پخش زنده
امروز: -
مهم‌ترین خطر در زخم معده را بشناسید
محققان با انجام یک پژوهش، نشانه‌های مربوط به بیماران دچار باکتری هلیکوباکتر پیلوری و بیماران بدون عفونت هلیکوباکتر پیلوری را با یکدیگر مقایسه کردند.
به گزارش گروه وب‌گردی خبرگزاری صدا و سیما، عفونت هلیکوباکتر پیلوری، مهم‌ترین عامل خطر برای التهاب معده (گاستریت) و زخم معده است؛ اما عواملی غیر از هلیکوباکتر پیلوری در آن دخیل هستند. باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) یکی از شایع‌ترین عوامل بیماری‌زای دستگاه گوارش در جهان است. این باکتری باعث التهاب مزمن معده، زخم معده و سرطان معده می‌شود.
عفونت هلیکوباکتر پیلوری در سراسر جهان شایع بوده، اگرچه میزان بروز دقیق آن ناشناخته باقی مانده است. همچنین، همه‌گیری این عفونت، بسته به منطقه جغرافیایی نیز تفاوت دارد. بسیاری از مطالعات قبلی نشان داده‌اند که میزان و خطر ابتلا به عفونت در کشور‌های در حال توسعه با وضعیت اجتماعی - اقتصادی پایین، به‌طور قابل توجه بالا است.
راه‌های اصلی انتقال این باکتری، غذای آلوده و انتقال از راه مدفوعی - دهانی است. به همین دلیل، گسترش اقدامات بهداشتی برای کاهش این عفونت ضروری است. برخی حیوانات مانند گربه‌ها، سوسک‌ها، میمون‌های رزوس، ماکاک دم خوکی و گوسفند، میزبان اصلی باکتری هلیکوباکتر پیلوری هستند.
استعداد ژنتیکی میزبان در عفونت هلیکوباکتر پیلوری بسیار مهم است. بر اساس مطالعات قبلی، بیش از ۹۰ درصد از زخم‌های دوازدهه (اثنی عشر) و ۶۰ درصد از زخم‌های معده با عفونت هلیکوباکتر پیلوری مرتبط هستند؛ اما با این حال، هنوز ارتباط این زخم‌ها با باکتری هلیکوباکتر پیلوری، به‌طور کامل شناخته نشده است.
برخی مطالعات نشان می‌دهند که شیوع هلیکوباکتر پیلوری بسیار بیشتر از زخم معده است. بنابراین، پرسشی مطرح می‌شود که چرا همه بیماران مبتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری به بیماری زخم معده مبتلا نیستند؟ از سوی دیگر، بسیاری از بیماران مبتلا به زخم معده از نظر عفونت هلیکوباکتر پیلوری، منفی هستند.
برای تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری، روش‌های مختلفی وجود دارند. این روش‌ها را می‌توان به دو دسته روش‌های آندوسکوپی (تشخیص از راه آندوسکوپی) و غیر آندوسکوپی (مانند روش‌های بافت‌شناسی، آزمایش سریع اوره‌آز، کشت، سرولوژی، آزمایش تنفس اوره و تکنیک‌های مولکولی) تقسیم کرد.
با توجه به نقش مهم هلیکوباکتر پیلوری در زخم معده و سایر اختلالات گوارشی و همچنین نقش احتمالی سایر عوامل، ضروری است که بیماران دارای آزمایش مثبت و منفی هلیکوباکتر پیلوری با یکدیگر مقایسه شوند.
بر همین اساس، پژوهشگران با انجام یک مطالعه تظاهرات بالینی و یافته‌های آندوسکوپی و هیستوپاتولوژیک بیماران دارای عفونت هلیکوباکتر پیلوری و بدون آن را با یکدیگر مقایسه کردند.
در این مطالعه، ۲۳۳ بیمار مبتلا به سوءهاضمه مراجعه‌کننده برای آندوسکوپی از نظر وجود عفونت هلیکوباکتر پیلوری مورد بررسی قرار گرفتند. از هر بیمار در یک معاینه آندوسکوپی، ۵ نمونه از بافت معده گرفته شد و معیار وجود عفونت هلیکوباکتر پیلوری، وجود و شناسایی باکتری در آزمایشگاه پاتولوژی بود.
دو گروه از بیماران هلیکوباکتر پیلوری مثبت و هلیکوباکتر پیلوری منفی از نظر یافته‌های دموگرافیک، آندوسکوپی و پاتولوژیک مقایسه شدند.
از ۲۳۳ بیمار، حدود ۶۶ درصد غیر سیگاری بودند و حدود ۸۶ درصد مصرف کننده الکل نبودند و نزدیک به ۶۶ درصد از افراد از آب لوله‌کشی استفاده می‌کردند. شایع‌ترین علامت که در حدود ۶۷ درصد از بیماران گزارش شد، درد اپی گاستریک یا درد سرِ دل بود.
بین بیماران دارای عفونت هلیکوباکتر پیلوری و بدون آن، از نظر وضعیت تحصیلی، شغلی، سابقه خانوادگی سرطان دستگاه گوارش و برخی علائم گوارشی، تفاوت معنی‌داری وجود داشت.
همچنین، بین یافته‌های آندوسکوپی و پاتولوژیک بیماران مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری، ارتباط معنی‌داری وجود داشت.
نتیجه این مطالعه نشان داد که شیوع هلیکوباکتر پیلوری با تعداد اعضای خانواده و وضعیت تأهل ارتباط دارد. یافته‌های این بررسی همچنین نشان داد که عفونت هلیکوباکتر پیلوری وابسته به جنس نیست و استفاده از دارو‌های ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، بروز عفونت هلیکوباکتر پیلوری را افزایش نمی‌دهد.
به گفته پژوهشگران این تحقیق، این مطالعه دارای محدودیت‌هایی است؛ از جمله این‌که در یک مرکز پزشکی واحد در گیلان انجام شده که ممکن است نماینده کلی ایران نباشد، اگرچه بیماران از زمینه‌های اجتماعی - اقتصادی گوناگونی بودند.
همچنین، حجم نمونه برای ارزیابی برخی عوامل خطر، کم بوده است. در این مطالعه، اطلاعاتی درباره درآمد شخصی یا درآمد خانواده افراد، وجود نداشت.
این تحقیق را پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی گیلان انجام داده‌اند.
یافته‌های این مطالعه به صورت مقاله علمی با عنوان عفونت هلیکوباکتر پیلوری در ایران: عوامل دموگرافیک، آندوسکوپی و پاتولوژیک، در نشریه BMC Gastroenterology منتشر شده است.
نظر شما