار دارند به علت نبودن عضو پیوندی جان خود را از دست می‌دهند ، بر ضرورت ترویج فرهنگ اهدای عضو در جامعه تأکید کرد.