پخش زنده
امروز: -
بسیاری از گیاهان برای تولیدمثل به گردهافشانهایی مانند زنبورها، پروانهها یا مگسها وابسته هستند تا گردهها را از گیاهی به گیاه دیگر حمل کنند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ دادههای جمعآوریشده در ۱۰۰ سال اخیر در شمال فنلاند، نشانگر کاهش شدید گونههای حشرات گردهافشان مرتبط با تغییرات اقلیمی است. این موضوع میتواند بر تولید گیاهان خوراکی و محصولات غذایی تاثیرگذار باشد. این موضوع نه تنها برای گلهای وحشی، بلکه برای سه چهارم گیاهان خوراکی نیز صادق است.
تعداد و نوع گونههای حشرات گردهافشان در نتیجه تغییرات اقلیمی، در طول قرن گذشته به شدت تغییر کرده است، به ویژه در شمالیترین عرضهای جغرافیایی زمین در نزدیکی مدار شمالگان.
بر اساس تکامل تدریجی، پیوند و نزدیکی بین هر گیاه و گرده افشانهای آن وجود دارد، به طوری که حشراتی وجود دارند که در گرده افشانی گیاهان خاصی تخصص دارند. گیاهان نیز به نوبه خود، به گونهای تکامل یافته اند که این حشرات خاص را جذب میکنند. با این حال، این امر دلالت بر آن دارد که حتی تغییرات جزیی نیز میتواند این سیستم حساس را از تعادل خارج کند.
در یک مطالعه جدید، محققان دانشگاه مارتین-لوتر هال-ویتنبرگ، مرکز تحقیقات تنوع زیستی یکپارچه هاله-ینا-لایپزیگ آلمان و مرکز تحقیقات زیست محیطی هلمهولتز، برای بررسی نحوه تغییر، گونههای حشرات گرده افشان شمال فنلاند را مورد بررسی قرار دادند.
محققان در این مطالعه ابتدا کتابچههای جنگلبان فنلاندی فرانس سیلن را بررسی کردند. این جنگلبان بین سالهای ۱۸۹۵ تا ۱۹۰۰، در مجاورت روستای کیتیلا، درفاصله ۱۲۰ کیلومتری شمال مدار شمالگان، به بررسی این موضوع پرداخت که کدام حشرات و چند بار به سراغ کدام گونه گیاهی میرود.
یکی از محققان در این باره گفت: ما از یک مجموعه داده تاریخی برای مقایسه نحوه تعامل گیاهان و گرده افشانها در ۱۲۰ سال پیش و در دوران امروزی استفاده کردیم. مقایسه تعاملات بین گیاهان و گرده افشانها در چنین دورههای زمانی طولانی بسیار نادر است؛ بنابراین تا امروز، اطلاعات خیلی کمی در مورد تغییرات شبکههای پیچیده تعاملات گیاهان و حشرات در طول دورههای زمانی طولانی، وجود دارد.
این تیم در جاهایی که سیلن قبلا گردهافشانها را مشاهده کرده بود، رفتند و دادههای جدیدی را به عنوان مقادیر مقایسهای برای ۱۷ گونه گیاهی که در بررسی اولیه او گنجانده شده بودند، جمعآوری کردند. تغییرات زیادی در منطقهای که سیلن در حومه فنلاند حضور داشته است، مشاهده نشد. این منطقه جمعیت پراکندهای دارد و چشم انداز آن شبیه چیزی است که قبلا بوده است.
این محقق توضیح داد: حشرات گرده افشان در دنیای امروزی با دوران سختی روبهرو هستند که به دلیل تغییرات محیطی مختلف ساخته دست بشر، مانند آثار تغییرات اقلیمی، افزایش شدید استفاده از زمین، یا تکه تکه شدن زیستگاه است.
بنا بر اعلام وبگاه ادونسد ساینس نیوز، محققان دریافتند روابط حیاتی گیاه و حشره در منطقه به شدت تغییر کرده است و گرده افشانهای متخصص به طور نامتناسبی کاهش یافته اند.
وی گفت: این امر ممکن است پیامدهای منفی برای گرده افشانی گیاهان داشته باشد، زیرا گرده افشانهای متخصص موثرتر از متخصصان عمومی هستند. برای مثال، این موضوع در مورد مگسهای گُل و شب پرهها صدق میکند که تعداد آنها به شدت کاهش یافته است. در مقابل، زنبورها و مگسها که بسیاری از آنها گردهافشان غیرتخصصی هستند و ممکن است کارایی کمتری داشته باشند، هنوز وجود دارند. این بدان معنی است که گیاهان بومی که به حشرات تخصصی وابسته هستند، احتمال تولیدمثل کمتری دارند.
اگرچه در حال حاضر هیچ اطلاعاتی در مورد ظرفیت تولیدمثل گیاهان در این منطقه وجود ندارد، اما واضح است که اوضاع به سرعت در حال تغییر است. در آینده نزدیک، اقلیم فنلاند ممکن است حتی برای مگسها نیز نامناسب باشد، مگسهایی که اکنون نقشی را که در ابتدا شب پرهها و مگسهایِ گل بازی میکردند، بر عهده دارند.