علوم انسانی اسلامی به معنای تعطیلی آموزش نظریات روز نیست

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، حجت الاسلام دکتر رضا غلامی، رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا در اختتامیه گردهمایی رتبه‌های برتر آزمون سراسری که پیش از ظهر امروز در مجتمع سپید مشهد برگزار شد، درباره علوم انسانی اسلامی گفت: در اینکه علوم انسانی نیازمند تحول است، اکنون هیچ تردیدی وجود ندارد، اما مشکل اینجا است که پیشرفت در این حوزه، هنوز مسأله اصلی ما نشده و علوم انسانی و فهم صحبح و فراگیر درباره تحول در علوم انسانی شکل پیدا نکرده است.

 

وی در ادامه به تفکرات مختلف پیرامون تحول علوم انسانی در ایران اشاره و تصریح کرد: روزآمدسازی و ارتقای علوم انسانی بدون تحول زیربنایی، یکی از تفکرات موجود درباره تحول است که روشنفکری سکولار از آن تبعیت می‌کند. دیدگاه دیگر، بومی سازی تحول، متناسب با اقتضائات ایران است که دین را هم به صورت حداقلی مدنظر قرار می‌دهد و پبکره غربی علوم انسانی را تغییر نمی‌دهد.

 

 

حجت الاسلام غلامی، پالایشگری علوم انسانی با نگاه اسلامی و شبه سیاسی یا اسلامی سازی و پیوند علوم انسانی و اسلامی را دیگر دیدگاه موجود نسبت به تحول علوم انسانی معرفی و اظهار کرد: این دیدگاه به معنای برخوردار کردن علوم انسانی از بنیاد‌های دینی یا بازکردن چتر جهان بینی اسلامی بالای سر آن است.

 

رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا با بیان اینکه بهره گیری از منابع معرفتی، قدرت علوم انسانی اسلامی را خصوصا در حل مسائل در مقایسه با علوم انسانی سکولار، بالاتر می‌برد، افزود: بر این اساس، علوم انسانی اسلامی عبارت است از علومی که نه تنها مبتنی بر جهان بینی اسلامی هستند بلکه در علوم گوناگون یا از دین بهره مند می‌شوند یا زیر چتر جهان بینی الهی قرار دارند. 

 

 

وی خاطرنشان کرد: علوم انسانی اسلامی، رنگ تقدس به خود نمی‌گیرد، رسمی به نام مقدس مآبی ندارد، باب نقد را به روی خود نمی‌بندد و اینگونه نیست که بخواهد خود را به دانشگاه‌ها تحمیل کند بلکه صرفا از طریق تبیین و اثرگذاری ترویج پیدا می‌کند.

 

حجت الاسلام غلامی، اختلاف دیدگاه در علوم انسانی اسلامی را کاملا طبیعی دانست و گفت: در اسلامی سازی علوم انسانی هرگز به دنبال این نیستیم که تعلیم نظریه‌های غربی در دانشگاه به طور کلی تعطیل شود چرا که اصولا دانشمندان علوم انسانی باید با نظریات جهانی، آشنایی داشته و بروزترین نظریات را بدانند، اما نباید از آن‌ها بت سازی شود بلکه می‌بایست همراه با نقد و تحلیل، تدریس شوند.

 

 

به گفته این محقق و پژوهشگر، برخی معتقدند که ابتدا باید جامعه اسلامی را ساخت و بعد به دنبال اسامی سازی علوم انسانی بود، اما این درست نیست چرا که علوم انسانی اسلامی، نقش قابل توجهی در ساخت جامعه انسانی مطلوب دارد و می‌تواند جامعه پردازی کند.

وی با تأکید براینکه علوم انسانی اسلامی، یک ایده خام اولیه و مربوط به دوران پس از انقلاب اسلامی نیست، یاداور شد: این علوم بیش از ۵۰ سال سابقه دارند و کاملا از جهت تئوریک قابل اتکا هستند (در مسائل کاربردی نیز هرچند بسیار سخت، اما می‌توانند گره گشایی داشته باشند) و در برخی زمینه‌های آن مانند تعلیم و تربیت، اقتصاد، حقوق و روانشناسی پیشرفت‌های خوبی داشته ایم.

یادآور می‌شود نخستین رویداد «آینده روشن» به همت نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های کشور با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و آستان قدس رضوی، مهر و آبان ماه جاری با حضور رتبه‌های برتر کنکور سراسری در مشهد مقدس برگزار می‌شود.