موفقیت های اخیرمتخصصان در پروژه مشترک تولید واکسن انستیتو پاستورایران با کوبا

به گزارش سرویس پژوهش خبرگزاری صدا وسیما: انستیتو پاستور ایران، نامی بلند آوازه، بیش از ۱۰۰ سال است که سلامت مردمان این کشور را در مقابل بیماری‌های واگیر قابل پیشگیری با واکسن، تضمین کرده است.

 

۱۰۱ سال پیش در سال ۱۲۹۹ انستیتو پاستور در ایران راه اندازی شد و هم اکنون، بسیاری از واکسن‌ها به همت محققان و متخصصان این موسسه، در داخل کشور تولید می‌شود و ایران در منطقه خاورمیانه تنها کشوری است که صنعت واکسن سازی دارد. در عین حال ساختار بسیار خوبی برای ارائه خدمات در کشور شکل گرفته است که امکان دسترسی مردم به خدمات سلامت را در شهر و روستا فراهم می‌کند.

واکسن‌های انستیتو پاستور ایران علاوه بر پوشش ۱۰۰ درصدی نیاز داخل به اقصی نقاط دنیا هم صادر می‌شود، به عنوان مثال واکسن آبله به اکثر کشور‌های منطقه، واکسن وبا تولید انستیتو پاستور ایران حتی به فرانسه و ۴ کشور جهان و واکسن ب‌ث‌ژ در ۲۲ کشور دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در حوزه تولید واکسن کرونا نیز چندین پلتفرم تولید واکسن در انستیتو پاستور ایران دنبال می‌شود که یکی از مهم‌ترین آن‌ها تولید واکسن مشترک با کشور کوبا است که فاز ۳ مطالعات بالینی آن همزمان در ایران و کوبا آغاز شده و امید می‌رود به زودی در معرض استفاده همگان قرار گیرد. مطالعات فاز اول و دوم واکسن کرونای کنژوگه در کشور کوبا، بر روی بیش از ۱۰۰۰ نفر انجام شده و پس از تایید مرحله سوم ارزیابی این واکسن، که به طور مشترک در ایران و کوبا در حال انجام است، در هر دو انستیتو به تولید انبوه خواهد رسید.

هم اکنون انستیتو پاستور با انتقال تکنولوژی از کوبا و تربیت متخصص موفق به تولید واکسن با مهندسی ژنتیک شده است. خوشبختانه کار‌ها در زمینه ساخت واکسن تولید داخل به خوبی پیش می‌رود به طوری که از موفق‌ترین شیوه‌های تزریقی و آزمایش‌های بالینی برای دست یافتن به نتایج مثبت تولید واکسن استفاده شده است. بر اساس نتایج فاز یک و دو بالینی، این واکسن یکی از کاراترین واکسن‌های دنیا و از نظر عارضه جزء کم عارضه‌ترین‌ها بوده است.

*نخستین واکسن با دوز یادآوری در جهان
واکسن نوترکیب ایرانی - کوبایی، بر پایه دانش ساخت واکسن کزاز طراحی و ساخته شده و از نظر ایجاد لختگی و عوارض جانبی بسیار ایمن و کم عارضه است. باید توجه کرد، خوشبختانه این واکسن اولین واکسنی است که در دنیا برای آن دوز یادآور هم طراحی شده است. زیرا اکنون کارشناسان بهداشتی دنیا به تمام شرکت‌های واکسن‌ساز توصیه می‌کنند که حتما برای واکسن‌هایشان دوز یادآور هم تولید کنند، تا چند ماه بعد از تزریق واکسن کووید، تزریق دوز یادآور یا بوستر (Booster dose) موجب حفظ سطح ایمنی بدن شود.

 

این دوز یادآور، هم منجر به افزایش ایمنی و هم حفظ ایمنی در مدت زمان بیشتری می‌شود. البته دوز یادآور بین یک تا ۹ ماه بعد از تزریق، می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. به تازگی شرکت‌هایی مانند فایزر شروع به ساخت دوز بوستر کرده‌اند، اما این مسئله در تولید واکسن داخلی لحاظ شده است. هم اکنون پیش بینی‌های لازم برای تولید انبوه این واکسن با همکاری کوبا انجام شده است.

مطالعات مرحله سوم واکسن، در کوبا بر روی ۴۴ هزار و دز اول در ایران بر روی ۲۴ هزار داوطلب ۸۰ تا ۱۸ ساله، مرد و زن پایان یافت. دز اول از ۶ اردیبهشت ۱۴۰۰ در ۸ شهرکشور، در دانشگاه‌های علوم پزشکی مازندران، بابل، اصفهان، هرمزگان، کرمان، همدان، یزد و زنجان آغاز و دز دوم از ۴ خرداد در شهر‌های همدان، اصفهان و زنجان شروع شد که پیش بینی می‌شود هفته اول تیرماه این دز نیز به پایان برسد.

 

علت انتخاب این شهرها، حفظ تنوع جغرافیایی و آزمایش واکسن در مناطق مختلف کشور بوده، در عین حال اعلام و میزان آمادگی دانشگاه‌ها برای انجام این پروژه بزرگ ملی نیز مدنظر بوده است. اما وقتی نتایج مطالعه مشخص شود واکسن در تمام شهر‌های کشور استفاده می‌شود؛ بنابراین نتایج جمع بندی مطالعات فاز ۳ تا اواسط مرداد صورت می‌گیرد. اولین داوطلبان تزریق واکسن کرونای تولید مشترک ایران و کوبا، دکتر علیرضا بیگلری رئیس انستیتو پاستور ایران و دکتر گویا، رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت بودند.

پژوهشگر: مریم بیگ پور