نکاتی در مورد رفع بی توجهی کودکان نسبت به حرف والدین

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما،  علل کم توجهی و بی توجهی کودکان به حرف والدین «ذهن» عملکرد‌های متنوعی را به عهده دارد. تقریباً همگی این عملکرد‌ها وابسته به «توجه» هستند.

دسته دیگری از کودکان کم توجه فعالیت‌های بیش از حد از خود بروز می‌دهند و یا حتی پرخاشگری نشان می‌دهند. لازم به ذکر است که گاهی، ترس‌ها و نگرانی‌ها باعث می‌شوند که کودک بسیار فعال و کم‌توجه شود. برخی کودکان ممکن است چنین واکنش‌هایی را به علت حساسیت به برخی داروها، موادغذایی و شیمیایی بروز دهند. برخی کودکان، وقتی در محیط‌های شلوغ، پر ازدحام یا پر از سر‌و صدا قرار می‌گیرند، واکنش‌های شدید، فعالیت گسترده و بی‌توجهی نشان می‌دهند. گروهی دیگر زمانی که در موقعیت ترسناک یا تهدیدکننده واقع می‌شوند، پر جنب و جوش و بی‌توجه می‌گردند.

بهترین رویکرد در مواجهه با کم توجهی و بی توجهی کودکان به حرف والدین، این است که دقیقاً بررسی کنیم که کدامیک از عملکرد‌های کودک دچار اختلال شده است.

والدین و معلمان اعضاء اصلی هر گروه درمانی هستند. آن‌ها کودک را بیش از هر فرد دیگری می‌شناسند و بهتر از همه بهتر می‌دانند که کودک چه عملکرد‌هایی را می‌تواند انجام دهد. حتی می‌دانند که کودک قادر به انجام کدامیک از عملکرد‌های جزیی نیست. دیدگاه معلمان و والدین می‌تواند تکمیل‌کننده اطلاعاتی باشد که متخصصان برای پی بردن به مشکل کودک و حل آن نیاز دارند. بعلاوه، مراجعه به یک درمانگر متخصص برای دریافت شدت و گستردگی اختلال کمک کننده است.

بهتر است به جای اینکه ذهن خود را درگیر پاسخگویی به این سئوال کنید که آیا فرزندم دچار اختلال نقص توجه یا بیش‌فعالی هست یا نیست، و آیا نیاز به خوردن دارو دارد یا ندارد؟ بهتر است تلاش کنید تا توانمندی‌های او را شناسایی کرده و آن‌ها را تقویت نمایید.

- به او نشان دهید که شنونده خوبی هستید.

- وقتی با شما صحبت می‌کند مستقیم به او نگاه کنید.

- به او نشان دهید که به حرف هایش توجه می‌کنید و اهمیت می‌دهید.

- بچه‌ها تقلید کننده‌های خوبی هستند هر جور که با آن‌ها رفتار شود رفتار می‌کنند.

وقتی جمله را با این سه کلمه شروع می‌کنید در واقع کودک تمایلی به شنیدن ندارد و از شما رویگردان می‌شود به این علت که:

اگر: می‌تواند یک کلمه تهدیدآمیز باشد و او را بترساند و بچه‌ها همیشه از ترس فرار می‌کنند

تو: کودک احساس می‌کند که از سوی شما مورد حمله قرار گرفته و شخصیتش مورد تهدید قرار می‌گیرد

چرا: با این کلمه از کودک خود می‌خواهید که چیزی را توضیح دهد، کاری که معمولا بچه‌ها قادر به انجامش نیستند.

وقتی می‌خواهید با کودک خود صحبت کنید ابتدا مطمئن شوید که توجه او را جلب کرده اید. برای جلب توجه کودک چند راه توصیه می‌کنیم:

- در مقابل کودک خود بنشینید.

- به چشم‌های او نگاه کنید.

- با مهربانی و به آرامی صورت او را بالا نگه دارید که به چشمان شما نگاه کند.

- در ابتدای صحبت کردن از جملاتی نظیر لطفا به من گوش کن استفاده کنید.

- در طول صحبت می‌توانید با مهربانی دستان او را بگیرید تا توجه او به شما باشد.

اکثر والدین وقتی می‌بینند بچه به حرف آن‌ها گوش نمی‌کند فریاد می‌کشند. این کار را بدتر می‌کند. توصیه می‌شود که والدین آرام‌تر و مهربانانه‌تر صحبت کنند. این کارنتیجه مثبت تری دارد تا اینکه صدا را بلندتر کنیم.

- می‌توانید در خیلی کوتاهی به کودک خود حرفی بزنید.

- زیاد صحبت کردن، وقت تلف کردن است و اینکه توجه بچه در گفت و گوی طولانی کمتر می‌شود.

- خوب است که خواسته خود را صریح و کوتاه بیان کنید.

اگر می‌خواهید بچه از قوانین خانه و خانواده شما اطاعت کند درخواست خود را بدون سوالی کردن آن به کار ببرید. مثلاً به جای اینکه بگویید: می‌خواهی حمام کنی؟ بگویید: الان وقت حمام کردن است، لطفا برو حمام.

اگر مطمئن هستید که بچه درخواست شما را شنیده، اما هنوز می‌خواهد آن را نادیده بگیرد لازم است درخواست خود را با نتیجه و پیامدش همراه کنید.

دانشمندان معتقدند بی توجهی کودکان به حرف والدین یک دلیل علمی دارد که به کارکرد مغز کودکان مربوط است. آن‌ها می‌گویند کودکان عمدا ما را نادیده نمی‌گیرند، بلکه این موضوع همان تفاوت بین دیدن و نگاه کردن است یا بین شنیدن و ثبت کردن آنچه گفته شده است.

آگاهی کودکان از محیط اطراف به مراتب کمتر از بزرگسالان است. والدین، مراقبان و یا آموزگاران باید بدانند که در مقایسه با بزرگسالان، تمرکز حتی روی یک مسئله کوچک و ساده توجه بچه‌ها به محیط اطراف را کاهش می‌دهد.

میزان آگاهی از آنچه بیرون دایره تمرکز کودک است با رشد او ارتباط دارد. اما بی توجهی کودکان به حرف والدین و یا حتی برای بزرگتر‌ها مزایایی هم دارد!

بی تردید عدم آگاهی محیطی به معنی این است که می‌توانیم متمرکز باقی بمانیم و تمرکز بالا داشته باشیم. روانشناسان می‌گویند ما ظرفیت محدودی برای توجه و تمرکز داریم، طبیعتا برای انجام کار‌هایی که به تمرکز نیاز بالا دارند، این خصوصیت خودش را نشان می‌دهد.

بخش بزرگی از مغز به این کار اختصاص دارد، کار مشکلی است و به همین دلیل مغز نمی‌خواهد به موضوعات بی اهمیت بپردازد. برای همین به کوری (تفاوت بین دیدن و نگاه کردن) ناشی از بی‌توجهی نیاز داریم، چرا که درغیر اینصورت نمی‌توانیم تمرکز کنیم.

ما این تصور باطل را داریم که مغزمان همیشه در حال مشاهده همه چیز است، بنابراین وقتی متوجه چیزی نمی‌شویم، تعجب می‌کنیم. ما از چیز‌هایی بدیهی غافل می‌شویم؛ مثل راننده‌ای که عابر را نمی‌بیند، چون متوجه خطر دیگری است. ما بزرگسالان دائما یاد می‌گیریم چه چیز‌هایی مهم نیستند.

همه ما به شکلی به کوری ناشی از بی‌توجهی دچاریم، همه از آن ناراضی هستیم، ولی لازمه زندگی است. ولی یادمان بماند وقتی حواس مان متمرکز تلویزیون است انتظار نداشته باشیم بچه هایمان از اینکه دیده نمیشوند خوشحال باشند.