عوامل انسان ساخت تهدیدی برای جمعیت گونه جبیر در استان یزد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز یزد، رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش محیط زیست استان یزد، تخریب زیستگاه، شکار بی رویه، تلفات جاده ای و جاده‌های دسترسی به معادن را عواملی برای تهدید جمعیت گونه جبیر در استان یزد برشمرد.

حجت دهقان در این باره اظهار داشت: جبیر گونه‌ای است از خانواده گاوسانان و راسته زوج‌سمان، که شباهت زیادی به آهو دارد. طول سر و تنه در این گونه بین ۹۰ تا ۱۱۰ سانتی‌متر، ارتفاع ۵۵ تا ۶۵ سانتی‌متر و همچنین وزن آن بین ۱۵ تا ۲۵ کیلوگرمی باشد.

وی گفت: تفاوت اصلی آهو با جبیر در این است که جنس ماده آهو شاخ ندارد، اما در جبیر هر دو جنس شاخ دارند، ولی شاخ نر‌ها بزرگتر است و امتداد شاخ‌ها نیز تا حدی موازی و نوک شاخ‌ها مختصری به طرف داخل مایل است. همچنین جثه این حیوان از آهو کوچکتر و ظریفتر و رنگ بدن پررنگتر و تیره‌تر است. جبیر روزگرد است، ولی گاهی شب‌ها نیز به چرا میرود و به دلیل زندگی در مناطق بیابانی، گله‌های بزرگی را تشکیل نمی‌دهد. این حیوان نسبت به شرایط دشوار بیابان سازش خوبی یافته و می‌تواند آب مورد نیاز خود را از گیاهان و شبنم تأمین کند. جبیر جزء حیوانات تیزرو محسوب می‌شود و با سرعت ۸۰ کیلومتر بر ساعت می‌تواند بدود.

دهقان در ادامه افزود: زیستگاه این گونه اغلب مناطق بیابانی و نیمه بیابانی است. جبیر بومی آسیای میانه و جنوب غربی محسوب می‌گردد و در صحرای گبی، بلوچستان پاکستان، جنوب شرق ترکیه، شمال آذربایجان و بخش‌هایی از ایران، عراق و افغانستان زندگی می‌کند.

وی افزود: در ایران نیز تاکنون از استان های، سمنان، کرمان، هرمزگان، خراسان جنوبی، فارس، یزد و بوشهر گزارش شده است.

رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش محیط زیست استان یزد گفت: این گونه در بیشتر مناطق بیابانی و خشک استان یزد از جمله پناهگاه‌های حیات وحش بوروئیه، دره‌انجیر، کمکی و آریز، مناطق حفاظت شده سیاهکوه و کوه بافق و پارک ملی سیاهکوه و نیز زیستگاه‌های آزاد شهرستان‌های اردکان، بهاباد، بافق و مهریز پراکنش دارد. 

عواملی مختلفی از جمله تخریب زیستگاه، شکار بی رویه، تلفات جاده ای، جاده‌های دسترسی به معادن جمعیت این گونه را تهدید می‌کند. جبیر از گونه‌های تحت حمایت سازمان حفاظت محیط زیست می‌باشد و در طبقه «کمترین نگرانی» فهرست سرخ (LC) قرار دارد.