به گزارش
خبرگزاری صداوسیما ،
حسین فرشیدی معاون بهداشت وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی در برنامه صبح بخیر ایران شبکه یک سیما درباره طرح پزشک خانواده گفتگو کرد .
مجری : اگر این روزها خبرها را دنبال کرده باشید موضوع طرح پزشک خانواده دوباره با یک شدت بیشتری از سوی وزارت بهداشت و مجموعه دولت مورد تاکید قرار گرفته قرار است اقدامات و گام های موثری در این حوزه برداشته بشود برای این موضوع دعوت کردهایم از آقای دکتر حسین فرشیدی معاون بهداشت وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی و ایشان تشریف آوردن و قرار است در مورد اجرایی شدن طرح پزشک خانواده گفتگو کنیم.
سوال : طرح پزشک خانواده بارها در دولت های مختلف یک دور خیزی برای انجامش شده است و از برکاتی هم که میتواند برای خانواده ایرانی داشته باشد بارها مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفته و حالا به یک نقطه عطفی رسیده که گفتند که انشاالله سال ۱۴۰۲ عملیاتی خواهد شد بفرمایید که این فرآیند چطور است و چه امتیاز هایی برای خانوار ایرانی دارد؟
فرشیدی : اول من تشکر می کنم از حضرتعالی که این بحث پزشک خانواده را مطرح فرمودید اولاً ما بگوییم پزشکی خانواده برای اینکه وقتی صحبت از پزشکی خانواده می کنیم یک تیم است که دارد یک خدماتی را ارائه می دهد که اساس این خدمات قبل از آن چیزی که ما در ذهنمان معمولاً درمان می آید پیشگیری است این واژه پزشک خانواده یکی از از اعضای این تیم هستند که ارائه خدمات میدهند من یک اتفاقی که در حال حاضر دارد در حوزه بهداشت و سلامت کشور رخ می دهد را خدمت عزیزان بگویم ما در روستاها خانه بهداشت داریم در خانه ی بهداشت هم بهورز قرار گرفته که این ها در حقیقت در سطح جهانی شناخته شده اند این سیستم که ما داریم هم که به طور مثال می گوییم هزار نفر جمعیت را تحت پوشش دارد در خانه بهداشت پزشک وجود ندارد هفته یک بار شاید پزشک مراجعه کند و کارهایی که حالا بهورز انجام داده نظارت کند کارهای بیمارانی که به صورت غیر اورژانسی به این ها ارجاع پیدا کرده اند و یا نیاز به پزشکی ببیند بهورز در طول یک هفته این ها را پیدا میکند و از آنها میخواهد که فلان روز به خانه بهداشت بیاید که پزشک هم هست این بهورز ما چه اتفاقی را رقم زده در روستاهای ما که جمعیت حدود ۳۰ میلیون نفر الان تحت پوشش خانه بهداشت هستند و ۱۸۰۰۰ خانه بهداشت دارد فعالیت می کند این خانه بهورز از همان روستا است وقتی صحبت از پزشک خانواده می کنیم باید جمعیت را بشناسیم بهورز جمعیت را می شناسد بیماریهای شایع ها منطقه را می شناسد تک تک آن بیماری هایی که برای ما مهم است پیدا کرده به طور مثال اگر برویم در یک خانه بهداشت بگوییم خانم بهورز آقای بهورز شما در این روستای هزار نفره چند مورد دارید که پرفشاری خون دارند فوراً بهتان می گوید که مثلاً این تعداد بیمار داریم به اسم می شناسند کی آمده کی دارویش را خورده آنها دارند در آن روستا زندگی می کنند زنان باردار ما که برای ما مهم هستند میشناسند و مراقبت فعال دارد یعنی نمی ماند که بیمارم آیا خانم باردار به خانه بهداشت مراجعه کند بلکه سر وقت حالا این را ما در شهر نداریم اصلا نداریم یعنی وقتی الان بگویم آقای عزیز خانم عزیز شما در شهر همچین سیستمی ما هر وقت احساس ناراحتی کردیم به پزشک مراجعه می کنیم حالا پزشک میتواند همه جا باشد بیمارستان باشد مطب باشد مراکز جامع سلامت باشد این اتفاق دارد میافتد طراحی امروز دارد به ما میگوید که همان چیزی که در خانه بهداشت است باید در شهرها هم داشته باشیم ما چند تا خانه بهداشت یک مرکز جامع سلامت روستایی آن است که یک پزشک آنجا مستقل کرده باشد حالا می تواند یکی دوتا بسته به جمعیت آن جا هم می تواند شبانه روزی باشد همین مرکز جامع سلامت در شهرها هم داریم که خدماتی مثل واکسیناسیون مراقبت مادران و اینها را دارد انجام میدهد برای چه کسانی انجام میدهد برای کسانی که مراجعه می کنند ما یک سری ها در حاشیه در پایگاه های بهداشتی در پایگاههای بهداشتی ما مثل بهورز کار میکند کارشناس است اینجا کارشناس بهداشت قرار گرفته ماما قرار گرفته. در ۲ استان در سطح کشور مازندران و استان فارس این اتفاق افتاده تحت عنوان تیمهای پزشکی خانواده دارند خدمات می دهند اتفاقی که الان افتاده از اول دی وزارت بهداشت عنوان کردند که ما یک نظامی که ما داریم یک مقداری ارتقا بدهیم آن بخشی که ارتقا باید پیدا می کرد در بحث ارجاع بود بیمار را داریم میبینیم این را ارجاع بدهیم از سطح یک سطح ۱ ما سطح خانه های بهداشت و مراکز جامع سلامت شهری و روستایی سطح دو اما میشوند بیمارستان ها و یا ویزیت های تخصصی این ارجاع الکترونیک صورت بگیرد پرونده سلامت داشته باشیم که اگر پزشک ما از روستا بیمار را ارجاع داد به من متخصص در درمانگاه شهری این را بتوانم در سامانه ببینم دیگر آن کاغذ این ها حذف شود نیاز به یک زیرساخت های خاص خودش دارد باید ما ارتباطات مان قوی باشد آشنا باشیم با سیستم نرم افزار های ما بتوانند این خدمات را بدهند در شروع برنامه این نرم افزار ها این قابلیت را حتماً ارجاع بدهند از طریق این نرم افزار و بیمار من برود بیمارستان خدمات را بگیرد خدمات تخصصی را بگیرد بعد بازخورد بد همین را به پزشکی روستا که بله این بیمار شما آمد این بیماری را دارد این داروها را تجویز کرده ایم دو هفته دیگر یک ماه دیگر حالا باید مراقبت بشود این را نداشتیم این را الان ارتقا داده ایم که این ارجاع صورت بگیرد در مرحله بعدی ما این خدمات باید بیاید درسته شهر انشاءالله امیدواریم که بشود در سالهای آینده به شکل جدی در همه استان ها و آنجا هایی که این زیرساخت ها استفاده بکنیم و این را شروع کنیم بیمارانی که از طریق سیستم ارجاع می آیند چند تا از خصوصیت پیدا خواهند کرد یکی اینکه ما در سیستم ارجاع این بحثی که ما الان داریم بیمارستانها ممکن است افراد گاهی بروند و تخصص های مربوطه را پیدا نکنند و بار زیاد مالی تحمیل می شود که بخواهند به مراکز خصوصی مراجعه کنند بیمارانی که از این سیستم مراجعه میکنند می آیند پزشکی خانواده و پزشکی خانواده ایشان را ارجاع می دهد ایشان یکسری امتیازاتی برایش قائل بشویم که بتواند بیاید در سطح مراکز وقت از قبل مشخص باشد معطل نشود کار انجام شود با حداقل پرداختی بتواند از آن خدمات ما می گوییم استاندارد و تعریف شده انشاالله برخوردار شود.
سوال : بسیار عالی برخی از بیماران باید از داروهای کمیاب استفاده کنند در این فرایند پزشک خانواده چقدر به این موضوع توجه شده است؟
فرشیدی : ما میگوییم که فرایند پزشک خانواده اگر اجرا بشود منفعت هایی که در دراز مدت میتواند داشته باشد یکی از آنها بحث منطقی مصرف دارو است متوسط مصرف داروی ما ایا نسخه ای که نوشته بشود نسبت به آن چیزی که در دنیا است بررسی ها نشان می دهد که یک مقداری ارقام بالاتر است حالا این این علل خیلی متفاوتی می تواند داشته باشد شاید شایع ترین علت این باشد که تفاوت قیمت رو ما میبینیم دولت آمده یارانه می دهد برای بحث دارو و خدمات آن واقعاً قیمت واقعی از آن چیزی نیست که ما در بازار میبینیم اینجا همین اتفاق ممکن است بیفتد اگر از طریق پزشک خانواده من گفتم استاندارد قطعاً می تواند تاثیر خیلی خوبی روی دارو بگذارد همه اینها یک مقدمه قبلی میخواهد یک زیرساخت قبلی می خواهد که ما فرهنگش را ایجاد بکنیم یعنی آن ارتباط صحیح آن تیم با افرادی که بهشون مراجعه می کنندبعضی وقت ها پزشک وقتی با بیمار روبرو می شود وقتی که می گوید من این دارو می خواهم این دارو را می خواهم یک اعتمادی باید ایجاد بشود که پزشک وقتی که نسخه را تجویز کرد بیمار همان نسخه را اجرا بکند قرار است پنج روز ۶ روز دارو بخورد بعدش بیاید ببینیم آنچه اتفاق افتاده الان میبینیم گاهاً بیمار در همان روز اول دارو استفاده می کند علائم کم نمیشود و به پزشک دیگری مراجعه میکند داروی دیگر گاه آن هم ممکن است حتی اعلام نکنند که چه دارویی مصرف می کنند پس ما انتظار داریم از طریق پزشک خانواده در مصرف داروی یک منطقی حاکم به شود که ما بتوانیم بگوییم که مصرف ما درست منطقی به جا و استاندارد است انشاالله .
سوال : من در یک خبری می خواندم که امسال یک رقم چشمگیر میزان سرم افزایش پیدا کرده توزیع ولی باز کم است موضوع سرم تراپی است که بارها هم خبرگزاری ها بهش پرداخته اند که شما تحت هر عنوانی به برخی از درمانگاه ها خصوصی مراجعه می کنید اولین کاری که می کنند میگویند که باید سرم بزنیم در این فرآیند که شما دارید می گویید دارو باید مصرف منطقی باشد دارویی که در کشور ما کم نیست اما به دلیل مصرف شاید غیرمنطقی در فصول سرد سال کم میاد شاید هم این موضوع را حل کند؟
فرشیدی: خیلی مهمه پزشک خانواده ممکن است از یک طرف محدودیت هم ایجاد بکند ما یک تیمی را آنجا مستقر کرده این در بخش شهر این تیم اولین کاری که باید انجام بدهد باید جمعیتش را بشناسد باید بدانند در آن جمعیت چه بیماری هایی است افراد با چه گروه های سنی هستند آن را که خدمات بسته های خدماتی را با توجه به آن حومه جمعیتی بخواهد ارائه بدهد در کنار اینها اگر بین پزشک خانواده اعتماد ایجاد نشود مشکلات ممکن است ایجاد بشود اما محدودیتی که ایجاد شده بله من می خواهم خدمات تخصصی را بگیرم باید از طریق این تیم پزشکی خانواده باید بروم مراجعه کنم و این با ذائقه ما شاید یک مقداری با فرهنگ فعلی ما یک کمی تضاد داشته باشد ما دوست داریم مثلا بچه ام تب کرده به نزدیکترین فوق تخصص نوزادان فوق تخصص عفونی اطفال مراجعه بکنم و این...
سوال : البته این را هم بگویم ما ایرانی ها احساسی ترین مردم دنیا هستسم . این واقعیت است که هر جای دنیا بروید وقتی دل بند کسی دچار مشکل می شود دوست دارد به حاذق ترین دکتر برساند شاید انتقادی نمیتوانیم اینجا به مردم داشته باشیم این فرایند باید در ساختار تبیینی خودش هم بیاید کار را جلو ببرد یعنی اینجا در کنار پزشک خانواده به فرض مثال پدر و مادر توجیه شوند که وقتی این علائم را دارد شاید یک پزشک معمولی عمومی درس خوانده هم بتواند کار را انجام بدهد نیاز به فوق تخصص پنج تا کشور ندارید که حتما به موضوع ورود بکند و وقت بگذارد این هم برمی گردد به آن خاستگاه تبیینی چقدر برای تبیینش وقت می گذارید؟
فرشیدی: این جمله که حضرتعالی اشاره کرده اید من یک نکته بگویم ببینید ما میگوییم فوق تخصص فلان رشته را داریم این فوق تخصص فلان رشته تربیت شده که بیمارانی بهش مراجعه می کنند که متخصص مربوطه صلاح دانست که برود آنجا منه متخصص قلب وقتی بیماری بهم مراجعه بکند بیماری هست که پزشک عمومی دیده متخصص داخلی دیده و می گوید که این را دیگر باید متخصص قلب بیند اگر این را رعایت نکنید چه اتفاقی میافتد پزشک فوق تخصص ما که باید در روز ۵ تا ۱۰ تا بیمار در روز ببیند بیماری که با رشته آن ارتباط پیدا می کند چهل تا مریض می بیند قطعاً کیفیتش می آید پایین پس ما باید هر که را طوری تربیت کنیم که گفتیم در خانه بهداشت ما اصلاً پزشک حضور ندارد بهورز بعد از دیپلم دوسال آموزش بهورزی را میبیند که بخش عمدهای از این آموزش را هم در خود خانه بهداشت دیده آموزش عملیاتی ولی یک اتفاقی که رخ داده در ۳۰ میلیون جمعیت روستایی ما ، صد درصد واکسیناسیون ها را ما داریم فلج اطفال ریشه کن شده بسیاری از بیماری هایی که ما الان می شنویم مثلاً مالاریا یک زمانی چقدر زیاد بود همین خانه بهداشت این کارها را رقم خورد در کنار این ها هم ممکن است بیماری مراجعه کند به خانه بهداشت و ببیند که این باید برود پیش پزشک یک نامه ای به دستش می دهد و یا در همان سیستم الکترونیک ارجاع می دهد و بیمار برود پیش پزشک ما فکر می کنیم یک بحثی داریم تحت عنوان فرهنگ سازی این را الان شروع کرده ایم ما در حوزه پزشکی خانواده وزارت بهداشت به دستور آقای وزیر قرارگاه تشکیل شده ۸ کارگروه مختلف دارند کار میکنند که تقریباً همه دانشگاه ها درگیری هستند هر هفته یک بار این قرارگاه دارد تشکیل می شود روزانه هم این کارگروه فرهنگ سازی و اطلاع رسانی دارد کار میکند یکی از جاهایی که دارد به ما کمک می کند قطعاً صدا و سیما است .
پایان