سیاست‌های تنظیم جمعیت در ترکیه

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما؛  دولت ترکیه برای جلوگیری از پیرسنی و کاهش جمعیت جوان در آینده نزدیک، سیاست‌های تسهیلی و تشویقی برای افزایش جمعیت در پیش گرفته است.

ترکیه حدود ۱.۱ درصد از جمعیت کل دنیا را به خود اختصاص داده و میانگین سنی در این کشور حدود ۳۱ سال است و حدود ۵۷ میلیون نفر از جمعیت کشور را افراد بین ۱۵ تا ۶۴ سال تشکیل می‌دهند.
جمعیت ترکیه در قرن نوزدهم میلادی مانند بسیاری از کشور‌ها افزایش پیدا کرد. در حالیکه جمعیت سال ۱۹۵۵ ترکیه با نرخ باروری ۶.۶۹ درصد ۲۴ میلیون نفر بود، اما با گذشت زمان؛ رشد صنعت و بهبود شرایط زندگی و کاهش مرگ و میر، میزان جمعیت این کشور روند افزایشی بخود گرفت بطوریکه در هر دهه از قرن ۱۹، به طور میانگین حدود ۱۰ میلیون به جمعیت ترکیه اضافه شد تا جائیکه هم اکنون حدود ۸۳ میلیون و ۶۱۴ هزار نفر جمعیت دارد.
آمار نشان می‌دهد که در سال‌های گذشته، نمودار جمعیت کشور ترکیه به صورت صعودی در حال حرکت بوده و هیچ گونه کاهشی در آن دیده نمی‌شود. البته میزان رشد جمیعت هر ساله نسبت به سال قبل اندکی با کاهش رو به رو بوده، اما هیچ وقت روند نزولی نداشته است. به عنوان مثال در سال ۲۰۰۰ میزان رشد جمعیت ۱.۵ درصد بوده است، اما این رقم در سال ۲۰۲۰ به ۱.۰۹ درصد رسیده است. با بررسی آمار موجود جمعیت ترکیه در آستانه ورود به سن سالخوردگی است، به همین دلیل، دولت ترکیه برای حفظ ساختار جوان جمعیت این کشور نیازمند محقق کردن حداقل رشد ۲ درصد سالیانه است
نکته دیگری که از بررسی آمار مربوط به سرشماری می‌توان به آن پی برد، جمیعت تقریبآ برابر مردان و زنان است (نسبت ۵۰.۲ به ۴۹.۸).
با وجود تطابق نرخ باروری با حد جانشینی در ترکیه، دست اندرکاران جمعیتی از روند کاهشی این شاخص ابراز نگرانی کرده و برای معکوس نمودن روند نزولی نرخ باروری؛ با اتخاذ سیاست‌های تشویقی در زمینه ازدواج در سنین پائین و فرزند آوری بیشتر فرهنگ سازی می‌کند؛ زیرا دولت ترکیه از این بیم دارد که پیرسنی و یا به تعبیر دیگر پیری جمعیت، ترکیه را نیز مانند بسیاری از کشور‌های توسعه یافته اروپایی دچار کاهش نیروی کار و رشد هزینه‌های رفاهی خواهد کرد؛ بطوریکه رجب طیب اردوغان رئیس جمهوراین کشور که چند سال قبل مردم را به داشتن حداقل سه فرزند تشویق می‌کرد اکنون مردم را به پنج فرزندی تشویق می‌کند؛ این توصیه مشهور اردوغان نقشی محوری را در فرهنگ سازی در حوزه جمعیت در ترکیه ایفا کرده است.
ترکیه نیز همانند دیگر کشور‌های درحال رشد با مشکل مهاجرت جمعیت روستایی به شهر‌های بزرگ دست به گریبان بوده بطوریکه ۹۳ درصد از جمعیت ترکیه در شهر‌ها و شهرستان‌ها و تنها ۷ درصد از این جمعیت در روستا‌ها و بخش‌ها زندگی می‌کنند. بعنوان مثال بررسی‌ها نشان می‌دهد، فقط ۴۴ درصد از جمعیت ۱۴٫۶ میلیونی استانبول را استانبولی‌ها تشکیل می‌دهند. به عبارتی شمار مهاجرین در استانبول بیش از افراد بومی است.
کارشناسان با تاکید بر وجود رابطه مستقیم بین رشد جمعیت و بیکاری تاکید دارند، توجه صرف به نرخ رشد جمعیت بدون توجه به قدرت اشتغال زایی دولت، مشکل ساختاری بیکاری در ترکیه را تشدید خواهد کرد، چون افزایش جمعیت به دنبال خود موضوع درآمد، اشتغال، آموزش، بهداشت، امنیت و مسائل زیست محیطی را نیز مطرح خواهد کرد.
اقدامات دولت برای افزایش جمعیت ...
علاوه بر اقدامات کلی دولت ترکیه از جمله اعطای وام ازدواج؛ تسهیل فرزندآوری و حتی معالجه رایگان ناباروری؛ کمک هزینه‌های اجتماعی، تخفیف‌های مالیاتی، کمک به نگهداری فرزندان و پرداخت انواع یارانه‌ها با هدف تحصیل فرزندان؛ این کشور سیاست‌های تشویقی ویژه‌ای را برای ترغیب بیشتر به فرزندآوری بیشتراتخاذ و عملیاتی کرده است.
این تمعهیدات شامل ارائه کمک‌های نقدی و مرخصی‌های پس از زایمان حتی برای پدر خانواده می‌شود بطوریکه در ازای نخستین فرزند ۳۰۰ لیر؛ فرزند دوم ۴۰۰ و سومین فرزند ۶۰۰ لیر چشم روشنی به مادر خانواده اعطا می‌شود.
همچنین مادران شاغل در ادارات دولتی در زمان مرخصی بدون حقوق پس از زایمان می‌توانند از ترفیع رتبه بهره‌مند شده و پس از پایان مرخصی زایمان، مادران تک فرزند دو ماه، دو فرزند چهارماه و مادران دارای سه فرزند یا بیشتر، شش ماه حق دارند به صورت دورکاری و نیمه وقت کار کنند و در تمام این مدت حقوق خود را کامل دریافت کنند؛ در عین حال مادرانی که می‌خواهند تا زمان ورود به مدرسه از فرزندان خود مراقبت کنند می‌توانند همزمان با نگهداری فرزندانشان تا ۳۰ ساعت در هفته کار کنند.
همچنین پیش بینی شده، زنان شاغلی که پنج تا شش فرزند داشته باشند، ۱۰ تا ۲۰ سال زودتر بازنشسته شوند.

باصداها:
یک و دو - شهروند ترکیه‌ای
سه - رجب طیب اردوغان: رییس جمهور ترکیه
چهار- سعدی سفراوغلو: جامعه شناس
----------