پخش زنده
امروز: -
میز اقتصاد؛
راه‌های دستیابی به رشد تولید در سال ۱۴۰۲
راه‌های دستیابی به رشد تولید در سال ۱۴۰۲ با توجه به شعار سال "مهار تورم، رشد تولید" با حضور کارشناسان اقتصادی در برنامه میز اقتصاد امروز (۳ فروردین) بررسی شد.
به گزارش خبرنگار گروه صنعت خبرگزاری صداوسیما؛ افزایش تولید در بخش‌های مختلف نیازمند بسترسازی و فراهم کردن شرایطی است که تولید کننده بتواند در آن شرایط بهترین عملکرد را داشته باشد. تامین مواد اولیه، سرمایه در گردش، قیمت گذاری دستوری، نوسانات نرخ ارز، واردات کالا‌های مشابه ساخت داخل و دیگر موضوعات سال‌هاست که تولید و صنعت کشور را با چالش مواجه کرده است.دولت چه برنامه‌ای برای رشد تولید در بخش‌های مختلف باید در پیش بگیرد؟
راهکار‌های رشد تولید با توجه به شعار سال "مهار تورم، رشد تولید" با حضور آقایان سیدسجاد هاشمی فعال اقتصادی و کارشناس تولید، مصطفی طاهری رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی و حمیدرضا غزنوی دبیر کل مجمع کارآفرینان ایران در برنامه میز اقتصاد بررسی شد.
مجری(امیر اصلانخانی): در موضوع تولید یکسری مشکلاتی وجود دارد که شامل همه واحد‌های تولید می‌شود و همه بخش‌های تولید را دربرمی گیرد، یکسری مشکلات و موضوعات هم وجود دارد که خاص تولیدات مختلف است به عنوان مثال نساجی‌ها برای خودشان مشکلاتی دارند یا تولیدکنندگان لوازم خانگی‌ها و همینطور صنایع فولادی، در این برنامه سعی می‌کنیم به مشکلاتی که عمومی‌تر است بیشتر بپردازیم و حتما در برنامه‌های دیگر سعی می‌کنیم به مشکلات خاص صنایع مختلف هم بپردازیم.
سوال: آقای هاشمی بفرمایید مهمترین چالش هایی که بخش تولید کشور با آن دست به گریبان است چه مشکلاتی است؟
جواب: سال ۱۴۰۲ از منظر مقام معظم رهبری (حفظه الله) مزین است به سال "مهار تورم و رشد تولید"، وقتی پیامی از سوی رهبری منتشر می‌شود نکته بسیار حائز اهمیتی است و بالاخره این پیام مخاطبش قشر خاصی نیستند به نظرم آحاد جامعه مخاطبین پیام هستند و این را باید در دستور کارمان قرار دهیم، وقتی ایشان فرمودند در وهله اول مهار تورم اگر ما به تورم به معنای واقعی کلمه بپردازیم و سایه این پدیده شوم را از جامعه دور کنیم قطعا و یقینا رشد اقتصادی هم محقق خواهد شد.
وی ادامه داد: بخشی از این تورم را خودمان خیلی راحت می‌توانیم کنترل کنیم و عوامل بیرونی خیلی تاثیرگذار نیستند، امسال دولت کار خوبی در بحث افزایش حقوق و دستمزد انجام داد و با دقت نظر تجربه تلخ سال گذشته را تجربه نکرد، چون سال گذشته دولت ۵۷ درصد در بحث حقوق و دستمزد در بخش خصوصی لحاظ کرد، ۲۷ درصد امسال، ۷۷ درصد و این افزایش حقوق و دستمزد خود یک موضوع تورم زایی بود، کما اینکه خیلی از کارگرانمان از افزایش ۵۷ درصدی راضی نبودند یعنی قطعا به همان میزانی که ۵۷ درصد حقوق و دستمزد اضافه شد شاید دو برابر هزینه‌های بیشتری به آن‌ها تحمیل شد، عرض من این است که اول باید همان طوری که حضرت آقا فرمودند به سمت و سوی مهار تورم برویم.خیلی از دستگاههای دولتی خدمات رسان در قبال خدماتی که ارائه می دهند نباید افزایش چشمگیری داشته باشد.
سیدسجاد هاشمی افزود: در حالی که این افزایش حقوق و دستمزد در بخش خصوصی اتفاق افتاد نه دولتی، اما به عنوان مثال سال گذشته به خدمات دستگاههای خدمت رسان ۲۰۰ تا ۳۰۰ درصد اضافه شد به عنوان نمونه سال ۱۴۰۰ حق النظاره هفت حلقه چاه در شهرک صنعتی ۴۳۰ میلیون تومان بود اما سال ۱۴۰۱ این مبلغ ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان یعنی چیزی حدود ۵ برابر هم بیشتر شد.
مجری: آیا خدمات اضافه‌ای ارایه می‌دادند؟
مهمان: هیچ خدمات اضافه‌ای ارایه نشد. هیچ برنامه جدیدی اضافه نشد که بالاخره در قبال خدمات این افزایش اتفاق افتاد، از این قبیل افزایش‌ها دولت می‌تواند جلوگیری کند، یک نکته‌ای که بار‌ها از زبان رئیس جمهور شنیدم که می‌گوید که دولت باید نظارت داشته باشد حمایت کند خیلی جا‌ها هم هدایت کند. اگر دولت واقعا به معنای واقعی کلمه بیاید در امور جاری فرق نمی‌کند چه اقتصاد باشد چه تولید باشد چه صنعت باشد چه جامعه باشد در هر حوزه‌ای واقعا به موقع وارد شود و نظارت کند به موقع هدایت کند به موقع هم حمایت کند قطعا و یقینا این تورم چیزی نیست که نتوانیم مهارش کنیم.
مجری: این هزینه‌های اضافی که به تولید وارد می‌شود چه مشکلاتی را برای یک واحد تولیدی ایجاد می‌کند؟
مهمان: یک مثال بگویم سازمان تامین اجتماعی سال‌های گذشته دستمزدش را از حقوق و دستمزد واقعی می‌گرفت در چند سال گذشته آمدند و گفتند که کاری ندارم این واحد تولیدی به کارگرش آیا حق مسکن می‌دهد، حق خواربار می‌هد، بن می‌دهد سایر به اصطلاح مولفه‌ها را پرداخت می‌کند یا نه، قبلا به این شکل بود سازمان تامین اجتماعی ۳۰ درصدی که می‌گرفت از حقوق پایه بود حالا ۲۳ درصد کارفرما و ۷ درصد هم کارگر می‌داد، اما آمدند چه کار کردند گفتند کاری نداریم که واحد شما به کارگر بُن کارگری می‌دهد یا نمی‌دهد حق مسکن می‌دهد یا نمی‌دهد حق اولاد می‌دهد یا نمی‌دهد همه این‌ها را دولت جمع کرد و آن ۳۰ درصد را از این‌ها گرفت تصور کنید در صورتی که باید از پایه حقوق اصلی این حق بیمه کسر شود، اما شما ۵۷ درصد سال گذشته به اضافه ۲۷ درصد امسال که می‌شود ۷۷ درصد سازمان تامین اجتماعی در واقع ۳۰ درصد اضافه‌تر دارد از ما می‌گیرد بابت آن ۷۷ درصد در صورتی که می‌توانست طبق سنوات گذشته از همان حقوق پایه بگیرد.
وی ادامه داد: مثلا در بحث تعرفه‌های گاز به همین شکل است در تعرفه آب همین است مخابرات همین است و شبکه ریلی، من عرضم این است ببینید اگر دولت بیاید هزینه هایش را مدیریت کند یعنی دولت خودش به سمت و سوی تورم نرود مثلا شبکه ریلی در اختیار دولت است شبکه حمل نقل هوایی در اختیار دولت است می‌تواند نظارت کند تا دستگاه‌ها سلیقه‌ای عمل نکنند این دستوری عمل کردن پدر ما را درآورده است.
مجری: در مورد دستوری حتما در ادامه مفصل صحبت می‌کنیم، به مشکلات تولید می‌پردازیم و راهکار‌های رشد تولید در سال ۱۴۰۲ مهمترین مشکلات تولید در سال ۱۴۰۱ به طور کلی در کدام بخش هاست؟
آقای حمیدرضا غزنوی دبیر کل مجمع کارآفرینان ایران (ارتباط تصویری از اصفهان): یکی از مشکلات بحث تسهیلات است به هر حال اقتصادمان بانک محور است و باید پول دست تولیدکننده باشد تا از طریق آن بتواند مواداولیه و قطعات را خریداری کند و با فناوری‌هایی که دارد در جریان تولید کالای قرارگیرد. اگر پول نباشد این چرخه معیوب می‌شود پول در نظام بانکی است که می‌تواند به سمت تولید تزریق شود متاسفانه اتفاقاتی در نظام بانکی افتاده که هم نظام بانکی را دچار مشکل کرده هم نظام تولید را، متاسفانه ما برای افزایش سرمایه بانک‌ها اقدام اساسی نکردیم بانک‌ها با همان منابع قبلی تسهیلات ارایه می‌دهند از طرفی متاسفانه تسهیلات تکلیفی که در مجلس شورای اسلامی به تصویب می‌رسد و به حق هم است و آن طرف جامعه هم مشکل دارد و باید رسیدگی شود، ولی متاسفانه تسهیلات تکلیفی باعث شده که فقط به سمت تسهیلات راه پیدا کند و به سمت تولید راه پیدا نمی‌کند جلسه‌ای هم که در کمیسیون صنایع مجلس داشتیم بانک‌ها هم حضور داشتند و آن جا هم اعلام شد که بانک وقتی مکلف است تسهیلات تکلیفی که مجلس برایش مشخص کرده ارایه دهد از سهم تولید کم می‌کند و متاسفانه این طرف ما شاهد رشد تولید نخواهیم شد که تولید ثروت کند و آن تسهیلاتی هم که به بخش‌های اجتماعی کشور تزریق می‌کنیم حالا هم از بچه دارشدن ها، ازدواج‌ها و مسایلی که برای سلامت جامعه مهم است، ولی از این طرف به هر حال تولید ثروت نمی‌شود که بتوانند از این طریق کالا تولید شود و کالا را بتوانیم برای بازار تامین کنیم که بتوانند از طریق این تسهیلات خرید‌ها صورت بگیرد. این‌ها مشکلات اساسی بخش تولید است.
مجری: آقای غزنوی به موضوع تسهیلات اشاره کردند، به واحد‌های تولیدی هم که سال گذشته سر می‌زدیم مخصوصا ماه‌های پایانی از عدم ارائه تسهیلات بانکی گلایه داشتند آیا می‌شود این مشکل را برای واحد‌های تولیدی که به دنبال توسعه و افزایش تولید هستند حل کرد؟
آقای مصطفی طاهری رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی(ارتباط تصویری از مشهد): ما در سال ۱۴۰۰ تجربه خوبی به نام تبصره ۱۸ داشتیم که منابعی را برای تولید در نظر گرفته بود هم منابع ثابت، هم سرمایه در گردش که اتفاقات خیلی خوبی رخ داد. در سال ۱۴۰۱ می‌خواستیم تکرار تجربه ۱۴۰۰ را انجام دهیم منتهی اتفاقی که افتاد منابع ثابتی از هدفمندی در تبصره ۱۶ بود در تبصره ۱۸ حواله داده شده بود به تبصره ۱۶ تا از منابع آنجا برای تولید استفاده شود از طرفی هم یکسری برنامه‌های تکلیفی و تسهیلات تکلیفی داشتیم که اشاره کردند و بانک مجموع این‌ها را فقط برای تبصره ۱۶ استفاده کرده از تولید نتوانست هیچ حمایتی کند حتی یک ریال هم از تبصره ۱۸ در سال ۱۴۰۱ عملکرد نداشت برای این که این اتفاق رخ ندهد در سال ۱۴۰۲ بودجه منابع تبصره ۱۸ که مربوط به تولید است از منابع تبصره ۱۶ که هزینه‌های تکلیفی است جداست یعنی دیگر سیستم بانکی و این‌ها نمی‌توانند بگویند که به خاطر تسهیلات تکلیفی از تولید حمایت نمی‌کنیم تبصره ۱۸ امسال خوب چیده شده یک حسابی به نام حساب استانی است ملی هم رئیس جمهور رئیس آن است، قرار است یک منابع ثابتی را دولت به این حساب که حساب عدالت و پیشرفت است واریز کند، منابعی مثل مازاد درآمد مالیاتی، حقوق دولتی، مولدسازی همه این‌ها در استانها جمع می‌شود، شورای برنامه ریزی استان که رئیس آن استاندار است تجربه کاملا متفاوت و توزیع شده است و ملی نیست که استان‌های محروم و جا‌های دوردست کم‌تر بهره ببرند هر استان متناسب با نیاز‌های خودش که می‌خواهد بهره وریش را بالا ببرد از این منابع می‌تواند برای فقط تولید استفاده کند این تبصره دیگر از هزینه‌های تکلیفی تفکیک شده و باهم هم نیست که بگوییم حجمش زیاد شد و نمی‌توانم بدهیم، در سال ۱۴۰۲ این اتفاق رخ می‌دهد.
مجری: سهمیه هر استان در تبصره ۱۸ در سال ۱۴۰۲ جداست؟
مصطفی طاهری: بله، بخشی از سهمیه استانها مشخص است بخشی از سهمیه استانها بستگی به تلاش خود استانداران و تیم اقتصادی استان دارد که مثلا از حقوق دولتی از منابع مازاد درآمد مالیاتی از مولدسازی خود استان و تیم اقتصادی استان بتوانند تلاش کنند منابعی را هم به این منابع ثابتی که از ملی به هر استانی داده شده است جدا کنند. این منابع مربوط به تولید در هر استان می‌شود.
مجری: یکی از موضوعات همین بحث تسهیلات هست که به آن پرداختیم، مورد بعدی قیمت گذاری دستوری است، یکی از آن مواردی که در صنایع مختلف و در بخش‌های مختلف که مراجعه می‌کنیم نشست‌های کارشناسی که با تولیدکنندگان مختلف داریم در مورد این قضیه گلایه‌های خیلی زیادی دارند مشکل قانونی هم در این زمینه گویا وجود ندارد یعنی اون ما به التفاوت را به هر حال دولت باید پرداخت کند هر جا که قیمت گذاری دستوری می‌کند الان چالش اصلی در این بخش چیست؟
حمیدرضا غزنوی: نکته را در رابطه با فرمایش آقای طاهری اضافه کنم که آقای طاهری خودشان مسلط به موضوع هستن و خوشبختانه از زمانی که ایشان رئیس کمیسیون صنایع شدند به نظر می‌رسد که تولیدکنندگان تعاملات بهتری با مجلس دارند، ولی به هر حال تبصره ۱۸ نمی‌تواند مساله سرمایه در گردش و سرمایه ثابت تولید را حل کند این تبصره ۱۸ یک درصد بسیار جزیی از بودجه مورد نیازی است که برای سرمایه در گردش تولید است.
وی ادامه داد: به هر حال باید یک فکری کنیم برای این بانک‌هایی که امروز سرمایه‌ای ندارند که بخواهند مساله تامین سرمایه تولید را در کشور حل کنند، مساله بانک‌های ورشکسته را باید به هر حال فکری برایشان کنند همچنین برای بحث افزایش سرمایه بانک‌های دولتی باید فکری کرد نه این که دولت به خاطر این که بخواهد کرسی خودش را در هیئت مدیره حفظ کند موافق افزایش سرمایه نباشد و اعلام افزایش سرمایه ندهد و بورس را در بحث افزایش سرمایه بانک‌ها نکشاند و همین طور بلاتکلیف بماند با همین سرمایه‌ای که از قبل برای بانک‌ها بوده بانک‌ها را بانک‌های فربه نکنیم از آن طرف هم سرمایه نداشته باشیم که بخواهیم به تولید تزریق کنیم مساله تبصره ۱۸ خیلی خوب است، ولی مساله تولید را سیاست رشد تولیدی که درنظر گرفتیم برای سال ۱۴۰۲ قطعا حل نخواهد کرد.
مجری: پاسخ آقای طاهری را بشنویم.
آقای مصطفی طاهری: ایشان در سوال قبلی شان به جلسه کمیسیون اشاره کردند و گفتند که بانک‌ها بهانه هزینه‌های تکلیفی را می‌آورند این را توضیح دادم که برای این که بانک‌ها بهانه هزینه‌های تکلیفی را نیاورند این را جدا کردیم پارسال یک منابع ثابتی بود برای دو جا استفاده می‌شد یکی تسهیلات تکلیفی مثل فرزندآوری، ازدواج، ودیعه مسکن به علاوه از همین منابع برای تولید قرار بود استفاده شود و، چون تکلیفی‌ها فشار و تقاضا زیاد بود بحث‌های اجتماعی عملا بانک‌ها این قسمت را نسبتا کامل انجام دادند این قسمت دوم که تولید بود را کامل انجام ندادند در راستای جواب سوال ایشان این را گفتم برای این که این اتفاق رخ ندهد واقعا سهم تولید مشخص شود که از اول چقدر است در تبصره ۱۸ این اتفاق افتاد، حالا یک منابعی خارج از تبصره ۱۸ را بخواهیم بهش بپردازیم که تسهیلات بیشتری مورد نیاز تولید است بحث‌های اقتصادی کلان، بانک‌ها و این‌ها آن یک بحث جدا می‌توانیم در موردش صحبت کنیم، ولی قسمت اول سوال‌های ایشان و حرف‌های ایشان این بود که تکلیفی‌ها نگذاشت که ما وام بگیریم این را خواستم بگویم در سال ۱۴۰۲ این موضوع جدا شده هرچند به نظرم به اصطلاح چالش تولید امسال بحث وام و بانک و تسهیلات نیست بیشتر به نظرم برق و گاز است که یک عقب ماندگی جدی داریم ما الان در زمستان یک قطعی گاز داشتیم خب یک مصرف خیلی زیاد در برق همین طور این‌ها به نظرم اگر می‌خواهد صدا و سیما بپردازد حتی از بحث تسهیلات و وام و چیز‌هایی که این جا مطرح می‌شود مشکلش شدیدتر است ما قرار است ۱۲ ماه تولید انجام دهیم سرمایه گذاری کردیم به طور متوسط سه تا چهار ماه از این را برخی از صنایع را تعطیل می‌کنیم چند ماه در تابستان به خاطر برق چند ماه در زمستان به خاطر گاز حتی به خاطر کمبود گاز ما برخی از نیروگاه‌ها را در زمستان هم کم کردیم و برق برخی از صنایع را هم کم کردیم، به نظرم این چالش بزرگ‌تر از چالش‌های نقدینگی باشد.
مجری: ما به مشکل برق و گاز واحد‌های صنعتی سال گذشته هم می‌پرداختیم هم در تابستان و هم در زمستان، که به هر حال مشکلات زیادی داشتند الان در مورد مشکلاتی که بخش تولید با آن دست به گریبان است برای رفع این مشکلات و هموار شدن راه‌های رشد تولید در سال ۱۴۰۲ بفرمایید و به موضوع گاز و برق هم حتما اشاره می‌کنیم.
مجری: به قیمت گذاری دستوری اشاره کنید چه چالش‌هایی می‌تواند ایجاد کند؟
حمیدرضا غزنوی: کدام کشور دنیا توانسته از طریق قیمت دستوری رشد اقتصاد دهد همواره با این مواجهیم که می‌خواهیم از این طرف رشد اقتصادی کنیم از آن طرف قیمت دستوری، هیچ اقتصادی در دنیا به این صورت نمی‌تواند رشد کند، مساله‌ی دیگر بحث کاهش تورم است که شعار سال است که مقام معظم رهبری فرمودند، متاسفانه سیاست‌ها را این طور نگذاریم به خاطر کاهش تورم دهیم روی قیمت دستوری پافشاری کنیم واقعا این به ضرر اقتصاد است هیچ اقتصادی در دنیا هیچ اقتصاددانی این نسخه را تجویز نمی‌کند، قیمت دستوری مخرب است، ولی باید چکار کرد که این تورم کاهش یابد هیچ چاره‌ای نداریم مگر این که به تولید انبوه برسیم از طریق تولید انبوه است که می‌توانیم کاهش قیمت تمام شده بدهیم از طریق تولید انبوه است که می‌توانیم افزایش کیفیت بدهیم افزایش تنوع محصول بدهیم هیچ راهی غیر از این نیست.
دبیرکل مجمع کارآفرینان ایران: و امروز کشور‌ها یا از طریق نفت خودشان را اداره می‌کنند یا از طریق صنعتی شدن، ما اگر بخواهیم به تولید ثروت توجه کنیم هیچ راهی غیر از این که توجه کنیم به صنعتی شدن کشور به هر حال مساله نفت حالا یک مسیری دارد در چالش‌های سیاسی و ارتباطات جهانی این‌ها می‌افتد و ما را اقتصادمان را متزلزل می‌کند، ولی خب به هر حال چاره‌ای نداریم باید نفت را هم بفروشیم و از طریق آن بتوانیم برای رشد کشور، رشد اقتصادی استفاده کنیم، ولی آن چیزی که می‌تواند کشورمان را ثروتمند کند و مردم مان را از مشکلات اقتصادی رها کند فقط بحث تولید است.
وی ادامه داد: همان طور که در شعار سال مطرح شد بحث رشد تولید یک مساله‌ای است که گره خورده به تولید انبوه. ما از طریق تولید انبوه است که می‌توانیم قیمت‌ها را کاهش دهیم تا مردم هم آسایش پیدا کنند نه از طریق قیمت دستوری ما آن طرف به خاطر این که واقعا خیلی بی رو دربایستی بگویم عرضه نداریم در حوزه تولید برنامه ریزی اقتصادی کنیم و درست است که رشد اقتصادی داشتیم، ولی نسبت به بهار سال ۱۴۰۱ کاهش پیدا کرده و اگر همین کاهش متاسفانه خودش را نشان دهد و در زمستان هم بیشتر از این باشد واقعا شرایط بسیار سختی داریم ما نمی‌توانیم به رشد تولید توجه نکنیم بعد بخواهیم اقتصاد را از طریق قیمت گذاری دستوری اداره کنیم، این ضعف مدیریت اقتصادی است.
وی افزود: ما تمام توان خودمان را در سال ۱۴۰۲ هم در بخش خصوصی هم بخش حاکمیتی که در حوزه اقتصاد تصمیم گیری می‌کنند باید بگذاریم روی بحث رشد تولید، همین جا بگویم که رشد تولید و اگر بخواهیم به تولید انبوه دست پیدا کنیم از طریق ابرکارخانه هاست هیچ سیاست گذاری و برنامه ریزی برای رشد تولید در ابرکارخانه‌ها نداریم ما باید در مرحله اول به ابرکارخانه‌ها توجه کنیم و بعد شرکت‌های کوچک و متوسط را در زنجیره ارزش آن‌ها قرار دهیم همان کاری که در دنیای صنعتی اتفاق افتاد کشور‌های پیشرفته صنعتی چکار کردند بار‌ها و بار‌ها این مسایل را در این برنامه‌ها گفتیم و بازهم می‌گوییم امیدواریم اثرگذار باشد.
حمیدرضا غزنوی اضافه کرد: ما از ۹۰ هزار واحد تولیدی که داریم تقریبا ۳ هزار واحد بالای ۱۰۰ نفر و تقریبا ۱۰۰ تا از این شرکت‌ها بالای هزار نفر پرسنل دارد این تقریبا مشخص می‌کند که اقتصاد و صنعت مان در چه وضعیتی است می‌شود برای این ۱۰۰ صنعت و ۱۰۰ شرکت وقت گذاشت و برنامه ریزی خاص کرد. کاری کرد که انحصاری نشود یعنی شرکت را تقویت نکنیم در هر صنعتی، مساله پیشران که تقریبا نخبگان کشور همه به این موضوع اتفاق نظر دارند و مقام معظم رهبری، ریاست جمهوری و معاون اول رئیس جمهور همه روی این موضوع اتفاق نظر دارند، ولی اتفاق خاصی نیفتاده اگر به رشد تولید و تولید انبوه بخواهیم برسیم فقط از طریق پیشران‌های اقتصادی و مساله قطعه سازی و تولیدکنندگان می‌توانیم به این مهم برسیم.
مجری: بحث قیمت گذاری دستوری چقدر ضربه می‌زند و چقدر مانع رشد تولید و چقدر مانع حرکت یک واحد تولیدی می‌شود؟
سیدسجاد هاشمی: ما تا با واقعیت مواجه نشویم یعنی واقعیت را نپذیریم به معنای واقعی کلمه مشکلات موجود بیشتر می‌شود و کم‌تر نخواهد شد. قیمت گذاری دستوری را واقعا باید کنار بگذاریم الان یک موضوعی را دوستان مطرح کردند گفتند بودجه‌ای گذاشتیم برای تبصره ۱۸ از ردیف تبصره ۱۸ حالا این را شما صراحتا بگویید آقا به تولید و صنعت این عدد را می‌دهیم یا نمی‌دهیم این که مثلا یک موضوع در دو مقوله باشد خب این همان دستوری است دیگه شما بگویید آ ریال درخصوص تبصره ۱۸ برای بخش تولید و صنعت کنار گذاشتیم حالا می‌آییم در تبصره ۱۸ در بخش تولید صنعت محقق نمی‌شود دستور می‌دهند یک جای دیگر. ببینید خیلی چیز‌ها دست خود ماست این که دوستمان گفتند درخصوص سیاست‌های خارجی و نفت و این‌ها ما آن را رها می‌کنیم آن دست ما نیست، ولی ظرفیت‌ها و عواملی است که در اختیار خودمان است و آن نظارت است کجا شما دنیا سراغ دارید درخصوص ارز واقعا می‌آیند اینقدر سفته بازی می‌کنید در بخش سکه در بحث خودرو اگر نظارت درست باشد ارز ۳۸ هزار تومانی وقتی سر به ۵۰ و خرده‌ای می‌زند من تولیدکننده آن رشد اقتصادی را نمی‌توانم داشته باشم دیگر یک ماشین مواداولیه برای من می‌آمد با دلار ۳۸ هزار تومان حالا همان یک ماشین می‌خواهد بیاید با دلار ۵۰ و خرده‌ای قطعا می‌شود نصف ماشین من. نمی‌توانم به رشدم فکر کنم اگر نظارت دقیق شد این نظارت در اختیار ماست دیگر چه لزومی دارد یک خودرویی وقتی در یک کارخانه‌ای با یک قیمت فروخته می‌شود این با ۳۰۰ میلیون تومان در بازار آزاد دارد خرید و فروش می‌شود در بحث عرضه هم همین است در بحث سکه هم همین است من تولیدکننده به جای این که بروم در تولید و صنعت خود را رشد دهم برای تولید ماشین آلات اضافه کنم سرمایه در گردشم را اضافه کنم و نیروی کار اضافه کنم وقتی دچار نوسان ارز و سکه می‌شوم این‌ها همه تحت الشعاع قرار می‌گیرد دیگر قطعا و یقینا من جا می‌مانم به جای این که بیایم در حوزه خودم فعالیت کنم می‌روم در حوزه دیگر فعالیت می‌کنم.
وی ادامه داد: یک تسهیلات بانکی در آبان ماه گرفتیم با ۱۸ درصد همان تسهیلات بانکی را در اسفندماه گرفتیم ۲۳ درصد، اگر درست نظارت کنیم دولت درست حمایت کند آن جایی که سرمایه‌ها باید هدایت شود درست هدایت بشود در نتیجه مهار تورم خیلی دست یافتنی است بالاخره وقتی رهبری موضوعی را به نام کنترل تورم مطرح می‌کند قطعا کارشناسان نظر دادند قطعا راهکار‌هایی وجود دارد عرضم این است که به شدت باید از اقتصاد دستوری پرهیز کنیم به شدت از تصمیمات خلق الساعه پرهیز کنیم از گذشته درست بگیریم آینده را درست مدیریت کنیم این افتخار نیست رشد ۷ تا ۹ درصد در فولاد این افتخار نیست در تولید و صنعت کشور، ببینید آقای اصلانخانی الان بالای ۸۵ درصد صنایع مان صنایع کوچک هستند چرخ‌های صنعتی واقعا با این شور و نشاط کار می‌کنند در بحث لوازم خانگی دستگاههای حمایتی درست حمایت کنند.
مجری: الان همین واحد‌های کوچکی که گفتید به هر حال این چالش‌هایی که در موردش صحبت می‌شود این واحد‌ها را زودتر از پا درمی آورد؟
سیدسجاد هاشمی: قطعا، همان طور که ما می‌گوییم که ۸۵ درصد صنایع کوچک یک موهبتی است یک ظرفیت بالقوه‌ای است و یک ظرفیت با یک توانمندسازی واقعا مطمئنی است اگر همین صنایع کوچک درست حمایت نشوند قطعا و یقینا به مراتب به همان نسبتی که می‌توانند نقش آفرین باشند به همان نسبت هم می‌توانند آسیب پذیر باشند. این‌ها را دولت باید مراقبت کند این‌ها را دولت واقعا باید مراقبت کند که یک تولیدکننده و صنعتگر همه‌ی هم و غم و فکر و ذکرش تولید صنعت، رشد کارخانه و رشد ماشین آلاتش باشد.
مجری: در مورد بحث قیمت گذاری دستوری دوستان هم اشاره کردند ما مشکل قانونی در این بخش نداریم یعنی به هر حال قانون هم صراحت دارد جایی که قیمت گذاری دستوری می‌شود حتما باید ما به التفاوتش به آن واحد تولیدی پرداخت شود آیا این اتفاق می‌افتد یا نه مشکل نظارت داریم در این بخش و چگونه است؟
مصطفی طاهری: اگر مقداری کلی‌تر توضیح بدهم در مورد قیمت دستوری کشور با دو سیاست متضاد مواجه است یک سیاست به این می‌پردازد که قیمت‌ها را ما باید رها کنیم بازار خودش عرضه و تقاضا را تنظیم کند و متناسب با قیمت‌هایی که جهانی تغییر می‌کند قیمت ارز تغییر می‌کند همه چیز تغییر کند یک سیاست این است که بخش زیادی از اقتصادمان براساس این چیده شده است شما الان در بورس کالا خیلی از کالا‌های پایه‌ای که این‌ها تبدیل می‌شوند به یک زنجیره‌های متعددی بخش زیادی از کالا‌ها را ایجاد می‌کنند در بورس کالا که می‌خواهد معامله شود براساس یک مقدار قیمت جهانی دو براساس قیمت نرخ تاثیر ارز فروخته می‌شود، چون مثلا فولاد را براساس این بخرید آلومینیوم را مس را مواد پتروشیمی را این جوری بخرید یعنی قیمتش دستوری نیست متناسب با قیمت روز دنیا و قیمتی که ارز داریم بعد این تبدیل می‌شود به کالا‌های متعدد که مردم مصرف می‌کنند بعد ستاد تنظیم بازار می‌آید یک قیمت می‌گذارد.
وی ادامه داد: وقتی خودرو را می‌برید در بورس مواداولیه را به بورس می‌برید این دستوری است قطعا و یقینا من تولیدکننده نمی‌توانم که از بورس خرید کنم که، ببینید خواهش می‌کنم به این واژه دستوری به معنای واقعی کلمه نگاه کنید کجای دنیا خودرو را می‌برند در بورس می‌فروشند هرچقدر هر دلشان بخواهد قیمت گذاری می‌کنند من هم بستگی به توانم دارد دیگه. این‌ها را باید به موقع جلوگیری کنید.
رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی: قسمتی از اقتصاد را این جوری چیدیم یک قسمتی از اقتصاد که معمولا به مصرف کننده نهایی می‌خواهد برسد قیمت گذاری می‌شود می‌گوید آقا باید شما این قیمت را این جوری بدهید مردم در فشارند الان عیده ماه رمضان است باید شما قیمت را افزایش ندهید می‌گوید آقا اول زنجیره که مواداولیه من است این کار را باهاش نکردی این متناسب با این تغییرات جنسش را به من فروخته من همان کالا را دارم به شکل دیگه‌ای دارم تبدیل می‌کنم و به مردم می‌فروشم ما می‌گوییم نه باید این قسمت از کالا باشد. ما باید یا بایستی از صفر تا صد زنجیره را قیمت دستوری بگذاریم بگوییم آقا مواداولیه پتروشیمی فولاد همه این‌ها را که می‌خواهد درست شود داخل کشور با این نرخ داریم وارد می‌کنیم و واردات مان مثلا ارزش به این قیمت است کالا‌ها هم باید به این قیمت به مردم بفروشید.
مصطفی طاهری: یک راه حل این است که بگوییم همه چیز متناسب با قیمت بروز دنیا فروخته شود و هیچ قیمت دستوری نداریم ترکیب این دو تا نامتوازن شده یعنی یک وقتی مثلا می‌گوییم ماده اولیه یک کالایی را متناسب با یک قیمت جهانی بدهیم محصول نهایی را یک قیمت دستوری می‌گذاریم که زیان ده شود حالا مثال‌های متعددی دارد در این زمینه این دلیل اختلافی که پیش آمده و مشکلی که پیش آمده این جاست در این اختلاف یعنی از این اختلاف سود کلانی می‌برند دوست دارند این جوری باشد در یک جایی از زنجیره قرار گرفتند که سود زیادی دارد یک عده‌ای از تولیدکنندگان متاسفانه زیان می‌کنند حالا راهکارش چیست اگر می‌خواهیم همچنان ترکیبی از این دو سیاست را استفاده کنیم بخشی از کالا‌ها به صورت رقابتی باشد متناسب با قیمت‌های جهانی باشد و قیمت دیگرش دستوری باشد باید هوشمندی را در قیمت گذاری بالا ببریم.
وی اضافه کرد: یعنی متناسب با همه این تغییرات به روز و متناسب بتوانیم یک قیمتی را درست است اسمش دستوری است، ولی عادلانه باشد یه جور نباشد که قیمت موجب زیان ده شدن بخش تولید باشد، سامانه‌هایی باشند تا این‌ها را رصد کنند و بتواند یک قیمت عادلانه‌ای دربیاورند اگر هم دولت روی کالا‌های نهایی قیمت می‌گذارد عدالت برقرار شود تولیدکننده زیان ندیده باشد این نیاز به قانون و این‌ها ندارد فقط یک مقدار سامانه دولتی بایستی تقویت شود.
مجری: این گونه خواهد شد این مدلی که دارید می‌گویید یک مدل آرمانی است این یک مدل به هر حال آرمانی است که دارید شما به آن اشاره می‌کنید آیا اینگونه دولت انجام خواهد داد یا نه؟
مصطفی طاهری: نه آرمانی نیست خیلی از جا‌های دنیا دارند از این استفاده می‌کنند کار پیچیده و سختی نیست به راحتی قابل انجام است.
سیدسجاد هاشمی: این کار خیلی پیچیده نیست ما خودمان داریم پیچیده اش می‌کنیم ببینید وقتی دولت به جای نظارت می‌آید دخالت می‌کند ببخشید عذرخواهی می‌کنم مجلس هم درست حمایت نمی‌کند دیگر درست حمایت نمی‌کند همین اتفاق می‌افتد دیگه ببینید کجای دنیا داریم که ۴ نوع نرخ ارز داشته باشیم کارت بازرگانی داشته باشیم ثبت سفارش داشته باشیم، می‌خواهم یک ماشین وارد کنم باید بار‌ها و بار‌ها از این پله‌های اداره صنعت، معدن و تجارت بالا بروم و بیایم پایین آقا این تشخیص من است که می‌خواهم ماشین وارد کنم آن جا هم مرجعی وجود دارد که اگر بخواهم ماشین را وارد کنم به شرط این که ساخت تولید داخل نباشد درست است این قبوله ماشین آلات صنعتی این قدر آقای طاهری دستوریش کردید در همه حوزه‌ها وارد شدید که اصلا ما واقعا سردرنمی آوریم از کارمان آقا شما بیایید بالاخره چارچوب را ببینید قواره را داشته باشید بقیه اش را مقداری رها کنید به عهده خودمان بگذاریم.
مجری: جمع بندی خود را در مورد راهکار که دولت باید در پیش بگیرد برای رشد تولید در سال ۱۴۰۲ بفرمایید؟ در این برنامه به تسهیلات بانکی و قیمت گذاری دستوری رسیدیم.
دبیر کل مجمع کارآفرینان ایران: آقای اصلانخانی نکته‌ای که مهم است باید توجه کنیم به این که همه نوع تولیدی نداشته باشیم ببینید امروز یک دانه موبایل را برای کشور تولید می‌شود ۲ هزار دلار قیمت می‌خورد و شاید ۲۰۰ یا ۳۰۰ گرم بیشتر نباشد، ولی یک هندوانه در کشورمان تولید می‌شود با قیمت ۱۰ یا ۲۰ هزار تومان مثلا صادر هم می‌کنیم باید توجه کنیم به تولید فناورانه رو بیاوریم به سمت تولیداتی که در صنایع‌های تک استفاده می‌شود تا ارزش افزوده بیشتری داشته باشد اگر بخواهیم این کار را بکنیم این موضوع در شرکت‌های بزرگ اتفاق می‌افتد اگر هم از راه ویژه به مساله پیشران‌های اقتصادی نشود اقتصادمان بزرگ نمی‌شود رشد تولید اتفاق نمی‌افتد اگر در برنامه ریزی صنعتی و در این راهبرد صنعتی که اخیرا دولت با فشار زیاد دارد این استراتژی صنعتی را تدوین می‌کند اگر توجه ویژه به این مسیر توسعه اقتصادی نشود و شرکت‌های کوچک و متوسط در یک زنجیره ارزشی که مورد حمایت هم حاکمیت هم شرکت‌های پیشران قرار نگیرند اقتصادمان کلان نمی‌شود اقتصادمان همین است که می‌بینیم.
حمیدرضا غزنوی: ده سال است که رشد اقتصادی مان با مشکل مواجه است نرخ سرمایه گذاری مان یا می‌شود منفی یا بسیار کم است اگر یک برنامه ریزی خوبی باشد به نظرم فرصت‌های بسیار زیادی داریم ما در همین شرایط اقتصادی، شرکت‌های پتروشیمی، فولاد، لوازم خانگی، صنایع غذایی و لبنی، شیرینی، شکلات، چینی و بلور یعنی این تعداد شرکت‌هایی و ظرفیت‌هایی داریم و همچنین منابع معدنی، منابع طبیعی و منابع انسانی به قدری داریم که واقعا می‌توانیم در منطقه در حوزه اقتصادی سرآمد باشیم.
مجری: صحبت پایانی و جمع بندی شما را بشنویم از الزامی و راهکاری که دولت می‌تواند در کوتاه مدت برای رشد تولید انجام دهد؟
رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی: مطلب زیاد است در مورد همین دو موضوعی که گفتید فقط جمع بندی را بگویم موضوع اول بحث تسهیلات بود رهبری یک حرفی را خیلی تاکید کردند و آن بحث مردم بود, در این برنامه اصلا به این نپرداختیم که واقعا از ظرفیت مردم و نقدینگی جامعه چه طور می‌توانیم استفاده کنیم ما الان صندوق‌های سرمایه گذاری پروژه از روش صرف سهام, صندوق سرمایه گذاری در مسکن عرضه اولیه یعنی موارد متعددی داریم که ما می‌توانیم نقش مردم را پررنگ‌تر کنیم، نقدینگی که در جامعه است به سمت تولید بیاید این موارد در بحث‌ها مانده است جلسه مفصلی می‌خواهد که نقش مردم در این موضوع مخصوصا تامین نقدینگی که گفته شد با ابزار‌هایی که در قانون وجود دارد پررنگ‌تر کنیم و بتوانیم تولید را حمایت بیشتری کنیم.
مجری: موضوع مشکلات تولید به هر حال گسترده است, ما در این برنامه فقط به موضوع قیمت گذاری دستوری و تسهیلات بانکی پرداختیم از همین بحث هم باز هم بخشی ماند سعی می‌کنیم در روز‌های آینده بازهم به این موضوع بپردازیم.
نظر شما