وظیفه ساسات در خودرو چیست؟
ساسات در خودرو، چه وظیفهای دارد؟
به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، اگرچه بیش از یک قرن است که ساسات یا choke valve بهعنوان قطعهای اساسی در موتور خودرو شناخته میشود، اما با ورود صنعت خودروسازی به دوران مدرن، این قطعه بهزودی به تاریخ خواهد پیوست.
ساسات، بخشی جداییناپذیر کاربراتور خودرو و دستگاهی است که هوا و بنزین را به مقدار مناسب، جهت احتراق موفق در داخل سیلندرهای موتور، مخلوط میکند.
نسبت این ترکیب به عوامل مختلف و از همه مهمتر، به دمای موتور، بستگی دارد. یک موتور سرد، بیش از هوا به بنزین احتیاج دارد و بر عکس. اینجا به معرفی ساسات و وظایف آن پرداخته شده است.
ساسات چیست؟
واقعیت این است که وقتی موتور خودرو بهخصوص در هوای سرد پس از ساعتها روشن میشود، به دلیل سرد شدن سوخت داخل موتور، جهت گرمکردن آن، به مخلوطی غنیتر از سوخت و هوا نیاز بوده و این دقیقاً همان کاری است که یک ساسات بهخاطر آن طراحی شده است.
ساسات، معمولاً در انتهای فوقانی کاربراتور قرار دارد و با متوقفکردن جریان هوای کاربراتور، نسبت این مخلوط را تنظیم میکند و با تزریق سوختی غنیتر به پیشرانه، موجب راحتتر روشنشدن خودرو میشود. ساسات با بستن دریچه ورودی هوا به کاربراتور، باعث ایجاد فشار هوای کم در داخل کاربراتور میشود تا سوخت بیشتری از مدار اصلی عبور کند.
انواع ساسات خودرو و نحوه کارکرد آن
در خودروهای قدیمی و کاربراتوری، ساسات بهصورت یک اهرم دستی بود که در هوای سرد، از آن جهت راحت روشنشدن خودرو استفاده میشد. در حقیقت، ساسات دستی، وسیلهای مکانیکی بود که با کشیدن دکمه آن، اهرم جمعشدهای که از راه کابل به صفحه فلزی داخل کاربراتور متصل بود، دریچه کنترل ورودی هوا به کاربراتور را کنترل میکرد.
این صفحه فلزی متحرک با کم و زیاد کردن مقدار هوای ورودی، مخلوط سوخت بهینه را برای موتور فراهم میکرد. استفاده مؤثر از ساسات دستی، مستلزم درک ساز و کار و تأثیر تغییرات دما بر روی سوخت است.
در دهههای اخیر، خودروهای کاربراتوری نیز به ساسات خودکار مجهز شدند که با تنظیمات منیفولد خروجی و ورودی هوا، وظیفه خود را انجام میدهند. ساساتهای خودکار، از اجزایی شامل پوسته، پیستون، فنر ترموستاتی و دریچه تشکیل شدهاند که بر خلاف خودروهای قدیمی، دستی نیستند و بهصورت خودکار، دریچه هوا را باز و بسته میکنند.
در ادامه، با نحوه کار هر دو نوع ساسات دستی و خودکار، آشنا خواهید شد.
نحوه عملکرد ساساتهای خودکار
داخل پوسته ساساتهای خودکار، پیستون و یک فنر ترموستاتی وجود دارد که به دریچه هوا وصل است. ساسات خودکار، از فنر فلزی جهت باز و بسته شدن دریچه هوا استفاده میکند.
با سردشدن هوا و مکش هوای سرد داخل منیفولد ورودی، فنری پیچیده میشود و پیستون را به سمت دریچه متمایل میکند تا آن را مسدود کند. با گرمشدن موتور، فنر فلزی، گرم و منبسط میشود؛ سپس میچرخد و دریچه ساسات را باز میکند.
نحوه عملکرد ساسات دستی
توجه به سرعت باز و بسته شدن ساسات، یکی از موضوعات مهم هنگام استفاده از ساساتهای دستی است. روش استفاده از ساساتهای دستی، به شرح زیر است:
مرحله یک
قبل از آغاز احتراق، باید دکمه دستی ساسات را بیرون بکشید تا ورودی هوا کاهش یابد و نسبت سوخت به هوا غنیتر شود. میزان بیرونکشیدن ساسات، باید بر اساس دمای موتور تنظیم شود.
مرحله دو
جهت استارتزدن یک موتور سرد یا در یک روز سرد زمستانی، دکمه ساسات باید مقدار بیشتری بیرون کشیده شود. در روزهای سرد، قطرههای سوخت بیشتر و بخار سوخت کمتری داخل کاربراتور وجود دارد. بنابر این، جهت بهتر روشنشدن خودرو، نیاز است تا دریچههای هوا به مقدار بیشتری بسته شوند.
مرحله سه
در این مرحله با روشنشدن موتور، باید با فشار دادن آرام ساسات، همزمان با گرمشدن موتور، نسبت مخلوط سوخت به هوا را تنظیم کنید.
مرحله چهار
با گوشدادن به صدای موتور، متوجه خواهید شد که آیا درست کار میکند یا بهاصطلاح خفه کار کرده است. در صورت شنیدن صدای پت پت یا لرزش موتور، باید وضعیت ساسات را بازبینی کنید.
مرحله پنج
جهت تنظیم دقیق، باید ساسات را کمی بیرون بیاورید تا بررسی کنید که موتور به سوخت بیشتری نیاز دارد یا خیر. سپس، یک بار دیگر ساسات را کمی به داخل فشار دهید تا ببینید موتور به هوای بیشتری احتیاج دارد یا خیر. پس از هر بار تنظیم، باید با دقت به صدای موتور گوش دهید تا تأثیر باز و بسته شدن دریچه هوا را بر روی موتور خودرو بشنوید و موقعیت درست دریچهها را مشخص کنید.
با گرمشدن موتور خودرو، ساسات دستی را بهتدریج به داخل فشار دهید. وقتی موتور خودرو به دمای معمول رسید، ساسات دستی را کامل به داخل فشار دهید و به جای اولیه خود بازگردانید.
ساسات در خودروهای انژکتوری
در خودروهای انژکتوری که انژکتور وظایف کاربراتور را برعهده دارد، عملکرد ساسات نیز به دستور ECU و بهصورت خودکار انجام میشود. ECU با دریافت اطلاعات از سنسور دمای آب و بررسی شرایط موتور، دور موتور و همچنین موقعیت دریچه گاز، دستورات لازم را به استپر خودرو ارسال میکند تا شرایط ایدهآل مخلوط سوخت و هوا در موتور را فراهم کند.
نشانههای خرابی ساسات
خرابی ساسات که به آن گیر کردن ساسات نیز گفته میشود، نشانههایی به شرح زیر دارد:
افزایش غیر عادی مصرف سوخت
خاموش شدن موتور در دور پایین
خاموش شدن موتور خودرو بهمحض روشن شدن