پشه آئدس چگونه از بین میرود؟
یک حشره شناس گفت: پشه آئدس نگران کننده نیست، مگر اینکه عامل بیماریهای ویروسی در کشور وجود داشته باشد.
به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، این روزها جنوب کشور به بستری نگران کننده برای پشههایی موسوم به آئدس تبدیل شده است. این حشره، خطرناک ارزیابی شده و باعث بهوجود آمدن نگرانیهایی نیز شده است.
علیرضا نادری، کارشناس بخش حشرات دفتر موزه ملی تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان محیط زیست و همچنین، عضو کمیته ناقلین شهری وزارت بهداشت، در اینباره گفت: پشه آئدس، گونهای از پشههای خانواده کولوسیده بهشمار میرود. این حشرات به پشههای معمولی یا حتی خانگی نیز معروف هستند.
او افزود: پشههای جنس ماده آئدس معمولا از خون موجودات مختلف از جمله انسان تغذیه میکنند. نرهای این گونه پشه بر خلاف مادهها هیچکدام خونخوار نیستند.
این حشره شناس اظهار داشت: پشه آئدس در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری زمین دیده میشود. گونههای مختلفی از این نوع حشره وجود دارند و تا آمریکای جنوبی، مرکزی و البته آفریقا و آسیای جنوب شرقی پراکندهاند.
او گفت: در پاکستان نیز این حشره وجود داشته است و گزارشهای مختلفی در سالهای اخیر از جنوب سیستان و بلوچستان درباره دیدن این حشرات داشتیم و حالا در هرمزگان نیز این موضوع گزارش شده است.
کارشناس سازمان محیط زیست ادامه داد: حالا اینکه پشههای آئدس چگونه به این نقطه از ایران رسیدهاند، مشخص نیست. ممکن است از مدتها پیش این پشه وجود داشته و کسی ندیده یا با روشهای مکانیکی، سر از جنوب کشور درآورده است.
نادری، یادآور شد: حتی تغییر اقلیمی که در سالهای اخیر بهوجود آمد، میتواند عامل بهوجود آمدن این پشه و توسعه آن باشد.
عضو کمیته ناقلین شهری وزارت بهداشت، گفت: این پشه در مناطق گرمسیری، یکی از ناقلین مهم بیماریهای ویروسی، مانند زیکا، چیکن گونیا، تب دانگی یا همان استخوان شکن و بیماریهای گرمسیری و اینچنینی است. تب استخوان شکن همان تب جنگل است که به چنین نامی مشهور شده است، زیرا درد زیادی دارد.
این حشره شناس، بیان داشت: بیشتر افرادی که در مناطق گرمسیری زندگی میکنند، این بیماری را بسیار خوب میشناسند. این بیماریها بسیار دردناک و ناراحت کننده هستند. حتی درباره تب دانگی، گاهی اوقات مرگ رقم میخورد.
پشه خطرناکتر است یا عامل بیماری؟
نادری، تصریح کرد: خبر خوب فعلا این است که ما در کشور، عامل این بیماریها را نداریم و فقط پشه آئدس وجود دارد. در خبرها دیدم که آمده است این پشه میتواند خیلی خطرناک باشد. حالا باید بگویم بله، این پشه خطرناک است، البته به شرط اینکه عامل بیماری باشد. یعنی عامل بیماری باید در کشور وجود داشته باشد تا نیش پشه به خطرناک شدن آن کمک کند.
کارشناس سازمان محیط زیست، تأکید کرد: عامل بیماری، ویروسی است که در افراد ناقل وجود دارد. این عامل به شکل یک مخزن، عمل میکند. پشه به صورت ناقل، آنها را نیش میزند و بیماری به افراد سالم، منتقل میشود.
او گفت: از لحاظ علمی و از نقطه نظر کنترلهای بهداشتی و همچنین پایشهای بهداشتی، میتوان جمعیت این پشه را کنترل کرد.
نادری، هشدار داد: نباید به این پشه اجازه داد که توسعه پیدا کند، زیرا در صورتی که فردی آلوده به یک بیماری ویروسی از کشورهای گرمسیری باشد و وارد مناطق حاوی پشه آئدس شود، در صورتی که پشه او را نیش بزند، بیدرنگ به مخزن انتقال تبدیل میشود.
این پشهها کجا تخم میگذارند؟
این حشره شناس درباره اینکه کدام نقاط برای رشد این پشهها مناسب هستند نیز گفت: اصولا پشههای کولوسیده، وابسته به آب هستند و پشههای ماده، در آب تخمریزی میکنند.
او تصریح کرد: پشههای کولوسیده معمولی در خانهها نیز وجود دارند و اگر هم نیش بزنند، بیماری خاصی را منتقل نمیکنند. این پشههای معمولی در چاه دستشویی، چاه ظرفشویی، آب کولر و نقاط مختلف، رشد میکنند.
نادری، یادآور شد: آئدس، مقاومت بیشتری نسبت به حجم کمتر آب دارد، یعنی در حجم کمتر آب نیز میتواند تخم بگذارد.
او افزود: برخی گمان میکنند بهعنوان مثال، اگر لاستیک گوشه خانه آنها باشد، محل تخمگذاری آئدس میشود، اما چنین نیست. در هر چیزی که در اثر بارندگی، آب جمع شود، این پشه میتواند تخم بگذارد.
کارشناس محیط زیست، عنوان کرد: آئدس به آب کمی برای تخمگذاری نیاز دارد. البته لاستیکهایی که در برابر آپاراتیها وجود دارند نیز میتوانند منبعی برای تخمگذاری این حشرات باشند.
نادری گفت: حتی ظرف غذای یکبار مصرف نیز که گوشهای بیافتد نیز میتواند بستر مناسبی برای تخمگذاری آئدس باشد.
پشه آئدس چگونه از بین میرود؟
او درباره اینکه چگونه میتوان پشه آئدس را از بین برد نیز عنوان کرد: بهترین راهکار جلوگیری از تکثیر آئدس، جمعآوری زبالههایی است که در مناطق شهری و حومه، پخش شدهاند.
کارشناس سازمان محیط زیست گفت: البته در کشور ما بر خلاف مناطق گرمسیری، بارندگی به اندازهای نیست که هر روز شاهد آن باشیم. برخی از این پشهها حتی در جام یک گل رشد میکنند و تخم میگذارند. حتی برگی که در آن آب هم جمع شده باشد، میتواند بستر تخمگذاری آئدس باشد.
این حشره شناس افزود: بارندگیهای کشور ما آنقدری نیست که نگران این بخش از دردسر باشیم، اما بهترین کار این است که جلوی انباشت زبالهها را بگیریم.
عضو کمیته ناقلین شهری وزارت بهداشت ادامه داد: یکی از مخازن تخمگذاری آئدس، بیشک زبالهها هستند. در کشورهای گرمسیری نیز این موضوع ثابت شده است.
او گفت: برخی سمپاشیهای بیخطر نیز برای انسان وجود دارند که برای از بین بردن این پشهها بسیار مفید هستند.
نادری یادآور شد: در حیاط منزل نیز وسایل اضافی که ممکن است آب در آن جمع شود، انباشت نکنیم. اگر هم باران میبارد، سعی کنیم وسایلی که در باغچه و حیاط وجود دارند و در آن آب جمع شدهاند، سریع جمعآوری کنیم.
او تأکید کرد: حوضهای کوچک در برخی خانهها نیز مهم هستند و باید مراقب وضعیت آنها هم بود. نگهداری ماهیها در این حوضها روش خوبی است، زیرا از پشهها و تخمهای خود تغذیه میکنند. این روش بیولوژیکی خوبی، بدون استفاده از سم است.
علیرضا نادری اظهار داشت: اخبار مربوط به پشه آئدس، نباید باعث نگرانی شوند. باید به این موضوع، پیشگیرانه نگاه کرد. هنوز بیماری در کشور ما گزارش نشده، فقط خود پشه دیده شده است! اگر هم کسی را نیش زد، فرد نباید بترسد.