در چنین روزی بر دنیا چه گذشت؟
تقویم تاریخ؛ از درگذشت علامه مجلسی تا ورود مورگان شوستر به تهران
امروز دوشنبه بیستم اردیبهشت سال 1400 هجری شمسی، برابر با 27 رمضان سال 1442 هجری قمری و مطابق با دهم می سال 2021 میلادی است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، مهمترین رویدادهای تاریخی جهان در چنین روزی ( بیستم اردیبهشت سال ۱۴۰۰) به شرح زیر است:
تولد ابن عربی، دانشمند و عارف بزرگ مسلمان
۸۸۲ سال پیش، در روز بیست و هفتم رمضان سال ۵۶۰ هجری قمری «محی الدین ابوبکر بن محمد» معروف به «ابن عربی»، دانشمند و عارف بزرگ مسلمان، در آندلس در جنوب اسپانیای امروزی متولد شد.
وی در هشت سالگی به اشبیلیه از شهرهای معروف آندلس رفت و قرآن، فقه و حدیث آموخت. ابن عربی همچنین از جوانی سیر و سلوک و عرفان را شروع کرد. وی سی سال داشت که عازم سایر سرزمینهای اسلامی شد تا علوم و معارف بیشتری بیاموزد و در این سفرها از نگارش کتاب نیز غافل نبود. ابن عربی از سال ۶۲۰ در دمشق اقامت گزید و به تدریس و نوشتن کتاب پرداخت. این عالم و عارف مسلمان کتابهای متعددی نوشته است که از جمله آنها میتوان از «الفتوحات المکیه»، «فصوص الحکم» و «المبادی و الغایات» نام برد. ابن عربی در سال ۶۳۸ هجری قمری در دمشق وفات یافت.
درگذشت علامه محمد باقر مجلسی، دانشمند ایرانی و مؤلف بحارالانوار
۳۳۲ سال پیش در چنین روزی، بیست و هفتم رمضان سال ۱۱۱۰ هجری قمری علامه «محمدباقر مجلسی»، از علمای بزرگ اسلام درگذشت.
وی آثار متعددی تالیف و تدوین کرد که از جمله مهمترین کتب مرجع مسلمانان محسوب میشود. علامه مجلسی از نظر مهارت در علوم دینی و تدوین حدیث و تالیف کتاب در زمینه علوم دینی، مرتبه بالایی داشت. این عالم برجسته در دوران زندگی خـود، در اقامه نمازجمعه و جماعات، تشکیل مدارس دینی، گسترش و ترویج احادیث پیامبر اسلام (ص) و اهل بیت او، سعی بسیار کرد. تعداد تالیفات علامه مجلسی را متجاوز از ۶۰۰ جلد ذکر کرده اند که از مشهورترین آنها میتوان «بحار الانوار» را نام برد. این کتاب مجموعهای از اخبار و احادیث به زبان عربی است که علامه مجلسی طی سالیان متمادی گردآوری کرده بود. همچنین کتابهای «ین الحیات»، «حیوة القلوب» و «زاد المعاد» از دیگر آثار این دانشمند بزرگ مسلمان است.
تولد گاسپار مونژ، دانشمند فرانسوی و مخترع هندسه ترسیمی
۲۷۵ سال پیش در چنین روز دهم مه سال ۱۷۴۶ میلادی "گاسپار مونژ" (Gaspard Monge) دانشمند فرانسوی و مخترع هندسه ترسیمی متولد شد.
او پسر یک کاسب دوره گرد بود و خود نیز تا شانزده سالگی به کار اشتغال داشت، اما پس از مدتی به تحصیل روی آورد. مونژ به مطالعه بعضی از شاخههای هندسه، جانی دوباره بخشید و کار وی نقطه شروع شکوفایى فوق العاده این رشته در قرن نوزدهم بود. وی علاوه بر ریاضی، در علم شیمی نیز مهارت داشت و از راه تهیه باروت و مواد منفجره، کمک زیادی به انقلابیون فرانسه در جریان انقلاب آن کشور کرد. مونْژْ همچنین مدرسه پلی تکنیک پاریس را برای پرورش علمی و فنی جوانان تأسیس کرد و با مطالعات و کار علمی دقیق، موفق به ابداع هندسه ترسیمی شد. هندسه ترسیمی، روشی از ترسیم و حل کردن مسائل سه بُعدی است که به وسیله خطوط و نقطههایی در یک سطح دو بعدی کشیده می شود. وی همچنین از یاران و دوستان نزدیک ناپلئون بُناپارت بود و در برخی جنگها، او را همراهی می کرد. با تبعید ناپلئون، مونژ به عنوان مخترع هندسه ترسیمی و نیز مؤسس مدرسه پلی تکنیک، تمام عناوین خود را از دست داد و پس از اخراج از آکادمی فرانسه، تحت تعقیب دولت وقت قرار گرفت. گاسپار مونژ در ۲۸ ژوئیه ۱۸۱۸ م در ۷۲ سالگی جان سپرد. گاسپار مونژ با اختراع هندسه ترسیمی که بدون آن، ساخت ماشینهای مدرن و عمارات عظیم میسر نبود، میراث بزرگی از خود به جای گذاشت.
ورود مورگان شوستر، مستشار مالی آمریکایی به تهران
۱۱۰ سال پیش در چنین روزی بیستم اردیبهشت سال ۱۲۹۰ هجری شمسی هیات مستشاری در امور مالی به سرپرستی "مورگان شوستر" آمریکایی برای اصلاح امور مالی ایران وارد تهران شد.
به دنبال موافقت مجلس با استخدام مستشاران خارجی برای سامان دادن به اوضاع اقتصادی کشور، دولت ایران در پی قراردادی با آمریکا، یک هیئت مستشار مالی را برای اصلاح امور مالی به ایران دعوت کرد و در این روز، هیاتی به ریاست مورگان شوستر وارد ایران شد. مجلس شورای ملی با اطمینان به حسن نیت شوستر و همراهانش، به آنان درباره هر نوع فعالیت برای اصلاح امور مالی ایران، اختیار تام داد، ولی این عمل ایران، برای دولت روس بسیار گران آمد و روسها مصمم شدند کاری کنند که شوستر و معاونینش از کار برکنار شوند. از این رو به بهانههای واهی به دولت ایران برای اخراج شوستر اولتیماتوم دادند که با مخالفت مجلس مواجه شد. در این حال قوای روس نیز به شهرهای آذربایجان به ویژه تبریز یورش بردند و به قتل و غارت پرداختند. این عمل، دولت ایران را به برکناری شوستر وادار کرد و فردی وابسته به روسها را به جای وی برگزید.
حمله آلمان نازی به بلژیک هلند و لوگزامبورگ
۸۱ سال پیش در چنین روزی دهم مه سال ۱۹۴۰ میلادی ارتش آلمان نازی به بلژیک، هلند و لوکزامبورگ حمله کرد.
با گسترش دامنه جنگ جهانی دوم در اروپا، هیتلر نقشه اشغال نروژ را کشید و در آوریل ۱۹۴۰ م برای این کار آماده شد، ولی حضور ناوگان انگلیس در بنادر نروژ، این کار را با مشکل مواجه ساخت. نروژ تا اواخر آوریل با کمک ناوگان جنگی انگلیس در برابر آلمانیها مقاومت کرد، ولی بروز مخالفتهای داخلی با ادامه جنگ و تشکیل یک حکومت طرفدار آلمان در نروژ، مقاومت نروژیها را درهم شکست و با خروج خانواده سلطنتی نروژ و اعضای دولت آن از کشور، نیروهای انگلیسی نیز در روزهای دوم و سوم مه ۱۹۴۰ م بنادر نروژ را ترک کردند. بلافاصله پس از عقب نشینی نیروهای انگلیسی از نروژ، هیتلر فرمان حمله در جبهه غرب را صادر کرد. در این نبردها، تاکتیک جنگی هیتلر به جای حمله مستقیم به خطوط دفاعی مستحکم فرانسه در طول مرزهای آلمان، حمله به خاک فرانسه از طریق مرزهای بلژیک بود. به همین دلیل نیروهای آلمان در سحرگاه دهم ماه مه ۱۹۴۰ م، سه کشور کوچک بلژیک، هلند و لوکزامبورگ را مورد حمله قرار دادند. در این میان، ارتش آلمان، خطوط دفاعی فرانسه را درهم شکست و در ۱۳ مه آن سال وارد خاک فرانسه شد. این حملات زمینه سقوط پاریس و اشغال فرانسه را فراهم آورد و جنگ را شدت بخشید.
اعلام موجودیت جبهه پولیساریو در صحرای غربی
۴۶ سال پیش در چنین روزی دهم مه سال ۱۹۷۵ میلادی جبهه پولیساریو در صحرای غربی اعلام موجودیت کرد.
جمهوری دموکراتیک عربی صحرا در شمال غربی افریقا از قرن پانزدهم مورد تهاجم استعمارگران پرتغالی قرار داشت. بعدها اسپانیا در این منطقه مسلط گردید و سالها آن را در استعمار خود داشت. در طی سال های بعد، مبارزات ضد استعماری مردم صحرا، به فزونی گرایید و در سال ۱۹۷۳ م گروهی از مبارزان با سابقه که تنها راه کسب آزادی و استقلال را قیام مسلحانه تشخیص داده بودند، جبهه خلق برای آزادی موسوم به پولیساریو را تأسیس نمودند. این جبهه با استقبال مردم صحرا مواجه شد و فعالیتهای آن علیه استعمار اسپانیا به سرعت گسترش یافت تا جایی که نیروهای اسپانیایی در سال ۱۹۷۵ م، صحرای غربی را ترک کردند. اما دولت اسپانیا اداره این سرزمین را به مراکش و موریتانی واگذار کرد. پس از چندی موریتانی از ادعای خود درباره صحرا چشم پوشید، ولی این درگیری ها با مراکش ادامه پیدا کرد. سرانجام دو طرف در سال ۱۹۹۱ م با وساطت سازمان ملل عملیات نظامی را متوقف کردند و قرار شد که سرنوشت صحرای غربی را همه پرسی مردمی تعیین کند که این رفراندوم به دلایلی صورت نگرفت. با این حال کشورهای زیادی جبهه پولیساریو را به عنوان نماینده صحرا می شناسند.