درکی جدید از راز تسلط دایناسور‌ها بر زمین

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، راز بقا و تسلط دایناسور‌ها به زمین ممکن است در استخوان‌های خاص آن‌ها نهفته باشد. دیرینه شناس برزیلی، تیتو اورلیانو (Tito Aureliano) دریافت که استخوان‌های توخالی پر از کیسه‌های هوایی کوچک برای بقای دایناسور‌ها بسیار مهم هستند، به طوری که به طور مستقل چندین بار در دودمان‌های مختلف تکامل یافته اند.
بر اساس این مطالعه، استخوان‌های هوادهی شده در سه دودمان جداگانه تکامل یافتند که شامل پتروسور‌ها یعنی خزندگان پرنده، و دو دودمان تروپود‌ها و سوروپودومورف‌ها می‌شود. در این مطالعات، محققان بر اواخر دوره تریاس یعنی تقریباً ۲۳۳ میلیون سال پیش، در جنوب برزیل تمرکز کردند.
به گفته محققان، هر بار که حیوانی تولیدمثل می‌کند، تکامل گونه‌های تصادفی را در کد ژنتیکی ایجاد می‌کند. برخی از این گونه‌ها به فرزندان منتقل شده و در طول زمان رشد می‌کنند. گونه‌ای که گروه پژوهشی مورد مطالعه قرار دادند، استخوان‌های هوادهی شده‌ای بود که می‌توانست قدرت دایناسور‌ها را افزایش و وزن بدن آن‌ها را کاهش دهد.
فناوری سی تی اسکن به اورلیانو و همکارانش اجازه داد تا درون سنگواره‌های سختی را که مورد مطالعه قرار دادند، بررسی کنند. بدون فناوری مدرن، مشاهده داخل فسیل‌ها و تشخیص کیسه‌های هوا در ستون فقرات غیرممکن بود.
این مطالعه نشان داد:هیچ جد مشترکی این ویژگی را نداشته است. هر سه گروه باید کیسه‌های هوایی را به طور مستقل و هر بار به روش‌های کمی متفاوت ساخته باشند.
به گفته اورلیانو، کیسه‌های هوا احتمالا سطح اکسیژن خون دایناسور‌ها را افزایش داده است. دوره تریاس دارای آب و هوای سوزان گرم و خشک بوده، بنابراین گردش بیشتر اکسیژن در خون باعث خنک شدن بیشتر بدن دایناسور‌ها می‌شود. همچنین به آن‌ها امکان می‌دهد سریعتر حرکت کنند.
کیسه‌های هوا ساختار داخلی استخوان‌های دایناسور‌ها را تقویت و در عین حال سطح بیشتری از اتصالات را برای عضلات بزرگ و قدرتمند ایجاد می‌کردند. این امر باعث می‌شود که استخوان‌ها بدون سنگین کردن حیوان به اندازه بسیار بزرگ‌تری رشد کنند.
به گفته اورلیانو، پژواک این میراث دایناسور در بسیاری از حیوانات امروزی نهفته است. بسیاری از گونه‌های پرندگانی که امروزه زندگی می‌کنند برای پرواز به استخوان‌های توخالی متکی هستند. حیوانات دیگر از کیسه‌های هوا برای تقویت و استحکام استخوان‌ها و جمجمه‌های بزرگ خود استفاده می‌کنند، بدون اینکه آن‌ها را سنگین کنند.
یک مثال عالی در این مورد جمجمه فیل است. داخل جمجمه فیل‌ها کیسه‌های هوایی بزرگی وجود دارد که به حیوان اجازه می‌دهد سر بزرگ و عاج‌های سنگین خود را بدون فشار به عضلات گردن حرکت دهد.
مغز انسان همچنین توسط دو لایه استخوانی سخت و فشرده محافظت می‌شود که لایه‌ای از استخوان نرم‌تر، اسفنجی و هوادهی شده را در بین آن‌ها قرار می‌دهند که با نام دیپلو شناخته می‌شود. این امر باعث می‌شود جمجمه ما سبک، اما قوی باشد و بتواند ضربه‌های جمجمه را جذب کند.