ضرورت انجام واکسیناسیون کرونا در زمان مناسب

به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و سلامت گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا وسیما، آقای دکتر محمدرضا ظفرقندی در نشست خبری خود با اصحاب رسانه با اشاره به این که اهمیت بحث کنترل بیماری کرونا از طریق واکسن بر کسی پوشیده نیست؛ اظهار کرد: با یک بیماری کشنده روبرو هستیم که خوشبختانه راه کنترل آن تولید و تأثیر واکسن است؛ در حالی که برخی بیماری‌ها مانند HIV که مردم سال‌ها با آن درگیرند، هنوز واکسنی ندارد.

وی با بیان این که در زمینه تولید واکسن کرونا کار علمی ارزشمندی در دنیا و با مدل‌های مختلف انجام شده است؛ افزود: بالغ بر ۹۰ درصد موفقیت حاصل شده که یک پیشرفت جهانی است.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی با بیان این که ۸ مرکز در داخل کشور تولید واکسن را پیگیری می‌کنند؛ ادامه داد: توجه به این نکته ضروری است که راهی جز استفاده از واکسن برای کنترل این بیماری کشنده نداریم.

آقای دکتر ظفرقندی در خصوص مرگ و میر ناشی از کرونا گفت: کرونا یک تا یک و نیم درصد مرگ و میر و چهار درصد بستری دارد و تولید واکسن برای کنترل آن موفقیت علمی بزرگی محسوب می‌شود.

به گفته وی چه واکسن‌هایی که MRNÀ هستند، چه واکسن‌های پروتئین بِیس و چه واکسن‌های ویروس کشته و ضعیف شده می‌توانند برای مهار بیماری مؤثر باشند.

** ضرورت تولید و توزیع واکسن در زمان مناسب

رئیس کل سازمان نظام پزشکی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه باید در زمان مناسب و سریعی این واکسن تولید، توزیع و استفاده شود، گفت: بررسی‌ها نشان داده که این ویروس جهش‌هایی را انجام می‌دهد و اکنون در انگلیس شاهدیم که رشد ابتلا به بیماری از نظر صعودی وارد منحنی عمودی شده و مرگ و میر در برخی کشور‌های اروپایی بالای هزار نفر روز است.

وی ادامه داد: در برخی قسمت‌های انگلیس حدود ۷۰ درصد ابتلا ناشی از ویروس جهش یافته است که زنگ خطری برای همه است و در آفریقای جنوبی هم ویروس جهش داشته که ۹۰ درصد ابتلا‌ها در برخی مناطق آنجا هم از نوع جهش یافته است.

آقای دکتر ظفرقندی خاطرنشان کرد: در عین حال باید بدانیم که ویروس مختص یک کشور نبوده و می‌تواند منتشر شود. همانطور که ویروس جهش یافته انگلیس را در ایران هم مشاهده کردیم و فعلا در کنترل است.

وی با تأکید بر این که اگر در زمان مناسب واکسیناسیون انجام نشود، این جهش‌ها می‌تواند اثر واکسن را کم کرده و به اصطلاح ویروس از واکسن فرار کند؛ تصریح کرد: واکسن برای جلوگیری از مرگ و میر و قطع زنجیره انتقال اهمیت دارد. از طرفی ما هر روز به نتایج جدیدی می‌رسیم به طور مثال گفته می‌شد که تزریق واکسن برای افرادی که قبلا مبتلا شده اند ضرورتی ندارد، اما مطالعات جدید نشان می‌دهد اگر سطح آنتی بادی این افراد کاهش یافته باشد، باید تزریق کنند که این در میزان تولید واکسن هم مؤثر است یا اینکه باید تزریق واکسن بعد از مدتی تجدید شود.

وی اضافه کرد: طبق این یافته‌ها برخی کشور‌ها پیش خرید زیادی از واکسن و چند برابر جمعیت شان انجام دادند تا نیاز به دوز‌های تکراری حتی برای سال‌های بعد را تأمین کنند.

وی با تأکید دوباره بر ضرورت هر چه سریعتر واکسن گفت: با توجه به اینکه یک واکسن کرونای ایرانی که ویروس ضعیف شده است، فاز یک انسانی را شروع کرده که تا آخر بهمن این مرحله ادامه دارد. بعد از آن هم مرحله دو شروع می‌شود که دو تا سه ماه ادامه دارد و در نهایت هم مرحله سوم انجام می‌شود، بنابراین برای تولید واکسن تولید داخلی نیاز به زمان به نسبت طولانی داریم تا این واکسن به نتیجه برسد. در عین حال شرکت‌های دیگر هم دارند کار می‌کنند، انستیتو رازی هم از هفته آینده مرحله اول انسانی را آغاز می‌کند.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی در تشریح فاز‌های مطالعاتی واکسن کرونا، اظهار کرد: در فاز اول تعداد ۵۰ الی ۶۰ نفر، به تدریج از واکسن استفاده می‌کنند تا عوارض بررسی شود. فاز دوم بر روی ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ نفر انجام می‌شود و هدفش این است که میزان بقا و تولید انتی بادی بررسی شود و فاز سوم که جمعیت ۳۰ هزار نفری را شامل می‌شود باید مشخص کند که تاثیر این واکسن بر روی سنین و جنس‌های مختلف و بیماری‌های زمینه‌ای و... چگونه است. هیچ واکسنی بدون طی این مراحل قابل استفاده نیست.

**کووکس بر اساس سهمیه بندی واکسن کرونا را توزیع می‌کند

وی در خصوص کار‌های انجام شده برای خرید واکسن از کووکس بیان کرد: با وجود تحریم ها، پول کووکس را پرداخت کردیم که البته کووکس بر اساس سهمیه بندی واکسن کرونا را توزیع می‌کند. مثلا در فاز اول به همه کشور‌ها به اندازه سه درصد جمعیت شان واکسن ارائه می‌کند که این‌هم زودتر از یک ماه آینده نمی‌رسد.

در مرحله دوم هم ۲۰ درصد جمعیت کشور‌ها را در نظر گرفته و توزیع می‌کنند؛ بنابراین ما نیاز داریم واکسن را از مسیر‌هایی غیر از سازمان بهداشت جهانی برای کشور تهیه کنیم که باید این اقدام را انجام داده و واکسن را سریع‌تر در اختیار مردم قرار دهیم.

آقای ظفرقندی در خصوص میزان کشندگی ویروس جهش یافته در انگلیس نیز گفت: میزان‌کشندگی مانند قبل است، اما، چون درصد ابتلا و گرفتاری‌ها بالا می‌رود و وقتی بدانیم یک تا یک و نیم درصد مرگ و میر داریم، هرچه ابتلا بالا رود، درصد مرگ و میر هم به نسبت ابتلا بالا می‌رود. بطور مثال اکنون ایرلند به شدت گرفتار ویروس بوده و کنترل به نوعی از دستشان خارج شده است. در ایران باید مرز‌ها و رفت و آمد‌های هوایی موکدا کنترل شود و هر فرد که وارد کشور می‌شود علاوه بر تست PCR دوره قرنطینه مطمئنه را طی کند.

وی همچنین درباره واکسن ایرانی - کوبایی، بیان کرد: این ساخت واکسن بین انستیتو پاستور و کشور کوبا است. در کشور کوبا فاز‌های حیوانی و یک و دو انسانی طی شده و طبق قراردادی که بستند، قرار شده فاز سوم را به صورت مشترک انجام داده و بررسی کنند. البته بعد از اینکه مدارک و مستندات فاز یک و دو در مراکز علمی کشور، مورد تایید قرار گرفت فاز سوم به صورت مشترک انجام داده و در صورت حصول نتیجه از این واکسن هم استفاده شود. زمان حصول و دسترسی به این واکسن هم حدود سه ماه آینده خواهد بود و فاز سوم واکسن ایرانی کوبایی به ۳۰ هزار نفر نیاز دارد که به صورت مشترک انجام می‌شود.

به گفته وی واکسن‌هایی که هم اکنون به مرحله علمی رسیده در کشور‌های مختلف تولید شده است. یک واکسن به نام استرازنکا داریم که در سوئد تولید می‌شود، اما مطالعه علمی آن در آکسفورد بوده و تولیدش در سوئد است و اکنون استرازنکا در کشور‌های مختلف پایگاه تولید انبوه دارد. به عنوان مثال ایران می‌تواند آن را از روسیه وارد کند، زیرا یکی از مراکز تولید این واکسن در روسیه است.

**تعدد منابع خرید واکسن

رئیس کل سازمان نظام پزشکی در خصوص منابع تأمین واکسن اظهار کرد: واکسن می‌تواند از کشور‌هایی مانند روسیه و هند برای کشور تأمین شود. اکنون در چین واکسن ویروس ضعیف شده کار می‌شود یا mRNA است و کشور ترکیه ۵۰ میلیون دوز واکسن از چین پیش خرید کرده است.

وی خاطرنشان کرد: باید منبع خرید واکسن متعدد باشد و از یک کانال کفایت نمی‌کند، زیرا تولید محدود است و مذاکراتی با هند، چین و روسیه انجام داده ایم و توافقاتی حاصل شده است.

**خرید واکسن آمریکایی در دستور کار نبوده است

وی درباره ممنوعیت ورود واکسن کرونا از منابع آمریکایی و انگلیسی نیز گفت: در برنامه دولت ما خرید واکسن آمریکایی چه فایزر و چه مدرنا، اساسا در دستور کار نبوده است. بالاخره واکسنی که وارد کشور می‌شود باید شرایطی را از جمله بحث اقتصادی و بحث حمل و نقل و انتقال ارز را داشته باشد که با توجه به محدودیت ها، مشکل انتقال ارز برای این خرید داشتیم و هم هزینه‌های آن قابل مقایسه نیست. به عنوان مثال واکسن استرازنکا حدو پنج تا شش دلار هزینه دارد در صورتی که واکسن‌های آمریکایی بسیار گران‌تر بوده و زنجیره سرد زیادی لازم داشت؛ بنابراین عمدتا خرید از این‌منابع مطرح نبوده، اما از کشور‌های مختلف دیگر می‌تواند تامین شود.

رییس کل سازمان نظام پزشکی در بخش دیگری از سخنان خود در زمینه مهاجرت پزشکان در دوران کرونا، خاطرنشان کرد: یکی از مدارکی که افراد جامعه پزشکی برای مهاجرت نیاز دارند سابقه‌ای است که باید از سازمان نظام پزشکی دریافت کنند که به آن "گود استندینگ" گفته می‌شود. در حدود یکسال گذشته ۲۵۰۰ درخواست گود استندینگ از سازمان نظام پزشکی داشتیم که البته الزاما مساوی با مهاجرت نیست. طبیعتا مجموعه شرایطی باید برای این افراد فراهم شود که انگیزه بیشتری برای خدمت در کشور داشته باشند.

**کاهش محدودیت‌ها و بازگشایی مدارس با پروتکل

وی در خضوض کاهش محدودیت‌ها اظهار کرد: با کاهش محدودیت باید شاهد کاهش موارد بیماری باشیم، چون محدودیت‌ها هزینه زیادی برای کشور دارند. البته شیوه نامه‌های بین المللی برای بازگشایی‌ها وجود دارد که سازمان بهداشت جهانی هم توصیه کرده و به محض کاهش آلودگی ویروس بر اساس استاندارد‌های مدارس می‌توانند به صورت محدود بازگشایی شوند و ابلاغیه بازگشایی مدارس با کمتر از ۵۰ نفر و در کلاس‌های زیر ۱۰ نفر بر همین اساس است، زیرا اکنون دانش آموزانی داریم که اصلا مدرسه و فضای تعامل را ندیده اند و این مساله نیز آسیب زاست.

وی تأکید کرد: شرط اساسی برای بازگشایی ها، نظارت جدی بر اجرای شیوه نامه هاست و نباید تجمعات برگزار شود.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی خاطرنشان کرد: باید از توان بخش خصوصی در مدیریت کرونا و خرید واکسن بیشتر استفاده شود.

سازمان نظام پزشکی برای خرید واکسن از خارج هم طی نامه‌ای به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی اعلام آمادگی کرده و وزیر و معاون کل وزارت بهداشت هم موافقت کرده اند و این مسیر نیز زیر نظر دولت انجام می‌شود.

آقای دکتر ظفرقندی با بیان این که طبق اعلام وزارت بهداشت حدود ۲ میلیون دوز واکسن قبل از عید تهیه می‌شود، تصریح کرد: باید حداقل ۷۰ درصد جمعیت کشور علیه کرونا واکسینه شوند تا زنجیره انتقال قطع شود و احتمالا ۳ یا ۵ سال بعد نیاز به واکسیناسیون مجدد است؛ بنابراین ایجاد زیرساخت تولید واکسن از این نظر یک کار مهم و راهبردی است.

وی اظهار کرد: گروه‌های پرخطر از جمله کادر درمان؛ افراد دارای بیماری‌های زمینه‌های و افراد مسن در اولویت دریافت واکسن قرار دارند.

**پیگیری مطالبات خانواده شهدا بعنوان یک حق اجتماعی و حقوق بشری

وی در خصوص آمار و ارقام متفاوت در زمینه شهدای سلامت گفت: کادر درمان شامل پزشک، پرستار، ماما و حتی پرسنل خدماتی بیمارستان و ... است. طبق آمار مستند ما، نزدیک ۳۰۰ نفر از کادر درمان شهید شدند و تفاوت‌هایی که در ارائه آمار از سوی مراجع مختلف دیده می‌شود ناشی از تفاوت در مبناهاست.

وی افزود: مطالبات خانواده‌های شهدا هم به عنوان حق باید برایشان تأمین شود و هم برای ادامه این مسیر کادر درمان وقتی ببیند که به همراه زمین خورده اش توجه شده، با انگیزه قوی تری به راه ادامه می‌دهد.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی تأکید کرد: مطالبات خانواده شهدا را به عنوان حق اجتماعی و حقوق بشری پیگیری می‌کنیم.

**درآمد بیمارستان‌ها تحت تاثیر کرونا قرار گرفته است

آقای دکتر ظفرقندی درباره وضعیت درآمدی بیمارستان ها، گفت: در دوران کرونا سایر بیماری‌ها تحت تاثیر قرار گرفته که یک مقدار از آن طبیعی است و مقداری هم به دلیل واهمه مردم است و از طرفی برخی اقدامات درمانی هم در اولویت قرار نمی‌گیرد.

وی ادامه داد: برای همه بیماری‌ها در دوره کرونا پروتکل اولویت هم از سوی مجامع بین المللی هم از سوی انجمن‌های علمی تدوین شده است که مثلا اگر در اوج پیک هستیم، فقط اعمال اورژانس را انجام دهیم، اما اگر در فضایی بهتر بودیم، اعمال غیر اورژانس را هم انجام دهیم که این موارد بر روی فعالیت‌های اقتصاد سلامت اثرگذار است. وقتی اعمال جراحی و فعالیت‌های غیراورژانس کاهش می‌یابد، درآمد‌های بیمارستانی هم کاهش می‌یابد.

به گفته رئیس کل سازمان نظام پزشکی در بیمارستان‌ها مشکل موجود این است که باید یک چرخه اقتصادی باشد تا کیفیت درمان کاهش پیدا نکند. مثلا در بیمارستان‌های خصوصی درباره اقلام حفاظتی که هزینه‌ای دارد، سازمان‌نظام پزشکی مکاتبه کرده که این‌هزینه‌ها در تعرفه‌های عادی دیده نشده است، اما اگر بار اقتصادی این اقلام حفاظتی چه در مطب‌ها چه در بیمارستان ها، دیده نشود، طبیعتا شاهد افت کیفیت اقتصادی و مراقبتی خواهیم بود.

وی اضافه کرد: از طرفی حجم کار زیاد است و بیماران کرونایی ما ۶۰ تا ۷۰ درصد مراجعاتشان به مطب هاست که بار مراجعه را در صف اول می‌گیرند و نزدیک ۴۰ تا ۵۰ درصد از بستری‌های کرونایی هم در بخش خصوصی است؛ بنابراین از یک طرف باری اضافه می‌شود که نیازمند حمایت بوده وگرنه ادامه مسیر مشکل است.

آقای دکتر ظفرقندی در پایان این نشست خبری در خصوص عرضه دارو‌های مخدر در داروخانه ها، بیان کرد: در حوزه توزیع و عرضه دارو‌های مخدر نظرات را باید قانونی دنبال کنیم. طبق آخرین تصمیمات باید توزیع از طریق داروخانه باشد. یعنی مرکز MMT باید دارو را از داروخانه دریافت کند که از این مصوبه حمایت می‌کنیم. اینکه عرضه توسط درماندگان اعتیاد باشد یا توسط داروخانه، کمیته درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر باید تصمیم بگیرد.