کشف سیارههای جدیدی که میتوانند جایگزین زمین شوند
دانشمندان سه سیاره فراخورشیدی جدید پیرامون یک ستاره نزدیک کشف کرده اند که بسیار به سامانه خورشیدی ما شبیه است - از جمله یکی از این سیارهها که میتواند میزبان حیات باشد.
این ستاره به نام L ۹۸-۵۹ تنها ۳۵ سال نوری از زمین فاصله دارد و سیاراتی که پیرامون آن در گردشاند ممکن است در درون خود یا در اتمسفرشان آب داشته باشند. دو سیاره نزدیک به ستاره احتمالا خشکاند، اما یک سوم جرم دیگری یعنی «سیاره اقیانوسی» ممکن است از مایع تشکیل شده باشد.
ماریو رزا زاپاترو اوساریو، ستارهشناس در مرکزاخترزیست شناسی در اسپانیا، میگوید: «این سیاره در ناحیه زیستپذیر ممکن است اتسمفری داشته باشد که بتواند میزبان حیات باشد.»
جرم داخلیترین سیاره این سامانه، تنها برابر با نصف جرم سیاره زهره است. این موضوع باعث میشود که این سیاره (اگر که روش سرعت شعاعی استفاده شده در کشف آن دقیق و بدون خطا باشد) درخشانترین سیاره فراخورشیدی به شمار آید که تا کنون کشف شده است.
این روش بر پایه این واقعیت استوار است که ستارگان هر از گاهی (زمانی که گرانش ستاره میزبان، سیارهها را به مدارشان میکشد) مرتعش میشوند. ستاره شناسان با استفاده از طیفسنجهای حساس و دقیق (که نور را به طول موجهای مختلف تشکیلدهنده آن تقسیم میکند) میتوانند تشخیص دهند که آیا یک ستاره دستخوش انتقال به آبی یا انتقال به سرخ (در انتهای طیف رنگی) شده است یا نه.
اگر این انتقالها بهطور مداوم تکرار شوند، احتمالا پای سیارهای در میان است که به دور یک ستاره میگردد. اگرچه مشخص کردن و محاسبه جرم از این طریق دشوار است، اما میتوان [با استفاده از این روش]نسبت مستقیمی میان سیاره مظنون و ارتعاش ستاره برقرار کرد.
زاپاترو اوساری میگوید: «این کشف، بدون دقت و پایایی [دادههای]به دست آمده از اسپرسو (ESPRESSO) [طیفسنجی با وضوح بسیار بالا و پایدار برای کشف سیارات فراخورشیدی سنگی]در تلسکوپ خیلی بزرگ (VLT) سازمان فضایی اروپا ممکن نمیشد. این یک گام رو به جلو در توانایی ما در محاسبه اجرام کوچکترین سیارههای فراسوی سامانه خورشیدی است.»
ممکن است این سه سیاره تنها سیاراتی نباشند که به دور این ستاره میگردند. این تیم تحقیقاتی، سیارات فراخورشیدی «پنهانی» کشف کرده که پیش از این شناسایی نشده بودند. همچنین سیاره چهارمی کشف شد و گمان میرود سیاره پنجمی نیز وجود دارد که میتواند حاوی آب باشد. همچنین این احتمال وجود دارد که این سیارهها آن قدر به ستاره نزدیک باشند که [بتوانند]گرم باشند.
ستاره شناسان برای نخستین بار در سال ۲۰۱۹ با استفاده از ماهواره نقشه بردار فراخورشیدی گذران (TESS)، (با آشکارسازی کاهش نور ستاره نزدیک به سیارات در زمان گذر این سیارات از مقابل ستاره) سه سیاره ستاره L ۹۸-۵۹ را کشف کردند. با این حال، سیارههای دیگر تنها با استفاده از دادههای سرعت شعاعی «اسپرسو» توانستند کشف شوند و [با استفاده از این دادهها بود که]جرم و شعاع سه سیاره اولیه تعیین شد. دادههایی که میتوانند درکی از این مساله ارائه دهد که این سیارات از چه چیزی تشکیل شده اند.
«اولیویر دمانژون» از دانشگاه پورتو در پرتغال میگوید: «ما شواهدی از وجود یک سیاره زمین مانند در ناحیه زیست پذیر این سامانه در اختیار داریم.»
«این سامانه یکی از نامزدهای [جایگزین زمین] در آینده است. جامعه [انسانی] از آغاز ستارهشناسی تا کنون در جستجوی سیارات شبیه به زمین بوده است و ما در نهایت اینک به کشف سیاره زمین مانندی که در ناحیه زیستپذیراز ستاره خود واقع شده، نزدیک و نزدیکتر میشویم و میتوانیم اتمسفر آن را مورد بررسی قرار دهیم.»