پخش زنده
امروز: -
برای نعمت همسر شکر کنید+فیلم
ازدواج و همسر داری یکی از راه‌های رسیدن به آرامش است بنابراین باید قدر هر دو را دانست و شکرگزاربود.
به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، زندگی زناشویی قوام، تحکیم و استمرارش به محبت، دوستی، تفاهم، احترام متقابل و به رسمیت شناختن و رعایت حقوق همدیگر است.
راهکار اسلام برای تقویت خانواده
دین اسلام برای آن که محیط و اجتماع کوچکِ خانواده قوام پیدا کند و تداوم یابد، برای هر یک از زن و شوهر حقوقی در نظر گرفته و در مقابل این حقوق وظایفی را نیز برای آنان تعیین کرده است؛ چرا که خداوند هر جا حقی در نظر گرفته، تکلیفی را هم مقرر کرده است.
انجام وظیفه همسری ارزشمند است
آن چه که مربوط به بحث ماست وظایفی است که همسران (زن و مرد) در قبال همدیگر دارند و آن وظایفی است که خدا برای انسان‌ها تعیین فرموده است بنابراین انجام وظایف و تکلیف به اطاعت از خدا بر می‌گردد؛ مثلا اگر کسی به پدر و مادر مشرک و کافر خود خدمت کند و از ایشان (در غیر معصیت خدا) اطاعت کند این شخص قابل ستایش و تمجید است و عملش ستودنی است نه از آن جهت که از پدر و مادر کافر اطاعت کرده بلکه از آن جهت که در راستای اطاعت خدا گام برداشته و در جهت اطاعت از خدا از ایشان اطاعت کرده است.
خداوند در قرآن می‌فرماید: "آنچه را رسول خدا براى شما آورده بگیرید (و اجرا کنید)، و از آنچه نهى کرده خوددارى کنید" بنابر این اگر زنی به خاطر فرمانبرداری از شوهرش از او اطاعت کند قابل تمجید است.
تاکید بر مدیریت مرد بر خانواده
تاکید بر مدیریت مرد بر خانواده به این دلیل است که جامعه کوچک خانواده مثل سایر جوامع نیاز به مدیری دارد که برای اداره جامعه خانواده، باید حرف آخر را بزند و البته به دلیل ویژگی‌هایی که مرد دارد این وظیفه به مرد واگذار شده است از این رو، اطاعت زن از شوهر (در حدی که شرع مشخص کرده) در راستای تلاش او برای دوام زندگی و در حقیقت اطاعت از خدا ارزیابی می‌شود.
البته باید توجه داشت که واگذاری این مسئولیت به مردان دلیل برتری مردان بر زنان نیست علاوه در این جهت فرقی بین زن و مرد نیست؛ یعنی هر یک از زن و مرد که وظایفش را بهتر انجام دهد، در حقیقت بیشتر از خداوند متعال اطاعت کرده است.
زن و مرد مکمل یکدیگر
ذات حق تعالی زن و مرد را از نظر جسمی و روحی به گونه‌ای آفرید که بدون هر یک نه پیدایش و بقای آنان امکان پذیر است و نه نیاز‌های جسمی و روحی هر یک، بدون دیگری به طور کامل بر آورده می‌شود و نه تکامل روحی و دینی هر یک به صورت فردی و اجتماعی امکان پذیر است. گویا هر یک پاره‌ای از یک موجود کامل اند و بدون هم ناقص و نسبت به هم مکمل اند.
خانواده و زن از نظر امام سجاد علیه السلام
امام سجاد (ع) در تبیین حقوق زن به این اصول و اهداف اشاره کرده و می‌فرماید: حق زن آن است که بدانی خداوند او را مایه آرامش و آسایش و همدم و پرستار تو قرار داده است، همچنین بر هر یک از شما واجب است که خداوند را به خاطر وجود دیگری ستایش کند و بداند که او نعمتی است که خداوند ارزانی داشته و واجب است که با نعمت خداوندی رفتار نیک داشته باشد و او را گرامی بدارد و با او سازگاری کند و هر چند حق تو بر زنت بیشتر است و فرمان پذیری از تو، در هرچه دوست می‌داری یا نمی‌پسندی، تا آنجا که گناه نباشد، بر او لازم‌تر است.
در هر حال او این حق را دارد که از تو مهربانی ببیند و از همدمی تو برخوردار شود و حق دارد که در برآوردن کامی که به ناچار باید برآورده شود، آرامش و آسایشش تامین شود و این حقی بس بزرگ است و هیچ نیرو و توانی جز به خداوند نیست.
تلاش زن و مرد برای رضایت مندی از یکدیگر
زن و شوهر باید کاری کنند که هر دو از یکدیگر راضی باشند. امام علی (ع) درباره رفتار و سیره خود و فاطمه (س) می‌فرماید: به خدا سوگند که هرگز بر فاطمه (س) غضب نکردم و او را به کاری مجبور نکردم، تا آنکه خداوند عزوجل او را به نزد خویش برد و او نیز مرا خشمگین نکرد و هرگز برخلاف خواست من عمل نکرد و من هرگاه به او نگاه می‌کردم، غصه‌ها و اندوه هایم برطرف می‌شد.
اهمیت رضایت همسر
پیامبر (ص) می‌فرماید: هر زنی که شوهرش را آزار دهد، اگر تمام عمرش را روزه بگیرد و شب‌ها عبادت کند و بنده‌ها آزاد و مال‌ها در راه خدا انفاق کند، خداوند هیچ نماز و کار نیکی را از او نمی‌پذیرد، تا آنگاه که به شوهرش کمک و او را از خود راضی کند وگرنه آن زن اولین کسی است که به جهنم می‌رود. سپس فرمودند: مرد هم اگر همسر خود را اذیت کند یا به او ظلم کند، چنین گناه و عذابی خواهد داشت.
وظایف زن و مرد در قبال هم دیگر
الف. زن و مرد وظیفه دارند در زندگی مشترک خانوادگی و زناشویی، نسبت به هم خوش رفتار، خوش رو و خوش گو باشند و از هر گونه بدرفتاری، ترش روی و بدگویی دوری کنند.
ب. زن و مرد باید در پیشبرد و تحکیم زندگی خانوادگی، همکاری و همراهی داشته باشند و معیار این همکاری هم بنابر راهنمائی شرع و انتظار عرف، فرهنگ، زمان، مکان و موقعیت آن دو است. از باب نمونه، اگر عرف خانه داری، بچه داری، شیردهی بچه را به عهده زن می‌داند و کار‌های بیرون خانه را به عهده مرد می‌داند، هر دو در این امور محوله، همکاری کنند.
ج. زن و مرد، هر دو موظف اند در حد توانایی و مقتضای عرف زمان و مکان و موقعیت در رشد و پرورش فرزند، کوشش کنند.
د. زن و مرد نباید رابطه نامشروع با فرد دیگری داشته باشند.
وظایف زن در قبال مرد
الف. پذیرش ریاست شوهر: اگر در زندگی زناشویی و خانوادگی مشکلی و مسئله‌ای پیش آمد، حل آن با نظر نهایی شوهر است، البته این وظیفه شوهر، نباید خارج از حسن معاشرت و معاضدت، شرع و قانون باشد و باعث سوء استفاده شوهر شود.
ب. تبعیت از مرد در محل اقامت و مسکن، مگر این که این اختیار را شوهر به زن واگذار کرده باشد و یا خلاف شأن اجتماعی زن باشد و یا ضرر جانی و جسمی برای زن داشته باشد.
ج. تبعیت از مرد، در خروج از منزل و ورود دیگران به منزل، در حد عرف، مگر این که برای انجام تکالیف دینی مثل حج واجب و یا برای انجام مداوا، یا ماندن در خانه ضرر جانی، بدنی و شرافتی، برای زن داشته باشد.
د. تبعیت از مرد در اصل شاغل بودن و نوع شغل، در صورتی که خلاف انتظار عرف زمان، مکان و موقعیت و جنسیت زن باشد.
ه. زن آرایش برای شوهرش و برای غیر شوهرش بوی خوش استفاده نکند و الاّ نماز او مورد قبول واقع نخواهد شد.
وظایف مردان در برابر زنان:
۱. رفتار نیکو با زنان.
الف. دوستی با زنان از اخلاق انبیا بود.
ب. اظهار دوستی با زنان، هرگز از یاد آنان نمی‌رود.
ج. گذشت و بخشش نسبت به زنان، اگر رفتار بدی را مرتکب شدند.
د. خوش رویی و خوش رفتاری با زنان.
ه. ترس از ذات حق تعالی که مبادا، حق زن خود را به جا نیآورد.
۲. الزامات اخلاقی
الف. نگاه به زن به عنوان گل باشد نه خدمت کار، تا طراوت و شادابی آن حفظ شود و کاری فراتر از حد متعارف، از زن خواسته نشود.
ب. مشورت با زن در امور مهم زندگی.
ج. رعایت اخلاق و حقوق همسری
۳. وظایف مالی و پرداخت نفقه
الف. تهیه غذا، در حد متعارف زمان، مکان و موقعیت متناسب زن.
ب. تهیه پوشاک، در حد متعارف زمان، مکان و موقعیت متناسب زن.
ج. تهیه وسایل بیشتر و بهتر زندگی، پوشاکی، خوراکی، به ویژه در ایام عید.
د. تهیه وسایل آرایشی و تزیینی، در حد متعارف زمان، مکان و موقعیت متناسب زن.
ه. تهیه مسکن، در حد متعارف زمان، مکان و موقعیت متناسب زن.
و. تهیه لوازم منزل در حد متناسب زمان، مکان و موقعیت متناسب زن.
ز. تهیه خدمتکار، اگر شأن اجتماعی و خانوادگی زن اقتضا دارد یا اگر مریض است.
سفارش خدابر انجام تکالیف همسری
این‌ها اجمالی از وظایف مشترک زن و مرد و وظایف اختصاصی هر کدام بود خداوند در قرآن می‌فرماید: "آنچه را رسول خدا براى شما آورده بگیرید (و اجرا کنید)، و از آنچه نهى کرده خوددارى کنید. " و هر کدام از زن و مرد که بیشتر وظایفشان را انجام دهند، در حقیقت بیشتر از خداوند متعال اطاعت کردند پس از این جهت قابل تمجید و ستایش هستند و فرقی بین زن و مرد نیست.
فرق بین محبت و مودّت در سوره روم که درباره نعمت زن و مرد سخن گفته است چیست؟
خداوند متعال در سوره روم، آیه ۲۱ می‌فرماید: و از نشانه‌هاى او این که همسرانى از جنس خود شما براى شما آفرید، تا در کنار آن‌ها آرامش یابید، و در میانتان مودت و رحمت قرار داد.
در این نشانه‌هایى است براى گروهى که تفکر می‌کنند. " "مودت" و "رحمت" در حقیقت ملاط و مصالح ساختمانى جامعه انسانى هستند، و آمدن این دو در کنار هم در آیه مذکور ظهور در این حقیقت دارد که باید این دو از دو طرف مداوم و همیشگى باشند؛ و این دو عنصر اجزأ و افراد پراکنده یک جامعه را با هم مرتبط ساخته و پیوند می‌دهد، و این دو میان دو همسر رابطه عاطفى و سرشار از مهربانى و دوستى ایجاد می‌کند و منجر به تشکیل خانواده و تربیت فرزندان و ادامه و بقای نسل انسان‌ها می‌شود.
مودت به معناى دوستى می‌باشد؛ ولى رحمت به معناى مهربانى و رقتى است که مقتضى احسان است برخى از تفاوت‌هاى مودت و رحمت عبارتند از: ۱. مودّت به معناى محبت و دوست داشتن قلبى شی‌ء پاکى است؛ ولى رحمت دوستى همراه با رقت و رأفت می‌باشد ۲. مودّت غالباً جنبه متقابل دارد، اما رحمت یک جانبه وایثارگرانه است، زیرا براى بقای یک جامعه خدمات گاه خدمات متقابل لازم است که سرچشمه آن مودت است و گاهى خدمات بدون عوض که نیاز به ایثار و رحمت دارد. بنابراین، دو عنصر مودت و محبت دو اصل حیاتى در تمام جوامع انسانى هستند و فقدان آن‌ها، بحران‌ها و ناهنجاری‌هاى اجتماعى را در پى دارد.
پاداش صبر بر بداخلاقی همسر
بداخلاقی و بدزبانی، یکی از صفت‌هایی است که بعضی از افراد به آن مبتلا هستند. این صفت می‌تواند بسیاری از خوبی‌ها را از بین ببرد و دوستی‌ها را به دشمنی تبدیل کند. اما اگر کسی بتواند در مقابل بداخلاقی همسرش صبور باشد، نه‌تن‌ها می‌تواند زندگی خودش و خانواده‌اش را حفظ کند، بلکه پاداش بزرگی از طرف خدا دریافت می‌کند.
به هر حال امکان دارد که مردی در بیرون از خانه با انواع مشکلات مواجه شده باشد و وقتی به خانه می‌آید، نیاز به استراحت داشته باشد. در این شرایط زن باید با او مدارا کند و اگر برخورد ناخوشایندی هم دید، صبر کند.
البته مرد حق ندارد به دلیل مشکلات با خانواده خود بداخلاقی کند. درواقع صبر و مدارا مسئولیتی است که هم بر عهده مرد است و هم بر عهده زن.
بیشتر بخوانید:۵ اشتباه و ۱۶ نکته در همسرداری + فیلم
اما اگر زنی در موقعیت‌های حساس شوهرش را درک نکند و در مقابل عصبانیت‌های او صبر نکند و جوابش را با پرخاشگری و عصبانیت بدهد، آتش خشم مرد را شعله‌ور می‌کند و به مرور زمان کانون گرم زندگی به سردی و اختلاف بین همسران تبدیل می‌شود.
زنانی که با حضرت زهراسلام الله محشور می شوند
بر اساس روایات، گروهی از زنان در روز قیامت با حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها محشور می‌شوند. این مطلب بر اساس روایتی است که از امام صادق علیه السلام در کتاب وسائل الشیعه نقل شده است.
آن حضرت فرموده‌اند که: «سه گروه از زنان هستند که خداوند عذاب قبر را از آنان برداشته و در روز قیامت، با فاطمه دختر پیامبر صلوات الله علیه محشور خواهند شد: اول، زنی که بر غیرت ورزی شوهرش صبر پیشه کند. دوم، زنی که بداخلاقی شوهرش را تحمل کند. سوم، زنی که مهریه‌اش را به شوهرش ببخشد. خداوند به هر کدام از این زن‌ها ثواب هزار شهید را عنایت می‌فرماید و در نامه اعمال هر کدام از آن‌ها عبادت یک سال نوشته خواهد شد.»
دریافت پاداش آسیه همسر فرعون
در همین مورد، روایت دیگری هم صدمین جلد از کتاب بحارالانوار آمده که پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله فرموده‌اند: «من صبر علی سوء خلق زوج‌ها اعطا‌ها مثل ثواب آسیه بنت مزاحم؛ هر زنی که بر بداخلاقی شوهرش صبر کند خداوند مانند پاداش آسیه دختر مزاحم (همسر فرعون) به او عطا خواهد کرد.»
از طرف دیگر گاهی اتفاق می‌افتد که زنی در زندگی بداخلاقی می‌کند و بنای ناسازگاری می‌گذارد. در این شرایط اگر شوهر او صبور باشد و پرخاشگری نکند، از پاداش بزرگی بهره‌مند می‌شود.
پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله به این مورد هم توجه داشته و طبق روایتی که در جلد دوم کتاب وسائل الشیعه نوشته شده، آن حضرت فرموده‌اند: «کسی که بر بداخلاقی زنش صبر کند خداوند متعال برای صبری که می‌کند ثوابی مانند صبر ایوب علیه السلام بر بلایی که به او رسید، اعطا می‌کند و گناهان آن زن در هر روز و شب مانند جمع شدن شن انباشته می‌شود و اگر قبل از اینکه با مرد همدلی کند و او را راضی کند بمیرد، در روز قیامت همواره با منافقین در حالی که واژگون است محشور شده و به پایین‌ترین درجه جهنم روانه می‌شود.»
در شرایط بیماری وظایف خانم‌ها نسبت به همسران خود چیست؟
در کتاب بحارالانوار نوشته شده که پیامبر اسلام صلی‌الله علیه و آله فرموده است: «جهاد زن این است که به خوبی شوهرداری کند.» یکی از زمینه‌های خوب شوهرداری کردن برای زن زمانی است که همسر او دچار بیماری و کسالت می‌شود.
در این زمان است که زن بیشتر از گذشته در معرض آزمایش قرار می‌گیرد، چون بیمار احتیاج دارد که کسی با او هم دردی و مدارا کند و به امورش رسیدگی کرده و از او دلجویی کند. از طریق پرستاری، دلداری و تقویت روحیه است که زن می‌تواند زمینه بهبود حال همسر خود را فراهم کند.
بهترین شیوه خدمت به همسر در شرایط سخت و بیماری را می‌توان در سبک زندگی امام علی علیه السلام و حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها مشاهده کرد.
حضرت امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام در دوران بیماری همسر خود مانند پرستار دلسوزی از ایشان مراقبت می‌کرد. در همین مورد امام سجاد علیه السلام از پدر بزرگوار خود، امام حسین علیه السلام، روایت کرده است که: زمانی که حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها بیمار شد، به امام علی علیه السلام سفارش کرد تا این قضیه را به کسی خبر ندهد. امام علی علیه السلام هم چنین کرد و به این ترتیب خود آن حضرت پرستاری و رسیدگی به همسر را بر عهده گرفت و در این کار اسماء نیز کمک می‌کرد.
بیماری والدین و دستور قرآنی
بر اساس دستورات قرآن کریم و سیره پیامبر اسلام و ائمه اطهار علیهم السلام، انسان در هیچ شرایطی از جمله بیماری والدین اجازه قطع کردن صله‌رحم را ندارد. البته می‌تواند به شیوه معقول و متناسب با شرایط ارتباط برقرار کند، اما به هیچ وجه نباید صله‌رحم را با اقوام، چه اقوام خود فرد باشد و یا خویشاوندان همسر، قطع کرد.
سخنان حجت الاسلام تراشیون درباره نعمت همسر
منابع: آل البیت، اسلام کوئیست، حوزه، تسنیم
نظر شما