پخش زنده
امروز: -
گزارش مکتوب؛
آن چه خود داشت ز بیگانه تمنا می‌کرد
گفته می‌شود مواد اولیه پتروشیمی وارداتی ریسندگان نخ، همان مواد اولیه تولیدی داخل است که کشور‌های خارجی با عوض کردن پوشش آن‌ها به تولیدکنندگان ایرانی می‌فروشند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز یزد، روز‌های پایانی سال ۹۹ بود که طرح توسعه‌ای بزرگترین کارخانه ذوب ریسان کشور در اشکذر یزد افتتاح شد. سفر برنامه ریزی شده وزیر صنعت، معدن و تجارت بعنوان بالاترین مقام صنعتی و معدنی کشور به استان یزد برای افتتاح این طرح توسعه، بیانگر عظمت کار بود. طرحی که می‌توانست تولید نخ در کشور را متحول کند.
به گفته رییس هیئت مدیره این شرکت تولیدی، این طرح توسعه ای، تکمیل کننده زنجیره تولید نخ در این کارخانه بود که با سرمایه گذاری ریالی ۲ هزار میلیارد تومان و سرمایه گذاری ارزی ۵ میلیون یورو راه اندازی شده بود و قرار بود با اجرای آن ۲۰۰ نفر دیگر هم مشغول به کار شوند.
هدف از اجرای طرح توسعه‌ای این کارخانه، تولید نخ‌های خاص بود که کشور در حال حاضر دراین زمینه وارد کننده آن است. انتظار این بود این طرح توسعه‌ای بتواند هم کشور را از واردات این نخ‌ها بی نیاز کند و هم با رفع نیاز کشور، زمینه صادرات آن به کشور‌هایی نظیر ترکیه فراهم شود.
این طرح توسعه ای، اما خیلی زود با سدی بزرگ به نام مواد اولیه مواجه شد، سدی که منجر به تعطیلی خط تولید این طرح توسعه‌ای شد. مواد پتروشیمی به عنوان مواد اولیه صنعت نساجی در داخل تولید می‌شد، اما ترجیح داده می‌شد بدون فراوری بیشتر راهی بازار‌های خارجی شود.
تعطیلی خط تولید به دلیل نبود مواد اولیه
شرکت تولید نخ اشکذر در سال ۷۳ با هدف تولید انواع نخ‌های پلی پروپیلن، با ظرفیت تولید چهل تن در سال شروع به فعالیت کرد. خطوط تولید شرکت تعاونی تولیدی نخ سیرنگ با بهره گیری از مواد اولیه داخلی و خارجی قابلیت تولید انواع نخ‌های پلی استر در مشخصات و رنگ‌های مختلف را داشتند.
یک سال پیش طرح توسعه‌ای شرکت ذوب ریسان اشکذر با نگاهی امیدوارانه برای ایجاد اشتغال و تولید با هدف رفع نیاز داخل به بهره برداری رسید، اما مشکل مواد اولیه خط تولید این کارخانه را به تعطیلی کشاند.
عضو هیئت مدیره این شرکت تولیدی با تاکید بر اینکه مواد اولیه کارخانه‌های ذوب ریسی از نفت حاصل می‌شود و شرکت پتروشیمی تندگویان تنها تولید کننده مواد اولیه این کارخانه هاست گفت: متاسفانه رئیس جدید این شرکت با راه انداختن سیستم دلالی و وارد کردن تولید کنندگان نخ به بازار بورس برای تهیه مواد اولیه عملا باعث کمبود مواد اولیه ذوب ریسی در کشور شده است.
خانم نصیریانی افزود: در حالی که تولیدکنندگان نخ باید مواد اولیه را با زحمت فراوان و با افزایش قیمت از بورس تهیه کنند، اما شرکت تندگویان با صادر کردن بخشی از تولیدات خود که تامین کننده مواد اولیه ریسندگی است عملا تامین مواد اولیه برای کارخانه‌های ذوب ریسی را با مشکل مواجه کرده است.
رییس هیئت مدیره کارخانه ذوب ریسی اشکذر با اشاره به اینکه هم اکنون مواد اولیه مورد نیاز خود را از خارج تهیه می‌کنیم، گفت: در حالی ما با ریسک بالا تن به واردات مواد اولیه می‌دهیم که کشور خودمان تولید کننده مواد اولیه پتروشیمی است، اما به صادرات این مواد می‌پردازد.
نصیریانی با بیان اینکه واردات در شرایط تحریم یعنی تقبل ریسک بزرگ، افزود: در این شرایط ما بدون هیچ پشتوانه‌ای تنها با اعتماد به افراد خارجی که شناختی از آن‌ها نداریم با پرداخت پول، مواد اولیه را گرانتر از حد معمول تهیه می‌کنیم.
عضو هیئت مدیره این شرکت هم با بیان اینکه مواد اولیه خریداری شده از کشور‌هایی است که خود تولید کننده نفت نیستند، از چین، هند و تایوان به عنوان سه کشور اصلی تامین مواد اولیه ریسندگان یاد کرد.
خانم نصیریانی تاکید کرد شنیده‌ها حاکی است مواد اولیه‌ای که ما از خارج وارد می‌کنیم همان مواد اولیه تولیدی تندگویان است که این کشور‌ها با عوض کردن پوشش آن‌ها به ما می‌فروشند.
چیپس‌هایی که دلالان می‌خورند
اگر چه ریسندگان نخ در صنعت نساجی کمبود مواد اولیه را از چشم شرکت‌های پتروشیمی و بالاخص شرکت تندگویان به عنوان تنها تولیدکننده پلی استر کشور می‌بینند، اما مدیران این شرکت نظر دیگری دارند.
مدیرعامل پتروشیمی تندگویان می‌گوید دلیل کمبود چیپس پلی استر در صنایع پایین‌دستی پتروشیمی از جمله صنعت نساجی و صنعت بطری‌سازی، حضور دلالان در فرآیند خرید این ماده اولیه از بورس کالا است.
سید رضا قاسمی می‌افزاید ما سال ۹۸ حدود ۷۰ هزار تن و تا پایان سال حدود ۱۳۰ هزار تن پت در انبارهایمان و سطح خیابان‌های سایت داشتیم و کسی آن‌ها را نمی‌خرید. اما در سال ۹۹ فروش پت پتروشیمی تندگویان در بورس کالا ۱۴ درصد نسبت به سال گذشته بیشتر شده است و تولید نیز از ۶۷ درصد ظرفیت اسمی به ۸۴ درصد اسمی رسیده است.
این مدیر پتروشیمی کشور با اشاره به افزایش تقاضا در حوزه مواد اولیه پتروشیمی می‌گوید در واقع سوال اصلی این است که چرا تقاضا اینقدر افزایش یافته است. آیا در این شرایط رکود اقتصادی در این حوزه تولید رونق پیدا کرده است که تقاضا افزایش پیدا کرده یا نه به دلیل حضور دلالان تقاضا زیاد شده است؟ قاسمی ادامه می‌دهد افزایش عرضه این شرکت در این شرایط نتیجه‌ای جز رشد دلال بازی در بورس کالا ندارد. ما طی چند نوبت، تعداد زیادی دلال پیدا کردیم که محصول را از بورس می‌خرند، کارخانه هم دارند، ولی تعطیل است و آن محصول را بعد از خریداری از ما خودشان به عراق، افغانستان و کشور‌های اطراف صادر می‌کنند و بابت اختلاف قیمت ارز نیما و آزاد سود کلانی به جیب می‌زنند. ما این‌ها را معرفی هم کردیم، ولی چه برخوردی با آن‌ها شد؟ سهمیه چند نفر از آن‌ها قطع شد؟
مدیر عامل پتروشیمی تندگویان می‌افزاید تا وقتی که اختلاف قیمت بین قیمت ارز بازار آزاد و قیمت عرضه در بورس باشد، طبیعی است که این رانت وجود دارد و ما هم هر چقدر پت در بورس عرضه کنیم همه آن فروش می‌رود.
سهمیه‌ای که کفاف نمی‌کند
اگر چه شرکت پتروشیمی تندگویان معتقد است که مشکل اصلی به دلالان بر می‌گردد، اما انجمن صنایع نساجی ایران نظر دیگری دارد. شاهین کاظمی عضو هیئت مدیره انجمن صنایع نساجی ایران می‌گوید انحصار عرضه پتروشیمی در دست یک شرکت مشکل اصلی در تامین مواداولیه پتروشیمی برای تولیدکنندگان صنعت نساجی است. او می‌گوید زمانی که یک پتروشیمی انحصار تامین مواد اولیه بازار را در اختیار دارد، می‌تواند بازار را مدیریت و اصطلاحاً مهندسی کند و اگر بازار رقابتی و دارای چند تامین کننده مستقل بود، قطعا کمبود مواد اولیه اتفاق نمی‌افتاد.
کاظمی می‌گوید شرکت تندگویان نه تنها کف عرضه پلی استر که توسط پتروشیمی تندگویان عرضه می‌شد و سهمیه اختصاص یافته به واحد‌های نساجی پاسخگوی نیاز واقعی آن‌ها نبود، بلکه از لحاظ قیمت نیز محصول وارداتی قیمتی مناسب‌تری از محصول پتروشیمی داخلی داشت و یا در بعضی موارد تولیدکنندگان مشکل کیفی با محصول پتروشیمی داخلی داشتند که به سمت واردات با تمام مصائب و مشکلات آن سوق پیدا می‌کردند.
به گفته کاظمی در حال حاضر اکثر شرکت‌های بزرگ نساجی تقاضای واردات پلی استر دارند، زیرا در داخل کشور برای محصولات تولیدی آن‌ها بازار وجود دارد، اما مواد اولیه به اندازه کافی به آن‌ها نمی‌رسد در عوض شرکت تندگویان ترجیح می‌دهد تا به دنبال صادرات محصول پلی استر خود باشد.
این عضو هیئت مدیره انجمن صنایع نساجی ایران معتقد است باید کف عرضه پلی استر نساجی پتروشیمی تندگویان افزایش داده شود تا نیاز صنایع نساجی ایران تامین شود تا در این شرایط سخت اقتصادی واحد‌های نساجی که در سراسر ایران پخش هستند، بتوانند اشتغال خود را حفظ نمایند و این میزان ارزی که پتروشیمی شهید تندگویان متعهد به فراهم آوردن آن است، از سایر منابع نظیر صادرات محصولات کم تقاضا تامین شود.
وعده قوه قضاییه برای پیگیری مشکل صنعتگران
مشکل کمبود مواد اولیه کارخانه‌های تولید نخ و ریسندگی به بیش از دوسال پیش بر می‌گردد. در این مدت رسانه‌ها در قالب‌های مختلف اعم از رادیو و تلویزیون و مطبوعات پیگیر رفع این مشکل بودند. شبکه‌های تلویزیونی صدا و سیما نیز علاوه بر تولید گزارش‌های خبری از طریق برنامه گفتگوی خبری ساعت ۲۲ و ۳۰ دقیقه پیگیر برجسته سازی مشکلات و پیگیری این موضوع شدند.
از آنجا که قوه قضاییه با رویکرد رفع مشکلات و حمایت از تولید وارد میدان شده است، موضوع را از طریق ارتباط با عمرانی رئیس دبیرخانه ستاد مرکزی پیگیری اجرای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی قوه قضاییه پیگیری کردیم.
عمرانی با بیان اینکه کارخانه نخ ریسی اشکذر یکی از ده‌ها کارخانه تولید نخ در کشور است می‌گوید: در تلاشیم مشکلات این بخش از تولید به ویژه مشکلات کارخانه ذوب ریسان را رسیدگی کنیم تا هرچه سریعتر این مهم به نتیجه برسد و نگذاریم حق این بخش زحمتکش جامعه هدر رود.
رونق صنعت نساجی داخل در گرو مانع زدایی از تولید
صنعت نساجی می‌تواند به عنوان یکی از اشتغالزاترین صنایع کشور بسیاری از اقشار جامع ۰ را دارای شغل کند. این مهم البته در گرو مانع زدایی از مسیر تولید است و یکی از مهمترین موانع فعلی در مسیر رشد این صنعت کمبود مواد اولیه پتروشیمی است. این کمبود در حالی اتفاق می‌افتد که کشور ما خود دارای منابع عظیم نفت و صنایع پتروشیمی است و می‌تواند نیاز تولیدکنندگان صنعت نساجی را برطرف کند. حال در چنین شرایطی اگر شرکت‌های پتروشیمی صادرات و کسب درآمد بیشتر را بر رونق صنایع داخلی ترجیح دهند این وظیفه دستگاه‌های ذیربط از جمله وزارت صنایع و معادن و دستگاه قضایی است که با دخالت در موضوع اولویت را به تولید داخل بدهند.
نویسنده: عباس سلطانی
نظر شما