همایش تمدن استان‌های کرمانشاه، کردستان و ایلام در بنیاد ایران‌شناسی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط‌عمومی بنیاد ایران‌شناسی، بنیاد ایران‌شناسی با هدف طرح فرصت علمی برای پژوهشگران حوزه علوم انسانی در زمینه نقد مطالعات و تحقیقات درباره تمدن و فرهنگ استان‌های «کردستان، کرمانشاه و ایلام» و نیز شناسایی و معرفی جدیدترین یافته‌های پژوهشی در زمینه تمدن و فرهنگ، دومین همایش ملی خود را با عنوان تاریخ، فرهنگ و هنر استان‌های: کردستان، کرمانشاه و ایلام را با تکیه بر محورهای: «باستان‌شناسی و تاریخ»، «جغرافیای استان‌ها» و «فرهنگ و هنر» برگزار کرد.

دکتر محمد بهرام‌زاده معاونت پژوهشی بنیاد و دبیر علمی همایش در سخنرانی افتتاحیه با بیان اینکه بنیاد ایران‌شناسی در راستای انجام رسالت خود در شناخت و شناساندن همه جانبه ایران، برگزاری سلسله همایش‌های ملی استان‌ها را در دستور کار قرار داده است، افزود: دومین همایش ملی استان‌ها؛ با عنوان «تاریخ، فرهنگ و هنر استان‌های کرمانشاه، کردستان و ایلام»، با تدبیر و هماهنگی بین مدیران شعب استانی برگزار و ۹۰ عنوان مقاله به دبیرخانه جشنواره ارسال شد، که از این تعداد، ۱۸ عنوان مقاله به عنوان مقالات برتر برگزیده شد.

دکتر بهرام‌زاده گفت: از مناظر مختلف، برگزاری همایش‌های علمی به ویژه در حوزه ایران‌شناسی، مطالعات تاریخ فرهنگ و تمدن ایرانی واجد اهمیت است. یکی از این دلایل، ایجاد نظام تصاعد معرفتی برای افزایش دانایی و آگاهی در حوزه مطالعات ایران‌شناسی است. اگر چه تا امروز بخش مهمی از دانش قابل اعتنا در این حوزه به صورت نوشتاری در کتابخانه‌ها و منابع علمی درج شده است، ولی به دلیل کثرت و تنوع مطالب و حوزه بزرگ دانش ایران‌شناسی، کماکان برگزاری همایش‌ها، مناسبات و دعوت از پژوهشگران برای ارائه آثار علمی، واجد اهمیت است.

وی ادامه داد: برگزاری همایش‌هایی از این دست، نظام تصاعد معرفتی را بهبود بخشیده و دانایی و دانش بیشتری در حوزه مطالعات ایران‌شناسی ارائه می‌دهد. هرآنچه در ارتباط با هویت و اتحاد ملی و مؤلفه‌های پیوند اقوام بزرگ ملت ایران و باشندگان سرزمین‌هایی که به عنوان ایران فرهنگی می‌شناسیم، تقویت شود، به قوام ملی تحقق بیشتری بخشیده و توان مضاعفی در عرصه مناسبات بین‌المللی برای کشور، برای تأثیرگذاری بیشتر در مناسبات را ایجاد خواهد کرد. در واقع پیوند بین حافظه تاریخی ما و ادراک جدیدی که در ارتباط با دنیا و مناسبات امروزی داریم از طریق شناخت تاریخ و فرهنگ تمدن‌مان محقق خواهد شد.

دکتر بهرام‌زاده گفت: هرگز منکر کاستی‌ها و اتفاقات تلخ تاریخی کشور نیستیم، واقع این است که همه چیز را نه از منظر استکبار بلکه از دیدگاه افتخار به این تاریخ با تمام آنچه که در آن هست باید بشناسیم. نه اظهار می‌کنیم که پیراسته از مشکلات هستیم، نه اینکه هیچ گونه موردی به عنوان شائبه منفی در تاریخ ما وجود نداشته است. به هر حال هر ملتی اقسام رویداد‌ها را در جریان زندگی پشت سر می‌گذارد، اما آنچه که بیشتر، نشان‌دهنده جایگاه ملت ایران است، شایستگی فرهنگی و اقتداری است که به دلیل ویژگی‌های خاص این تاریخ و تمدن به آن پرداخته می‌شود.

به واقع قدمت و کثرت مؤلفه‌های تشکیل دهنده این تمدن به گونه‌ای است که نمی‌توانیم هیچ کشور و نقطه‌ای را در دنیا همپای فرهنگی با آن بدانیم. آنچه در قالب جدول گاهنگاری تطبیقی ایران و جهان با دستور و حمایت حضرت آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای رئیس معزز بنیاد ایران‌شناسی اتفاق افتاد، احراز همین جایگاه شایسته، مطالعه و مقایسه این فرهنگ و تمدن و اثبات تعلق مولفه‌های، نخستین توسعه فرهنگ و تمدن انسانی به ایرانیان بود که بخشی از آن کار بزرگی است که باید تدبیر کنیم. همچنین باید مشربی تنظیم کنیم که مطالعات ایرانی تاریخ را خلاف برخی از مکاتب، شیوه‌ها و مشارب علمی دیگر دنیا خودمان تدوین کنیم. تاریخ واقعی ایران، نه تفسیری که از تاریخ ما وجود دارد، باید به دست ایرانی نگاشته شود.

وی در ادامه از تمامی دست‌اندرکاران برگزاری همایش تقدیر و تشکر کرد و گفت: ان‌شاءالله استان همدان موضوع همایش بعدی خواهد بود که به حق استان قابل اعتنایی در حوزه مطالعات ایران‌شناسی، تاریخ و فرهنگ و تمدن ایران عزیز است.

همچنین در ادامه همایش دکتر محمدابراهیم زارعی، سرپرست شعبه استان کردستان و دبیر اجرایی همایش با اعلام وصول ۳۰ مقاله به دبیرخانه استانی افزود: در حوزه معرفی ایران اگر چه تلاش‌هایی صورت گرفته، ولی این تلاش‌ها نسبت به مقیاس ایران فرهنگی بسیار اندک است.

وی اعلام کرد: طی سفری که در گذشته به اسپانیا داشتم، متوجه شدم که ۷۵ تا ۸۰ درصد مردم این کشور در پاسخ به سؤال در مورد شناخت از ایران، بیان کردند که هیچ اطلاعاتی از ایران ندارند و برخی دیگر ایران را با عراق یکسان می‌دانسته‌اند. این درحالی است که ایران سهم بسزایی در تمدن اندلس و اسپانیا داشته است.

وی افزود: «ایران؛ فردوسی، کوروش، حافظ، مولانا و ناصرخسرو است. ما چقدر این‌ها را می‌شناسیم؟ چقدر متن کتاب تاریخ بیهقی و تاریخ بلعمی را با آن نثر شیوا و زیبا خوانده‌ایم؛ بنابراین مشکل اصلی ما شناخت خوب ایران و معرفی درست آن است.»

وی همچنین بیان داشت: «کشور ما چند قومیتی است که نه تنها آسیب و تهدیدی نبوده بلکه یک مزیت و فرصت است، از این رو شناخت این قومیت‌ها و تأکید بر میزان اشتراکات آنها، می‌تواند بسیار مؤثر واقع شود. ما یک حوزه فرهنگی بزرگی به نام ایران داریم که از تاجیکستان، افغانستان، ازبکستان، ترکمنستان تا شرق سوریه و حاشیه دریای مدیترانه ادامه دارد.»

سخنران بعدی، دکتر سید ضیاءالدین خرمشاهی، سرپرست شعبه استان کرمانشاه و دبیر اجرایی همایش، با توجه به سابقه کهن و اساطیری این استان گفت: "کرمانشاهان یکی از نشان‌های دیرینگی ایران زمین است و در کنار همسایگان شمالی و جنوبی خود، کردستان و ایلام قسمتی از سرزمین اصلی قوم ماد را تشکیل می‌دهد، که در میان استان‌های کشور، از بیشترین تنوع قومی، نژادی، مذهبی و زبانی برخوردار است و جزء برترین‌ها در گونه، گونه اقلیم است. این مهم از چشم جهانگردان نیز دور نمانده و برخی از آنان کرمانشاه را هندوستانی در دلی ایران نام نهاده‌اند. "

وی افزود: "برای نشان دادن میزان تفاهم بین اقوام و نژاد‌ها و پیروان ادیان مختلف در استان، بهترین نمونه، رابطه زوجیت بین افراد و کسب و کار بدون ملاحظه در مذهب و آیین است. این تعدد اقلیمی، نژادی، عقیدتی و زبانی سرمایه‌ای بیکران و ظرفیتی بی‌همتا برای مطالعات مردم‌شناسی، جامعه‌شناسی و پژوهش‌های تاریخی، دینی است. "

دکتر مسعود شادمان، سرپرست شعبه بنیاد ایران‌شناسی استان ایلام و دبیر اجرایی همایش، ضمن اشاره به پیشینه تاریخی و تعدد آثار و محوطه پیش از تاریخی منطقه و بیان اینکه منطقه دهلران به عنوان قطب فرهنگی در دوران پیش از تاریخ به ویژه دوران نوسنگی مطرح بوده است، اعلام کرد: "جای تأسف دارد که این همه قدمت و سابقه تاریخی در حال فراموشی است". وی برگزاری همایش‌هایی از این دست را موجب یادآوری و رونق توجه به این استان پر سابقه کشور دانست، و اضافه کرد که ۲۵ مقاله به دبیرخانه همایش ایلام ارسال شده است.

در پایان آقای محسن جان‌جان مقاله «مطالعه آیکونوگرافی مُهر‌ها و اثرمُهر‌های پیش از تاریخ حوزه فرهنگی زاگرس مرکزی»؛ آقای داود جمینی، مقاله «سنجش نابرابری منطقه‌ای در برخورداری از شاخص‌های اشتغال در سکونتگاه‌های روستایی ایران (مطالعه موردی: استان کردستان)»؛ آقای سید محمد طاهری‌مقدم، مقاله «اختلاف ایران و عثمانی بر سر اراضی صیفی و ملخطاوی»؛ خانم زهره شیرین‌بخش، مقاله «موقعیت تجاری کرمانشاه در دوره قاجار (از ابتدا تا پیش از انقلاب مشروطه)» و خانم نعیمه چوبانی، مقاله «بررسی تطبیقی نقش زن در «بیت»‌ها و آثار نقاشان معاصر کردستان» را به صورت حضوری و برخط ارائه کردند.

گفتنی است؛ مقالات این همایش به زودی در پایگاه سیویلیکا و پایگاه استنادی جهان اسلام (ISC)، از طریق بنیاد ایران‌شناسی در دسترس عموم پژوهشگران قرار خواهد گرفت.