کشف مولکولی که نام آن را نمیدانند!
مولکولی در سطح تایتان کشف شده است که شیمیدانان نام آن را نمیدانند!
به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، دانشمندان ناسا در جو تایتان، مولکول بسیار عجیبی را یافتهاند که در جو دیگری پیدا نشده است. شیمیدانان بسیاری، حتی نام آن را نشنیدهاند یا نمیدانند که چطور تلفظ کنند.
سایکلوپروپنیلیدن (cyclopropenylidene, C ۳ H ۲)
دانشمندان میگویند که این مولکول ساده کربنی ممکن است پیشمادهای برای ترکیبات پیچیدهتری باشد که حیات احتمالی در تایتان را تغذیه میکند و به نقل از ناسا، محققان این مولکول عجیبی در تایتان را با استفاده از تلسکوپ رادیویی آلما ALMA در شمال شیلی کشف کردهاند.
کانر نیکسون، دانشمند سیارهشناس گودارد ناسا در اینباره میگوید: وقتی متوجه شدم که سایکلوپروپنیلیدن پیدا کردهام، پیش خودم گفتم این خیلی غیر منتظره است. یافتههای گروه او ۲۴ مهر در Astronomical Journal منتشر شد.
دانشمندان این مولکول را در قسمتهای مختلف کهکشان پیدا کردهاند اما یافتن آن در جو غیر منتظره بود، زیرا سایکلوپروپنیلیدن به راحتی با مولکولهای دیگر اطراف خود ترکیب میشود و گونههای جدید میسازد.
اخترشناسها C ۳ H ۲ را تنها در ابرهای غبار و گازی که بین منظومههای ستارهای معلق هستند، پیدا کردهاند. به بیان دیگر، مناطقی که آنقدر سرد هستند و مواد در آنها پراکنده است که واکنشهای شیمیایی آنجا رخ نمیدهند.
جوهای چگالی مانند تایتان، معدن واکنشهای شیمیایی هستند. دانشمندان به این دلیل به این قمر زحل علاقمند شدهاند و مأموریت سنجاقک (Dragonfly) ناسا را برای آن طراحی کردهاند.
گروه نیکسون موفق به شناسایی مقدار جزئی سایکلوپروپنیلیدن شدند، زیرا به لایههایی بالایی جو تایتان نگاه میکردند و در آنجا گازهای دیگر کمی وجود دارند تا با سایکلوپروپنیلیدن واکنش انجام دهند.
دانشمندان هنوز نمیدانند چرا سایکلوپروپنیلیدن در جوهای دیگر مشاهده نشده است. به گفته نیکسون، تایتان در منظومه شمسی بیهمتا است. تایتان ثابت کرده که گنجینهای از مولکولهای جدید است.
تایتان بزرگترین قمر از میان ۶۲ قمر زحل است. این قمر از جهات بسیاری جذاب است، زیرا از جهات مختلفی شبیه زمین است. بر خلاف بیشتر قمرهای منظومه شمسی (حدود ۲۰۰ قمر)، تایتان، جو ضخیمی دارد که چهار برابر از جو زمین چگالتر است. علاوه بر این، دارای ابر، باران، دریاچه، رودخانه و حتی اقیانوسی زیرسطحی از آبنمک است.
جو تایتان مانند زمین، بیشتر از نیتروژن تشکیل شده است و مقداری نیز متان دارد. وقتی مولکولهای متان و نیتروژن در اثر تابش خورشید میشکنند، گسترهای از مواد شیمی آلی را ایجاد میکنند که موجب شده است تایتان در صدر فهرست هدفهای ناسا قرار گیرد.
آنها مایل هستند بدانند که آیا تایتان قابل سکونت است؟ چه ترکیباتی از جو به روی سطح تایتان میریزد و آیا این مواد از پوسته یخی میگذرند و به اقیانوس زیر آن میرسند؟ زیرا به نظر محل قابل سکونت این قمر، اقیانوس زیرسطحی آن است.
این مولکول حلقه بسته دومین از این نوع بعد از بنزن بوده که در جو تایتان کشف شده است. اهمیت این نوع مولکولها در آنجاست که ستون فقرات هسته سلولهای DNA و RNA هستند.
تایتان
تایتان (به فرانسوی: Titan) یا تیتان، بزرگترین قمر کیوان (زحل) بوده که در فاصله ۱٫۲ میلیارد کیلومتری از خورشید واقع شده است. تیتان بسیار کندتر از زمین به دور خود میچرخد، طوریکه یک روز تیتان، حدود ۱۶ روز زمین است. تیتان از نظر میزان جرم، یازدهمین جسم پرجرم در سامانه خورشیدی است.
این قمر در ۲۵ مارس ۱۶۵۵ از سوی کریستین هویگنس هلندی کشف شد. تیتان با چشم غیر مسلح قابل رؤیت نیست، اما میتوان آن را با تلسکوپهای آماتوری یا حتی برخی دوربینهای دوچشمی قوی مشاهده کرد. تیتان تنها قمری است که دارای اتمسفر غلیظ بوده و تنها جرمی غیر از زمین بوده که دارای منابع اثبات شده سطحی مایعات است. تیتان بیشتر قمری با مشخصات سیاره خوانده میشود.
تیتان، دومین قمر بزرگ در سامانه خورشیدی است. جو تیتان، بیشتر از نیتروژن بوده، با این حال دارای متان و اتان نیز است. وجود باد و باران، سطح تیتان را به شکل مشابه سطح زمین تبدیل کرده است. ماهوارههای بسیاری، وجود زیست یا مراحل ابتدایی پیدایش شرایط پیشا زیستی در تیتان را مورد کاوش قرار دادهاند.
تیتان، دارای جوی نسبتاً فشرده و شبیه به زمین در دوران شکلگیری آن است، اما با توجه به سرمای شدید (منهای ۱۸۰ درجه) در ماه، وجود زیست از نوع زمینی در آن بعید به نظر میرسد.
نگارههای تازه کاوشگر کاسینی ناسا از وجود دریاچهای حاوی هیدروکربن مایع مانند متان در ماه تیتان حکایت دارد. این نگارهها نشان میدهد که سرمای سطح این دریاچه به ۱۸۰ درجه سانتیگراد زیر صفر میرسد.
زیر سطح تیتان، ترکیباتی از آب و آمونیاک وجود دارد. این اقیانوس زیرسطحی در حقیقت یک لایه مایع است که حاوی ترکیباتی از آب یا آب و آمونیاک بوده و در ژرفای بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ کیلومتری از سطح تیتان قرار گرفته است.
ساختار درونی تیتان از یک لایه یخی تشکیل شده که از هسته سنگی آن، با یک لایه مایع جدا شده است. این ویژگی موجب میشود که سطح جامد تیتان از بادهای فصلی حاضر در اتمسفر آسیب نبیند.