چگونه از خانه خود در برابر رطوبت محافظت کنیم؟

به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سيما، آخرین چیزی که هر مالک یا مستاجری دوست دارد در خانه خود داشته باشد، بدون شک رطوبت است. معضل خیلی از خانه‌های قدیمی و حتی نوساز، وجود رطوبت در دیوار‌های خانه است. وجود رطوبت باعث آسیب رساندن به دیوارها، یا اصطلاحاً نَم دادن دیوار‌ها می‌شود. ممکن است این فرسایش و پوسیدگی در سطح ظاهری یا فقط در داخل دیوار‌ها باشد. اما رطوبت تنها دامنگیر دیوار‌ها و سقف خانه نمی‌شود؛ بلکه ممکن است در چارچوب در‌ها و بین کاشی‌های حمام، یا هرجای دیگری مشاهده شود. برای حفظ سلامت خانه و اجزای آن؛ باید بسیار مراقب و محتاط باشیم. همچنین شناخت عوامل به وجود آورنده رطوبت بسیار مهم است و به ما کمک می‌کند عملکرد بهتری در مراقبت از خانه خود داشته باشیم.

در این نوشتار سعی داریم به شما کمک کنیم، رطوبت را در هرجایی تشخیص دهید و هر چه زودتر جلوی گسترش آن را بگیرید. همچنین در ادامه خواهید آموخت تا چگونه از به وجود آمدن رطوبت در خانه جلوگیری کنید، و در نهایت آثار آن را ترمیم کنید.

چگونه رطوبت را تشخیص دهیم؟
وجود رطوبت در محیط؛ آثاری دارد که در بیشتر موارد به راحتی قابل تشخیص می‌باشند. با توجه به عامل ایجاد کننده رطوبت، این آثار در هر محیطی متفاوت است. هرچند در فصل‌های سرد سال؛ آثار رطوبت در محیط آشکارتر است و به راحتی می‌توان آن را تشخیص داد، اما نشانه‌های وجود رطوبت در هر زمانی، تنها با کمی دقت قابل مشاهده است. در ادامه نشانه‌های وجود رطوبت در اجزای مختلف ساختمان را بررسی می‌کنیم، تا هرچه زودتر به مقابله با این دشمن خطرناک در خانه‌تان بپردازید.

دیوار‌ها
سرد بودن سطح دیوار، یکی از نشانه‌های وجود رطوبت در سطح یا داخل دیوار است. رشد قارچ‌های خاکستری یا سیاه رنگ بر روی دیوار، از دیگر نشانه‌های رطوبت محیط است.

حتی ممکن است رطوبت سبب پوسته پوسته شدن کاغذ دیواری خانه شما شود. همچنین نرم و پوسیده شدن پارکت و لمینیت کف خانه یا دیوارها، بیانگر سطح بالای رطوبت در خانه شما است.

سقف‌ها
تغییر رنگ در ناحیه‌ای از سقف، نشان دهنده وجود رطوبت در آنجاست.

اگر از دودکش‌های سقفی استفاده می‌کنید، وجود لکه‌های قهوه‌ای رنگ، نفوذ رطوبت در آن محل را نشان می‌دهد.

پنجره‌ها
ایجاد قطرات شبنم روی شیشه‌های پنجره و یا جمع شدن آب در زیر آن، زنگ خطری برای پوسیده شدن پنجره‌های خانه و دیوار‌های اطراف آن است.

این اتفاق نشان دهنده‌ سطح بالای رطوبت در خانه‌ی شماست.

سرویس بهداشتی و آشپزخانه
میزان رطوبت در آشپزخانه و سرویس بهداشتی، به مراتب بیشتر از هرجای دیگری در خانه است. وجود لکه‌های سیاه رنگ یا قهوه‌ای در کابینت‌ها و زیر سینک ظرفشویی، نشانه نفوذ رطوبت به آنجا و آغاز فرآیند پوسیدگی است.

زیرزمین یا انباری
پوسیدگی دیوار‌ها و سطوح چوبی در زیرزمین یا انباری، بسیار سریع اتفاق می‌افتد. عامل این پوسیدگی‌ها، رطوبت بالا و شرایط مساعد برای رشد قارچ‌ها است. واضح‌ترین نشانه وجود رطوبت در زیرزمین یا انباری، استشمام بوی نَم و رطوبت از آن است.

چه عواملی باعث به وجود آمدن رطوبت می‌شوند؟

تهویه نامناسب
رطوبت به طور طبیعی در هر مکانی وجود دارد. پخت و پز، شستشو و حتی تنفس ما، از عوامل ایجاد رطوبت در محیط می‌باشند. اگر رطوبت موجود در خانه؛ راهی برای خروج از محیط پیدا نکند، شروع به میعان شدن می‌کند و روی سطوح مختلف می‌نشیند. عایق بندی برخی خانه‌ها به شکلی است که هیچ منفذی برای خروج هوا از آن وجود ندارد. نبود دستگاه تهویه مناسب در چنین خانه ای، می‌تواند به پوسیدگی تدریجی بسیاری از اجزای آن خانه منجر شود.

ایجاد قطرات شبنم روی شیشه‌ها و یا دیوار‌های خانه، از علائم وجود رطوبت؛ در اثر نبود تهویه‌ی مناسب در خانه است.
برای حل این مشکل، از یک دستگاه تهویه هوای خانگی استفاده کنید. می‌توانید با استفاده از یک فن تهویه، روزانه چندبار هوای تازه به داخل خانه جاری کنید.

نفوذ رطوبت از سطح به داخل دیوار
رطوبت به سادگی می‌تواند در هر سطحی نفوذ کند. نشت لوله‌های آب، از شایع ترین عوامل نَم دادن دیوار‌ها به شمار می‌روند. اما نَم دادگی، همیشه از داخل دیوار اتفاق نمی‌افتد. گاهی شکسته شدن یک کاشی در حمام، رطوبت را از روی سطح؛ به داخل دیوار انتقال می‌دهد. آسیب دیدگی دیوار‌های بیرونی خانه، می‌تواند اثری مشابه داشته باشد و رطوبت باران را به دیوار‌های داخلی انتقال دهد.
ایجاد شدن ناگهانی لکه‌های مرطوب بر روی دیوار‌های داخلی و خارجی، یا لکه‌های رنگی درکنار دودکش‌ها، نشانه‌ی نفوذ رطوبت از خارج خانه است.
به محض مشاهده این علائم، اقدام به پیدا کردن منبع رطوبت کنید و آنرا تعمیر کنید. البته می‌توانید از یک تعمیرکار خبره برای تعمیر آن کمک بگیرید.

نشت لوله‌های آب
نشت لوله‌های آب، عوامل مختلفی همچون پوسیدگی، سرما و شل بودن اتصالات دارد. همچنین؛ لوله‌کشی قدیمی می‌تواند عامل ایجاد نشتی در لوله‌های آب آشامیدنی یا لوله‌های فاضلاب شود.

از نشانه‌های وجود نشتی در لوله‌ها، ایجاد لکه‌هایی بر روی سطح دیوار‌های داخلی می‌باشد که به سرعت رشد پیدا می‌کنند.

جذب رطوبت موجود در خاک
بسیاری از ملاحظات ایمنی، در پی ریزی ساختمان‌های قدیمی رعایت نشده است. یکی از این ملاحظات، حفاظت از سازه‌ ساختمان در برابر رطوبت موجود در خاک است. مصالحی مانند آجر، می‌توانند رطوبت خاک را جذب کنند و حتی آنرا به طبقات بالایی ساختمان منتقل کنند.
اگر در خانه‌ای قدیمی زندگی می‌کنید که در طبقه همکف آن آثار رطوبت مشاهده می‌شود، ممکن است رطوبت موجود در خاک عامل آن باشد.

چگونه از خانه خود را در برابر رطوبت محافظت کنیم؟
پیشگیری آسان‌تر از درمان است. اگر مراقبت و نگهداری از ساختمان را جدی بگیریم، هیچ‌گاه به تعمیر و بازسازی احتیاج نخواهیم داشت. علاوه بر این موضوع، هزینه‌ نگهداری از ساختمان، کمتر از هزینه تعمیرات آن است. اما چگونه باید از خانه خودمان در برابر رطوبت محافظت کنیم؟

از ساختمان خود در برابر محیط خارجی مراقبت کنید
حتی اگر در داخل خانه هیچگونه رطوبتی نداشته باشید، ممکن است رطوبت خارجی مثل آب باران بر دیوار‌های شما اثر بگذارد. در مرحله اول؛ از عایق بودن سقف ساختمان اطمینان حاصل کنید. مجرای انتقال آبِ روی سقف را مرتب بازرسی کنید، تا انباشته شدن برگ درختان؛ مانع انتقال آب و جمع شدن آن روی سقف خانه نشود.

از بررسی نمای بیرونی ساختمان غافل نشوید. اگر تَرَک یا شکافی در نمای ساختمان وجود دارد، هرچه زودتر آن را تعمیر کنید تا عامل جذب رطوبت به داخل خانه نشود.

خانه را گرم نگه دارید
بخار موجود در هوا زمانی که به سطح سردی همانند پنجره یا دیوار‌ها برخورد می‌کند، چگالش پیدا کرده و با تبدیل شدن به رطوبت مایع؛ جذب دیوار‌ها می‌شود. استفاده از پنجره‌های دوجداره، مانع رسیدن سرما به بخار هوای داخل خانه می‌شود.

این کار به نوعی از تخریب و پوسیدگی؛ در اثر ایجاد رطوبت جلوگیری می‌کند. عایق بودن دیوار‌ها یا سطح کف خانه، به حفظ گرما کمک می‌کند و به این شکل، دیوار‌های خانه شما سالم خواهند ماند. از بازرسی ترموستات دمای خانه غافل نشوید تا دمای خانه را به خوبی کنترل کنید و دچار افت دما نشوید.

از تهویه مطبوع مطمئن شوید
به دام افتادن رطوبت در فضای خانه، برای سلامت دیوار‌ها یا وسایل چوبی و فلزی بسیار خطرناک است. استفاده از فن تهویه هوا در محیط‌هایی مثل آشپزخانه؛ یا حمام و سرویس بهداشتی، بهترین راهکار برای خلاص شدن از رطوبت محیط است.

فن‌های تهویه هوا باید به طور مداوم و چند ساعت در طول روز کار کنند، تا رطوبت را به طور کامل از محیط خانه خارج کنند. باز گذاشتن پنجره‌ها در فصل‌های گرم سال، کار تهویه را به خودی خود انجام می‌دهد.

از ایجاد رطوبت بپرهیزید
دستگاه‌های خشک‌کن لباس، رطوبت زیادی وارد فضای خانه می‌کنند. اگر امکان خشک کردن لباس در محیط آزاد را دارید، این امتیاز را از خود دریغ نکنید. همچنین استفاده از دستگاه خشک‌کن در محیط آزاد، یکی دیگر از راهکار‌های کاهش رطوبت در خانه است.
قابلمه‌های روی اجاق گاز و همچنین کتری‌ها، می‌توانند مقادیر قابل توجهی بخار و رطوبت ایجاد کنند.

تا حد ممکن در هنگام آشپزی؛ از درب قابلمه‌ها استفاده کنید و از روشن بودن هود اجاق مطمئن شوید. بعد از اتمام آشپزی، بگذارید هودِ اجاق تا چند دقیقه به کار خودش ادامه دهد و بخار موجود در هوا را به طور کامل جذب کند.

از دیوارپوش‌های ضد آب استفاده کنید
اگر حس می‌کنید داشتن رطوبت در منزلتان اجتناب ناپذیر است، از دیوارپوش‌هایی استفاده کنید که رطوبت را جذب نمی‌کنند. برای مثال، از رنگ‌های نانو استفاده کنید که در برابر رطوبت مقاومند. اگر به استفاده از کاغذ دیواری تمایل دارید، از کاغذ دیواری‌هایی با روکش وینیل استفاده کنید. این کاغد دیواری‌ها در برابر رطوبت مقاومت خوبی دارند.

چگونه آثار رطوبت را از بین ببریم؟

لکه‌های به وجود آمده بر روی دیوار یا سقف
بعد از کشف عامل به وجود آورنده رطوبت و تعمیر آن، وقت آن است تا آثار به وجود آمده در اثر رطوبت را از بین ببریم. در مرحله اول اجازه دهید تا ناحیه آسیب دیده کاملاً خشک شود.

برای خشک شدن و ترمیم دیوار، گاهی لازم است رنگِ روی آن ناحیه را بتراشید. پس از خشک شدن کامل آن ناحیه، با رنگی مشابهِ سایر قسمت‌های دیوار، آن ناحیه را رنگ‌آمیزی کنید.

آب بندی کردن شکاف‌های به وجود آمده
نفوذ رطوبت به چارچوب در‌ها یا بین کاشی‌های حمام، ممکن است باعث ایجاد ترک یا شکاف و پوسیدگی شود. برای پرکردن این شکاف‌ها که خودشان می‌توانند عامل جذب رطوبت باشند، کافیست تا از درزگیر‌های سیلیکونی استفاده کنید.

این درزگیر‌ها همانند چسب؛ شکاف‌های محیط را می‌پوشانند و مانع جذب مجدد رطوبت از طریق آن‌ها می‌شوند. استفاده از خمیر‌های درزگیر، تاثیر چندانی بر ظاهر محیط نخواهد گذاشت و تشخیص آن‌ها نیاز به دقت فراوانی دارد. پس می‌توانید با خیال راحت از آن‌ها بهره ببرید. 

نکته: در هر خانه‌ای که زندگی کنید، رطوبت بخش جدا ناشدنی زندگی شما خواهد بود. تنها راه مقابله با اثر تخریبی رطوبت، پیشگیری و مراقبت مداوم و هوشمندانه از خانه است.