آموزش دوره های مهارتی حوزه سلامت باید با مجوز انجام شود

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، رادیو سلامت در برنامه زاویه پنهان با حضور آقای دکتر احمدرضا یزدانی، معاون  آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پرستاری کشور درخصوص  تبلیغات درحوزه سلامت به گفتگو پرداخت .

مجری: سلام عرض می کنم خدمت شما و وقت شما بخیر

بنده هم سلام عرض می کنم خدمت شما و همکاران محترمتان

مجری: آقای دکتر در این برنامه سراغ فضاهای تبلیغی می رویم و تبلیغات در رسانه ها، تبلیغاتی که در مورد مسائل سلامت است اینقدر این تبلیغات متنوع است از معرفی انواع محصولات چه گیاهی و شیمیایی برای درمان انواع دردها و مشکلات سلامت مردم تا توصیه های روانشناختی و مشاوره در همه زمینه ها جالب است این روزها می بینیم که یک عده ای ادعای آموزشی دارند. مثلاً  اتاق عمل، یعنی یک فردی که باید در کنکور شرکت کند رتبه ای داشته باشد و وارد رشته تکنسین اتاق عمل شود، یک دوره آموزشی مشابه می بینیم که در فضای رسانه ای یک گروه آموزشی ادعا می کند که می تواند تکنسین اتاق عمل تربیت کند یا اینکه تزریقات و پانسمان و اینها که ما از قبل هم داشته ایم که آموزش داده می شد اما واقعیت آن یک فرد عادی می تواند برود از این طریق آموزش بگیرد و کسب مهارت کند و بعد به او مدرک هم داده شود. توضیح می فرمایید؟

جناب آقای دکتر احمدرضا یزدانی، معاونت محترم آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پرستاری کشور: همانطور که فرمودید هم در عرصه تولید محصولات ما اجناس فیک داریم و هم در دوره های آموزشی دوره های فیک داریم. ما چند دسته آموزش داریم یک دسته آموزش هایی هستند که آکادمیک هستند یعنی حتماً باید در مرکز آموزش دانشگاهی این دوره ها گذرانده شود. حالا اعم از کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا. این مراکزی که این دوره ها را برگزار می کنند و منجر به اخذ مدرک دانشگاهی می شود، اینها حتماً باید مجوز از شورای گسترش داشته باشند و به عبارتی هم آن دوره توسط ستاد انقلاب فرهنگی مصوب شده باشد و هم آن مرکز برگزار کننده آن دوره مجوز برگزاری دوره ها را یا وزارت بهداشت و یا آموزش عالی داشته باشد. بنابراین هم مؤسسه باید اعتبارسنجی شده باشد و مجوز داشته باشد و هم آن دوره آموزشی که برگزار می شود در خود آن دوره یک مصوبه ای را داشته باشد در دوره مصوب شده باشد. هر کسی که می خواهد در این دوره هایی که منجر به اخذ مدرک دانشگاهی بشود شرکت کند، باید به این دو موردی که بنده گفتم توجه کند. یعنی هم دوره مصوب باشد و هم مرکز برگزارکننده دوره مجوز برگزاری دوره را داشته باشد.

مجری:آقای دکتر بعضی از آموزش ها هست که صرفاً با گذراندن یک دوره، مثلاً شما می فرمایید دوره کمک های اولیه، ما می بینیم که مثلاً.... چون عموم مردم نمی دانند که کار در اتاق عمل این مدرک که مثلاً باید دانشگاهی داشته باشد حالا یک دوره ای داریم مثلاً تزریقات و پانسمان که آن هم باید کار تخصصی باشد یا یک دوره ای داریم کمک های اولیه که فرق می کند که عموم مردم باید بلد باشند ولی تربیت نیروی اتاق عمل خیلی جای تعجب است که این با چه هدفی این آموزش اتفاق می افتد؟

جناب آقای دکتر احمدرضا یزدانی، معاونت محترم آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پرستاری کشور: متأسفانه الان مؤسسات سوجو زیاد هستند و از ناآگاهی  مردم سوءاستفاده می کنند وعده و وعید به آنها می دهند. ما یک دسته دوره آکادمیک و دانشگاهی داریم یک دوره هایی داریم که اینها مهارتی هستند. دوره های مهارتی درست است که منجر به صدور یک مدرکی می شوند ولی این دوره ها را دانشگاه ها برگزار می کنند. یک مؤسسات خصوصی ممکن است اینها را برگزار کنند. مثلاً فرض کنید جهاد دانشگاهی اینها را برگزار کند یا یک انجمنی بیاید اینها را برگزار کند می خواهم بگویم که حتی همان دوره های مهارتی هم مثلاً فرض کنید دوره کمک پرستاری یا دوره نسخه خوانی یا دوره کمک دندانپزشک تجربی، آن دوره هایی که مثلاً یک ماه دو ماه سه ماه تا یکسال ممکن است طول بکشند یک قسمت عملی دارند و یک قسمت تئوری، حتی این دوره ها امروزه باید مجوز داشته باشند. یعنی هم آن خود دوره باید مجوز داشته باشد و مصوب شده باشد توسط وزارت بهداشت و هم  آن مؤسسه ای که آن دوره را برگزار می کند باید مجوز برگزاری اش را گرفته باشد.

مجری: استعلام آن را مردم باید به طور عموم به راحتی از کجا می توانند بگیرند. فرض کنید همین تربیت تکنسین اتاق عمل یا آنکه مدرک دانشگاهی می خواهد، بگوییم تزریقات و پانسمان؟

جناب آقای دکتر احمدرضا یزدانی، معاونت محترم آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پرستاری کشور: به هر حال افراد می توانند به سازمان های معتبر و دانشگاه های معتبر از آنها کسب تکلیف کنند. مثلاً درخصوص همین کمک پرستاری به راحتی می توانند آن مدرکی را که صادر می شود یک کدی دارد آن کدش را بفرستند وزارتخانه و آن وزارتخانه تأیید کند که آیا این مدرک جعلی است یا جعلی نیست. بنابراین امکان اینکه بررسی کنیم این مدارک مدارک جعلی است یا مدارک واقعی است وجود دارد. ولی برای کسی که می خواهد در دوره ای شرکت کند باید اولاً به برند آن مؤسسه توجه کند که ببیند آن مؤسسه اصلاً خودش مجوز دارد یا ندارد یعنی برای گام اول برداشتن و شرکت در چنین دوره هایی، باید ببیند آن مؤسسه آن مجوز مربوطه را از وزارت بهداشت، درمان آموزش پزشکی دارد یا ندارد. این مجوز را باید در معرض دید عموم قرار دهند و مجوزشان را برای برگزاری دوره باید نشان دهند. این تا حد زیادی می تواند کمک کند. یا آن فرد که می خواهد در دوره ای شرکت کند درخواست کند گواهی هایی که صادر می شود نمونه اش را ببیند. ببیند آیا گواهی هایی که صادر شده است لگو و برچسب هولوگرام وزارتخانه را دارد یا ندارد. امروزه تمام مدارک که صادر می شود واجد برچسب هولوگرام آن دوره خاص است و آنها را وزارتخانه صادر می کند.حالا یکسری دوره هایی هم هست که لزوماً نه مهارتی هستند و نه آکادمیک هستند. فرض کنید یک دوره ای دو روزه یا سه روزه است برگزار می شود مثل همین موردی که گفتید دوره های کمک اولیه که عموم مردم جامعه باید بلد باشند این را لازم نیست که حتماً یک مؤسسه ای مجوز آنچنانی داشته باشد، خیلی از مؤسسات می توانند این دوره ها را برگزار کنند ولی حتی همین دوره ها را هم معمولاً می آیند از سازمان نظام پرستاری مجوز می گیرند و برگزار می کنند.

مجری: آقای دکتر می خواستم تأکیدی کنم روی همین دوره های تزریقات پانسمان، اینها را باید صرفاً سازمان نظام پرستاری مجوز بدهد؟

جناب آقای دکتر احمدرضا یزدانی، معاونت محترم آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پرستاری کشور: از فرصت استفاه کنم بگویم اصلاً چیزی به نام دوره تزریقات و پانسمان نداریم و هر کسی  این دوره ها را برگزار می کند، در واقع مرتکب تخلف شده است. تزریقات و پانسمان یک کار تخصصی است که حتماً باید توسط پرستار انجام شود و آن فرد نه تنها باید مدرک پرستاری داشته باشد، بلکه باید تحت پوشش یک مرکز مشاوره خدمات پرستاری فعالیت کند. یعنی حتی یک پرستار هم رأساً نباید اقدام به این کار در منزل و یا در محیط کارش کند حتماً باید تحت پوشش یک مرکز خدمات پرستاری این کار را انجام دهد و خدمات مراقبت در منزل را انجام دهد.

مجری: باخبر هستید بعضی حتی در محلات مختلف بعنوان سرای محله آموزش های اینچنینی، واقعیت حتی ما می دانیم که تزریق ساده ترین داروها  که آن هم ساده نیست، یک ویتامین هم می تواند حساسیت ایجاد کند اگر که معمولاً تزریقات و پانسمان باید در یک مرکزی باشد که مجهز باشد در آن مرکز پزشک حضور داشته باشد و امکان احیا هم وجود داشته باشد یا داروهای اولیه برای مواردی که فرد مواجه می شود با بروز حساسیت موجود باشد یعنی باید امکانات مهیا باشد. واقعاً این فراگیر شدن این آموزش ها در شرایطی که این امکانات می دانیم چنین امکاناتی را خیلی از این مراکز ندارند. یا اینکه واقعیت اش برای یک دانشجوی دوره پرستاری و سایر رشته های سلامت کاملاً بازگو می شود که انواع شیوه های تزریق ممکن است چه مخاطراتی داشته باشد اینها واقعاً قابل انجام است در یک مراکز ساده ای صرفاً با یک مجوزی؟

جناب آقای دکتر احمدرضا یزدانی، معاونت محترم آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پرستاری کشور: خدمات پرستاری فردبندی شده است یعنی یک پرستاری که کارشناسی دارد می داند براساس شرح وظایف اش چه کاری را می تواند در بیمارستان انجام دهد، چه کاری را می تواند در منزل انجام دهد. اینها دقیقاً مشخص شده است و هیچ پرستاری نمی آید کاری را که ریسک داشته باشد را در منزل انجام دهد. مثلاً یک دارویی که ممکن است شوک آنافلاکسی ایجاد کند و خطر داشته باشد....

مجری: فرد متقاضی معمولاً با این دید شرکت می کند در کلاس که مریضی که دارد خودش تزریقات اش را انجام دهد. پانسمان ها را خودش انجام دهد. حتی پرستاری عمومی یک اصول عمومی را که برای مراقبت از یک سالمند است یا بیمار مزمن است یا یک فرد در بستر است با این دید شرکت می کنند در این کلاس ها که خودشان این کارها را انجام دهند؟

جناب آقای دکتر احمدرضا یزدانی، معاونت محترم آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پرستاری کشور: ما دوره ای داریم تحت عنوان سالمند داری، این دوره سالمند داری مثلاً 100 ساعت است ولی به هیچ وجه در این دوره سالمندداری ما به فردی که شرکت می کند آموزش تزریقات و پانسمان نمی دهیم. یا در دوره کمک پرستاری که یکسال طول می کشد تئوری و عملی آن، ما به این فرد تزریقات و پانسمان یاد نمی دهیم چون اینها جزء شرح وایف تخصصی پرستار است. بنابراین اگر افراد سودجویی این کار را انجام می دهند نه تنها دیگران را در معرض خطر قرار می دهند، بلکه برای خودشان هم مشکل ایجاد می کنند و این مصداق دخالت در امور حرفه ای است و اگر شاکی داشته باشد و کسی شکایت کند عواقب آن مجازات های کیفری است. می خواهم توجه شنودگان عزیز را به این نکته جلب کنم که کسی که صلاحیت یک کار به لحاظ قانونی ندارد اگر آن کار را انجام بدهد مرتکب تخلف و جرم شده است و قانون با او برخورد می کند بنابراین هر کس باید در چارچوب شرح وظایف خودش کار کند. پرستار مراقبت در منزل هم شرح وظایف اش کاملاً مشخص است و در آن چارچوب می تواند یکسری از کارها را در منزل انجام دهد ولی همان کار را یک کمک پرستار نمی تواند انجام دهد چون شرح وظایف اش مشخص کرده است که باید چه کارهایی را می تواند انجام دهد و چه کارهایی را نمی تواند انجام دهد. با این افرادی که شرکت می کنند و دردسر برای خودشان ایجاد می کنند، من توصیه می کنم که شرکت نکنند. همان مؤسسات که برگزارکننده این دوره ها هستند آنها هم مرتکب تخلف شده اند و قابل رسیدگی قانونی است.

مجری: ممنون