دنباله‌دار‌ها دانشمندان را شگفت‌زده کرده اند

به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سیما؛ جدیدترین یافته‌ها نشان می‌دهند که در دنباله‌دار‌های درون و بیرون سامانه خورشیدی، فلزاتی وجود دارد که دانشمندان انتظار وجود آن‌ها را نداشتند. محققان در این دنباله‌دارها، آهن و نیکل پیدا کرده‌اند، چیزی که به باور آن‌ها یک «شگفتی بزرگ» محسوب می‌شود. این دنباله‌دار‌ها در سامانه خورشیدی و نیز در دنباله‌دار بوریسوف (۲I/Borisov) -جرمی بین ستاره‌ای که در یک سامانه سیاره‌ای دیگر شکل گرفته است- یافت شده‌اند.

به گفته محققان، معمولا انتظار می‌رود فلزاتی سنگین از این دست در محیط‌های داغ پیدا شوند و این نخستین بار است که دانشمندان چنین موادی را در محیط‌هایی به مراتب سردتر کشف می‌کنند.

جین مانفروید از دانشگاه لیژ، که سرپرست این پژوهش بوده است، می‌گوید: «این یک شگفتی بزرگ بود که در تقریبا ۲۰ دنباله‌دار از بین همه دنباله‌دار‌های مشاهده‌شده در دو دهه گذشته، اتم‌های آهن و نیکل کشف کردیم؛ حتی در یکی از آن‌ها که بسیار از خورشید دور است و محیطی سرد دارد.»

این واقعیت که این مواد در اجرامی این چنین با منشا گوناگون در کیهان پیدا شده‌اند، نشان می‌دهد که میان سامانه خورشیدی ما و فضای دوردستی که دنباله‌دار بوریسوف (۲I/Borisov) در آنجا شکل گرفته است، وجه اشتراک و رابطه وجود دارد.

دانشمندان دیگری خارج از این تیم پژوهشی، در مقاله‌ای که به ضمیمه این مطالعه در مجله نیچر منتشرشده است، نوشته‌اند: «اگر بتوانیم منشا نیکل و آهن در دنباله‌دار‌های عادی و این اجرام بین ستاره‌ای را کشف کنیم، ممکن است از گذشته مشترک شیمی آلی بین سامانه‌های مختلف سیاره‌ای نیز سر در بیاوریم.»
محققان شباهت بین این دو جسم را با در نظر گرفتن ماهیت ناشناخته دنباله‌دار بوریسوف (۲I/Borisov) و همچنین دور بودن زادگاه آن، «قابل توجه» می‌خوانند.

دنباله‌دار‌ها می‌توانند برای بررسی شرایط ابتدایی سامانه خورشیدی راهی در اختیار ما بگذارند؛ زیرا آن‌ها در زمان شکل‌گیری سیارات از غبار و یخ، تشکیل شده‌اند. محققان، گیسوی این دنباله‌دار‌ها -ردی که در مسیر حرکت دنباله‌دار پدیدار می‌شود- را بررسی می‌کنند و به ترکیبات آن‌ها پی می‌برند.

معمولا در گیسوی دنباله‌دارها، فلز پیدا نمی‌شود، زیرا دمای آن‌ها به قدر کافی زیاد نیست. محققانی که دنباله‌دار بوریسوف (۲I/Borisov) را بررسی کردند، دریافتند که به نظر می‌رسد این دنباله‌دار، بدون توجه به فاصله آن از خورشید، از خود نیکل بیرون می‌دهد. دانشمندان می‌گویند که در این دنباله‌دار ممکن است نیکل به جای آن که به دلیل حرارت آزاد شود، از طریق فوتون‌ها آزاد شده باشد. آن‌ها در مطالعه‌ای جداگانه، با بررسی گیسوی دنباله‌دار‌های سامانه خورشیدی، به نتایج مشابه رسیدند.

دانشمندان در حال حاضر مشتاق‌اند دریابند که این مواد غیرمنتظره از کجا آمده‌اند؛ اما این دنباله‌دار‌ها خود سرنخ‌های اولیه این موضوع را به دست می‌دهند. به نظر می‌رسد این فلزات برای مثال در یک حالت به‌ویژه ناپایدار و فرار وجود دارند و وقتی به خورشید و یا شهاب‌واره‌های دیگر نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که نسبت نیکل به آهن آن‌ها به مراتب بیشتر از معمول است.

هر دو مطالعه، یکی «بررسی دنباله‌دار بین ستاره‌ای» و دیگری «نگاهی به اجرامی از سامانه خورشیدی» در مجله نیچر منتشر شده‌اند.