از سندروم کاوازاکی چه میدانید؟
سندرم کاوازاکی نوعی بیماری است که پوست، دهان و گرههای لنفاوی را درگیر میکند و اغلب در میان کودکان زیر ۵ سال مشاهده میشود.
شیوع بیماری کاوازاکی در پسران اندکی بیش از دختران است.
بیماری کاوازاکی چیست؟
کاوازاکی (Kawasaki syndrome) یک بیماری نادر در اطفال است که عروق خونی را تحت تاثیر قرار میدهد. علایم بیماری برای چند روز میتوانند شدید و نگران کننده باشند، ولی بعد از مدتی بیشتر بچهها میتوانند به فعالیت نرمال برگردند.
بیماری کاوازاکی میتواند عروق کرونری را درگیر کند. عروق کرونری رگهایی هستند که خون را به عضله قلب میرسانند. اگر اقدام به درمان صورت گیرد بیشتر بچهها بدون عوارض طولانی مدت بهبود مییابند. لازم است که پزشک چندین هفته تا چندین ماه بعد از درمان بیمار را تحت نظر بگیرد.
شیوع این بیماری چقدر است؟
بیماری کاوازاکی یک بیماری نادر است؛ اما این بیماری به همراه پورپورای هنوخ شوئن-لاین شایعترین واسکولیتهای کودکان هستند. این بیماری تقریباً کودکان کمسن و سال را درگیر میسازد. در حدود ۸۰% بیماران زیر ۵ سال سن دارند.
شیوع بیماری در پسران اندکی بیش از دختران است. با آن که بیماری کاوازاکی در همه فصلهای سال دیده میشود، ولی در برخی فصلها مانند اواخر زمستان و بهار از بروز بیشتری برخوردار است. بیماری در کودکان ژاپنی شایعتر است، اما در سراسر دنیا دیده میشود.
علت بیماری کاوازاکی چیست؟
هنوز علت مشخصی برای این بیماری پیدا نشده است. دانشمندان علوم پزشکی بر این باورند که این بیماری مسری نمیباشد و از فردی به فرد دیگر منتقل نمیشود.
برخی از نظریههایی که در این خصوص وجود دارد، بیان کننده این است که علت این بیماری میتواند باکتری و یا ویروس باشد، اما اثبات نشده است و ژنهای مشخصی در برخی افراد وجود دارند که حساسیت او را به بیماری کاوازاکی افزایش میدهند.
تذکر: متاسفانه به این دلیل که هنوز عامل این بیماری به درستی مشخص نشده است، نمیتوان راه مناسبی برای پیشگیری از ابتلا به آن پیشنهاد داد. معمولا کودکانی که یک بار به این بیماری مبتلا میشوند، نسبت به ابتلای مجدد مصون میشوند.
عوامل خطر ابتلا به این بیماری چه میباشد؟
- سن: کودک زیر پنج سال شانس بالایی برای ابتلا به این بیماری دارد.
- جنسیت: کودکان پسر کمی بیشتر از کودکان دختر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
- نژاد: کودکان آسیایی مانند ژاپن و کره بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قرار دارند.
علائم بیماری کاوازاکی عباتند از:
- تبی که حداقل ۵ روز طول میکشد.
- قرمزی چشمها
- اختلالات پوستی
- ورم، قرمزی و ترک خوردن لبها و زبان
- ورم و قرمزی دستها و پاها
- ورم کردن غدد لنفاوی در گردن
با مشاهده علائم بیماری کاوازاکی بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زود هنگام و اقدامات درمانی به موقع اغلب میتواند از بروز مشکلات بعدی پیشگیری کند.
طول مدت بیماری چقدر است؟
بیماری کاوازاکی سه مرحله مختلف دارد که عبارتند از:
- مرحله حاد: که شامل ۲ هفته نخست بیماری میشود و در این مرحله تب و سایر علایم بروز میکند.
- مرحله تحتحاد: از هفته دوم تا چهارم را در بر میگیرد و در طی آن پلاکتهای خون افزایش مییابد و ممکن است آنوریسم ایجاد شود.
- مرحله بهبودی: از ماه اول تا سوم پس از شروع بیماری که در آن آزمایشها به مقادیر طبیعی بازمیگردند و برخی ناهنجاریهای عروق خونی (مانند آنوریسم شریانهای کرونر) بهبود مییابند یا اندازهشان کوچک میشود.
پزشک چگونه این بیماری را تشخیص میدهد؟
معمولا تشخیص این بیماری، با رد کردن برخی بیماریها است که علائم مشابه و مشترک دارند، مانند:
- تب مخملک که توسط باکتری استرپتوکوک ایجاد میشود و تب و لرز و گلودرد ایجاد میکند.
- آرتریت رماتوئید نوجوانان
- سندروم شوک سمی
- سرخک
پس از رد بیماریهای مشترک، پزشک معاینه بالینی انجام میدهد و یک سری تستهای تشخیصی را تجویز میکند مانند:
- آزمایش ادرار
- آزمایش خون
- نوار قلب: تکانههای الکتریکی عضله قلب اندازه گیری میشود، زیرا بیماری کاوازاکی میتواند ریتم قلب را تغییر دهد.
- اکوکاردیوگرام: در این تست از تصاویر سونوگرافی استفاده میشود تا عملکرد قلب مشخص شود و شواهدی مبنی بر عملکرد صحیح عروق کروز قلب به دست آید. در ابتدای این بیماری باید اکوکاردیوگرافی انجام شود و دو ماه بعد تکرار شود. در صورت طبیعی بودن اکوکاردیوگرافی دوم، احتمال بروز مشکل قلبی به علت بیماری کاوازاکی بعید به نظر میرسد.
درمان بیماری کاوازاکی
درمان کاوازاکی در بیمارستان انجام میشود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروی ایمونوگلوبولین (IVIG): که از طریق وریدی به بیمار تزریق میشود و باعث کاهش التهاب رگهای خونی میشود.
- آسپرین: که به کاهش تب و درد کمک میکند و از خطر احتمالی لخته شدن خون کم میکند. مصرف آسپرین معمولا در خانه و بعد از مرخص شدن از بیمارستان نیز باید ادامه داشته باشد. به یاد داشته باشید از مصرف خودسرانه هر دارویی از جمله آسپرین خودداری کنید. مصرف خودسرانه آسپرین ممکن است باعث بروز سندرم ری (Reye) شود لذا قبل از دادن آسپرین به کودکتان با پزشک مشورت کنید.
اگر کودک شما در حین مصرف آسپرین در معرض ابتلا به بیماری آنفلوانزا و یا آبله مرغان قرار گرفت و یا به این بیماریها مبتلا شد بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
ممکن است کودک شما خسته شود، گریه کند و یا پوست او برای مدت یک ماه و یا بیشتر خشک شود. سعی کنید کاری کنید که کودکتان بیش از حد خسته نشود. میتوانید برای مرطوب نگه داشتن پوست انگشتان دست و پای کودکتان، از لوسیونهای مخصوص کودکان استفاده کنید.
اگر کاوازاکی منجر به بروز مشکلات قلبی شود ممکن است مجبور به پیگیریها و دریافت درمانهای بیشتری باشید.