امامزاده یحیی، مردی از تبار سید الساجدین (ع)

به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سيما، امامزاده یحیی نام بقعه ابوالقاسم عزالدین یحیی است که در کوچه‌ای به همین نام در محله‌ای حدفاصل خیابان ری از شرق به غرب و خیابان سیروس (مصطفی خمینی فعلی) و شمالی-جنوبی امیرکبیر به ۱۵ خرداد (بوذرجمهری) واقع شده‌است. این محله بخشی از محدوده بزرگ عودلاجان قدیم تهران است که از خیابان ناصرخسرو تا خیابان ری امتداد داشت.
نسبت ابوالقاسم عزالدین یحیی که از نقبای شهرهای قم و ری بوده‌است به امام سجاد (ع)می‌رسد و گفته می‌شود برادر اوست. این بنا دارای صحن وسیع، مسجد، ایوان، رواق، ضریح، حرم آیینه کاری، سرداب، گنبد کاشی مخروطی شکل و سقاخانه‌است. قدیمی‌ترین اثر منقول این بقعه تاریخی که ساختمان اصلی بنای آن نیز به دوره مغول نسبت داده می‌شود، صندوق چوبی روی مرقد است که دارای تاریخ ۸۹۵ ه‌است. در باب نام و نسب امامزاده یحیی چنین نوشته شده:

این بزرگوار با ۱۵ واسطه به امام چهارم می‌رسد و پس از پدر نقابت طالبیه ری، قم و آمل را به عهده داشته و به سال ۵۹۲ ه ق به دست علاءالدین تکش خوارزمشاه به شهادت رسیده‌است.

بنای قدیمی این بقعه شامل برج خشتی هشت ضلعی متعلق به قرن هفتم هجری است که مانند ابنیه دیگر عصر مغول، یک گنبد آجری ۱۲ ضلعی هرمی شکل بر بالای آن قرار داشت. در عهد قاجاریه هم اطراف این برج را با کاشیهای هفت رنگ مزین ساخته بودند. اینک در محل برج خشتی و قبلی، بقعه هشت ضلعی کنونی ساخته شده‌است.

بر روی در قدیمی بقعه که چندان بزرگ نبوده، در دو کتیبه کوچک به خط ثلث نوشته‌اند: بانی بقعه خشتی قدیم شخصی به نام قرابشاره بوده و معمار آن، دیو حسن نام داشته‌است.

مطالب پیشنهادی:

آیا در ایران امامزاده جعلی داریم؟ 
شهر ملی انگشتر ایران کجاست؟

صندوق منبت عتیقه امامزاده یحیی چنان که در کتیبه آن اشاره شده به دستور ملکشاه غازی در سال ۸۹۵ ه ق به وسیله دو برادر به نام‌های استاد حسین و استاد محمد لواسانی ساخته شده‌است.
در سالهای اخیر فعالیتهای عمرانی بسیاری در بقعه امامزاده یحیی انجام پذیرفته که ضمن حفظ و نگهداری آثار گذشته، فضای اطراف حرم توسعه یافته‌است.

سرای کاظمی که زمانی خانه یکی از اصطبل داران ناصرالدین شاه بوده، حالا موزه ای زیبا در محله امامزاده یحیی است.محله امامزاده یحیی از شمال به خیابان امیرکبیر و از شرق به خیابان ری می رسد و در جنوب خیابان پانزده خرداد شرقی است. دو ایستگاه پانزده خرداد و بهارستان نزدیک ترین ایستگاه ها به بارگاه امامزاده یحیی (ع) هستند، اما از هر کدام نزدیک به ۱۰ دقیقه پیاده روی پیش روی دارید. اگر حوصله پیاده روی ندارید، می توانید با تاکسی یا اتوبوس از بهارستان به ابتدای خیابان پانزده خرداد بروید و بعد از سه دقیقه پیاده روی به بارگاه امامزاده یحیی (ع) برسید.

از امامزاده یحیی(ع) بیشتر بدانیم

زیارتگاه از مسیر جنوب به شمال نخستین جایی است که در سر راه شما قرار دارد. امامزاده یحیی (ع) در واقع آرامگاه دو نفر است، ابوالقاسم عزالدین یحیی (ع) و امامزاده محمد (ع) است که با ۱۵ واسطه فرزندان امام سجاد (ع) هستند. گفته می شود، ابوالقاسم یحیی یکی از مشاهیر و بزرگان سلجوقی بود که به تهران ری مهاجرت کرد.

او در جنگی که میان طغرل سلجوقی و سلطان محمد خوارزمشاه بود، کشته و در همین منطقه به خاک سپرده شد و بعدها مردم آرامگاه او را زیارتگاه کردند. قدمت بنای آرامگاه ۸۰۰ سال است و کتیبه ای در این آرامگاه است که قدیمی ترین خط نوشته ها در تهران است که به استناد متنی که در آن است در سال ۸۹۵ در زمان ملک شاه غازی نوشته شده است.

چنار ۹۰۰ ساله در امامزاده یحیی

دوست دارید با قدیمی ترین شهروند تهران ملاقات کنید؟ شهروندی ۹۰۰ ساله در قلب تهران که خاطرات زمانی را که این کلان شهر روستایی بوده، برایتان تعریف می کند. اگر خواسته باشید لا به لای شلوغی های شهر بزرگ کمی به دل تاریخ بزنید، فقط کافی است خودتان را به محله امامزاده یحیی برسانید و ساعتی در این محله قدیمی گشت بزنید و احوالی از چنار ۹۰۰ ساله این امامزاده بپرسید. امامزاده یحیی از قدیمی ترین محله های تهران در محله عودلاجان و همسایگی بازار است.

به جز چنار قدیمی به استناد کتیبه ای که وجود دارد، بنای آرامگاه ۸۰۰ ساله امامزاده یحیی (ع) نیز قرار دارد. این محل در نقشه های قدیمی تهران به نام «باغ پسته بیگ» که از باغ های شناخته شده و کهنسال نقطه گذاری شده است. میدان اصلی امامزاده یحیی درست در جای باغ ساخته شده است. محله قدیمی «میرزامحمود وزیر» و کوچه سرتخت هم از بخش های قدیمی است که فیلم های زیادی در آن ساخته شده است.