پخش زنده
امروز: -
در یادداشتی بررسی شد؛
تحولات غرب آسیا در سال ۲۰۲۰
منطقه غرب آسیا در سال ۲۰۲۰ دستخوش تحولات مهمی بود که در این نوشتار مهمترین تحولات این منطقه بررسی شده است.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما، منطقه غرب آسیا در سال ۲۰۲۰ دستخوش تحولات مهمی بود از جمله اقدام ضد انسانی و حقوق بشری آمریکایی‌ها در به شهادت رساندن سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس و همراهانشان و تصویب طرح اخراج نظامیان آمریکایی از عراق و بسیاری از مهمترین تحولات منطقه‌ای که در این نوشتار بررسی شده است.شهادت حاج قاسم و ابومهدی
در سوم ژانویه ۲۰۲۰ یک فروند هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی نزدیک فرودگاه بین المللی بغداد سردار سپهبد «قاسم سلیمانی» را که به دعوت رسمی مقامات عراق به این کشور سفر کرده بود، هدف قرار داد و وی را به شهادت رساند.
در این حمله ناجوانمردانه نیرو‌های متجاوز و تروریست آمریکایی، علاوه بر شهادت حاج قاسم سلیمانی، «ابومهدی المهندس» معاون سازمان الحشد الشعبی عراق به همراه هشت نفر دیگر نیز به شهادت رسیدند.
تصویب طرح اخراج نظامیان آمریکایی از عراق
در پنجم ژانویه ۲۰۲۰، پارلمان عراق، طرح خروج نظامیان آمریکایی از این کشور را تصویب کرد.
پارلمان عراق این نشست را در پی درخواست‌های مستمر مردم این کشور برای تصویب قانون اخراج نظامیان آمریکایی و استفاده اخیر آن‌ها از خاک عراق برای ترور فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و معاون سازمان بسیج مردمی عراق برگزار کرد.
پاسخ موشکی کوبنده ایران به جنایت آمریکا و سکوت کاخ سفید
در هشتم ژانویه ۲۰۲۰ جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به جنایت آمریکا در ترور سرداران مبارزه با تروریسم، پایگاه نظامی عین الاسد در غرب عراق را که از مهمترین پایگاه‌های آمریکا در آن کشور است، هدف قرار داد.
در پاسخ کوبنده ایران، ۱۷ موشک به پایگاه آمریکایی عین الاسد اصابت کرد و مقر عملیات مرکزی، سامانه‌های ارتباطی، سامانه پهپادی و زیرساخت‌های مهم اطلاعاتی و جنگ الکترونیک این پایگاه با خسارت‌های قابل ملاحظه‌ای رو به رو شد.
حمله ایران به پایگاه نظامی آمریکا در عین الاسد عراق در حالی انجام شد که از پایان جنگ جهانی دوم (۱۹۴۵) تا هشتم ژانویه ۲۰۲۰ هیچ یک از پایگاه‌های نظامی آمریکا در جهان، به این صورت مورد هدف قرار نگرفته بود.
مقامات آمریکایی که پیشتر تهدید کرده بودند ۵۲ نقطه ایران را هدف قرار خواهند داد، بعد از حمله ایران به پایگاه نظامیشان، سکوت کردند و نتواستند واکنشی در برابر اقتدار ایران داشته باشند.
مرگ سلطان قابوس
۱۰ ژانویه ۲۰۲۰ «قابوس بن سعید» سلطان عمان در ۷۹ سالگی درگذشت؛ سلطان قابوس حدود ۵۰ سال در عمان حکومت کرد و بعد از مرگ وی، «هیثم بن طارق» سلطان جدید این کشور شد.
هیثم بن طارق وزیر میراث و فرهنگ عمان، پسرعموی سلطان قابوس است که معمولا به عنوان فرستاده ویژه سلطان قابوس فعالیت داشت و پیشتر نیز در وزارت خارجه عمان مشغول بود.
تداوم حمله ائتلاف سعودی به یمن
در ۱۸ ژانویه ۲۰۲۰، یمن بار دیگر هدف حمله پهپادی و موشکی ائتلاف متجاوز سعودی قرار گرفت؛ در این حمله که به یک اردوگاه نظامی نزدیک مارب انجام شد، ۱۱۱ نظامی یمنی جان باختند و پنج غیر نظامی هم زخمی شدند.
در جنگ‌افروزی عربستان و همدستانش در یمن که از مارس ۲۰۱۵ آغاز شده است، تاکنون هزاران یمنی جان باخته اند و ده‌ها هزار نفر نیز زخمی و میلیون‌ها یمنی هم آواره شده اند.
تجاوز نظامی عربستان همچنین یمن را با کمبود شدید مواد غذایی و دارویی مواجه کرده است.
تظاهرات میلیونی مردم عراق در محکومیت اقدام تروریستی آمریکا
۲۴ ژانویه ۲۰۲۰ مردم عراق با برگزاری تظاهرات گسترده و میلیونی در میدان التحریر بغداد، اقدام آمریکا در به شهادت رساندن سردار سپهبد قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس را محکوم کردند.
مردم عراق در پایان این تظاهرات با صدور قطعنامه ای، به گستاخی و وحشی‌گری آمریکا در نقض حاکمیت کشورشان اعتراض و بر اخراج نظامیان آمریکایی از عراق تاکید کردند.
گروه‌های مقاومت عراقی نیز بعد از این تحولات بار‌ها پایگاه‌های نظامیان آمریکا در عراق را هدف قرار دادند که بر اثر آن شماری از نظامیان آمریکایی کشته شدند.
آمریکا از بیم دادن تلفات بیشتر در عراق، برخی از پایگاه‌های نظامی خود در این کشور را تعطیل کرد.
پایگاه نظامی «قائم» در الانبار عراق، نخستین پایگاهی بود که نظامیان آمریکایی از آن خارج شدند؛ پایگاه‌های "القیاره" در جنوب موصل، «کی ۱» در کرکوک و «حبانیه» در استان الانبار از دیگر پایگاه‌هایی بودند که از سوی نظامیان آمریکایی تخلیه شدند.
عملیات بازدارندگی یمنی‌ها ضد متجاوزان سعودی
۲۰ فوریه ۲۰۲۰، عملیات بازدارندگی سوم یمنی‌ها در پاسخ به جنایات متجاوزان سعودی انجام شد؛ ارتش و نیرو‌های مردمی یمن در این عملیات، با دو فروند موشک بالستیک «قدس»، دوازده پهپاد «صماد-۳» و موشک‌های بالستیک و دوربرد «ذوالفقار» شرکت آرامکو و اهدف حساس دیگر در «ینبع» عربستان را هدف قرار دادند.
عملیات بازدارندگی نخست یمنی‌ها در اوت ۲۰۱۹ در منطقه شرقی «الدمام» عربستان و عملیات بازدارندگی دوم نیز سپتامبر ۲۰۱۹ علیه تاسیسات نفتی عربستان در «بِقِیْق و خُرِیْص» در شرق این کشور انجام شدکه توقف ۵۰ درصدی تولید نفت عربستان را در پی داشت.
کاهش بهای سهام در واکنش به جنگ نفتی ریاض و مسکو
در ۹ مارس ۲۰۲۰، بهای سهام در سطح بین المللی در واکنش به جنگ بر سر قیمت نفت بین روسیه و عربستان سعودی و همچنین تأثیرات ناشی از کووید ۱۹، کاهش یافت.
شاخص سهام داو جونز بیش از دو هزار واحد کاهش یافت که بیشترین کاهش در تاریخ آن محسوب می‌شد؛ بهای نفت نیز تا ۳۰ درصد کاهش یافت که بیشترین کاهش از سال ۱۹۹۱ تا آن زمان بود.
اعلام همه گیری ویروس کرونا در جهان
در ۱۱ مارس ۲۰۲۰، سازمان جهانی بهداشت شیوع کووید ۱۹ را یک همه گیری اعلام کرد و مقامات کشور‌های منطقه غرب آسیا هر کدام با اتخاذ تدابیری، به مقابله با این ویروس پرداختند.
منع آمد و شد، قرنطینه مبتلایان، اجباری کردن ماسک زدن، تعطیلی تجمعات و ... از جمله اقداماتی بود که در منطقه غرب آسیا برای مقابله به کووید ۱۹ انجام شد.
موافقت دمشق و صنعا با درخواست گوترش
در ۲۶ مارس ۲۰۲۰، مقامات دمشق و صنعا با درخواست «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد برای توقف فوری همه درگیری‌ها در سراسر جهان به منظور مقابله با ویروس کرونا، موافقت کردند.
یمن و سوریه در حالی با درخواست گوترش موافقت کردند که ائتلاف سعودی به حملات خود به یمن و رژیم صهیونیستی نیز به حملات خود به مناطق مختلف سوریه ادامه دادند.
در همین روز، جنگ ائتلاف سعودی علیه یمن وارد ششمین سال شد.
جنگ عربستان و روسیه بر سر قیمت نفت
در ۳۰ مارس ۲۰۲۰، جنگ بین روسیه و عربستان سعودی بر سر قیمت نفت بالا گرفت و قیمت نفت برنت دریای شمال با ۹ درصد کاهش به ۲۳ دلار در هر بشکه رسید که پایین‌ترین سطح از نوامبر ۲۰۰۲ بود.
عربستان سعودی اصرار داشت که سهم کشور‌های اوپک و غیراوپک از کاهش تولید دو به یک باشد، اما روسیه نیازی به کاهش تولید نمی‌دید، زیرا از نظر مسکو، محدودیت عرضه کشور‌های اوپک و غیراوپک به صنعت نفت شیل آمریکا اجازه داده است شکاف به وجود آمده در بازار را پر کنند.
آزادی صد‌ها زندانی یمنی از سوی دولت صنعا
در روز نخست آوریل ۲۰۲۰، دولت نجات ملی یمن در بحبوحه نگرانی‌ها از شیوع ویروس کرونا، بیش از ۴۷۰ زندانی که سه چهارم یا نیمی از مدت حبس خود را گذرانده بودند، آزاد کرد.
آزادی زندانیان یمنی در راستای اجرای توصیه‌های دادستان کل این کشور مبنی بر رسیدگی به اوضاع زندان‌ها در چارچوب تصمیمات اتخاذ شده برای مقابله با شیوع ویروس کرونا، انجام گرفت.
اعلام آتش بس دروغین در یمن
در هشتم آوریل ۲۰۲۰، ائتلاف سعودی، آتش بس دو هفته‌ای در یمن اعلام کرد، اما تنها ساعاتی بعد، آتش بس اعلامی خود را نقض کرد؛ عربستان در این روز، مناطقی در استان‌های صعده و مأرب یمن را بمباران کرد.
تشکیل کابینه ائتلافی در رژیم صهیونیستی
در ۲۰ آوریل ۲۰۲۰، «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی و «بنی گانتز» رئیس ائتلاف آبی و سفید برای تشکیل یک کابینه واحد به توافق رسیدند و به بیش از یک سال بن بست سیاسی پایان دادند.
به عنوان بخشی از این توافق، نتانیاهو به مدت ۱۸ ماه دیگر در سمتش باقی می‌ماند و سپس گانتز جایگزین او می‌شود.
برخی احزاب سیاسی رژیم صهیونیستی از جمله حزب چپگرای "میرتس"، حزب "کار" و حزب "آینده آن‌جاست"، توافق میان «بنیامین نتانیاهو» و «بنی گانتز» برای تشکیل کابینه ائتلافی را "کابینه فساد" نامیدند.
این کابینه در شرایطی تشکیل شد که بنیامین نتانیاهو در طول سال‌های اخیر درگیر چهار پرونده فساد مالی بوده است.
دریافت هدایا از تجار ثروتمند، توافق با مالک روزنامه صهیونیستی «یدیوت آحارونوت» برای پوشش بهتر اخبار کابینه، زد و بند در جریان خرید زیردریایی‌های اتمی از آلمان و پرداخت میلیون‌ها دلار تسهیلات مالی به «شاؤول الویچ» مالک شرکت «بزک»، از جمله پرونده‌های فساد نتانیاهو است.
اعلام خودمختاری نیرو‌های مورد حمایت امارات در جنوب یمن
در ۲۵ آوریل ۲۰۲۰، شورای انتقالی جنوب از تشکیل یک دولت خودمختار در جنوب یمن خبر داد و نیرو‌هایی را در عدن مستقر کرد.
فرمانداران در چندین استان جنوبی یمن و جزیزه سقطری ادعای شورای انتقالی جنوب را برای خودمختاری رد و وفاداری خود را به «عبد ربه منصور هادی» رئیس جمهوری مستعفی یمن اعلام کردند.
چند ماه بعد در ۱۹ ژوئیه، شورای انتقالی جنوب یک توافق نامه صلح با میانجیگری سعودی‌ها را پذیرفت و از آرمان هایش برای خودمختاری دست کشید.
پایان همکاری تشکیلات خودگردان با رژیم صهیونیستی
در ۱۹ مه ۲۰۲۰، «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در واکنش به طرح اشغال بخش‌هایی از کرانه باختری رود اردن به سرزمین‌های اشغالی، از پایان همه توافق نامه‌ها از جمله توافق نامه‌های امنیتی با رژیم صهیونیستی و آمریکا خبر داد.
قرار بود مقامات رژیم صهیونیستی طرح اشغال بخش‌هایی از کرانه باختری به سرزمین‌های اشغالی را در ماه ژوئیه اجرایی کنند، اما با فشار کشور‌ها این طرح شوم لغو شد.
برگزاری انتخابات پارلمانی سوریه
۱۹ ژوئیه ۲۰۲۰ انتخابات پارلمانی در سوریه برگزار شد؛ این سومین انتخابات پارلمانی سوریه پس از همه‌پرسی قانون اساسی در سال ۲۰۱۲ بود.
قرار بود سومین انتخابات پارلمانی سوریه پس از اصلاح قانون اساسی در آوریل ۲۰۲۰ برگزار شود، اما به دلیل شیوع کرونا این انتخابات به تعویق افتاد و در نهایت روز ۱۹ ژوئیه برگزار شد.
در این انتخابات، هشت هزار نفر برای عضویت در دوره جدید مجلس ملی سوریه ثبت‌نام کردند و در نهایت یک هزار و ۶۵۸ نامزد شامل ۲۰۰ زن تائید صلاحیت شدند؛ این انتخابات در همه ۱۴ استان سوریه برگزار شد.
گفت وگوی تلفنی وزیران امور خارجه ایران و امارات
در دوم اوت ۲۰۲۰، «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران و شیخ «عبدالله بن زاید آل نهیان» وزیر امور خارجه امارات به صورت تصویری درباره موضوعات مختلف منطقه‌ای از جمله مقابله با کووید ۱۹ گفتگو کردند.
ظریف در این گفت‌وگوی تصویری با یادآوری شرایط حساس منطقه غرب آسیا خاطرنشان کرد، دیگران ممکن است از شرایط کنونی در جهت بی‌ثباتی منطقه بهره برداری کنند، ولی ایران و امارات به عنوان کشور‌های همسایه باید در اندیشه ثبات منطقه باشند.
انفجار مهیب بندر بیروت
در چهارم اوت ۲۰۲۰ در پی وقوع آتش‌سوزی گسترده در یکی از انبار‌های مواد آتش‌زا در بندر بیروت، انفجار مهیبی در انبار‌های مجاور آن که حاوی ۲ هزار و ۷۰۰ تُن نیترات آمونیوم بود، رخ داد.
بر اثر این انفجار حدود ۲۰۰ نفر جان باختند و بیش از هفت هزار نفر نیز زخمی شدند.
انفجار در بندر بیروت موجب آواره شدن ۳۰۰ هزار نفر و تخریب ۵۰ هزار خانه و ۹ بیمارستان بزرگ شد و به طور مستقیم ۱۵ میلیارد دلار خسارت به بار آورد.
پس از این انفجار، «حسان دیاب» از نخست وزیری لبنان استعفا کرد؛ با استعفای دیاب، «میشل عون» رئیس جمهوری لبنان، «مصطفی ادیب» را مامور تشکیل کابینه کرد، اما ادیب به دلیل کارشکنی‌های داخلی و دخالت خارجی موفق به تشکیل کابینه نشد تا سعد الحریری اواخر اکتبر برای سومین بار در چهار سال اخیر مامور به تشکیل کابینه لبنان شود. الحریری در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸ نیز کابینه لبنان را تشکیل داده بود.
توافق امارات و رژیم صهیونیستی برای عادی سازی روابط
در ۱۳ اوت ۲۰۲۰، رژیم اشغالگر قدس و امارات برای عادی سازی روابط توافق کردند.
این توافق در قالب طرح معامله قرن انجام شد که ۲۸ ژانویه ۲۰۲۰ رسماً از سوی «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا و با حضور «بنیامین نتانیاهو» در کاخ سفید رونمایی شد.
این اقدام شوم، با محکومیت بسیاری از کشور‌های اسلامی و گروه‌های مقاومت فلسطینی همراه شد.
پیوستن آل خلیفه به غائله عادی سازی روابط با تل آویو
در چهارم سپتامبر ۲۰۲۰، رژیم آل خلیفه بحرین و رژیم صهیونیستی بر سر عادی سازی روابط به توافق رسیدند.
مردم مناطق مختلف بحرین نیز در مخالفت با توافق عادی سازی روابط میان منامه-تل آویو تظاهرات کردند.
جمعیت الوفاق بحرین هم برگزاری همه پرسی درباره توافق عادی سازی روابط بحرین با رژیم صهیونیستی را خواستار شد، اما آل خلیفه آن را نپذیرفت.
درگذشت امیر کویت
در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۰، شیخ «صباح الاحمد الجابر الصباح» امیر کویت در ۹۱ سالگی درگذشت؛ شیخ صباح که در بیمارستانی در آمریکا فوت کرد، در ۲۹ ژانویه ۲۰۰۶ در کویت به قدرت رسیده بود.
دولت کویت نیز در پی درگذشت امیر این کشور، «نواف الاحمد الجابر الصباح» را به عنوان جانشین وی تعیین کرد.
«نواف الاحمد الجابر الصباح» ۸۴ ساله که به عنوان امیر جدید کویت تعیین شد، از سال ۲۰۰۶ تا آن زمان، ولیعهد کویت بود و قبل از تصدی ولیعهدی نیز چندین سمت وزیری از جمله وزارت کشور، دفاع و امور اجتماعی و معاونت نخست وزیری را برعهده داشت.
درگذشت ولید المعلم
۱۶ نوامبر ۲۰۲۰، «ولید المعلم» وزیر امور خارجه سوریه در ۷۹ سالگی درگذشت.
بعد از درگذشت ولید المعلم که از سال ۲۰۰۶ وزیر امور خارجه سوریه بود، «بشار اسد» رئیس‌جمهوری این کشور، «فیصل المقداد» معاون المعلم را به عنوان وزیر خارجه جدید سوریه منصوب کرد.
عادی سازی روابط مغرب و بوتان با رژیم صهیونیستی
در دهم دسامبر ۲۰۲۰، رژیم صهیونیستی و مغرب روابط دیپلماتیک خود را عادی کردند؛ همزمان با این اقدام، آمریکا بر اقدام قبلی خود در به رسمیت شناختن حاکمیت مغرب بر صحرای غربی تأکید کرد و از برنامه‌های خود برای ایجاد کنسولگری در آنجا خبر داد.
این اقدام شوم در حالی انجام شد که مردم مغرب بار‌ها با برگزاری تظاهرات، روند عادی سازی روابط با رژیم اشغالگر قدس را خیانت به فلسطین و خنجر زدن از پشت به ملت آن برشمردند.
در ۱۲ دسامبر ۲۰۲۰ نیز بوتان و رژیم صهیونیستی اعلام کردند روابط دیپلماتیک خود را عادی می‌کنند.
«بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی از برقراری روابط دیپلماتیک با یکی از کوچکترین کشور‌های جنوب شرقی آسیا که ۸۰۰ هزار نفر جمعیت دارد، ابراز خرسندی کرد.
این توافقات با انتقاد‌های گسترده‌ای در جهان اسلام مواجه شد.
در سوم ژانویه ۲۰۲۰ یک فروند هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی نزدیک فرودگاه بین المللی بغداد سردار سپهبد «قاسم سلیمانی» را که به دعوت رسمی مقامات عراق به این کشور سفر کرده بود، هدف قرار داد و وی را به شهادت رساند.
در این حمله ناجوانمردانه نیرو‌های متجاوز و تروریست آمریکایی، علاوه بر شهادت حاج قاسم سلیمانی، «ابومهدی المهندس» معاون سازمان الحشد الشعبی عراق به همراه هشت نفر دیگر نیز به شهادت رسیدند.
تصویب طرح اخراج نظامیان آمریکایی از عراق
در پنجم ژانویه ۲۰۲۰، پارلمان عراق، طرح خروج نظامیان آمریکایی از این کشور را تصویب کرد.
پارلمان عراق این نشست را در پی درخواست‌های مستمر مردم این کشور برای تصویب قانون اخراج نظامیان آمریکایی و استفاده اخیر آن‌ها از خاک عراق برای ترور فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و معاون سازمان بسیج مردمی عراق برگزار کرد.
پاسخ موشکی کوبنده ایران به جنایت آمریکا و سکوت کاخ سفید
در هشتم ژانویه ۲۰۲۰ جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به جنایت آمریکا در ترور سرداران مبارزه با تروریسم، پایگاه نظامی عین الاسد در غرب عراق را که از مهمترین پایگاه‌های آمریکا در آن کشور است، هدف قرار داد.
در پاسخ کوبنده ایران، ۱۷ موشک به پایگاه آمریکایی عین الاسد اصابت کرد و مقر عملیات مرکزی، سامانه‌های ارتباطی، سامانه پهپادی و زیرساخت‌های مهم اطلاعاتی و جنگ الکترونیک این پایگاه با خسارت‌های قابل ملاحظه‌ای رو به رو شد.
حمله ایران به پایگاه نظامی آمریکا در عین الاسد عراق در حالی انجام شد که از پایان جنگ جهانی دوم (۱۹۴۵) تا هشتم ژانویه ۲۰۲۰ هیچ یک از پایگاه‌های نظامی آمریکا در جهان، به این صورت مورد هدف قرار نگرفته بود.
مقامات آمریکایی که پیشتر تهدید کرده بودند ۵۲ نقطه ایران را هدف قرار خواهند داد، بعد از حمله ایران به پایگاه نظامیشان، سکوت کردند و نتواستند واکنشی در برابر اقتدار ایران داشته باشند.
مرگ سلطان قابوس
۱۰ ژانویه ۲۰۲۰ «قابوس بن سعید» سلطان عمان در ۷۹ سالگی درگذشت؛ سلطان قابوس حدود ۵۰ سال در عمان حکومت کرد و بعد از مرگ وی، «هیثم بن طارق» سلطان جدید این کشور شد.
هیثم بن طارق وزیر میراث و فرهنگ عمان، پسرعموی سلطان قابوس است که معمولا به عنوان فرستاده ویژه سلطان قابوس فعالیت داشت و پیشتر نیز در وزارت خارجه عمان مشغول بود.
تداوم حمله ائتلاف سعودی به یمن
در ۱۸ ژانویه ۲۰۲۰، یمن بار دیگر هدف حمله پهپادی و موشکی ائتلاف متجاوز سعودی قرار گرفت؛ در این حمله که به یک اردوگاه نظامی نزدیک مارب انجام شد، ۱۱۱ نظامی یمنی جان باختند و پنج غیر نظامی هم زخمی شدند.
در جنگ‌افروزی عربستان و همدستانش در یمن که از مارس ۲۰۱۵ آغاز شده است، تاکنون هزاران یمنی جان باخته اند و ده‌ها هزار نفر نیز زخمی و میلیون‌ها یمنی هم آواره شده اند.
تجاوز نظامی عربستان همچنین یمن را با کمبود شدید مواد غذایی و دارویی مواجه کرده است.
تظاهرات میلیونی مردم عراق در محکومیت اقدام تروریستی آمریکا
۲۴ ژانویه ۲۰۲۰ مردم عراق با برگزاری تظاهرات گسترده و میلیونی در میدان التحریر بغداد، اقدام آمریکا در به شهادت رساندن سردار سپهبد قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس را محکوم کردند.
مردم عراق در پایان این تظاهرات با صدور قطعنامه ای، به گستاخی و وحشی‌گری آمریکا در نقض حاکمیت کشورشان اعتراض و بر اخراج نظامیان آمریکایی از عراق تاکید کردند.
گروه‌های مقاومت عراقی نیز بعد از این تحولات بار‌ها پایگاه‌های نظامیان آمریکا در عراق را هدف قرار دادند که بر اثر آن شماری از نظامیان آمریکایی کشته شدند.
آمریکا از بیم دادن تلفات بیشتر در عراق، برخی از پایگاه‌های نظامی خود در این کشور را تعطیل کرد.
پایگاه نظامی «قائم» در الانبار عراق، نخستین پایگاهی بود که نظامیان آمریکایی از آن خارج شدند؛ پایگاه‌های "القیاره" در جنوب موصل، «کی ۱» در کرکوک و «حبانیه» در استان الانبار از دیگر پایگاه‌هایی بودند که از سوی نظامیان آمریکایی تخلیه شدند.
عملیات بازدارندگی یمنی‌ها ضد متجاوزان سعودی
۲۰ فوریه ۲۰۲۰، عملیات بازدارندگی سوم یمنی‌ها در پاسخ به جنایات متجاوزان سعودی انجام شد؛ ارتش و نیرو‌های مردمی یمن در این عملیات، با دو فروند موشک بالستیک «قدس»، دوازده پهپاد «صماد-۳» و موشک‌های بالستیک و دوربرد «ذوالفقار» شرکت آرامکو و اهدف حساس دیگر در «ینبع» عربستان را هدف قرار دادند.
عملیات بازدارندگی نخست یمنی‌ها در اوت ۲۰۱۹ در منطقه شرقی «الدمام» عربستان و عملیات بازدارندگی دوم نیز سپتامبر ۲۰۱۹ علیه تاسیسات نفتی عربستان در «بِقِیْق و خُرِیْص» در شرق این کشور انجام شدکه توقف ۵۰ درصدی تولید نفت عربستان را در پی داشت.
کاهش بهای سهام در واکنش به جنگ نفتی ریاض و مسکو
در ۹ مارس ۲۰۲۰، بهای سهام در سطح بین المللی در واکنش به جنگ بر سر قیمت نفت بین روسیه و عربستان سعودی و همچنین تأثیرات ناشی از کووید ۱۹، کاهش یافت.
شاخص سهام داو جونز بیش از دو هزار واحد کاهش یافت که بیشترین کاهش در تاریخ آن محسوب می‌شد؛ بهای نفت نیز تا ۳۰ درصد کاهش یافت که بیشترین کاهش از سال ۱۹۹۱ تا آن زمان بود.
اعلام همه گیری ویروس کرونا در جهان
در ۱۱ مارس ۲۰۲۰، سازمان جهانی بهداشت شیوع کووید ۱۹ را یک همه گیری اعلام کرد و مقامات کشور‌های منطقه غرب آسیا هر کدام با اتخاذ تدابیری، به مقابله با این ویروس پرداختند.
منع آمد و شد، قرنطینه مبتلایان، اجباری کردن ماسک زدن، تعطیلی تجمعات و ... از جمله اقداماتی بود که در منطقه غرب آسیا برای مقابله به کووید ۱۹ انجام شد.
موافقت دمشق و صنعا با درخواست گوترش
در ۲۶ مارس ۲۰۲۰، مقامات دمشق و صنعا با درخواست «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد برای توقف فوری همه درگیری‌ها در سراسر جهان به منظور مقابله با ویروس کرونا، موافقت کردند.
یمن و سوریه در حالی با درخواست گوترش موافقت کردند که ائتلاف سعودی به حملات خود به یمن و رژیم صهیونیستی نیز به حملات خود به مناطق مختلف سوریه ادامه دادند.
در همین روز، جنگ ائتلاف سعودی علیه یمن وارد ششمین سال شد.
جنگ عربستان و روسیه بر سر قیمت نفت
در ۳۰ مارس ۲۰۲۰، جنگ بین روسیه و عربستان سعودی بر سر قیمت نفت بالا گرفت و قیمت نفت برنت دریای شمال با ۹ درصد کاهش به ۲۳ دلار در هر بشکه رسید که پایین‌ترین سطح از نوامبر ۲۰۰۲ بود.
عربستان سعودی اصرار داشت که سهم کشور‌های اوپک و غیراوپک از کاهش تولید دو به یک باشد، اما روسیه نیازی به کاهش تولید نمی‌دید، زیرا از نظر مسکو، محدودیت عرضه کشور‌های اوپک و غیراوپک به صنعت نفت شیل آمریکا اجازه داده است شکاف به وجود آمده در بازار را پر کنند.
آزادی صد‌ها زندانی یمنی از سوی دولت صنعا
در روز نخست آوریل ۲۰۲۰، دولت نجات ملی یمن در بحبوحه نگرانی‌ها از شیوع ویروس کرونا، بیش از ۴۷۰ زندانی که سه چهارم یا نیمی از مدت حبس خود را گذرانده بودند، آزاد کرد.
آزادی زندانیان یمنی در راستای اجرای توصیه‌های دادستان کل این کشور مبنی بر رسیدگی به اوضاع زندان‌ها در چارچوب تصمیمات اتخاذ شده برای مقابله با شیوع ویروس کرونا، انجام گرفت.
اعلام آتش بس دروغین در یمن
در هشتم آوریل ۲۰۲۰، ائتلاف سعودی، آتش بس دو هفته‌ای در یمن اعلام کرد، اما تنها ساعاتی بعد، آتش بس اعلامی خود را نقض کرد؛ عربستان در این روز، مناطقی در استان‌های صعده و مأرب یمن را بمباران کرد.
تشکیل کابینه ائتلافی در رژیم صهیونیستی
در ۲۰ آوریل ۲۰۲۰، «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی و «بنی گانتز» رئیس ائتلاف آبی و سفید برای تشکیل یک کابینه واحد به توافق رسیدند و به بیش از یک سال بن بست سیاسی پایان دادند.
به عنوان بخشی از این توافق، نتانیاهو به مدت ۱۸ ماه دیگر در سمتش باقی می‌ماند و سپس گانتز جایگزین او می‌شود.
برخی احزاب سیاسی رژیم صهیونیستی از جمله حزب چپگرای "میرتس"، حزب "کار" و حزب "آینده آن‌جاست"، توافق میان «بنیامین نتانیاهو» و «بنی گانتز» برای تشکیل کابینه ائتلافی را "کابینه فساد" نامیدند.
این کابینه در شرایطی تشکیل شد که بنیامین نتانیاهو در طول سال‌های اخیر درگیر چهار پرونده فساد مالی بوده است.
دریافت هدایا از تجار ثروتمند، توافق با مالک روزنامه صهیونیستی «یدیوت آحارونوت» برای پوشش بهتر اخبار کابینه، زد و بند در جریان خرید زیردریایی‌های اتمی از آلمان و پرداخت میلیون‌ها دلار تسهیلات مالی به «شاؤول الویچ» مالک شرکت «بزک»، از جمله پرونده‌های فساد نتانیاهو است.
اعلام خودمختاری نیرو‌های مورد حمایت امارات در جنوب یمن
در ۲۵ آوریل ۲۰۲۰، شورای انتقالی جنوب از تشکیل یک دولت خودمختار در جنوب یمن خبر داد و نیرو‌هایی را در عدن مستقر کرد.
فرمانداران در چندین استان جنوبی یمن و جزیزه سقطری ادعای شورای انتقالی جنوب را برای خودمختاری رد و وفاداری خود را به «عبد ربه منصور هادی» رئیس جمهوری مستعفی یمن اعلام کردند.
چند ماه بعد در ۱۹ ژوئیه، شورای انتقالی جنوب یک توافق نامه صلح با میانجیگری سعودی‌ها را پذیرفت و از آرمان هایش برای خودمختاری دست کشید.
پایان همکاری تشکیلات خودگردان با رژیم صهیونیستی
در ۱۹ مه ۲۰۲۰، «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در واکنش به طرح اشغال بخش‌هایی از کرانه باختری رود اردن به سرزمین‌های اشغالی، از پایان همه توافق نامه‌ها از جمله توافق نامه‌های امنیتی با رژیم صهیونیستی و آمریکا خبر داد.
قرار بود مقامات رژیم صهیونیستی طرح اشغال بخش‌هایی از کرانه باختری به سرزمین‌های اشغالی را در ماه ژوئیه اجرایی کنند، اما با فشار کشور‌ها این طرح شوم لغو شد.
برگزاری انتخابات پارلمانی سوریه
۱۹ ژوئیه ۲۰۲۰ انتخابات پارلمانی در سوریه برگزار شد؛ این سومین انتخابات پارلمانی سوریه پس از همه‌پرسی قانون اساسی در سال ۲۰۱۲ بود.
قرار بود سومین انتخابات پارلمانی سوریه پس از اصلاح قانون اساسی در آوریل ۲۰۲۰ برگزار شود، اما به دلیل شیوع کرونا این انتخابات به تعویق افتاد و در نهایت روز ۱۹ ژوئیه برگزار شد.
در این انتخابات، هشت هزار نفر برای عضویت در دوره جدید مجلس ملی سوریه ثبت‌نام کردند و در نهایت یک هزار و ۶۵۸ نامزد شامل ۲۰۰ زن تائید صلاحیت شدند؛ این انتخابات در همه ۱۴ استان سوریه برگزار شد.
گفت وگوی تلفنی وزیران امور خارجه ایران و امارات
در دوم اوت ۲۰۲۰، «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران و شیخ «عبدالله بن زاید آل نهیان» وزیر امور خارجه امارات به صورت تصویری درباره موضوعات مختلف منطقه‌ای از جمله مقابله با کووید ۱۹ گفتگو کردند.
ظریف در این گفت‌وگوی تصویری با یادآوری شرایط حساس منطقه غرب آسیا خاطرنشان کرد، دیگران ممکن است از شرایط کنونی در جهت بی‌ثباتی منطقه بهره برداری کنند، ولی ایران و امارات به عنوان کشور‌های همسایه باید در اندیشه ثبات منطقه باشند.
انفجار مهیب بندر بیروت
در چهارم اوت ۲۰۲۰ در پی وقوع آتش‌سوزی گسترده در یکی از انبار‌های مواد آتش‌زا در بندر بیروت، انفجار مهیبی در انبار‌های مجاور آن که حاوی ۲ هزار و ۷۰۰ تُن نیترات آمونیوم بود، رخ داد.
بر اثر این انفجار حدود ۲۰۰ نفر جان باختند و بیش از هفت هزار نفر نیز زخمی شدند.
انفجار در بندر بیروت موجب آواره شدن ۳۰۰ هزار نفر و تخریب ۵۰ هزار خانه و ۹ بیمارستان بزرگ شد و به طور مستقیم ۱۵ میلیارد دلار خسارت به بار آورد.
پس از این انفجار، «حسان دیاب» از نخست وزیری لبنان استعفا کرد؛ با استعفای دیاب، «میشل عون» رئیس جمهوری لبنان، «مصطفی ادیب» را مامور تشکیل کابینه کرد، اما ادیب به دلیل کارشکنی‌های داخلی و دخالت خارجی موفق به تشکیل کابینه نشد تا سعد الحریری اواخر اکتبر برای سومین بار در چهار سال اخیر مامور به تشکیل کابینه لبنان شود. الحریری در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸ نیز کابینه لبنان را تشکیل داده بود.
توافق امارات و رژیم صهیونیستی برای عادی سازی روابط
در ۱۳ اوت ۲۰۲۰، رژیم اشغالگر قدس و امارات برای عادی سازی روابط توافق کردند.
این توافق در قالب طرح معامله قرن انجام شد که ۲۸ ژانویه ۲۰۲۰ رسماً از سوی «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا و با حضور «بنیامین نتانیاهو» در کاخ سفید رونمایی شد.
این اقدام شوم، با محکومیت بسیاری از کشور‌های اسلامی و گروه‌های مقاومت فلسطینی همراه شد.
پیوستن آل خلیفه به غائله عادی سازی روابط با تل آویو
در چهارم سپتامبر ۲۰۲۰، رژیم آل خلیفه بحرین و رژیم صهیونیستی بر سر عادی سازی روابط به توافق رسیدند.
مردم مناطق مختلف بحرین نیز در مخالفت با توافق عادی سازی روابط میان منامه-تل آویو تظاهرات کردند.
جمعیت الوفاق بحرین هم برگزاری همه پرسی درباره توافق عادی سازی روابط بحرین با رژیم صهیونیستی را خواستار شد، اما آل خلیفه آن را نپذیرفت.
درگذشت امیر کویت
در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۰، شیخ «صباح الاحمد الجابر الصباح» امیر کویت در ۹۱ سالگی درگذشت؛ شیخ صباح که در بیمارستانی در آمریکا فوت کرد، در ۲۹ ژانویه ۲۰۰۶ در کویت به قدرت رسیده بود.
دولت کویت نیز در پی درگذشت امیر این کشور، «نواف الاحمد الجابر الصباح» را به عنوان جانشین وی تعیین کرد.
«نواف الاحمد الجابر الصباح» ۸۴ ساله که به عنوان امیر جدید کویت تعیین شد، از سال ۲۰۰۶ تا آن زمان، ولیعهد کویت بود و قبل از تصدی ولیعهدی نیز چندین سمت وزیری از جمله وزارت کشور، دفاع و امور اجتماعی و معاونت نخست وزیری را برعهده داشت.
درگذشت ولید المعلم
۱۶ نوامبر ۲۰۲۰، «ولید المعلم» وزیر امور خارجه سوریه در ۷۹ سالگی درگذشت.
بعد از درگذشت ولید المعلم که از سال ۲۰۰۶ وزیر امور خارجه سوریه بود، «بشار اسد» رئیس‌جمهوری این کشور، «فیصل المقداد» معاون المعلم را به عنوان وزیر خارجه جدید سوریه منصوب کرد.
عادی سازی روابط مغرب و بوتان با رژیم صهیونیستی
در دهم دسامبر ۲۰۲۰، رژیم صهیونیستی و مغرب روابط دیپلماتیک خود را عادی کردند؛ همزمان با این اقدام، آمریکا بر اقدام قبلی خود در به رسمیت شناختن حاکمیت مغرب بر صحرای غربی تأکید کرد و از برنامه‌های خود برای ایجاد کنسولگری در آنجا خبر داد.
این اقدام شوم در حالی انجام شد که مردم مغرب بار‌ها با برگزاری تظاهرات، روند عادی سازی روابط با رژیم اشغالگر قدس را خیانت به فلسطین و خنجر زدن از پشت به ملت آن برشمردند.
در ۱۲ دسامبر ۲۰۲۰ نیز بوتان و رژیم صهیونیستی اعلام کردند روابط دیپلماتیک خود را عادی می‌کنند.
«بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی از برقراری روابط دیپلماتیک با یکی از کوچکترین کشور‌های جنوب شرقی آسیا که ۸۰۰ هزار نفر جمعیت دارد، ابراز خرسندی کرد.
این توافقات با انتقاد‌های گسترده‌ای در جهان اسلام مواجه شد.
نویسنده: محمدرضا تقی زاده
کارشناس مسائل بین الملل
کارشناس مسائل بین الملل
نظر شما