عوامل تهدیدکننده ابتلا به سل
سل یک بیماری عفونی واگیردار است که در اثر گونههای مختلف مایکوباکتریوم ایجاد میشود، اما در بیشتر موارد ناشی از مایکوباکتریوم توبرکلوزیس یعنی نوع انسانی آن است.
به گزارش
خبرگزاری صداوسیما،مرکز فارس،کارشناس گروه بهداشت عمومی دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت:
سل یک بیماری عفونی واگیردار است که در اثر گونههای مختلف مایکوباکتریوم ایجاد میشود، اما در بیشتر موارد ناشی از مایکوباکتریوم توبرکلوزیس یعنی نوع انسانی آن است.لیلا مرادی افزود:حدود یک سوم جمعیت جهان به میکروب سل آلوده بوده و در خطر ابتلا به بیماری فعال سل قرار دارند؛ این بیماری شایعترین علت مرگ ناشی از بیماریهای عفونی در جهان است و با وجود پیشرفتهای علم پزشکی، همچنان جزو مشکلات بهداشتی در کشورهای مختلف به شمار میرود؛ سازمان بهداشت جهانی با صعودی شدن بار جهانی سل، با اعلام بیماری سل به عنوان یک فوریت جهانی، کاهش هر چه سریعتر میزان شیوع، مرگ و میر و به تبع آن میزان بروز سل را در لیست اهداف کلی خود و کشورها قرار داده است.
- کارشناس گروه بهداشت عمومی دانشگاه علوم پزشکی شیرازادامه داد: عوامل متعددی از جمله آلودگی به ویروس ایدز، تغذیه نامناسب، فقر، دسترسی نداشتن به مراقبتهای پزشکی مناسب، تماس نزدیک با افراد مبتلا به سل ریوی خلط مثبت، ابتلا به بیماریهای ریوی مزمن، اعتیاد به سیگار و الکل، دیابت قندی و برخی داروها افراد را بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت سل قرار میدهد؛ بیماری سل میتواند بیشتر اعضای بدن را مبتلا سازد، اما شایعترین شکل بیماری، سل ریوی است که در بزرگسالان اغلب همراه با خلط مثبت بوده و به شدت مسری است.
مرادی با بیان اینکه بیماری سل در ۸۵ درصد موارد به شکل ریوی است و «پارانشیم» ریه را درگیر میکند و در ۱۵ درصد موارد به شکل خارج ریوی است که در سایر اعضای بدن به غیر از ریهها شامل ناف، ریه، پرده جنب، استخوانها و مفاصل به ویژه ستون فقرات، مجاری ادراری تناسلی، سیستم عصبی (مننژ) و رودهها بروز میکند گفت:بیماری سل از راه سرفه، عطسه، صحبت کردن، آواز خواندن و آب دهان در هوا منتشر شده و مدتها به صورت معلق باقی میماند؛ تابش مستقیم نور خورشید در مدت پنج دقیقه میکروبهای سل را میکشد، اما این میکروبها میتوانند مدتها در تاریکی زنده بمانند، به همین دلیل است که انتقال این بیماری بیشتر در مکانهای بسته انجام میشود.
راه انتقال عفونت سل
کارشناس گروه بهداشت عمومی دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: راه انتقال عفونت اغلب از راه تنفس است، اما میکروب سل پس از ورود به ریه و ایجاد ضایعه اولیه میتواند از راه جریان خون، عروق لنفاوی، برونشها و یا مستقیم به دیگر قسمتهای بدن منتشر شود؛ سل از راه آب، غذا، تماس جنسی، تزریق خون و یا نیش حشرات منتقل نمیشود.
شایعترین علامت در سل ریوی
اوبا اشاره به اینکه شایعترین علامت در سل ریوی، سرفه پایدار به مدت دو هفته یا بیشتر است گفت:این سرفه اغلب همراه با خلط و گاهی خلط خونی است؛ علائمی مانند تنگی نفس و درد قفسه سینه یا پشت نیز ممکن است وجود داشته باشد، علائم عمومی بیماری شامل تب، کاهش وزن، بی اشتهایی، بی حالی، تعریق شبانه، خستگی زودرس و ضعف عمومی است.
- لیلا مرادی بیان داشت:در سل خارج ریوی، علائم بستگی به عضو مبتلا دارد؛ درد قفسه سینه و تنگی نفس در سل پلور، بزرگی غدد لنفاوی در سل لنفاوی، درد و تورم در سل مفصلی، تغییر شکل استخوانی، سردرد، تب و سفتی گردن در مننژیت سلی، اختلالات ادراری و خون در ادرار در سل دستگاه ادراری، نازایی در سل اعضای تناسلی، از جمله نشانههای ابتلا به سل خارج ریوی به شمار میرود.
بیماران سل ریوی خلط مثبت به عنوان منابع پخش میکروب در جامعه هستند، بنابراین لازمه قطع زنجیره انتقال میکروب سل و مهمترین راه پیشگیری از سل، شناسایی و درمان بیماران ریوی خلط مثبت به عنوان محور برنامههای مبارزه با سل است.
او ادامه داد:با رعایت یک سری اصول میتوان خطر انتقال عفونت را تا حدی کاهش داد که شامل ارتقای سطح بهداشت در جامعه و محیط زندگی افراد، آموزش بهداشت، وجود تهویه و نور کافی در اتاق بیماران، تغذیه مناسب و به طور خاص درمان دارویی پیشگیرانه و واکسیناسیون «ب ث ژ» است؛ برای تشخیص بیماری سل از روشهای مختلفی مانند تهیه نمونه خلط، رادیوگرافی قفسه سینه و تست پوستی توبرکولین استفاده میشود.
کارشناس گروه بهداشت عمومی دانشگاه علوم پزشکی شیرازگفت:بیماری سل قابل درمان است، اگر به موقع تشخیص داده شده و به درستی درمان شود؛ اساس درمان بیماری سل درمان دارویی است؛ در بیشتر موارد دو هفته پس از شروع مصرف صحیح دارو خطر سرایت بیماری از بین رفته و با تکمیل دوره درمان، منبع عفونت از جامعه حذف میشود؛ تمام اقدامات تشخیصی و درمانی به طور رایگان به بیماران ارایه میشود؛ اگر داروهای سل به صورت نادرست، ناکافی و نامنظم استفاده شود، درمان سل با شکست روبرو میشود که این اتفاق کنترل بیماری سل را در جامعه ناموفق میکند.