به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، هیچ چیز نمیتواند مثل حسادت رابطهای را به سرعت خراب کند. به همین ترتیب، هیچکس همسر، شریک، خواهر و برادر، همکار یا دوست حسود نمیخواهد و هیچکس از حسادت حسود یا رفتار غیر عادی و آزاردهنده حاسدان لذت نمیبرد.
پرسش اصلی این است: چگونه میتوانیم بر حسادت غلبه کنیم؟ چه کاری برای رفع حسادت انجام دهیم؟ با اتکا به نتیجه مطالعات علمی، چند مرحله ارائه شده است که میتوانید آنها را امتحان کنید.
شما هم حسودید و به دیگران غبطه میخورید یا گاهی احساس حسادت میکنید؟ بیایید همین اول این را بپذیریم - گرچه این هدف ما نیست - که هر کدام از ما زمانهایی احساس حسادت میکنیم و از قضا بیشتر از همه به کسانی که دوستشان داریم، اما اگر میدانستیم که با بروز حسادت در رابطه چه چیزی به خطر میافتد، سعی میکردیم با هوشیاری از این احساس منفی دوری کنیم.
در برههای از زندگی، همه ما نسبت به افراد دیگری حسادت میکنیم یا غبطه میخوریم. با این حال، تنها هنگامی این احساسات ناسالم و به طور بالقوه خطرناک میشوند که ما بر اساس حسادت و رشکورزی رفتار میکنیم.
حسادت، احساسی به قدمت آدم
حسادت همزاد عشق است و به همان اندازه شایع و فراگیر. بنا به کهنترین متون مقدس، زندگی اجتماعی آدمی بر زمین با حسادت قابیل به هابیل (یا بر عکس به روایت انجیل) آغاز میشود.
در طول تاریخ، حسادت موضوع اصلی و رایج بسیاری از فیلمها و دیگر اشکال هنری بوده و هست و این همه، گویای آن است که آدمی خود میتواند با آگاهی یافتن بر احساسات و مدیریت آن سرنوشت خود را بسازد.
برای بسیاری چندان خوشایند نیست که اگر حسودند، آن را بیان یا راجع به آن صحبت کنند. با این حال، هر کدام از ما تا حدی این احساس را داریم، اما ترجیح میدهیم که درباره آن سکوت کنیم.
وقتی این فکر در ما ریشه میدواند که دچار کمبود هستیم، به آرامی برای دیدن آنچه نیز در حال حاضر داریم، کور و نسبت به موهبتهای زندگی خود ناسپاس میشویم. بنابر این، اجازه دهید که حد و حدود حسادت را مشخص کنیم:
اولاً، حسادت، کینه توزی نسبت به کسی است که از موفقیت یا برتری برخوردار است. ثانیا، حسادت، ترس از دست دادن چیزی است که (درست یا غلط) احساس میکنید مال شما است. مثل همسر شما، بهترین دوست، همکار و غیره.
رالف هوپکا، استاد روانشناسی در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا میگوید: «حسادت، احساس پیشبینی کنندهای برای جلوگیری از "از دست دادن" است».
چگونه با حسادت خود روبرو شویم؟
راهانداز (محرک)های خود را بشناسید
حسادت، نشان دهنده بیاعتمادی شما به رفتارها و اعمال شخصی است که با او رابطه داشتهاید. برای مثال، اگر در گذشته تجربیات دردناکی داشتهاید، ممکن است مستعد حسادت باشید. پس، مهم است که با همسر، شریک یا دوست خود در مورد این تجربیات صحبت کنید. این طوری شما میتوانید راجع یه راهانداز (محرک)های حسادت در خودتان و یکدیگر فکر میکنید.
عزت نفس پایین یا داشتن تصویری ضعیف از خود میتواند حس حسادت را برانگیزد. اگر احساس جذابیت و اعتماد به نفس نمیکنید، باور به این که همسرتان شما را دوست دارد و برای شما ارزش قائل است سخت میشود.
به عبارت دیگر، انتظارات غیر واقعی اغلب باعث حسادت میشود. مثلا این که همسران، شرکا یا دوستان تمام ۱۰۰ درصد وقت خود را با هم بگذرانند، انتظار سالمی نیست. به گفته جبران خلیل جبران: شما برای حفظ پیوند خود به فضا نیاز دارید.
به خاطر داشته باشید که احساسات، واقعیت نیستند. آیا چیزهایی را تصور میکنید که واقعاً در آنجا نیستند؟ من به شما توصیه میکنم که از خودتان بپرسید: آیا این طور است که من فکر میکنم؟ یا آیا چیزی که من فکر میکنم واقعا اتفاق میافتد؟ اگر پاسخ خیر باشد، افکار منفی را رها کنید. مهمتر از همه این که، آنها را قبل از اخراج آگاهانه تصدیق کنید.
حسادت اگر رفتار شما را تحت تاثیر قرار دهد و همچنین رشکورزیدن، بر کلیت احساسات شما تاثیر بگذارد، میتواند مشکلساز شود.
برخی از نشانههای رفتاری در حسادت ناسالم را بدانید.
تلفن یا ایمیل شخص را بدون اجازه بررسی کنید.
به شخص توهین کنید.
تصور کنید که همسرتان مجذوب شما نیست/ به شما علاقه ندارد.
عذاب دادن شخص در اوقاتی که پیش شما است.
متهم کردن شخص به دروغگویی، خیانت یا بیوفایی بدون مدرک.
اگر هر یک از این رفتارها را در روابط خود تشخیص دادید، به دنبال درک دلایل اصلی بیاعتمادی و حساسیت خود باشید. همچنین اگر فکر کردید برای انجام این کار به کمک نیاز دارید، توصیه میکنم زیر نظر درمانگر حرفهای کار کنید.
از حسادت به نفع خود استفاده کنید
اولاً، حسادت در هر رابطهای واکنشی کاملاً واقعی و معقول نسبت به اعمال شخص است. به یاد داشته باشید در رابطهای که به قدر کافی خوب باشد، افراد انتظار زیادی از نحوه برخورد با خود دارند. به عبارت دیگر، افراد انتظار دارند با آنها با مهربانی، عشق، محبت و احترام رفتار شود. آنها همچنین از طرف مقابل انتظار وفاداری و صداقت دارند.
اگر پاسخ شما به سوال آیا برای شما هم چنین است؟ مثبت است، پس باید کاری برای خود بکنید؛ بنابر این قبل از این که احساس حسادت به کینه تبدیل شود، به او بگویید چه احساسی دارید. وقتی احساس یا انتظاراتتان را با او مطرح کردید، به گفتههای "من" پایبند باشید.
از گفتن جملاتی کلی با قیود زمانی مطلق مانند "تو همیشه" یا "توهرگز" خودداری کنید. درباره احساسات خود در مورد موقعیتی خاص صحبت کنید و از بیان اظهارات کلی در مورد شخصیت شریک زندگی خود بپرهیزید.
در آخر، آن چه را که نیاز دارید بگویید نه آن چه را که نیازی ندارید. به عنوان مثال، "وقتی بیرون هستی، وقتی نمیدانم کجا هستی یا با کی هستی، احساس اضطراب میکنم. من نیاز دارم که به من پیام دهید و به من اطلاع دهید. "
در نتیجه، هرچه بیشتر صحبت کنید، روابط سالم تری خواهید داشت. آیا رابطه خاصی وجود دارد که شما را ناراحت کند؟ آیا فکر میکنید که او چیزی را از شما پنهان میکند؟ یا رفتار همسرتان اخیراً تغییر کرده است؟ هر چه که هست، هر چه که ذهن شما را به خود مشغول میکند، با او در میان بگذارید. این گونه از حس غبطه و حسادت خود بهره درست گرفتهاید.
شما باید با یکدیگر در مورد مراودات، دوستیها و روابط کاری صادق و علنی باشید. بدین ترتیب، شفافیت به شما کمک میکند احساس اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید. هنوز درباره خط قرمزهایتان مطمئن نیستید؟
یک قانون بنیادی مهم این است که از خود بپرسید: "اگر همسرم این نوع مکالمه را با شخص دیگری داشته باشد، چه احساسی خواهم داشت؟ " اگر این به شما آسیب برساند، شریک زندگی شما از خط قرمز گذشته است.
همچنین، با اولویت دادن به رابطه خود قبل از کار و دوستانتان، نشان دهید که چقدر برای یکدیگر ارزش قائل هستید. هر بار که این کار را میکنید، اعتمادتان را میسازید و با درک این که چه چیزی احساسات شما را تحت تاثیر قرار میدهد از حساسیتهای دوستداشتنی یکدیگر قدردانی میکنید. بدین ترتیب است که از حسادت به نفع خود استفاده خواهید کرد.
صادق باشید
با حسادت خود در کشمکش هستید؟ شریک زندگی شما احتمالاً قبلاً متوجه شده است و از آن مهم تر، احتمالاً او نیز در بروز این مشکل نقش دارد. با این حال، با تمرین ارتباطات موثر، همکاری کامل خود را برای حل مشکل اعلام میکنید و البته همچنان شریک زندگی خود را نیز مسئول بدانید تا به او نیز این فرصت را بدهید که از تلاش شما برای حل مساله حمایت کند.
به عبارت دیگر، از نظر عاطفی با خودتان و کسانی که برای شما مهم هستند، روراست و صادق باشید. مطمئن باشید هیچکس نمیتواند ذهن شما را بخواند. پس اگر احساس حسادت میکنید، در مورد آن با خودتان روراست باشید.
آیا احساس میکنید شایستگی بیشتری برای شغل جدید در محل کار دارید؟ آیا دلیلی دارید که فکر کنید شریک زندگی شما تقلب میکند؟ آیا قبلا به او خیانت کردهاید؟ متاسفانه، ما اغلب از آن چه که در ناخودآگاه اتفاق میافتد، بی اطلاع هستیم.
بنابر این، به شما بستگی دارد که ریشه امنیت نداشتن خود را پیدا و سپس آن را بررسی کنید. آن را پنهان نکنید، چون لازم نیست آدم رازی بزرگ را با خود حمل کند. همچنین این برای اعتماد به یکدیگر حیاتی است. حسادت ناشی از اعتماد نداشتن است. به عنوان مثال، اعتماد نداشتن به روند زندگی، به شریک زندگی خود و به خودتان.
علاوه بر این، بیاعتمادی باعث ایجاد ناامنی میشود که خود باعث ایجاد حسادت است. در واقع، ما این احساسات را خفه میکنیم، چون ناخوشایند هستند. این یک چرخهای معیوب است. بنابر این، تا زمانی که افکار و انرژی شما معطوف به از دست دادن چیزی باشد، دقیقاً آن اتفاق خواهد افتاد. خلاصه، واقعیت سخت و تلخ حسادت این است: یک پیشبینی خودخواهانه.
ببینید حسادت شما چه میگوید
در روانشناسی امروز اگر از درمانگر خانواده بپرسید "چگونه حس حسادتتان را در رابطه با شریک زندگی خود متوقف کنید" به شما خواهند گفت: "به جای این که حسادت را یک مشکل بدانید، به آن به عنوان یک راه حل نگاه کنید".
باور کنید یا نه، حسادت دری است است که میتوانیم با عبور از آن زندگی خود را روشن و شفافتر ببینیم و این درباره هر موضوعی صدق میکند. بنابر این، به جای این که رفتار حسادتآمیز خود را کاملاً متوقف کنید، ابتدا سعی کنید آن را بشناسید و درک کنید.
حسادت میخواهد چه مسألهای را حل کند؟ اگر احساس حسادت میکنید، زیرا همسرتان اعتماد شما را شکسته، مشکل اصلی نقض اعتماد است.
به همین ترتیب، اگر نسبت به شریک زندگی خود بی اعتماد هستید، این بی اعتمادی شما است که باید به آن توجه کنید و دلایل آن را بفهمید یا اگر به موفقیتهای شریک زندگی خود حسادت میکنید، شاید رقابت ناسالمی بین شما ایجاد شده که باید آن را از بین ببرید.
علت حسادت هرچه باشد، به آن به عنوان "راه حل" نگاه کنید. بنابر این، اگر به عقب برگردید میتوانید سرنخ اصلی را پیدا کنید. اینگونه شما یاد خواهید گرفت که چگونه حسادت را در یک رابطه متوقف کنید. با رسیدن به مشکل اصلی، میتوانید آن را نشان دهید و برای همیشه از آن خلاص شوید. مهم تر از همه، منبع بی اعتمادی خود را یافته اید.
تسلط بر چگونگی جلوگیری از حسادت در رابطه، بهبودی زخمهای گذشته است. آیا شما به دلیل یک مسأله حل نشده مانند آسیب دوران کودکی یا اعتیاد به حسادت دست و پنجه نرم میکنید؟ اگر چنین است، حمایت لازم را برای غلبه بر آن کسب کنید. با یاریگرفتن درست، میتوانید کشمکشهای خودتان را به منابع قدرت خود تبدیل کنید.
مهارتهای مقابله سالم ایجاد کنید
متأسفانه، اگر راههای سالم تری برای برقراری ارتباط پیدا نکنید، ترک حسادت غالباً دشوار است. اما از آن جا که شریک زندگی شما دلیل حسادت شما نیست، مهم است که علت را پیدا کنید.
به عنوان مثال، اگر شریکتان شما را فریب نمیدهد، بلکه از روی عادت دروغ میگوید، چه نیاز است که شما حسادت کنید؟ میبینید که فقط به آن عادت کردهاید. به همین ترتیب، با مراقبت از خود، سلامت جسمی، عاطفی و روانی خود را پرورش دهید.
وقتی به مکانیسمهای مقابله سالم اولویت بدهید، آنها به هنجار تبدیل میشوند و بالاخره جای حسادت را میگیرند. مهم ترین نکته این است که اجازه ندهید چیزی که در شما نیست، تثبیت شود. از طرف دیگر، با تغییر نگاهتان به واقعیت میبینید که خواستههایتان از طریق رفتار و اعمال شما آشکار میشود.
در این جا، سوال بزرگ و حقیقت سخت این است: "شما روزهای خود را چطور سپری میکنید؟ روزهای شما باید منبع الهامی باشد که به شما قدرت میدهد. به عنوان نمونه، به شما انگیزه و توانایی کارکردن برای رسیدن به یک هدف بدهد، مهم نیست آن هدف بزرگ است یا کوچک.
احساس حسادت دارید؟ حسادت ابزاری فوق العاده قدرتمند است، اگر به عنوان محرکی برای به دست آوردن آن چه به کار گرفته شود که بیش از هر چه آرزویش را دارید.
گرفتار حسادت نشوید. از طرف دیگر، از نیروی حسادت ورزی بهره بگیرید تا آن چه را که میخواهید از طریق آن به دست آورید. هرچند شما کمتر از آن چه احساس میکنید، کمبود دارید.
خلاصه
احساسات به سادگی چیزی است که شما تجربه میکنید، هر چند مجبور نیستید به آن تن بدهید. احساس حسادت را در خود نشانه چیزی ببینید که به آگاهی و معرفت شما نیاز دارد. بنابر این، با هوشیاری از آن جهت تغییر مثبت استفاده کنید.