ظرفیت های نهفته تولید گچ در کشور

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، آقای اردشیر سعدمحمدی در برنامه گفتگوی ویژه خبری سه شنبه شب شبکه دو سیما افزود: در سال 98,   10 میلیون تن و امسال 13 میلیون تن گچ از معادن کشور استخراج شده است.
وی گفت: تا یکی دو سال گذشته اکتشاف حرفه ای برای ژیپس (سنگ گچ) انجام نداده بودیم زیرا گچ حاصل از پخت ژیپس برای مصارف ساختمانی؛ کیفیت مناسب نداشت و به این علت استخراج و بهره برداری از آن کم بود اما با فناوری در این ماده در دنیا و افزایش نرخ ارز ، استفاده از این ماده در دستور کار قرار گرفت.

آقای سعدمحمدی افزود: دو تا سه معدن در سمنان ژیپس می فروشند و برای ایجاد صنایع تبدیلی و فرآوری آن باید به شرایط اقتصادی برای سرمایه گذاری در این باره نگاه کرد که آیا سرمایه گذاری در ان  منطقی است و امکان رقابت در بازارهای جهانی پس از سرمایه گذاری وجود دارد؟
وی با بیان این که میزان مصرف داخلی آن قدری نیست که برای فراوری ژیپس سرمایه گذاری انجام شود گفت: البته ایجاد صنایع تبدیلی برای افزایش ارزش افزوده از مواد خام حرف درستی است.

سرپرست معاونت امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت افزود: میزان صادرات گچ در سال 97 یک میلیون و 200 هزار تن , در سال 98؛ یک میلیون و 150 هزار تن و در سال 99؛ حدود یک میلیون تن صادرات تاکنون انجام شده است و ارزش آن برای صادرات 9 ماه نخست امسال حدود 8 میلیون دلار بوده است که با احتساب محصولات مشابه مانند گچ های ساختمانی؛ این رقم 10 میلیون دلار می شود.

آقای سعدمحمدی افزود: ژیپس؛ بخشی از صادرات گچ و حدود 20 درصد حجم آن است.
وی گفت: با توجه به ایجاد بازار برای ژیپس؛ استخراج و فروش آن برای معدن داران گچ؛ جذاب شده است.
آقای سعدمحمدی افزود: با توجه به این که در هر پروانه بهره برداری از معدن؛ میزان ذخایر و استخراج سالیانه مشخص شده است می توان عدد مشخصی از استخراج و صادرات ژیپس بدست آورد، البته باید کنترل ها دقیق تر شود.
وی گفت: میزان ذخایر شناخته شده گچ در کشور یک و نیم میلیارد تن است که میزان مصرف گچ در صنایع ساختمانی 8 میلیون تن در سال بوده است که امسال به 9 میلیون تن می رسد.
سرپرست معاونت امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت افزود: برداشت از معادن , نیاز داخلی را پاسخ می دهد.
 
آقای سعدمحمدی گفت: حدود 37 میلیارد تن ذخایر معدنی در ایران به ارزش 750 میلیارد دلار شناسایی شده اما آن چه که در حال کار است؛ 150 میلیارد دلار است.
وی افزود: معافیت مالیاتی صادراتی برای صادرکنندگان گچ نداریم اما برای بقیه موارد 20 درصد معافیت مالیاتی وجود دارد که ژیپس هم شامل آن می شود.

آقای سعدمحمدی گفت: باید درباره محصولاتی که از گچ تولید می شود مانند گچ مرمری که تاریخ 200 ساله در کشور دارد و یک صنعت است بازاریابی و در دنیا شناسانده شود.
وی افزود: اکنون اولویت جهاد کشاورزی؛ تهیه کودهای فسفاته است که سالانه یک میلیون و 300 هزار تن به آن نیاز داریم اما به علت مشکلات ارزی؛ 700 هزار تن وارد می کنیم.
سرپرست معاونت امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت گفت: با اجرای طرحی که تدوین آن آماده شده است یک میلیون و 600 هزار تن اسید سولفوریکی که فقط در شرکت صنایع ملی مس ایران تولید می شود به اسید فسفریک تبدیل خواهد شد و اسید 30 دلاری 800 دلار ارزش پیدا می کند.
آقای سعدمحمدی با بیان این که اجماع فکری در بخش معدن کاری وجود دارد افزود: در بخش سنگ به حدود 20 سال اکتشاف و سرمایه گذاری نیازمندیم.
وی گفت: اکنون هزینه یک متر حفاری عمقی در بخش اکتشاف یک میلیون و 200 هزار تومان هزینه دارد.
 
آقای سجاد غرقی نایب رئیس کمیسیون معادن و اتاق بازرگانی نیز در این برنامه گفت: وظیفه معدن ,کار؛ اکتشاف و استخراج است و محصول خود را به قیمت رقابتی می فروشد.
وی با بیان این که معدن کار در خام فروشی نقشی ندارد افزود: اگر صنایع پایین دستی رقابتی باشند و کالا را به قیمت بخرند؛ معدن کار محصول را به آنها می فروشد اما اگر چنین حلقه ای وجود نداشته باشد، معدن کار نباید پاسخگوی مسأله ای باشد که در آن نقشی ندارد.

آقای غرقی گفت: بر اساس برآورد مؤسسه یو اس جی اس آمریکا، ذخایر گچ ایران 900 میلیون تن تخمین زده شده است.
وی افزود: بر اساس این برآورد، 10 درصد ژیپس دنیا در ایران وجود دارد.
نایب رئیس کمیسیون معادن و اتاق بازرگانی گفت: میزان ذخایر گچ آمریکا700 میلیون تن و ذخایر گچ کانادا بر اساس برآورد این مؤسسه 600 میلیون تن است.
آقای غرقی افزود: در پروانه بهره برداری معدن؛ میزان ذخایر و بهره برداری سالانه مشخص شده است که آمار سالانه از میزان استخراج را می توان از آن بدست آورد.
وی گفت: هیچ جای دنیا از معدن کار ژیپس نمی پرسند چرا صنایع تبدیلی ندارید و محصولات ثانویه تولید نمی کنید؟
 
آقای غرقی افزود: راهبردها در زمینه معادن هیچ گاه به سمت اجرا نرفته است و مجموعه ای از ذخایر قابل فرآوری که می تواند به ارزش افزوده تبدیل شود , جزیره ای کار می کنند.
 وی گفت: بخش اکتشاف و استخراج درباره ژیپس وجود دارد اما حلقه های تکمیل کننده آن برای ایجاد ارزش افزوده مانند بازاریابی و صنایع تکمیلی وجود ندارند.
نایب رئیس کمیسیون معادن و اتاق بازرگانی افزود: بخش خصوصی معادن؛ خود را با عرضه و تقاضا در بازار تنظیم می کند و از دولت انتظار ندارد کاری انجام دهد.
آقای غرقی گفت: اجماع در عمل؛ در بخش معدن کاری وجود ندارد.
آقای ابراهیم نجفی کانی رئیس گروه پژوهشی گچ دانشگاه سمنان نیز در ارتباط تصویری با این برنامه گفت: صنعتگران در زمینه فراوری ژیپس سراغ ما نیامده اند و ما به علت  دغدغه ای که برای ایجاد ارزش افزوده از این محصول داشتیم وارد تحقیقات در این زمینه شدیم.
وی افزود: اکنون گچ مصرفی ما در صنایع ساختمان در دنیا به عنوان مواد اولیه استفاده می شود و از آن ارزش افزوده بالا بدست می آید.
آقای نجفی کانی گفت: از ژیپس برای تأمین کود ارگانیک کلسیم و سولفات در مصارف کشاورزی برای حاصل خیز کردن خاک و بهینه کردن خاک های شور استفاده می شود و می توان از آن برای تولید سولفات آمونیوم و لوازم آرایشی، بهداشتی و دارویی استفاده کرد و همه این فناوری ها در کشور وجود دارد.