پخش زنده
امروز: -
پیشوایان شیعه طلایه داران وحدت
ایجاد وحدت و انسجام بین مسلمانان، مهمترین راهبردی است که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) و اهل بیت (علیهم‌السلام) برای حفظ جامعه اسلامی از اختلاف و تفرقه به کار گرفتند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ موضوع ایجاد وحدت و انسجام بین مسلمانان به قدری دارای اهمیت بوده که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) در هنگام ورود به مدینه در اولین اقدام، به پیوند برادری و دوستی بین قبایل پرداخت و توانست با این راهبرد، به جنگ‌های صد ساله بین آن‌ها خاتمه دهد و بستر شکل گیری حکومتی دینی با رویکرد اسلامی را فراهم کند.[۱]منابع تاریخ و روایی نشان می‌دهد سیره پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) و رفتار اهل بیت (علیهم‌السلام) صراحت در وحدت بین جامعه اسلامی و اتحاد بین پیروان اهل بیت و اهل سنت دارد.
[۲]بدون شک نقش حضرت علی (علیه‌السلام) پس از رحلت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) در برقراری وحدت اسلامی و جلوگیری از تفرقه و تشتت میان مسلمین بی بدیل بوده است.
همانطوری که شمشیر حضرت به منزله ابزاری برای ایجاد قدرت برای اسلام بود، سکوت ایشان نیز به منزله بقای اسلام و ثبوت آن تلقی می‌شد چنان‌که خود حضرت درباره دلایل سکوتش فرمود: «به خدا سوگند اگر بیم وقوع تفرقه میان مسلمین و بازگشتتشان به کفر و تباهی نبود، رفتار ما با آنان به گونه‌ای دیگر بود.»
[۳]آری وحدت بین مسلمین به قدری برای حضرت مهم بود که با همه مصائب سنگین، راه صبر در پیش گرفت تا جامعه اسلامی را از تشتت و اختلاف حفظ کند، و این صبر برای حضرت چنان سخت بود که از آن به خار در چشم و استخوان در گلو تعبیر می‌کند.
[۴]همچنین قبل از حرکت به بصره در خطبه‌ای فرمود: «با خود اندیشیدم و دیدم صبر [بر محرومیت از حق زعامت مسلمین]برتر است از به هم زدن وحدت جامعه اسلامی و ریخته شدن خونشان ....»
[۵]آن حضرت در ماجرای شورا نیز وقتی عباس عموی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) از حضرت خواست تا شرکت نکند، اما او نپذیرفت و فرمود: «من اختلاف را دوست ندارم ...»
[۶]وحدت علوی چنان بود که در بین اعراب آن زمان کسی حریص‌تر از وی برای حفظ جامعه اسلامی نبود چنان که در نامه‌ای به ابوموسی اشعری فرمودند: «بدان، هیچ کس نیست که نسبت به وحدت و اتحادّ امّت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) از من حریص‌تر و اُنسش به آن از من بیشتر باشد.»
[۷]آن حضرت برای برهم زنندگان وحدت با کسی تعارف نداشت و شدیدترین تنبیه را برای آن‌ها در نظر می‌گرفت چنان که در خطبه‌ای مجازات آن‌ها را مشخص نموده و فرمودند: «آگاه باشید، هر که مردم را به شعار تفرقه و اختلاف دعوت کند، بکشید اگر چه زیر این عمامه‌ی من باشند.»
[۸]پس از آن حضرت، پیشوای سوم امام حسن علیه السلام توانست با تمام مشکلاتی که دوستان و دشمنان برای آن حضرت به وجود آورند، جامعه اسلامی را از خطرات احتمالی از جمله اختلاف و تفرقه حفظ کند و با استفاده از راهبرد صلح این امر مهم را محقق کند.
[۹]سایر ائمه علیهم السلام نیز برای فرهنگ سازی وحدت در بین جامعه اسلامی تمام تلاش خود را به کار گرفتند و شیعیان را به حضور در عبادات و مناسک اجتماعی مسلمانان اعم از نماز و حج سفارش می‌کردند چنان که امام صادق (علیه‌السلام) درباره اهمیت نماز گزاردن با مخالفان مذهبی می‌فرماید: «هرکه با آن‌ها [مخالفان]در صف اول نماز بگذارد گویا با رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) نماز گزارده است.»
[۱۰]در تعبیری دیگر از او به عنوان کسی که در راه خدا شمشیر کشیده، یاد نموده است.
[۱۱]دستور به مجالست و معاشرت با برادران اهل سنت، مدارا با سایر مسلمانان در عقایدشان، دامن نزدن به فضای تعصب و مخاصمه در مباحثات و نهی از دشنام، لعن، تکفیر و نسبت‌های ناروا به مخالفان از دیگر فرامینی است که ائمه (علیهم‌السلام) برای حفظ وحدت اسلامی به دوست داران خود سفارش نموده‌اند.
[۱۲]برای نمونه امام صادق (علیه‌السلام) در گفتاری همه شیعیان را تا روز قیامت مورد خطاب قرار می‌دهد و می‌فرماید: «ای گروه شیعه! شمایید که به ما منسوبید؛ برای ما زینت باشید نه مایه ننگ و عار. چه مانعی دارد که همانند یاران علی (علیه‌السلام) در بین مردم باشید؟ ... مریضان آنان را عیادت کنید و در تشییع جنازه آنان حاضر شوید و در مساجدشان نماز بگزارید ... با عملتان بخوانیدشان تا حدی که آن‌ها دنباله رو شما شوند ....»
[۱۳]از جمع بندی سخنان نتیجه گرفته می‌شود اهل بیت (علیهم‌السلام) وحدت را از مهمترین اصول زیربنایی برای حفظ جامعه اسلامی از تفرقه و اختلاف می‌دانستند. ایشان برای عملیاتی شدن وحدت در جامعه اسلامی گاهی از حقوق مسلم خود چشم پوشی می‌کردند. ائمه به عنوان طلایه داران وحدت، شیعیان خود را به حضور در مجالس عمومی مخالفان سفارش کرده و از توهین به مقدسات آن‌ها نهی نمودند.
از آن جایی که جامعه اسلامی امروزه دشمنان فراوانی دارد از این‌رو مسلمانان به وحدت و انسجام بیشتری نسبت به هر زمان دیگری نیازمند هستند و بهترین الگویی که می‌تواند همه را تحت یک جبهه سامان دهد پیامبر و اهل بیت (علیهم‌السلام) می‌باشند.
پی‌نوشت
۱. السیرة النبویة، ج ۲، ص ۱۴۳ - ۱۴۶.
۲. وقعة الصفین، ص ۱۰۳؛ وسائل الشیعه، ج ۸، ص ۳۰۱.
۳. الجمل، ص ۲۳۴.
۴. نهج البلاغه، خطبه ۳.
۵. شرح نهج البلاغه، ج ۱، ص ۳۰۸.
۶. الکامل فی التاریخ، ج ۳، ص ۶۶.
۷. نهج البلاغه، نامه ۷۸.
۸. همان، خطبه ۱۲۷.
۹. تشیع در مسیر تاریخ، ص ۱۲۰.
۱۰. شیخ صدوق، الامالی، ص ۴۴۹.
۱۱. تهذیب، ج ۳، ص ۲۷۷.
۱۲. پیشوایان شیعه، پیشگامان وحدت، ص ۲۸ به بعد.
۱۳. بحار الانوار، ج ۸۵، ص ۱۱۹.
نویسنده: محمد زاهدی مقدم
انتشار یافته: ۱
با سلام و درود و با تبریک میلاد پرنور حضرت ختمی مرتبت محمّد مصطفی(ص) و میلاد پرسعادت حضرت امام جعفرصادق (ع) و هفته وحدت اسلامی؛ امید است که همه کشورهای اسلامی به میمنت این مناسبت به تبعیت و تاسی از سیره ی پیامبر مکرم اسلام و ائمه اطهار و اولیاء و اوصیای الهی به همگرایی و اتحاد و وحدت اسلامی بیشتری روی بیاورند و همانطوری که ما بعنوان برادر بزرگ شیعیان مسلمان و عربستان بعنوان برادر بزرگ مسلمانان سنی، اخیرا" به توافقاتی رسیده ایم و از جمله اینکه باب گفتگوهای برادرانه و وحدت بخش را باز نگه داریم؛ بقیه کشورهای اسلامی مثل افغانستان و پاکستان و لبنان و عراق و آذربایجان و ترکیه و شمال آفریقا و غیره نیز بیش از پیش به همگرایی و اخوت و وحدت اسلامی روی بیاورند؛ و با دارا بودن همه ی امکانات خدادادی و انسانی و مادی و فرهنگی، به اتفاق هم تمدن نوین اسلامی و سرافراز کننده را در برابر ابرقدرتهای موجود و استکبار جهانی و صهیونیسم بین الملل بتدریج ایجاد کنند که انها خود بسوی پیشرفت و فنآوریهای نوین و بهتر گام برمی دارند ولی برای ما مسلمانان و کشورهای اسلامی چه در مورد دستاوردهایی مثل فناوری صلح آمیز هسته ای و چه در مورد پیمانهای برادری و دوستی و صلح آفرین در افغانستان و لبنان و خلیج فارس و جغرافیای دیگر جهان اسلام؛ دسیسه ها و توطئه های تفرقه ساز و جنگ افروز در نظرشان دارند نظر شما