قیام امام حسین (ع) و فرهنگ مقاومت

به گزارش سرویس پژوهش خبرگزاری صدا وسیما: فرهنگ مقاومت الهام گرفته از فرهنگ عاشورا امروز نیز نه تنها در سطح فردی و گروهی که در سطح حکومتی و حکمرانی راهنمای عمل است. مقاومت در برابر قدرت های سلطه گر و مبارزه با فساد و نمود‌های انحراف و دور شدن از سنت نبوی درس بزرگ عاشورا است که امروزه نیز راهگشاست.

یکی از تلاش‌های هر حکومتی و خواسته هر مردمی، زدودن غبار فساد از دولتمردان و داشتن فضای پاک و شفاف سیاسی است؛ لذا توجه به عامل معنویت به طور عام و عاشورا به طور خاص (به عنوان یک عامل دینی قوی بسیار مهم ، راهگشا و ضروری می باشد. در صحنه بین المللی نیز، توجه به جنگ نرم در همه ابعاد نظامی و فرهنگی و اقتصادی، ) آن چنان که مقام معظم رهبری بار‌ها بر آن تأکید داشته اند بسیار مهم است. همچنان که گذشت بازخوانی گفتمان مقاومت د ر اندیشه رهبر معظم انقلاب که به خصوص در بیانیه گام دوم متجلی است؛ ترجمان امروزی ادبیات مقاومت به منزله راهبرد حکمرانی است؛ لذا برای دستگاه های حاکمیتی و رسانه ای نیز راهنمای عملی مناسبی است.

فرهنگ مقاومت در اسلام الگو و نمادی بهتر از واقعه عاشورا سراغ ندارد. قیام اباعبدالله الحسین نمادی از نفی و نهی باطل و طاغوت و نظام مبتنی بر زر و زور و تزویر است. درسی که عاشورا به بشریت داد ایستادگی در برابر قدرت‌های شیطانی با همه وجود است اینکه در عصر حاضر چگونه می توان از فرهنگ عاشورا و قیام سالار شهیدان بهره برد و خوانشی امروزی از درس های قیام سید و سالار شهیدان داشت، هدف نوشتار حاضر است.

حسین بن علی (ع) در ماجرای عاشورا، افقی برای مقاومت و ایستادگی در برابر حکومت های جبار و ناشایسته آفرید که همواره می توان از آن الگو گرفت. حتی آزادی خواهان غیر مسلمان مانند گاندی از آن الگو گرفته اند؛ بنابراین در پاسخی کوتاه می‌توان گفت امام حسین (ع) الگویی برای سیاست رهایی و اخلاق مقاومت برای هر جریان آزادی خواه بوده و خواهد بود. البته در بهره بردن از این الگو توجه به تفاوت در شرایط و موقعیت تاریخی نیز لازم است.

گفتمان مقاومت در جهان امروز میوه و ثمره فرهنگ عاشورا است و رابطه بین فرهنگ عاشورا و گفتمان مقاومت یک رابطه دوسویه و متقابل است: فرهنگ عاشورا سبب شکل‌گیری گفتمان مقاومت شده و گفتمان مقاومت با تکیه بر ارزش‌های الهی و اسلامی با ایثار و از خودگذشتی مدافعان حرم و فاطمیون، زینبیون، حیدریون و ... توانسته ضمن خنثی کردن توطئه ها، نظر جهانیان را به فرهنگ عاشورا جذب و جلب کرده و در قالب بیداری ملت‌ها و تشکیل هسته‌های مقاومت در سرتاسر جهان به گفتمان مقاومت تبدیل شود.

امام ‏خمینی(ره) که فرهنگ عاشورا را گنجینه عظیم سیاسی دینی و پشتوانه فرهنگ غنی و انسان ساز اسلام می ‏دانست با بهره ‏گیری از آموزه ‏های عاشورایی، حماسه حسینی را اساس قیام و مبارزه خویش قرار داده به احیای دین پرداخت. امام خمینی با شناخت دقیق از سیاست‏های استکبار جهانی در تحمیل و حمایت از رژیم پهلوی در ایران و مشابهت ‏های فراوان این رژیم با حاکمان اموی با الهام از فرهنگ احیاگر عاشورا و بهره ‏گیری از دو عنصر تحرک‏ آفرین دینی، یعنی «امر به معروف و نهی از منکر» و «تکلیف الهی» که شالوده و اساس شکل‏ گیری حماسه عاشورای حسینی را پایه‏ ریزی کردند؛ رژیم دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی را فرو ریخت و مکتب انسان‏ ساز اسلام را حیات مجدّد بخشید و غبار تحریف و بدعت را از چهره دین زدود. بی گمان آثار عاشورا از محرم سال ۶۱ تا عصر حاضر تداوم داشته و حتی به عصر حاضر نیز محدود نمی شود و تا قیام حضرت صاحب الزمان که منتقم خون سید الشهدا و به ثمر رساننده امامت در شکل آرمانی خود در آخرالزمان است قیام سالار شهیدان جوشش و برکات خود را ادامه می دهد.

• چرا قیام امام حسین و فرهنگ عاشورا مرجع و مخزن فکری و نظری مقاومت است؟

ایستادگی و مقاومت و مبارزه با ستم و ستمگران به ویژه حاکمان ستم و برپاییِ عدل؛ یکی از درس‌های عاشورا است. عاشورا به ما می‌آموزد که انسان مسلمان نمی‌تواند در برابر ستم و ستمگران سکوت کرده و بی‌تفاوت بماند . امام‌حسین (ع) در یک سخنرانی در منزلگاهی در برابر سپاهیان حرّ فرمودند: «ای مردم رسول خدا (ص) فرمود: اگر کسی حاکم ستمگری را ببیند که حلال خدا را حرام می‌کند، عهد و پیمان الهی را می‌شکند، و با سنت رسول خدا مخالف است و با بندگان خدا به ستم و بیدادگری رفتار می‌کند، پس با گفتار و کردار در برابرش نایستد، بر خداست که این فرد را نیز با همان حاکم ستمکار محشور کند.»

داوود فیرحی معتقد است: معیار حسین بن علی که نگران تغییر آن بود و فساد را تغییر آن می‌دانست، سنت پیامبر بود و فساد از نظر امام حسین، یعنی کم و زیاد شدن اجرای سنت پیامبر و اصلاح از نگاه ایشان بازگشت به سنت پیامبر بود.
حقیقت پیام امام حسین (ع) از این قیام و اعتراض مؤید این نکته است که به جای انعطاف نشان دادن در برابر چنین هجمه‌ای از ظلم و ستم که البته گاه با نیات عافیت‌طلبانه از سوی حتی خواص جامعه واکنشی اعتراضی نسبت به آن صورت نمی‌گیرد، باید دست به اعتراض و مقاومت زد و با اتخاذ اخلاق مقاومت به دنبال متوجه ساختن حکومت از میزان هوشمندی نسبت به آن چیزی بود که بر ما روا داشته شده است.

امام حسین (ع) و یاران باوفایش در واقعه عاشورا با ندای هیهات من الذله، با گفتار و عمل خود به ما آموختند که برخورد مسلمانان باید از موضع عزّت باشد. چرا که یک مسلمان هرگز تن به ذلت و خواری نمی دهد. در واقع، ذلت و خواری با مسلمانی قابل جمع نیست. بنابراین، مسلمانی که ذلّت را پذیرفته مسلمانی‌اش کامل نیست. حضرت اباعبدا... الحسین (ع) با عمل خود مشی و رفتار یک انسان واقعی و یک مسلمان واقعی را در چارچوب زندگی عزتمندانه به ما آموخت. زندگی در پرتو رضایت الهی و پذیرش ولایت خدا و اولیاء خدا است. خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَعَدُوَّکُمْ أَوْلِیَاءَ ؛‌ای مؤمنان، دشمن من و دشمن خود را به ولایت بر نگیرید. »
آثار سیاسی قیام سالار شهیدان را حفظ دین و احیای اسلام و زنده نگه داشتن سنت پیامبر است؛ اگرچه به ظاهر امویان با شهادت امام حسین علیه السلام به پیروزی ظاهری رسیدند، اما در درازمدت این سنت رسول خدا و اسلام ناب محمدی است که با قیام عاشورا زنده ماند و تا ابد راهنمای حق جویان خواهد بود.

•  عناصر فرهنگ مقاومت عاشورایی

• جلوه های فرهنگ مقاومت عاشورایی در عصر انقلاب اسلامی

هیچ جنبش و حرکتی در عصر حاضر همچون انقلاب اسلامی متاثراز قیام سالار شهیدان نبوده است. در فاصله سال های ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷ مجالس محرم، منبرها، وعظ ها و نوحه‌ها حال و هوای سیاسی و انقلابی داشت و نگرش سیاسی به حادثه کربلا و درس آموزی از قیام عاشورا به سرلوحه‌ای برای انقلابیون تبدیل شده بود. عاشورا به محور بسیج مردم بر ضد رژیم طاغوت تبدیل شده بود و به مبارزات مردم علیه شاه، جنبه‌ای الهی و البته افتخارآمیز می داد. خانواده ها، شهیدان خود را به فرمان حسین زمان و محشور با شهدای کربلا می دانستند. مساجد، تکایا، حسینیه‌ها و خیمه‌های عزاداری امام حسین (ع) به عنوان مهمترین اماکن، برای فعالیت نیرو‌های انقلاب و بیداری مردم از مفاسد حکومت پهلوی و سازماندهی آنان برای راهپیمایی، تظاهرات و فعالیت های انقلاب محسوب می شد.

بنابراین عاشورا در انقلاب اسلامی ایران، نقش آفرین و این نقش، تأمل برانگیر بوده است. بزرگترین راهپیمایی، درتاسوعا و عاشورای سال ۱۳۵۷ انجام شده است. ارتباط عاشورا با جنگ و دفاع مقدس نیز درخور پژوهش است. رزمندگان، در هشت سال دفاع مقدس، در مقابل شدائد و سختی ها ایستادند و نشان دادند که عاشورا نه تنها حادثه سال ۶۱ هجری نیست، که در هر زمان و مکان تکرارپذیر است و به هر نسبت که یک حادثه، هویت فرهنگی عاشورا را بیابد، تأثیر، دوام و عمق خواهد یافت. شاید بتوان گفت در طول قرن ها مبارزه در تاریخ شیعه، هیچ انقلاب و حرکتی همچون حرکت انقلاب اسلامی و هیچ صحنه‌ای همچون صحنه‌های دفاع مقدّس، شبیه انقلاب عاشورا و کربلای حسینی نیست.

در دفاع مقدس با استفاده از سرمایه فرهنگ و روح عاشورایی و نهضت اباعبدالله الحسین (ع) و فداکاری فرزندان و یاران او، فرهنگ و ادبیاتی رویش پیدا کرد که در همه گفتار‌ها خطابه ها، رهنمودها، مکاتبات، داستان ها ، وصایا، بیانیه ها، شعار‌ها و سرودها، محتوای مراسم تودیع، استقبال و اعزام رزمندگان به جبهه ها، مراسم تشییع شهدا، سفارش ها، آداب و سلوک رزمندگان و آزادگان و ... ظهور و بروز یافت و رفتار و روحیه رزمندگان را متأثر می ساخت.

همان گونه که با این منطق پیروزی انقلاب اسلامی برای اولین بار در جهان معاصر، مهره اصلی استکبار جهانی را شکست، در همه عرصه های انقلاب اسلامی از جمله دفاع مقدس، سرمایه اصلی و اطمینان بخش همه مجاهدان فی سبیل الله بوده است. روح و درون مایه اصلی تبلیغات جنگ، شیوه ها و روش های آن هم متأثر از فرهنگ عاشورا بود؛ و در کلیه تولیدات و فعالیت های تبلیغاتی ادبیات عاشورایی نمود و جلوه گر بود. نمونه هایی از آن در نامگذاری عملیات ها و رمز‌های آنها، نامگذاری یگان ها و محور‌های عملیاتی، متن پیشانی بندها، پرچم ها و تابلو نوشته دفاع مقدس مشاهده می کنیم. بنابراین، بسیاری از شاخص های روحیه حماسی نظیر ولایتمداری، شجاعت و ایستادگی، ایثار و مقاومت، دشمن ستیزی، توکل و اعتماد به نصرت الهی در دوران دفاع مقدس، متأثر از پشتوانه فرهنگ و نماد‌های عاشورای حسینی است.

ایستادگی، مقاومت و سرافرازی ملت ایران و همچنین اقتدار سیاسی، فرهنگی و موفقیت های مختلف انقلاب درحوزه های مختلف را مدیون تفکرات عاشورایی هستیم. امروزه پرچم امام امت و رهبر انقلاب همان اندیشه، تفکر و پرچم امام حسین (ع) است و هرگونه حمایت از انقلاب و اطاعت از ولایت فقیه، اطاعت و تبعیت از اهل بیت (ع) محسوب می شود. امام حسین (ع) در مقابل یزید زمان خود ایستاد و محبان اهل بیت (ع) و مسلمانان می دانند یزیدصفتانی همچنان در طول تاریخ وجود دارند که با افکار و عقاید باطل خود در مقابل اسلام واقعی و حق طلبان مقابله می کنند. عاشورا به عنوان یک امر فراتاریخی، همواره در پدیده های متغیر و تحولات دوره های مختلف ایران اثرگذار بوده و رابطه عاشورا با تحولات سیاسی اجتماعی ایران، موضوعی در خور پژوهش و تأمل برانگیز است.

•  زمینه ها و ظرفیت های گسترش و تاثیرگذاری فرهنگ مقاومت عاشورایی

اصالت و برتری ارزش های اسلامی: یکی از نقاط قوتی که می تواند در زمینه سازی ترویج فرهنگ دفاع مقدس نقش مؤثری ایفا کند؛ ناتوانی رقابت ارزش های غیراسلامی با ارزش های اسلامی و عدم اصالت ارزش های غیراسلامی در مقابل ارزش های اسلامی است. در واقع، اصالت و برتری ارزش های اسلامی موجب شده است که در نهایت در فضای ارزش ها، ارزش های غیراسلامی امکان رقابت نداشته باشد.

هویت انقلابی جوانان امروزی: یکی دیگر از عناصر تقویت کننده و زمینه ساز در ترویج فرهنگ دفاع مقدس، هویت انقلابی جوانان امروزی است که برخی از نشانه ها نظیر مشارکت گسترده در مراسم مذهبی یا اشتیاق فراوان برای قرار گرفتن در صف مدافعان حرم نشان از کم بودن فاصله هویتی جوانان امروزی با جوانان دهه ۶۰ دارد. به زعم صاحب نظران با فراهم سازی بستر‌های لازم ، این جوانان نیز به مدار انقلابی گری باز می گردند.

فرهنگ مقاومت مشروعیت بخشی در داخل مشروعیت زدایی از قدرت ها در خارج : در حقیقت می توان گفت عاشورا در صحنه داخلی، مشروعیت بخشی و در صحنه بین المللی، مشروعیت زدایی می کند. شاید بتوان مهمترین نمود فرهنگ و تعالیم عاشورا در انقلاب اسلامی ایران را مسئله ناسازگاری با طاغوت و استکبار دانست که این امر، در تمامی حرکت ها و موضع گیری های امام خمینی (ره) کاملا نمایان و آشکار بود و به صورت یک جریان محوری در نهضت اسلامی می درخشید. ایشان در سخنرانی ها و بیانیه ها و مصاحبه های خود مشروعیت حکومت شاه را زیر سؤال می بردند، آن گونه که سیدالشهداء نیز با امتناع از بیعت، خلافت یزید را نامشروع و غاصبانه دانست. ایشان با آنکه دور از وطن بودند، تاکید داشتند که روحانیون و خطبا، حد اعلای استفاده از منابر حسینی در ماه محرم و صفر را داشته باشند. ایشان این ایام را بهترین زمان برای افشاگری اقدامات ضد اسلامی رژیم می دانست.

ارتقای اخلاق مقاومت: اخلاق مقاومت در برابر اخلاق بردگی و سلطه پذیری قرار دارد. همان چیزی است که در سخن سید الشهدا با شعار هَیهَاتَ مِنَّا الذِّلَّة به معنای «محال است تَن به ذلّت دهیم» بیان شده است. لا اعطی الدَنیه من نفسی ابدا، المٌنیه و لا الدَنیه؛ به معنای «نفسم را به آرزو و پستی نمی دهم.»، مرگ را بر زبونی ترجیح می دهد؛ این اخلاق، اخلاق مقاومت است. در دوران اخیر کسانی مثل مارتین لوترکینگ و نلسون ماندلا و گاندی نیز همگی به اخلاق مقاومت پایبند بوده اند و رمز پیروزی آن‌ها همین پایبندی به اخلاق مقاومت بوده است.

اخلاق مقاومت چند اصل مهم دارد. نخست اصل تعهد به منافع عمومی و از خود گذشتگی و گذشتن از منافع شخصی در راه منافع عمومی است. فردی که به این اخلاق پایبند است، آینده را در فراسوی خود می بیند و در صدد آفرینش افقی جدید است و به وضع موجود توجهی نمی کند. امام حسین (ع) از عالی ترین سطح از اخلاق مقاومت برخوردار بود، از این رو در راه هدف خویش از شهادت هراس نداشت نه این که در پی آن باشد. با این تحلیل بحث در مورد آگاهی و یا نا آگاهی دقیق امام از شهادت خود بی اهمیت می شود. حسین (ع) به آفرینش، افقی جدیدی می اندیشد و در زمانه عسرت که نخبگان مهر سکوت بر دهان زده اند و کسی یارای مقاومت و ایستادگی در برابر نظام ظلم ندارد، افقی تازه می‌گشاید. دومین اصل در اخلاق مقاومت، سازش ناپذیری بر سر اصول است.

حضرت علی می‌فرمایند " کسی نمی تواند امر خدا را بر پادارد جز این که اهل سازش و بهره کشی و پیروی از هوا و هوس نباشد"؛ بنابراین مصلح واقعی هرگز اهل سازش در برابر نظام نا عادلانه نیست. سوم اینکه اخلاق مقاومت پایبندی به اصول اخلاقی می طلبد. سید الشهدا دو بار از سوی کوفیان دعوت شد یکبار بعد از شهادت امام حسن (ع) که به امام حسین (ع) نامه نوشتند و ناخشنودی خود را از حکومت معاویه بیان کردند و گفتند معاویه به زور به قدرت رسیده است و از عناصر فساد پشتیبانی می کند و پاکان را کشته است و در حال گسترش فساد است. امام در پاسخ به نامه آن‌ها گفت" ما با معاویه پیمان بسته ایم و تا زمانی که معاویه زنده است نمی توانم عهدم را بشکنم". این اخلاق مقاومت است شما نمی توانید از اصول اخلاقی فراتر بروید. در نهایت پایبندی به اصول عقلانی و برنامه ریزی و کوشش و پرهیز از خشونت اصل دیگری در اخلاق مقاومت است.

فرهنگ مقاومت و مبارزه با فساد: امام حسین (ع) در ادامه سخنانشان از بنی‌امیه و پیروان آنها؛ به عنوان نمونه و مصداقی از سخنان پیامبر گرامی اسلام (ص) یاد کرده و می‌فرمایند: «مردم آگاه باشید که بنی‌امیه و اتباع آن‌ها پیرو شیطانند و از پیروی و بندگی خدای بخشنده سرپیچی کرده‌اند، فساد و تباهی را آشکار ساخته‌اند و حدود الهی را تعطیل کرده‌اند و اموال مردم را به خود اختصاص داده‌اند. حرام خدا را حلال و حلالش را حرام کرده‌اند. من از هرکس شایسته‌ترم که وضع موجود را تغییر دهم. پس لازم است از روش من پیروی کنید، زیرا عمل من برای شما حجّت و سرمشق است...».

•  فرهنگ مقاومت و ایران امروز

امام حسین (ع) می توانست با بیعت با یزید یا حتی کناره گیری از رویارویی و گوشه گیری، زندگی آرام و عادی خود را داشته باشد. اما چنین تصمیمی می توانست نتایج و آثار بسیار زیانباری داشته باشد و مجوزی برای تمام طواغیت و ظالمان باشد. اینکه چرا با وجود تمامی کاستی های مادی در جمهوری اسلامی ایران، مردم همواره از ارزش های دینی دفاع می کنند و یاوری از مظلوم و دشمنی با ظالم ادامه می دهند، به این نکته معرفتی و ارزشی بر می گردد.در عرصه سیاست خارجی در سالیان اخیر به خصوص تشدید تحریم های آمریکا و غرب گفتمان مقاومت در عرصه های مختلف راهنمای عمل مسئولان بوده است.

پس از خروج آمریکا از برجام و اعمال فشار حداکثری بر ایران از طریق تحریم های اقتصادی و عملیات روانی و عمل نکردن اروپایی ها به تعهدات برجامی خود استراتژی نظام از «صبر راهبردی» به «مقاومت فعال» تغییر کرد. نمود این مقاومت فعال را به طور مصداقی می توان در کاهش تعهدات برجامی در قبال اروپایی ها و انهدام پهپاد متجاوز آمریکایی به حریم هوایی ایران و توقیف نفت کش انگلیسی ناقض مقرارت حقوق دریا‌ها در ماه های اخیر عنوان کرد که به دنیا پیام اقتدار ایران را صادر کرد. از این رو جمهوری اسلامی مقتدرانه و بر اساس کنش متقابل، استراتژی مقاومت فعال، برای استیفای حقوق خود و واداشتن غرب به دست کشیدن از خباثت و پذیرش حقوق ایران را در دستور کار خود قرار داده است و این استراتژی به عنوان استراتژی مطلوب ایران در شرایط فعلی توانست انسجام و هماهنگی بیشتر را در بین مسئولان نظام ایجاد کند و پیام واحدی به گوش دشمنان کشور برساند.

این امر با پیروزی حجت الاسلام والمسلمین رییسی در انتخابات ریاست جمهوری به نحو موثری تبلور یافت و ایران اسلامی قرن جدید شمسی را با دولتی تازه آغاز می-کند که نقشه راه خود را سند بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی قرار داده است. سندی که از جمله دال های کلیدی آن مقاومت در برابر فرهنگ و تمدن غربی است. همچنان که پژوهش گوهری و بیگی نشان داده است بر طبق تحلیل بیانات مقام معظم رهبری، مهم تـرین مضـمون در بیانیه گام دوم انقلاب مقاومت در برابر سلطه گری و سلطه پذیری بود. از نظر رهبر انقلاب مظهر نظام سلطه، امروزه آمریکاست؛ بنابراین نخسـتین اقـدام ایسـتادگی در مقابـل ایـن قدرت سلطه گر است.

دومین مضمون مهم از منظر ایشان عـدالت گرایـی اسـت. از نظـرایشان نظام بین الملل به سبب استکبارگری آمریکا و هم پیمانـان آن بـه نظـامی ناعادلانـه تبدیل گشته است؛ لذا دستگاه سیاست خارجی بایستی با ایـن بـی عـدالتی مبـارزه کنـد. مقوله های بعدی مورد تأکید رهبـر انقلاب حفـظ اسـتقلال و عـزت مـداری است. از نظـر رهبرانقلاب امروزه استکبار که در رأس آن آمریکا قرار دارد درصدد دخالت در امـور کشـور جهت مصادره منافع آن است؛ لذا دسـتگاه سیاسـت خـارجی در چهـارچوب تعـاملات بین المللی خود بایستی به اصل حفظ استقلال و عـزت ملـت و کشـور اهتمـام ویـژه ای ورزد.

از نظر مقام معظم رهبری دستگاه سیاست خارجی بایستی در منطقـه غـر ب آسـیا حضور فعالی یابد تا بتواند با حمایت از ملل مستضعف و مسلمان و ایجاد وحدت میان آنان درصدد مقابله با استکبار برآینـد. دسـتگاه سیاسـت خـارجی بایسـتی در تعـاملات خارجی خود با پایبندی به ارزش ها و آرمـان هـای انقـلاب و اعتمـاد و تکیـه بـه تـوان داخلی، از موضع قدرت به عرصه بین الملـل ورود یابـد. دسـتگاه سیاسـت خـارجی در کنشگری خارجی خود حتماً بایستی به مرزبندی با دشمنان بپردازد. دشـمنان جمهـوری اسلامی ایران از منظر ایشان به ترتیب عبارت اند از آمریکا، رژیم صهیونیستی و انگلیس .

دستگاه سیاست خارجی در تعاملات خارجی خود بایستی با اصل قرار دادن بی اعتمادی به نظام سلطه گر، به هیچ وجه نبایستی به آمریکا، رژیم اسرائیل و انگلیس اعتماد کـرده و نبایـد درصدد مذاکره و برقراری روابط با آمریکا برآید، اما برقراری ارتباط با دیگر کشـور‌های اروپایی مانعی ندارد بلکه حفظ روابط با آنان توصیه می شود. اما به آنان نیز نباید اعتمـادکرد. اقتدار و دین مداری از دیگر اصول استخراج شده از بیانیه هستند. دسـتگاه سیاسـت خارجی بایستی با پایبندی به دین مداری، در چهارچوب دین و قواعـد دینـی اسـلام درراستای اقتدار جمهوری اسلامی ایران به کنشگری خارجی بپـردازد. اصـول مـورد تأکیـد مقام معظم رهبری در عرصـه سیاسـت خـارجی نشـانگر دیپلماسـی و کنشـگری فعـال دستگاه سیاست خارجی در حوزه منطقه غرب آسـیا و سـپس در جهـان اسـت.

از نظـر ایشان دستگاه سیاست خارجی بایسـتی بتوانـد منطقـه غـرب آسـیا را بـرای بسـیاری از تغییرات آماده کند. یکی از این تغییرات، زمینه سازی برای ایجاد تمـدن اسـلامی اسـت. تحقق این زمینه ها نیز نیازمند اتخاذ راهبرد استکبارستیزی جهت اخراج آمریکا از منطقـه غرب آسیا است؛ بنابراین دستگاه سیاست خارجی در عرصـه منطقـه غـرب آسـیا بایسـتی حضور فعالی جهت اخراج آمریکا از منطقه داشته باشد.

کلام آخر
فرهنگ مقاومت الهام گرفته از فرهنگ عاشورا امروز نیز نه تنها در سطح فردی و گروهی که در سطح حکومتی و حکمرانی راهنمای عمل است. مقاومت در برابر قدرت های سلطه گر و مبارزه با فساد و نمود‌های انحراف و دور شدن از سنت نبوی درس بزرگ عاشورا است که امروزه نیز راهگشاست. یکی از تلاش های هر حکومتی و خواسته هر مردمی، زدودن غبار فساد از دولتمردان و داشتن فضای پاک و شفاف سیاسی است؛ لذا توجه به عامل معنویت به طور عام و عاشورا به طور خاص (به عنوان یک عامل دینی قوی بسیار مهم، راهگشا و ضروری می باشد در صحنه بین المللی نیز، توجه به جنگ نرم در همه ابعاد نظامی و فرهنگی و اقتصادی، ) آن چنان که مقام معظم رهبری بار‌ها بر آن تأکید داشته اند بسیار مهم است. همچنان که گذشت بازخوانی گفتمان مقاومت در اندیشه رهبر انقلاب که به خصوص در بیانیه گام دوم متجلی است؛ ترجمان امروزی ادبیات مقاومت به منزله راهبرد حکمرانی است؛ لذا برای دستگاه های حاکمیتی و رسانه ای نیز راهنمای عملی مناسبی است.

پژوهشگر: دکتر حسن مجیدی

منابع در آرشیو پژوهش خبری موجود است.